موزه سلطنتی انتاریو در تورنتو (به اختصار ROM) بزرگ ترین و پیشروترین موزه کشور کانادا محسوب می شود و می توانید در آن هم به تماشای گذشته تاریخ طبیعی مشغول شوید و هم تاریخ و فرهنگ انسان های پیشین. در مجموع شش میلیون شی باستانی و ارزشمند در موزه نگهداری می شوند که شاید جالب باشد بدانید آثار ایرانی بسیاری نیز جزو آن ها هستند که اغلب آن ها سفال هایی از کاشان و کرمان می باشند. در ادامه با الی گشت همراه شوید تا بازدیدی کوتاه و مختصر از موزه سلطنتی انتاریو در تورنتو داشته باشیم.
مطالب مرتبط: بازدید از باغ وحش تورنتو در کانادا کازا لوما، قصر تاریخی تورنتو که صاحبش را ورشکت کرد! مراقب باشید این فیلم، شما را در تورنتو غرق نکند!
بخش بزرگی از موزه سلطنتی انتاریو در تورنتو مدیون دو نفر است. اولین آن ها چارلز تریک کرلی Charles Trick Currelly متولد ۱۸۷۶ تا ۱۹۷۵ است که در اکستر انتاریو به دنیا آمد و در دانشگاه تورنتو به تحصیلات مشغول شد. اما پس از مدتی متوجه شد که علاقه زیادی به مطالعه فرهنگ های باستانی و تحقیقات باستان شناسی دارد. سپس به لندن رفت و آن جا با یک مصرشناس انگلیسی به نام Flinders Petrie آشنا شد و آنقدر خوش شانس بود که بتواند در سفری به مصر او را همراهی کند.
تجربیات Currelley در مصر با پتری و بعد از آن در کرت و آسیای صغیر جاه طلبی تاسیس موزه باستان شناسی انتاریو در تورنتو را در او شکل دارد، اما رویای او پس از آشنایی با یک شخصیت مهم و تاثیر گذار دیگر به واقعیت تبدیل شد. در طول کارهای باستان شناسی خود در مدیترانه، Currelly توانایی قابل توجهی را در تولید مقالات مهم منشا باستانی نشان داد و این مهارت او را به عنوان یک مشاور ارزشمند برای جمع آوری کنندگان در بریتانیا و همچنین در کانادا مشخص کرد.
یکی از مشتریان او، سر ادموند واکر (۱۸۴۸)، پدر یک همکلاسی سابق بود که Currelly را برای ایجاد یک موزه جهانی در انتاریو به شدت تشویق کرد. واکر، یک تاجر و بانکدار (تا سال ۱۹۰۷ مدیر کل بانکداری کانادا شد) نیز به عنوان یک شهروند اهل کانادا بود که در بسیاری از موسسات مهم کانادا، از جمله گالری ملی کانادا، گالری هنری انتاریو و دانشگاه تورنتو آشناهای زیادی داشت.
تمایلات اولیه ی واکر بر جهان طبیعی متمرکز بودند. او با جمع آوری فسیل ها شروع کرد، که بعدا به همراه کتابخانه دیرینه شناسی خود به موزه سلطنتی انتاریو در تورنتو اهدا کرد. او همچنین تأمین مالی برای حفاری دایناسورها را در نواحی آلبرتا ترتیب داد. بر روی یکی از گونه های جدیدی که کشف شد نام او (Parasaurolophus walker) را نهادند. سپس دامنه علاقه مندی های او گسترش یافت و به تحقیق درباره فرهنگ های جهان مشغول شد و در این بین مجموعه ارزشمندی را جمع آوری کرد که پس از مرگش به موزه اهدا شد.
واکر، تحت تأثیر نهادهای فرهنگی شهر نیویورک، گالری ها و موزه هایی که در هنگام کار برای بانک در آن شهر بازدید کرده بود، نتیجه گرفت که تورنتو از موسسات مردوی و اعتبار مشابهی برخوردار است. او و واکر منافع و تلاش های خود را با کمک دانشگاه تورنتو یکی کردند و هدف خود را به دست آوردند.
وقتی موزه باستان شناسی سلطنتی انتاریو در سال ۱۹۱۲ ایجاد شد، Currelly به عنوان اولین مدیرش انتخاب شد. واکر نخستین رئیس شد، موقعیتی که او تا زمان مرگش در سال ۱۹۲۴ حفظ کرد. با توجه به منافع دو بنیانگذارمجموعه ROM و تمرکز بر تأکید بر طبیعت و فرهنگ، تمرکز دوگانه ای که موجب شد موزه در موقعیت کنونی خود قرار گیرد.
مجموعه های موزه سلطنتی انتاریو در تورنتو در حال حاضر شامل بیش از ۶ میلیون اشیا هستند. بخش های تاریخ طبیعی و فرهنگ های جهان شامل مجموعه های مربوط به انسان شناسی، تمدن های نزدیک شرق و آسیا، هنر و فرهنگ غربی، تنوع زیستی، علوم زمین و زمین شناسی و سایر رشته ها است. در مجموعه باستان شناسی از همه مناطق جهان اشیایی موجود است. مجموعه های قومی آن شامل سراسر جهان و گستره وسیعی می شود، از جمله جزایر کانادا، ساحل شمال غربی، Plains ،Inuit و Woodlands.
مجموعه های نزدیک خاورمیانه و آسیایی شامل غرفه های چینی استثنایی، از جمله سنگ قبرهایی که قدمتشان از سلسله تان تا سلسله تانگ است؛ همچنین دارای جامع ترین مجموعه مصنوعات مصری و خاورمیانه در کانادا و همچنین بزرگترین مجموعه نساجی و لباس های کانادا است. بخش فرهنگ جهانی دارای بزرگترین مجموعه یونانی و رومی در کانادا و همچنین وسیع ترین مجموعه ی بیزانسی است. گالری های هنر تزئینی اروپایی آن از جامع ترین های جهان است و مجموعه ای از هنرهای تزئینی اولیه کانادایی در آن نگهداری می شود.
گروه های تاریخ طبیعی شامل مجموعه های متنوعی از دوزیستان و خزندگان در کانادا، بزرگ ترین مجموعه پستانداران و پرندگان در کانادا، یکی از بهترین های خفاش و ماهی شناسی در آمریکای شمالی و گیاه شناسی، حشره شناسی و سایر رشته ها می باشد. ROM دارای مجموعه های جهانی از مواد معدنی، سنگ های قیمتی، سنگ ها و شهاب سنگ ها در نمونه های غنی است. مجموعه موزه دایناسورهای کرتاسه در سراسر جهان شهر دارد و مجموعه ای از فسیل های کامبری از شیل برگرس بریتیش کلمبیا که از مهم ترین فسیل های پیدا شده است در اینجا نگهداری می شود.
آثار ایرانی از دوره ها و مناطق مختلفی جمع آوری شده اند؛ از ظروف سفالی هزاره چهارم پیش از میلاد و نشان های طلایی هخامنشیان گرفته تا سرامیک های کاشان در سده دوازدهم میلادی و اشیای نقاشی شده زمان قاجار در تهران را می توانید در موزه ببینید. البته لازم است متذکر شویم که اگرچه مجموعه هنر ایرانی در این موزه بسیار غنی است اما گردانندگان موزه به آن توجه زیادی نشان نمی دهند. در این موزه، هنر رومی، چینی، مصری و … بخش‌های مشخص خود را دارند اما آثار ایرانی در بخشی به نام خاورمیانه پراکنده اند.
بیشترین بخش آثار ایرانی موزه سلطنتی انتاریو در تورنتو به سفال اختصاص دارد. این آثار اغلب در کاشان و کرمان ساخته شده اند و توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده‌اند. در سال ۲۰۱۳ کتاب ارزشمندی به نام سفال های ایرانی (Persian Potteries) درباره این آثار توسط انتشارات بریل در هلند با همکاری موزه سلطنتی انتاریو به زبان انگلیسی به چاپ رسیده است. که البته در نوشتن آن به آثار سفالی موزه انگلیس، موزه ویکتوریا و آلبرت در لندن، موزه هرمیتاژ در سنت پترزبورگ و مجموعه های خصوصی نیز در نظر گرفته شده اند.