امروز می خواهیم یکی از جاذبه های تاریخی مراکش را به شما معرفی کنیم که در نزدیکی شهر تاریخی مکناس (Meknès) قرار دارد: سایت باستانی ولیلی! این منطقه که در ۳۳ کیلومتری مکناس قرار دارد آثار و ساختمان های فراوانی از رم باستان را در خود جای داده است. اگر به مراکش سفر کرده اید و قصد گشت و گذار در حوالی شهر مکناس و شهر تاریخی مولای ادریس (Moulay Idriss) را دارید حتما سری به ولیلی نیز بزنید. در ادامه با الی گشت همراه باشید تا در مورد این شهر باستانی بیشتر صحبت کنیم.
مطالب مرتبط: جاذبه های دیدنی مکناس در مراکش+تصویر هزینه های سفر به مراکش
سایت باستانی ولیلی بدون شک بهترین و کامل ترین خرابه های به جا مانده از رم باستان در کل کشور مراکش است. این محوطه باستانی در نزدیکی شهر تاریخی مکناس (Meknes) قرار دارد و به عنوان پایتخت پادشاهی موریتانی شناخته می شود.
این شهر پیش از آنکه به عنوان پایتخت موریتانی برگزیده شود از قرن ۳ قبل از میلاد به عنوان یکی از شهرهای فنیقی ها توسعه یافت. این شهر در دوران سلطنت امپراطوری رم باستان، از قرن اول میلادی تا انتهای قرن ۳ به سرعت توسعه و گسترش پیدا کرد و به شهری با مساحت ۴۲ هکتار تبدیل شد. دورتادور شهر دیوارهایی به طول ۲.۶ کیلومتر شهر را از هجوم دشمنان محافظت می کرد. شهر ولیلی به لطف محصول زیتون مرغوبی که در کشتزارهای این منطقه کشت می شد به شهری ثروتمند با خانه های مجلل و زیبا و کف پوش های موزائیک طراحی شده تبدیل شد. آثار موزائیکی زیبای این شهر بعد از گذشت قرن ها و دخالت عوامل طبیعی همچنان سالم و پابرجا باقی مانده اند و یادآور شکوه باستانی این شهر تاریخی هستند. حمام های عمومی، طاق ها و ستون های باشکوه و باعظمت و ساختمان های پارلمان و اداری همچنان در این منطقه باقی مانده اند.
اما در دوران رم باستان، شهر ولیلی از تنش ها و گزندهای سیاسی در امان نبود. در سال ۴۰ بعد از میلاد ساکنان این شهر علیه حاکمان شورش کردند. سلطه رمی ها و معاف از مالیات بودن آن ها برای ۱۰ سال علت اصلی این شورش بود. اما سرانجام در سال ۲۸۵ میلادی بود که رمی ها سرانجام عقب نشینی کردند و به حکومت خود پایان دادند. با این حال، مردمان این منطقه و نواحی دیگر همچنان به زبان لاتین صحبت می کردند و آثار رمی ها بر پیکره شهر باقی ماند.
شهر ولیلی پس از خروج رمی ها اهمیت و اعتبار گذشته را از دست داد و به مرور به شهری متروکه تبدیل شد. به ویژه پس از تاسیس شهر فز در نزدیکی ولیلی، مرکز اداری و تجاری منطقه به این شهر منتقل شد و ساکنان شهر به شهرهای اطراف، از جمله دهکده کوهستانی مولای ادریس نقل مکان کردند. شهر ولیلی دیگر شور و هیجان سابق را نداشت و تنها خرابه هایی به جا مانده از رم باستان یادآور دوران باشکوه این شهر بودند. پس از آنکه رمی ها از این شهر رفتند ولیلی قرن ها خالی از سکنه باقی ماند. در قرن ۷-۸ عرب ها به منطقه آمدند و این شهر را ولیلی (Walīlī) نام گذاری کردند. با این حال، بخش اعظم مرکز شهر متروکه باقی مانده بود و به گورستان تبدیل شد.
ظاهرا متروکه شدن شهر برای نابودی ولیلی کافی نبود! در قرن ۱۸ زلزله لیسبون این منطقه را نیز لرزاند و باعث خرابی و ویرانی بسیاری از ساختمان ها شد. در اوایل دهه ۱۸۳۰، ارتش فرانسه حفاری هایی در این منطقه باستانی انجام داد. سرانجام در سال ۱۹۹۷، سایت باستانی ولیلی توسط سازمان یونسکو ثبت جهانی شد و در لیست میراث فرهنگی جهانی قرار گرفت.
امروزه سایت باستانی ولیلی یکی از جاذبه های گردشگری حوالی مکناس به شمار می رود. سالانه هزاران گردشگر از سرتاسر دنیا برای بازدید از خرابه های به جا مانده از روم باستان به این منطقه باستانی می آیند.
این منطقه مملو از ساختمان ها و خرابه های به جا مانده از دوران امپراتوری رم باستان است. با این حال برخی بناها از اهمیت و جذابیت بیشتری برخوردارند. خانه اورفئوس یکی از پرزرق و برق ترین آثار در این سایت تاریخی است. نام خانه روی موزائیک های زیبا نگاشته شده و تصویرهای بی نظیر و هنرمندانه داستان سفرهای این شاعر یونانی را روایت می کنند.
خانه هرکول نیز یکی دیگر از بناهای دیدنی ولیلی است و با دکوراسیون و تصویرنگاره های فوق العاده زیبا ماجراجویی های هرکول افسانه ای را به تصویر می کشد. خوشبختانه این اثر به خوبی حفظ شده است و ۱۰ قطعه از ۱۲ قطعه موزائیک سالم باقی مانده است. علاوه بر این ها، خانه های تاریخی و مشهور دیگری در شهر به چشم می خورد: خانه چهار فصل، خانه پری دریایی، سرای ستون ها و خانه افیب از جمله جاذبه های دیدنی ولیلی هستند.
- اگر قصد بازدید از این منطقه باستانی را دارید صبح زود بهترین زمان است. در این موقع هم از گرمای سوزان مراکش در امان خواهید بود و هم جمعیت زیادی در آنجا وجود نخواهد داشت. بنابراین می توانید چند ساعتی را با خیال راحت لابلای ویرانه ها به گشت و گذار بپردازید.
- وقتی به ورودی این سایت باستانی می رسید راهنماهایی منتظر گردشگران هستند. اگر به راهنما نیاز دارید می توانید با پرداخت مبلغی از توضیحات این راهنماها نیز استفاده کنید و بیشتر با ساختمان ها و تاریخچه آن ها آشنا شوید. اکثر آن ها انگلیسی صحبت می کنند و اطلاعات کامل و مفیدی در مورد ولیلی به شما ارائه می کنند. البته کنار هر بنا و ساختمان تابلوی راهنمایی وجود دارد، اما اطلاعات بسیار کمی روی آن ها وجود دارد و شاید استفاده از توضیحات راهنما فکر بدی نباشد.
- حتما با خودتان آب همراه داشته باشید. البته در محوطه کافه نیز وجود دارد اما بهتر است برای جلوگیری از گرمازدگی به مقدار کافی آب همراهتان داشته باشید.
منبع: whc.unesco.org