شهر شانگهای در حقیقت یک شبه جزیره میان رود یانگ تسه، خلیج هانگزو و جزیره چانگ مینگ و چند جزیره کوچک تر است. ارتفاع متوسط شانگهای از سطح دریا چهار متر است و تنها چند تپه کم ارتفاع در جنوب غربی آن وجود دارد.
رود هوانگ پو انشعابی از رود یانگ تسه، شانگهای را به دو قسمت تقسیم کرده است و در غرب این رود بافت قدیمی شهر به نام پو کسی و در شرق آن قسمت جدید شهر که پودانگ نامیده می شود قراردارند. رود هوانگ پو حدود ۱۱۴ کیلومتر طول و ۴۰۰ متر پهنا دارد و متوسط عمق آن ۹ متر است این رود از دریاچه تای هو که در ناحیه کینگ پو قرارداد عبور می کند و به سمت شرق و منطقه مین هانگ جاری می شود. رودخانه ووسانگ که به رودخانه سوژو نیز معروف است، از مهمترین انشعابات رود هو آنگ پو می باشد که در محل پل وای بای دو به این رود می پیوندد. رودخانه هوانگ پو در نهایت در شمال شانگهای و در دهانه رود پانگ تسه به دریای شرقی چین می ریزد.
دریاچه دیان شان بزرگترین دریاچه آب شیرین شانگهای است و حدود ۶۳ کیلومتر مربع وسعت دارد و عمق آن حدودا ۲ متر است .
در تقسیمات کشوری چین شانگهای یکی از چهار منطقه خود گردان این کشور اعلام شده است. شانگهای یکی از پرطرفدارترین مقاصد گردشگری دنیا می باشد که در بازار ایران معمولاً به صورت تور پکن-شانگهای ارئه می شود.
جزایر شانگهای
در ناحیه ای دور از ساحل جنوبی شانگهای و در خلیج هانگژو سه جزیره به نام های داجین شان، زیائو جین شان و فوشان هست که به منطقه جین شان تعلق دارد. جزیره داجین شان ۱۰۳ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و از دو جزیره دیگر بلندتر است.
همچنین سه جزیره آبرفتی چانگ مینگ و هنگ شا در شمال شانگهای و در دهانه رود یانگ تسه قرارداد. جزایر کوچک تر چانگ زینگ و هنگ شا تحت قلمرو منطقه منطقه بائوشان هستند. چانگ مینگ با مساحتی حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مربع سومین جزیره بزرگ چین محسوب می شود و تنها شهرستان شانگهای است. منطقه پودانگ با تونل به جزیره چانگ زینگ و این جزیره نیز توسط پل به جزیره چانگ مینگ متصل شده است.
آب و هوای شانگهای
آب و هوای شانگهای معتدل و مرطوب است و چهار فصل مشخص در این آب و هوا دیده می شود. زمستانهای نسبتاً سرد کم بارش و تابستانهای گرم و مرطوب و بهار و پاییز معتدل از مشخصات آب و هوایی این شهر هستند. در این شهر دمای زیر صفر کمتر دیده می شود و بدلیل مجاورت با دریا رطوبت هوا در تمام سال نسبتاً بالاست. در مجموع آب و هوای شانگهای را می توان با شهرهای ساحلی شمال ایران مقایسه کرد
زبان مردم شانگهای
بسیاری از افرادی که در شانگهای زندگی می کنند، فرزندان مهاجرانی هستند که اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم از استانهای همجوار جیانگ سو و ژجیانگ به این شهر مهاجرت کردند. مردم این استانها به زبان چینی صحبت می کردند. در سالهای اخیر مردم سایر قسمت های چین نیز با هدف یافتن کار به شانگهای مهاجرت کردند. این مهاجران که نمی توانستند به زبان محلی صحبت کنند، از زبان ماندارین بعنوان زبان ارتباطی استفاده کردند.
در حال حاضر زبان محلی این شهر زبان شانگهایی است که شاخه ای از گویش چینی وو می باشد، در حالی که زبان رسمی چین ماندارین است. برای کسانی که به زبان ماندارین صحبت می کنند، زبان محلی مرم شانگهای نامفهوم بنظر می رسد و همین مسأله باعث شده است که زبان شانگهایی بخشی از هویت شانگهایی باشد. زبان مدرن شانگهایی ترکیبی است از گویش های سوژو و گویش ناطق سنتی شانگهای که در حال حاضر مناطق هانگ کو، بائوشان و پودانگ را شامل می شود. شانگهای فرم استانداردی برای نگارش ندارد و این زبان به ندرت در نگارش استفاده می شود. با وجود آنکه مردم شانگهای از گویش شانگهایی در گفتگوی روزمره خود استفاده می کنند، اما از این زبان در مراکز آموزشی استفاده نمی شود. و بندرت در ایستگاههای رادیویی برنامه ای به این زبان پخش می شود.
اکثر مردم شانگهای به زبان ماندارین مسلط هستند و اگر زبان شانگهای متوجه نشوید به زبان ماندارین صحبت می کنند. علاوه بر ماندارین از آنجا که دانش آموزان و دانشجویان موظفند چند واحد درسی زبان انگلیسی بگذرانند، نسل جدید مردم این شهر زبان انگلیسی را در حد مکالمه ساده متوجه می شوند.
فرهنگ و آداب و رسوم شانگهای
شانگهای بعنوان پایتخت اقتصادی چین و پرجمعیت ترین شهر آن با بیش از ۲۳ میلیون نفر جمعیت آمیزه ای است از آثار تاریخی و معابد و محله های قدیمی که در کنار آن آسمان خراشهای مدرن و امروزی تالارهای بورس سهام و فلزات و مغازه های شیک و برندهای گرانقیمت در هم تنیده شده است. بندرت می توان شهری را پیدا کرد که چنین ترکیب شلوغی داشته باشد. مسافرانی که به شانگهای سفر می کنند با دیدن فرودگاه مدرن و پیمودن مسیر فرودگاه تا مرکز شهر با ترن مغناطیس خیلی زود متوجه می شوند که به شهری پیشرفته قدم گذاشته اند. رودخانه عریض هوانگ پو که از وسط شهر می گذرد و آن دو را دو نیمه شرقی و غربی تقسیم می کند، جلوه ای خاص به بافت شهر داده است. قسمت مدرن و امروزی تر شهر در ساحل شرقی رودخانه یعنی پودانگ شامل برج ها و ساختمان های بلندی مانند ساختمان تجارت جهانی (SWFC) برج تلویزیونی، برج هتل و دفاتر هایت، بانکها ساختمان بورس و … می شود. دراین قسمت از شهر کارمندان شرکتهای چینی و بین المللی بی وقفه در حال رفت و آمدند. به ندرت در چهره آنها آرامش را می توان یافت. از این زاویه که نگاه کنیم شانگهای مانند تمامی کلان شهرها بسیار جدی و تا حدی خشن است.
شانگهای شبیه ترین شهر جهان به نیویورک است و همین باعث شده تا خیلی ها این شهر را نیویورک شرق بنامند. اما در قسمت قدیمی شهر یعنی پوکسی زندگی از نوع دیگری است. بازارهای شلوغ قدیمی چینی مسافرانی که که حتی قصد خرید ندارند ساعت ها به خود مشغول می کنند. معابد بزرگ و کوچکی که در این شهر هست احساس آرامش غریبی به بازدید کنندگان می دهد.
خرید کردن در شانگهای با خرید کردن در هنگ کنگ و نیویورک متفاوت است چرا که در این بازارها نه تنها اجناس با برندهای معروف یافت می شد بلکه محصولات محلی که در مکانهای دیگر پیدا نمی شود نیز وجود دارد. در شانگهای بوتیکهای طراحان معروف دنیا جمع شده اند اما برای کسانی که محدودیت بودجه دارند، خرید کردن از مناطقی که کالاهای ارزان تر عرضه می شود امکان پذیر است ضمن اینکه به همان اندازه کالاهای گران قیمت نیز عرضه می شوند.
شانگهای مانند سایر شهرهای مهم آسیا از ترافیک، شلوغی و جمعیت زیاد رنج می برد. مسافرانی که با اهداف تجاری یا توریستی به شانگهای سفر می کنند، خیلی زود متوجه می شوند که در ساعت های شلوغ روز مانند اوایل صبح و زمان تعطیلی سازمانها و همچنین آخر هفته ها ترافیک می تواند زمان بسیاری از آنها را اتلاف کند و مانع انجام کارهای برنامه ریزی شده شود. هر روز صبح زود سالمندان دسته دسته به سمت پارک ها و میدان خلق می روند تا ورزش صبحگاهی انجام دهند. آنها در قالب گروه هایی به تمرین تای چی هنرهای رزمی و رقص های محلی می پردازند. این منظره در تمام چین قابل مشاهده می باشد. افراد سالمند شانگهای دوسرگرمی منحصر بفرد دارند. هنر کهن پینگ تان و اپرای شانگهای پینگ تان قصه گویی و خواندن اشعار قدیمی است که بصورت سنتی فقط توسط یک نفر اجرا می شود. قصه گو بر روی سن می نشیند و یک جفت عصا در دست می گیرد و افسانه هایی درباره افراد مشهور چین تعریف می کند. بسیاری از سالمندان به چایخانه باغ یویو آن می روند تا از شنیدن قصه لذت ببرند. اپرای محلی شانگهای نیز در این بین افراد مسن بسیار پرطرفدار است و شبها از تماشای این اجراها بهره می برد.
معروف است که مردم شانگهای در طول روز سخت کار می کنند و بعد از کار به بازی و تفریح می پردازند. شب شانگهای سرشار از جنب و جوش و فعالیت است. انواع رستورانها و کافه ها میزبان مردم هستند. رودخانه هوانگ پو در شب و در میان نورپردازی برجهای بلند و ساختمانهای مهم شانگهای بسیار زیباست. و قایقرانی بر این رود یکی از سرگرمیهای پرطرفدار است.
در بین طبقه کارگر شانگهای ورزش کاملاً جا افتاده است. مردم این شهر تحت تاثیر بازرگانان و بازدید کنندگان غربی به ورزشهایی مثل گلف و تنیس رو آورده اند و این ورزشها به بخشی جدا نشدنی از زندگی آنها تبدیل شده است.
در کشور پهناور چین پوشاک نیز مانند خوراک در هر ناحیه و فرهنگی متفاوت است و بخشی از هنر چینی به حساب می آید. امروزه با توجه به گستردگی کشور و تنوع آب و هوایی و گسترش خرده فرهنگ ها در چین لباس واحدی وجود ندارد و افراد بسته به سلیقه خود هر لباسی را می پوشند. اغلب جوانان بیشتر تمایل به پوشیدن لباسهای متدوال غربی دارند ولی در مناطق روستایی هنوز هم لباس سنتی جایگاه قابل قبولی دارد. معروف ترین لباس زنانه چینی که در سایر کشورها شناخته می شود کی پائو (Qipao) نام دارد. این لباس ساده و بلند با برشی کوتاه در یقه است و می تواند پارچه ای ساده یا گلدار داشته باشد. ازاین لباس اولین بار در سلسله کینگ استفاده شد که از قوم مانچو بود. بعد از اتمام سلسله پادشاهی کینگ در سال ۱۹۰۰ مردم مشتاقانه بدنبال سبک های مدرن لباس پوشیدن بودند و در این زمان بود که اولین مدل امروزی کی پائو در شانگهای عرضه شد. در دهه های ۱۹۲۰-۱۹۳۰ مدلهای جدیدی از این لباس تحت تأثیر لباسهای غربی و به سبک خاص شانگهای طراحی شد. در حال حاضر کی پائو یکی از لباسهای سنتی چین محسوب می شود که مانند شکوفه ای زیبا در عرصه مد می درخشد.
شانگهای بعنوان مرکز مالی و تجاری و اقتصادی چین به سرعت در حال پیشرفت است. این پیشرفت در سایه رشد فرهنگی این شهر رخ داده است. فرهنگ شانگهای فرهنگی بسیار خاص و ترکیبی از فرهنگ سنت چین و فرهنگ معاصر غرب است. پیش از سال ۱۸۴۳ فرهنگ شانگهای غالبا میراثی از پادشاهی وو و یو و تحت تاثیر فرهنگ استانهای جینگ سو و ژجیانگ بعنوان همسایه های این شهر و قسمتی از قلمرو دو پادشاهی مذکور بوده است.
بعد از معاهده نانجینگ در سال ۱۸۴۳، درهای شانگهای به روی بیگانگان باز شد. در نتیجه این معاهده و سایر معاهدات و سایر معاهدات قسمت هایی از شهر به عنوان امتیاز به بیگانگان واگذار شد. در این اقامتگاههای خارجی بود که چینی ها برای نخستین بار با مفاهیم مدرنیته و صنعتی شدن آشنا شدند. امکانات رفاهی و پیشرفته شهری مانند گاز آب و برق سازه های پیشرفته شهری مانند جاده و پل و اسکله، انواع ساختمانهای مدرن با کاربردهای عمومی مانند هتل و بانک و فروشگاههای بزرگ و ایستگاه راه آهن و تکنولوژی پیشرفته ساختمان سازی به مردم این شهر معرفی و از جانب آنها پذیرفته شد. در نتیجه معماری و ساختمان سازی مدرن و با فراهم شدن امکانات شهری سبک زندگی محلی نیز تحت تأثیر قرار گرفت و بدین ترتیب فرهنگ کهن رود یانگ تسه با فرهنگ غربی ترکیب شد و فرهنگ جدید تحت عنوان پای های شکل گرفت که های اشاره به شانگهای دارد و پای بمعنی سبک شانگهایی است. فرهنگ پای در دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ همزمان با شکوفایی اقتصادی و تجاری شانگهای به اوج خود رسید.
انقلاب فرهنگی چین ( ۱۹۷۶-۱۹۶۶ ) تأثیر بازدارنده ای بر فرهنگ چین و به تبع فرهنگ شانگهای داشت. از اواخر دهه ۱۹۹۰ به بعد و به دنبال برنامه های توسعه منطقه پودانگ شانگهای در جهت تبدیل شدن به یک مرکز بزرگ اقتصادی و بازرگانی بین المللی گام برداشت و سیل جدیدی از مهاجران و سرمایه گذران خارجی به این شهر وارد شدند. در اوایل قرن بیستم و یکم شانگهای مرکز فرهنگی و اقتصادی چین شد .
۲ نظرات