لباس های محلی ایران را بشناسیم

لباس محلی پوشش سنتی و اصیل اقوام ایرانی است که دنیایی از اصالت، عقاید و فرهنگ‌های یک قوم را به دوش می‌کشند. ایران که سرزمین اقوام مختلف است دارای تنوع پوشش محلی با رنگ‌های زیبا، طراحی و دوخت اصیل و منحصربه‌فرد نسبت به سایر لباس‌ها است که باعث شده تا لباس محلی ایرانی به عنوان نماد خاص یک قوم شناخته شود. در این مطلب قصد داریم درباره لباس محلی اقوام مختلف ایرانی صحبت کنیم.

برای مشاهده جدید ترین قیمت های بلیط هواپیما در سایت الی گشت کلیک کنید:

معرفی لباس محلی

لباس‌های محلی ایران که در بین اقوام ایرانی رایج است، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در آن‌ها شور زندگی، اصالت، رنگ و هنر ایرانی را خواهید دید. در حال حاضر برخی از اقوام اصیل در ایران همچنان از لباس‌های محلی استفاده می‌کنند و می‌توانید تجلی فرهنگ، هنر و اعتقادات یک قوم را در طراحی و دوخت لباس محلی آن پیدا کنید. طراحی لباس‌های محلی بسیار متنوع است، مثلا لباس دختران جوان و لباس نوعروسان و زنان پا به سن گذاشته هر کدام دارای طرح متفاوت است و لباس آقایان هم در نوع خود دارای تنوع هستند و به طور کلی لباس‌های محلی ایرانی دارای نام‌های خاص، فلسفه و کاربردهای مختلف هستند.

پوشش محلی کردی

پوشش محلی کردی از قدیمی‌ترین و زیباترین لباس‌های محلی ایرانی است و قدمت آن به دوره هخامنشی بازمی‌گردد. لباس کردی بین اقوام مختلف کرد از کردستان تا ایلام و کرمانشاه با کمی تفاوت اما با همان ساختار و اصالت طراحی می‌شود.

جاذبه های معروف کردستان؛ در قطب مهم گردشگری ایران!

لباس های زنانه

در طراحی لباس زنان کرد از دو بخش تن‌پوش و سرپوش و از جنس پارچه‌های کرپ یا نخی با رنگ‌های شاد استفاده می‌شود و زنان کرد همراه با زیورآلات زیبا آن‌ها را به تن می‌کنند. سرپوش زنان کرد از کلاو (کلاه)، شده (روسری ضخیم ابریشمی)، سروین (سربند) و لچک (روسری سه گوش و نازک) تشکیل شده که کلاه‌ها در دو مدل کلاو زر که دارای تزئینات زیادی است و اکثرا برای عروس‌ها و جوان‌ها استفاده می‌شود و کلاوفس که فقط قسمت فوقانی سر را می‌پوشاند و دارای تزئینات کمتری نسبت به کلاو زر است. همچنین زنان کرد برای پوشاندن لباس‌های خود از روسری‌های با قواره بزرگ که به آن‌ها ره‌شتی می‌گویند و هه‌وری یا کلاتی که روسری چهارگوش ابریشمی است که در زمان‌های قدیم برای لباس عروس‌ استفاده می‌کردند.

تن پوش زنان کرد متشکل از کراس (پیراهن بلند یقه گرد با سر آستین‌های بلند)، سوخمه (نیم تنه بدون آستین مخملی)، سلته (نیم تنه آستین‌دار مخملی) که برای استفاده در زمستان است و روی سوخمه و کراس پوشیده می‌شود، کوا (قبا مخملی و بلند جلو باز با چاک بلند در دو طرف)، شووال (شلوار کردی نخی گشاد) است.

لباس های مردانه

پوشش مردان کردی هم برای تردد راحت در بین کوه‌ها و مسیرهای سخت معمولا گشاد هستند‌ و شامل کراس، پاتول (شلوار گشاد با پارچه‌های تنگ)، کوا (بالا تنه)، شال کمر، سورانی و کلاش (کفش مخصوص دست دوز) است.

لباس محلی آذری

در لباس های  آذری از رنگ‌های شاد و سنگین استفاده شده و این لباس نماد شجاعت و دلاوری است. جنس پارچه‌های لباس محلی آذری متنوع و بسته به توان مالی افراد متفاوت است اما معمولا از ابریشم و ترمه استفاده می‌شود.

۶ جاذبه دیدنی در استان آذربایجان غربی که در سفر به این منطقه نباید از دست داد! را در مجله گردشگری الی گشت مطالعه کنید.

لباس آذری از سه قسمت تن‌پوش، سرپوش و پاپوش تشکیل شده است.

سرپوش زنان شامل کلاه، عرقچین، شال، روسری، چارقد و آلا چارشاب (چادر رنگی) است و تن پوش آن‌ها از کوینک (پیراهن بلند)، جبکن (لباس مخملی که روی کوینک می‌پوشند)، دن (پیرهن)، شلته (دامن کوتاه)، جلیقه، خود (کت معمولی) و یل (کت با پارچه مخمل و ترمه) است.

لباس مردان آذری هم از عرقچین، کوینک، کلاه، آرخالق (کت بلند) و چاروق تشکیل می‌شود.

پوشش محلی بلوچی

پوشش محلی بلوچی گران قیمت‌ترین لباس های ایرانی در بین اقوام است، زیرا  لباس‌های محلی که در حال حاضر هم می‌توانید در شهرهای مختلف سیستان و بلوچستان به وفور پیدا کنید از جنس الیاف ابریشمی زیبا با رنگ‌های شاد و دارای سوزن‌دوزی‌ است.

لباس مردان بلوچ

پوشش مردان بلوچ برعکس لباس زنان که دارای رنگ‌های شاد و زیبا است، بیشتر اوقات به رنگ سفید است که با شلوار گشاد پوشیده می‌شود. پوشش مردان بلوچ هم متشکل از پاک (عمامه‌ای که به دور سر می‌بندند)، کلاه سوپی(عرقچین)، پاجانگ ( شلوار گشاد و چین‌دار)، سرین بند (کمربند پارچه‌ای) و کوش( کفش چرم) است.

لباس زنان بلوچ

پوشش زنان بلوچ متشکل از پاجانگ ( شلوار گشاد و چین‌دار)، تکو (چارقد)، سربند و سریگ (روسری بزرگ از چارقد)، دولاق (چادر مخصوص زنان بلوچ)، تمبو (دامن گشاد) و پیراهن بلند چاکدار است.

۷ دلیل برای سفر به غرب ایران

لباس محلی لری

پوشش محلی لری که متعلق به مناطق لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری است مانند سایر لباس‌های محلی از رنگ‌های شاد و الهام گرفته از طبیعت است. لباس لری دختران جوان از تزئینات و طرح‌های پر نقش و نگار و رنگی‌تر است.

لباس لری زنانه

پوشش لری زنانه از کراس (پیراهن گلدار و بلند)، جلیقه مخملی، کلنجه (نیم تنه مخملی)، یال (کت مخملی) و شاوال (شلوار دو قسمتی و گشاد) تشکیل شده و برای سربند از تره که روسری یا چارقدی است که در روزهای عادی سر می‌کنند و گلونی که از جنس ابریشم و با نقش و نگار بته جقه‌ای است استفاده می‌کنند.

پوشش لری مردانه

لباس محلی مردان لر از کلاه نمدی، پیراهن ساده، شلوار گشاد با دمپای تنگ، ستره که به قبای بلند و جلو باز گفته می‌شود، شال برای دور کمر، چوقا (بالاپوشی از جنس پشم گوسفند) و گیوه تشکیل می‌شود.

لباس محلی ابیانه

پوشش محلی ابیانه دارای نقوش گل گلی و رنگارنگ است که ثبت ملی شده و از زیباترین لباس‌های محلی ایرانی است و به وفور در روستای ابیانه می‌توانید تن زنان و مردان ببینید.

لباس زنان ابیانه

لباس زنان ابیانه از پیراهن، شلیته، یل (کت بلند از جنس ترمه)، سربند و روسری گل گلی، جوراب بلند، چادر شب که برای دختران از رنگ زرد و زنان از رنگ قرمز و گیوه تشکیل شده است.

پوشش مردان ابیانه

پوشش مردان ابیانه از شلوار با گلدوزی خاص که نشان دهنده مجرد یا متاهل بودن مردان است، جلیقه، قبا، گیوه، شال برای دور کمر و کلاه پشمی تشکیل شده است.

لباس محلی جنوبی

لباس محلی جنوبی به دلیل آب و هوای گرم دارای رنگ‌ و پوشش خاصی است که از این خطه تاثیر گرفته و زر دوزی‌های روی لباس‌ الهام گرفته از هندوستان است.

پوشش مردان جنوبی

پوشش مردان جنوبی براساس نوع شغل آن‌ها متفاوت است اما در بیشتر اوقات از پیراهن بلند، کلاه، لنگ، دستمال، قبا، کت، شال گردن و دگله تشکیل می‌شود.

لباس محلی زنان جنوبی

پوشش محلی زنان جنوبی از پیراهن‌های مختلفی مثل کندوره، اسکم، گون، نشته، کلوش، عجمی، آستین فراخ، عربی، چینی و شلالی و از جنس تترون هستند و برای لباس مجلسی از پارچه‌های زربافت استفاده می‌کنند و به‌غیر از پیراهن و شلوار از چادر بندری، برقع و روسری حریر هم استفاده می‌کنند‌.

لباس محلی خراسانی

پوشش محلی خراسانی به دلیل وسعت بالای خراسان بزرگ در بین اقوام خراسانی تنوع بالایی دارد و می‌توانید لباس‌های محلی مشابه با سایر مناطق ایران را در این منطقه ببینید.

لباس محلی زنان خراسانی

پوشش محلی زنان خراسانی از دامن پرچین با حاشیه قیتان‌دوزی، شلیته، کراس، یل یا جلیقه مخملی، کولته (نوعی شنل)، چاوک، یلک (سربند تزیینی)، کتوله، چارقد یا روسری بلند، دستمال روی چارقد، کلاه و قبا تشکیل شده است.

پوشش محلی مردان خراسانی

لباس محلی مردان خراسانی بیشتر اوقات از رنگ قرمز و از جنس ابریشم با نام قرمز دون است و شامل عرقچین، شلوار، پاپوش، وا (نیم تنه پشمی) و کمربند است. همچنین در مناطق خراسان جنوبی لباس مردان از کرباس سفید و شامل نیم تنه، گیوه و دستار است.

لباس محلی گیلکی

پوشش محلی گیلکی از جمله شادترین لباس‌های محلی در جهان شناخته شده و از رنگ‌های شاد و زیبا که نماد طبیعت سرسبز هستند در دوخت و طراحی آن‌ها استفاده می‌کنند‌. لباس محلی مناطق مختلف غرب، شرق و مرکز گیلان شبیه به هم و با تفاوت‌های اندک و جزئی هستند.

لباس زنان گیلک

در طراحی لباس زنان گیلک از دامن‌های رنگارنگ، پیراهن جنس ساتن و جلیقه جلو باز پولک‌دوزی استفاده می‌شود و سرپوش آن‌ها از روسری‌ مندیل (روسری توری دستباف) و از نوع گره مندیل و تعداد و فاصله بین نوارها می‌توان مجرد یا متاهل بودن زنان را متوجه شد تشکیل شده است.

لباس محلی مردان گیلک

لباس محلی مردان گیلک هم متشکل از چوخا (کت پشمی برای روی لباس)، چوموش (کفش)، شال، کلاه، شلوار و پیراهن نخی است.

پوشش محلی مازندرانی

لباس محلی مازندرانی هم مانند گیلکی دارای رنگ‌های سرزنده و نماد طبیعت است.

پوشش زنان متشکل از شلیته (دامن‌های کوتاه پرچین)، نیم ساق، جومه (پیراهن بلند)، چادرشو (پارچه‌ای که به شکل یه گوش به کمر می‌بندند)، چارقد (روسری گل‌ گلی)، مندل (سربند) و سراقوچ (نوعی کلاه) است و لباس مردان مازندرانی هم از جومه، کلاه، جوراب بلند، تنبان و لباده (تن پوش بلند) تشکیل شده است.

لباس محلی ترکمن

لباس محلی ترکمن که مخصوص گلستان، گرگان و قسمتی از خراسان است از طرح‌های متفاوت و رنگ‌های طبیعی تشکیل شده که براساس شرایط و سن متفاوت هستند.

پوشش محلی زنان ترکمن

لباس محلی زنان ترکمن از پیراهن ابریشمی بلند که دارای سوزن‌دوزی ظریف و زیبا هستند، چابیت (بالاپوش مخملی یا ابریشمی)، کمربند ابریشمی، بالاق (شلوار ترکمن) تشکیل شده و برای سربند از کلاه یا توپبی (کلاه‌های مخروطی)، چارقد یا روسری‌های یایلیق و قینگاچ و زیورآلاتی برای تزیین موهای خود که اسئق استفاده می‌کنند.

پوشش مردان ترکمن

لباس مردان ترکمن هم شامل تن پوش بلند، قبا، پیراهن ساده، شلوار ترکمن که یالاق گفته می‌شود، کلاه و چکمه‌های بلند چرمی هستند.

لباس محلی قشقایی

پوشش محلی قشقایی از عشایر اصیل شیراز الهام گرفته از طبیعت و رنگ است که در آن‌ها از خوس‌بافی که نوعی هنر سوزن‌دوزی است برای تزیین لباس استفاده می‌کنند.

پوشش زنان قشقایی

لباس زنان قشقایی از کینگ (پیراهن بلند)، دامن چین‌دار، چارقد از جنس پارچه‌های ظریف که با ملیله تزیین شده‌اند، آرخالیق (لباس گرم) و یاغلوق (دستمال ابریشمی و حریر برای استفاده در هوای سرد) تشکیل شده است.

پوشش مردان قشقایی

لباس مردان قشقایی هم متشکل از شلوار تیره، پیراهن بلند، کلاه نمد و دستار بلند که به کمر بسته می‌شود، آرخالیق و چوقا (عبای نازک به رنگ کرم) است.

درآخر

لباس محلی از پوشش‌های کهن و اصیل ایرانی است که در گذشته مردان و زنان از آن‌ استفاده می‌کردند، اما به مرور زمان و با گسترش شهرنشینی و مدرن شدن زندگی جوامع از پوشش محلی جز یک نام و نشان چیزی باقی نمانده و فقط در برخی نقاط کشور از لباس‌های ایرانی اصیل و زیبا استفاده می‌شود‌.

منبع: theculturetrip.com