مسجد سلطان احمد استانبول، شاهکار معماری عثمانی

مسجد سلطان احمد | Sultan Ahmed Mosque

یکی از جاذبه‌های معروف استانبول مسجد سلطان احمد استانبول است که به عنوان یکی از مساجد زیبا دنیا شناخته می‌شود. این مسجد به دلیل تاریخ پرفرازونشیب و معماری خاص خود در بین گردشگران از اهمیت زیادی برخوردار است، طوری‌که بیشتر گردشگران، استانبول را به این مسجد آبی ۶ مناره‌ای می‌شناسند. به همین دلیل در این مطلب از الی گشت قصد داریم به شرح تاریخچه این مسجد و هر آنچه باید درباره آن بدانید بپردازیم.

تاریخچه مسجد سلطان احمد استانبول

تاریخچه مسجد سلطان احمد استانبول به زمان سلطان احمد اول و امپراتوری عثمانی برمی‌گردد. این مسجد به دلیل یک اشتباه ۶ مناره دارد به این صورت که هنگام ساخت، سلطان احمد به معمار دستور داد تا مناره‌های مسجد را از طلا (آلتین) بسازد که معمار به اشتباه این کلمه را ۶ (آلتی) متوجه شده و همین باعث شد تا مسجد سلطان احمد با ۶ مناره ساخته شود.

این مسجد بین سال‌های ۱۶۰۹ تا ۱۶۱۶ توسط محمد صدفکار معمار مشهور ساخته شده است. مسجد آبی از معماری بی‌نظیری برخوردار است و در زمان ساخت، این مسجد به قدری اهمیت داشت که شخص سلطان احمد در مراحل ساخت آن حضور داشت. سلطان احمد بعد از اتمام مسجد تنها یک سال فرصت استفاده از آن را داشت و از دنیا رفت که بعد از مرگ پیکر او را در محوطه مسجد به خاک سپردند و در بازدید از مسجد آبی می‌توانید از مقبره سلطان احمد اول هم دیدن کنید.

یکی از دلایل ساخت این مسجد ادعای معماران عثمانی بود که می‌خواستند مهارت معماری خود را نسبت به معمارانی که ایاصوفیه را ساختند اثبات کنند، به همین دلیل این مسجد زیبا را روبه‌رو ایاصوفیه بنا کردند که امروزه به عنوان شاهکار معماری و یکی از جاذبه‌های زیبا استانبول شناخته می‌شود.

چطور سفر ارزان به استانبول داشته باشیم؟

معماری مسجد سلطان احمد

معماری این مسجد نسبت به سایر مساجد متفاوت است و به شکل مکعبی و از یک گنبد اصلی و ۸ گنبد فرعی ساخته شده که گنبدها دارای شیب ملایم و چشم‌نواز به سمت پایین هستند که به دلیل رنگ آبی بنا بیرونی مسجد به مسجد آبی معروف است.

معماری داخلی مسجد دارای یک سقف بلند است که با ۲۰ هزار کاشی آبی با طرح گل، درخت و نقوش متعلق به آن دوره که از کاشی‌های ایرانی است مزین شده‌اند. علاوه‌بر آن درون مسجد با استفاده از چلچراغ‌، شیشه‌های رنگی برای ۲۶۰ پنجره مسجد که در حال حاضر شیشه‌های رنگی وجود ندارند، خطاطی‌هایی از آیات قرآن که توسط خطاطان معروف نوشته شده تزیین شده‌ است.

قسمت های مختلف مسجد سلطان احمد

این مجموعه در گذشته علاوه‌بر یک مسجد دارای بخش‌های مختلفی بود که از جمله قسمت‌های مختلف مسجد سلطان احمد استانبول می‌توان به قسمت‌های زیر اشاره کرد:

بهترین هتل های استانبول را با تخفیف ویژه از اینجا رزرو کنید

ورودی های مسجد سلطان احمد

این مجموعه دارای چند ورودی است که از جمله  ورودی اصلی که در قسمت شمال غربی مسجد قرار دارد و برای ورود شخص سلطان احمد اول طراحی شده بود‌ و دارای ردیفی از زنجیرهای آهنی است که تا بالای ورودی کشیده شده‌اند. در طاق ورودی مسجد دارای مقرنس کاری‌های جذابی است که بعد از عبور از گذرگاه باریک و طاق بلند به حیاط مسجد خواهید رسید.

از بخش میدان سلطان احمد که وارد مسجد شوید، سه ورودی مختلف و دو دروازه جانبی میدان سلطان احمد را خواهید دید که دارای سردرهای باشکوه هستند. به جز این ورودی‌ها، سه درب هم در امتداد دیوار شمال شرقی مجموعه واقع شده که درب شمالی‌ بخش آن به مدرسه قرآنی و مقبره سلطان احمد راه دارد.

همچنین دو درب دیگری که در بخش شمال شرقی قرار دارند شما را به دارالفنون که اولین دانشگاه عثمانی است هدایت می‌کند که بعد از آتش‌سوزی سال ۱۹۳۳ به طور کامل ویران شد و امروزه به عنوان یک پارک عمومی کاربری دارد.

تاریخی ترین و معروف ترین کلیساهای استانبول را تماشا کنید!

مدرسه تاریخی

مدرسه تاریخی که یکی از بخش‌های مجموعه سلطان احمد است و در مجاورت دیوار بیرونی مسجد و سمت ایاصوفیه قرار دارد، در حال حاضر به عنوان مرکز اطلاعات مسجد استفاده می‌شود.

حیاط مسجد سلطان احمد

حیاط مسجد سلطان احمد دارای یک آبخوری ۶ ضلعی در وسط حیاط است که از ۶ ستون مرمر و یک سقف گنبدی حکاکی شده ساخته شده که در حال حاضر آبخوری آن برداشته شده است. سرتاسر حیاط با ۲۶ ستون و رواق‌های هم شکل از سنگ مرمر و سنگ آذرین طراحی شده که هرکدام دارای گنبد هستند و رواق‌ها و گنبدها به مسجد متصل شده‌اند.

حیاط مسجد دارای دو ردیف از پنجره‌های مستطیل شکل روی هم است که با فاصله منظم در سه نما کنار هم قرار داده شده‌اند. یک راهرو دو طبقه هم در امتداد حیاط قرار دارد که زیرزمین آن برای شیرهای آب جهت گرفتن وضو استفاده می‌شود و راهرو باریک آن هم به نمازخانه راه دارد.

غرفه پادشاهی

در قسمت جنوب شرقی مسجد غرفه پادشاهی قرار گرفته که دارای یک درب جداگانه با کمی شیب برای ورود سلطان احمد با اسب بود. این سطح به یک ایوان متصل است و چشم‌اندازی از تنگه بسفر دارد و یکی از قسمت‌های متفاوت مسجد سلطان احمد استانبول است. این بخش از یک طاق سرپوشیده و دو اتاق در طرفین آن تشکیل شده و به عنوان عمارت مخصوص استراحت پادشاه در ماه رمضان استفاده می‌شد. این غرفه یک چهارچوب با ۱۰ ستون مرمر و یک محراب مخصوص با کنده‌کاری‌ها و آیه‌های قرآن طلاکاری شده دارد و شبیه قسمت‌های دیگر مسجد است.

قوانین ورود به مسجد سلطان احمد استانبول

همانطور که می‌دانید ورود به اماکن مقدس و مذهبی دارای قوانین و شرایط مخصوص به خود است. از جمله قوانین ورود به مسجد سلطان احمد استانبول که هنگام ورود باید رعایت کنید موارد زیر هستند:

هنگام ورود به مسجد خانم‌ها باید با شال یا روسری موها و دست‌های خود را بپوشانند و با لباس پوشیده وارد مسجد شوند و اگر شال و روسری به همراه ندارید می‌توانید به صورت رایگان از مسجد دریافت کنید.  

پوشش مناسب آقایان هم مثل لباس بانوان باید پوشیده باشد و نمی‌توانید با شلوارک وارد مسجد شوید. 

ورود به مسجد با کفش ممنوع است و باید قبل از ورود به شبستان کفش‌ها را درآورید.

هنگام حضور در مسجد سکوت را رعایت کنید و از سر و صدا کردن خودداری نمایید.

از گرفتن عکس از نمازگزاران یا خیره نگاه کردن به آن‌ها خودداری کنید.

هنگام عکاسی از فلش دوربین استفاده نکنید، عکاسی با فلش ممنوع است.

تا زمانی‌که در مسجد حضور دارید احترام نمازگزاران و مسجد را حفظ کنید. 

دسترسی به مسجد سلطان احمد

مسجد آبی در قلب استانبول و روبه‌رو ایاصوفیه واقع شده و برای دسترسی به مسجد سلطان احمد باید به بخش اروپایی استانبول و منطقه فاتح بروید. برای رفتن به این منطقه با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مسیر آسانی پیش رو خواهید داشت‌. شما می‌توانید با سوار شدن به تراموا خط کاباتاش به باغجیلار، مترو، دولموش، قطار کابلی، تاکسی و اتوبوس خط‌ TB1 سلطان احمد به دولما باهچه یا خط TB2 سلطان احمد به چاملیجا به مسجد بروید.

اگر از میدان تکسیم قصد رفتن به مسجد آبی را دارید می‌توانید سوار تراموا ایستگاه دانشکده هنر معمار سینان به باغجیلار شوید و در ایستگاه سلطـان احمد پیاده شده و با کمی پیاده‌روی به مسجد سلطان احمد برسید. همچنین می‌توانید سوار مترو میدان تکسیم به ینی کاپی شوید و در ایستگاه وزنه جیلر پیاده شده و از آنجا خود را به ایستگاه تراموا لاله‌لی برسانید و سوار تراموا شده و در ایستگاه سلطان احمد پیاده شوید.

زمان بازدید از مسجد سلطان احمد استانبول

بهترین زمان بازدید از مسجد سلطان احمد استانبول برای گشت‌وگذار در قسمت‌های مختلف و عکاسی زمان‌هایی است که نماز برگزار نمی‌شود، چون در زمان اقامه نماز درهای مسجد به مدت یک ساعت و نیم و در زمان اقامه نماز جمعه از صبح تا ۱:۳۰ ظهر به روی گردشگران بسته است. در فصل تابستان بازدید از مسجد در صبح به دلیل وجود گردشگران و تورهای گردشگری زمان مناسبی نیست، چون نمی‌توانید به راحتی از مسجد دیدن کنید و به همین دلیل بهترین زمان بازدید بعدازظهر است. اما در فصل‌های زمستان و زمان‌هایی که فصل گردشگری استانبول نیست، بهترین زمان بازدید اواسط صبح است.

زمان باز شدن مسجد همه روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۱:۳۰ صبح، ۱ ظهر تا ۲:۳۰ بعدازظهر و ۳:۳۰ بعدازظهر تا ۴:۴۵ عصر است و غیر این ساعت‌ها درب مسجد به روی گردشگران بسته است و فقط نمازگزاران می‌توانند وارد مسجد شوند. اگر قصد عبادت دارید می‌توانید هر زمان که خواستید به داخل مسجد بروید و درهای این مسجد به روی همه ملیت‌ها، مذاهب و نژادها باز است، اما اجازه عکاسی و گشت‌وگذار در مسجد را ندارید.

حرف آخر 

مسجد سلطان احمد استانبول که به دلیل رنگ آبی کاشی‌های آن به مسجد آبی معروف است در قلب استانبول قرار دارد. این مسجد به عنوان یکی از زیباترین جاذبه‌های استانبول که مربوط به قرن هفدهم است شناخته می‌شود و هرسال گردشگران بسیاری در سفر به استانبول از این جاذبه زیبا و تاریخی که دارای قسمت‌های مختل هم است دیدن می‌کنند.