موزه ارومیه از غنی‌ترین موزه‌های کشورمان محسوب می‌شود و در آن می‌توان تاریخ، تمدن و فرهنگ نه هزارساله ایران عزیزمان را مشاهده کرد. این موزه دارای دو بخش باستان‌شناسی و مردم‌شناسی است و قدمت برخی از آثار موجود در آن به ۷ هزار سال قبل از میلاد می‌رسد. در این مقاله قصد داریم این موزه جذاب را معرفی کنیم. اگر اهل موزه‌گردی هستید با الی گشت همراه باشید تا با موزه ارومیه بیشتر آشنا شویم.
برای آشنایی با موزه ارومیه باید سری به خیابان شهید بهشتی این شهر بزنیم. موزه ارومیه در سال ۱۳۴۶ شمسی در زمینی به مساحت ۷۵۰ مترمربع تأسیس شده است و یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های کشورمان محسوب می‌شود. این موزه دارای دو بخش اصلی شامل تالار باستان‌شناسی و تالار مردم‌شناسی است و در مجموع حدود ۲۶ هزار شی تاریخی، هنری و تزیینی در آن به نمایش درآمده‌اند. در تالار مردم‌شناسی این موزه نه تنها فرهنگ مردم آذربایجان غربی بلکه فرهنگ دیگر بخش‌های مختلف ایران هم به نمایش گذاشته شده است. در این بخش می‌توان از دیدن پوشاک، زیورآلات و دیگر موارد مرتبط با شیوه زندگی مردم لذت برد.
به طور کلی آثار موزه ارومیه به چهار بخش آثار قبل از تاریخ، آثار تاریخی، آثار اسلامی و مردم‌شناسی تقسیم می‌شوند. برخی از آثار موجود در این موزه از موزه ایران باستان به این مجموعه منتقل شده‌اند که قدمت تعدادی از آن‌ها به ۷ هزار سال قبل از میلاد بازمی‌گردد. همچنین جدیدترین آثار موجود در موزه ارومیه مربوط به دوره قاجار هستند.
همان‌طور که گفته شد موزه ارومیه دارای دو بخش اصلی به نام‌های تالار بزرگ یا سالن باستان‌شناسی و تالار کوچک یا سالن مردم‌شناسی است. در تالار بزرگ آثار باستانی و تاریخی مربوط به دوره‌های مختلف به نمایش گذاشته شده و آثار تالار کوچک هم مرتبط با شیوه زندگی مردم مناطق مختلف ایران است.
در تالار بزرگ یا سالن باستان‌شناسی می‌توان آثاری از دوران پیش از تاریخ و آغاز دوره نوسنگی تا پایان دوره قاجاریه را تماشا کرد. این آثار در حفاری‌های تپه سیلک کاشان، تپه‌های اسماعیل‌آباد قزوین، دینوخواوه اشنویه، املش گیلان و عمارلود رودبار به دست آمده‌اند و بیشتر شامل اشیای سفالی خام، اشیای مفرغی و سفال پخته هستند. سالن باستان‌شناسی موزه ارومیه به سه بخش مهم پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی تقسیم می‌شود.
در بخش پیش از تاریخ سالن باستان‌شناسی موزه ارومیه می‌توان اشیا سفالی، سنگی و فلزی قبل از تاریخ را مشاهده کرد.
در بخش پیش از اسلام سالن باستان‌شناسی موزه ارومیه آثار مربوط به دوره قبل از اسلام به نمایش درآمده‌اند. این آثار در بخش‌های مختلف کشورمان مانند دیلمان، شوش، نوروزمحله، خوردین، رودبار، ری، سیاهکل، گری، عمارلو، رحمت‌آباد و نهاوند کشف شده‌اند. در صورتی که از علاقه‌مندان سکه‌های قدیمی و آثار مربوط به لرستان و دوره مفرغ هستید، حتماً به این بخش سر بزنید.
در بخش دوره اسلامی سالن باستان‌شناسی موزه ارومیه آثار مربوط به قرن‌های اولیه اسلام تا دوره قاجار به نمایش گذاشته شده‌اند. این آثار بیشتر شامل اشیای تزیین شده با خطوط کوفی و آیات قرآن هستند و از شهرهایی مانند کرج، ری، گرگان، سبزوار، قوچان، کاشان، اراک، نیشابور، ساوه، گنبدکاووس، اصفهان و بیرجند به دست آمده‌اند. همچنین در این بخش می‌توان سر علم‌های ایام سوگواری ائمه و نوشته‌های کوفی و عربی قدیمی را مشاهده کرد.
تالار کوچک یا سالن مردم‌شناسی موزه ارومیه مخصوص نمایش فرهنگ بومی منطقه آذربایجان غربی از اواخر دوره صفویه تا به امروز است. در این سالن زیورآلات و پوشاک مردم مناطق مختلف کشورمان به‌ویژه طایفه‌های ساکن در آذربایجان غربی به نمایش درآمده‌اند.
از مهم‌ترین و ارزشمندترین آثار و اشیای موزه ارومیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سه لوح سنگی به نام‌های استل کله‌شین، استل موانا و کتیبه محمود‌آباد که به خط میخی اورارتویی نوشته شده‌اند و مربوط به هزاره اول قبل از میلاد هستند. اورارتو در گذشته کشوری باستانی در بین ارمنستان، شرق ترکیه و شمال غرب ایران بوده که قدمت آن به ۱۵۰۰ تا ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد.
- ادوات و ابزارهای سنگی کشف شده از تپه جلبر ارومیه و تپه اهرنجان سلماس مربوط به هزاره‌های ششتم و هفتم قبل از میلاد
- سفالینه‌های به دست آمده از سنگر ماکو، تپه‌های دالما و حسنلو نقده مربوط به هزاره اول و هزاره پنجم پیش از میلاد
- شیرهای برنزی و آثار فلزی تزیینی کشف شده از تپه حسنلو
- زیورآلات برنزی به دست آمده از تپه حسنلو با قدمت اواخر عصر برنز
- آجرهای لعاب‌دار کشف شده از تپه ربط سردشت و تپه قالایچی بوکان با قدمت ۷۰۰ تا ۸۰۰ سال پس از میلاد
- قبر مکشوفه مربوط به دوره اشکانی از حومه سلماس
- گردن‌بندها و گوشواره‌های طلای دوره‌های هخامنشیان، اشکانیان و اورارتویی
- گل مهرهای کشف شده از تخت سلیمان
- ظروف شیشه‌ای و سکه‌های نقره مربوط به دوره ساسانی
- اشیا و آثار تاریخی بخش لرستان شامل وسایل مفرغی و برنجی، ابزارآلات فلزی، وسایل جنگی و اشیای سفالی با قدمت هزاره اول قبل از میلاد
- سکه‌های مربوط به دوره قبل از اسلام و بعد از اسلام مانند دوره امویان، عباسیان، آل بویه، اتابکان، سلجوقیان، آل جلایر، مغول‌ها، تیموریان، قراقویونلوها، صفویه و زندیه
- آثار سفالی و ظروف برنجی و لعاب‌دار از دوره سلجوقی
- سفالینه‌های زرین‌فام و کاشی‌های زیبا با قدمت دوره ایلخانی
- نقره‌های فیرزوه کوب و جعبه‌های جواهر مرصع مربوط به دوره قاجار
- کتیبه سنگی حاوی فرمان شاه تهماسب صفوی درباره بخشودگی و تخفیف مالیات
- یک ساعت قدیمی متعلق به قرن ۱۷ میلادی
- مجسمه‌های اقوام مختلف کشورمان با لباس‌های محلی
- اشیاء فلزی استفاده شده در مراسم دینی
- تجهیزات شکار و وسایل و آلات صنعت کشاورزی و دامداری
- چراغ‌های نفتی و روغنی قدیمی و انواع اتو و سماور ذغالی
- کلون و یراق زیارتگاه‌ها
- تجهیزات طبابت قدیمی
برای دسترسی به موزه ارومیه می‌توان از وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و تاکسی یا خودروی شخصی استفاده کرد. در صورتی که قصد دارید از ماشین شخصی برای رسیدن به مقصد استفاده کنید باید به بلوار شهید بهشتی رفته و خودتان را به کوچه شهید بهشتی ۸ برسانید. موزه روبروی این کوچه و بانک تجارت قرار دارد.
آدرس موزه ارومیه: استان آذربایجان غربی، ارومیه، بلوار شهید بهشتی، بین کوچه نهم و کوچه شهید زینتی
شماره تماس موزه ارومیه: ۰۴۴۳۳۴۴۶۵۲۰
برای بازدید از موزه ارومیه می‌توانید همه‌روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۹ عصر به این مجموعه مراجعه کنید.
در این مقاله موزه ارومیه را معرفی کردیم. همان‌طور که گفته شد این موزه به عنوان یکی از مهم‌ترین و غنی‌ترین موزه‌های کشورمان شناخته می‌شود و دارای دو تالار باستان‌شناسی و مردم‌شناسی است. آثار به نمایش درآمده در بخش باستان‌شناسی موزه ارومیه مربوط به دوران پیش از تاریخ، پس از تاریخ و پس از اسلام هستند. در تالار مردم‌شناسی این موزه هم می‌توان اطلاعاتی درباره فرهنگ مردم آذربایجان غربی و دیگر نقاط کشورمان کسب کرد.
مطالب مرتبط: در سفر به ارومیه از این جاذبه ها بازدید کنید! چرا دریاچه ارومیه قرمز رنگ است؟
۱ نظرات