یکی از کهن ترین سکونتگاه های بشری در کشورمان و حتی در دنیا، مناطق غربی کشور و دامنه های کوه های زاگرس است. استان زیبای لرستان با قدمتی چند هزار ساله همچون نگینی در این منطقه می درخشد. منطقه ای که شواهدی از سکونت انسان های اولیه در برخی غارهای آن مشاهده شده است. مسلما استانی که چنین قدمتی دارد، باید صنایع دستی غنی و منحصر به فردی هم داشته باشد. همراه ما در مجله گردشگری الی گشت باشید، تا با صنایع دستی و سوغات لرستان بیشتر آشنا شویم.
مطالب مرتبط: موزه باستان شناسی لرستان، مجموعه ای از آثار تاریخی ارزشمند راهنمای سفر به لرستان
یکی از سنت های به جا و زیبای ما ایرانی ها، این است که وقتی به مکانی سفر می کنیم، از آن جا ره توشه و سوغات آن مکان را برای نزدیکان و دوستانمان تهیه می کنیم. شاید این ره توشه ها، چندان ارزش مالی هم نداشته باشند، ولی بدون شک از لحاظ معنوی بسیار ارزشمند هستند و به نزدیک شدن دلهایمان به هم کمک خواهند کرد. اگر قصد سفر به خطه سرسبز و باصفای لرستان را دارید، پیشنهاد می کنیم تا این منطلب را مطالعه کنید. در ادامه به معرفی برخی از صنایع دستی و سوغات لرستان خواهیم پرداخت.
هنر جاجیم بافی در این استان، از زنان دلیر و غیرتمند عشایر آن به ارث رسیده است. در واقع جاجیم بافی هنری زنانه در لرستان است که تمامی کارهای آن را از چیدن پشم گوسفندان تا بافت، زنان انجام می دهند. هنگامی که بهار زیبا فرا می رسد، یا هنگام برگ ریزان پائیز، زنان هنرمند عشایر نخ هایی را که از پشم گوسفندان تهیه کرده اند، به رنگ های شاد و زیبا رنگ آمیزی می کنند و توسط آن ها، جاجیم های مشهور و بسیار زیبای لرستانی را می بافند.
جاجیم های مشهور لرستان در طرح ها و نقش های مختلفی بافته می شوند که از آن ها می توان به نقش شونه، نقش شیروز، گلی و هچه و دنو موشی اشاره کرد. در گذشته از جاجیم های استفاده های کاربردی بسیاری می شد. اما امروزه از بیشتر این جاجیم ها، به عنوان عناصر تزئینی زیبا، در منازل مدرن و سنتی استفاده می شود.
گیوه، یکی از مشهور ترین صنایع دستی و سوغات لرستان است که می توان در بازار اکثر شهرهای این استان آن را پیدا کرد. گیوه های لرستان، علاوه بر دوام بسیار بالایشان، وزن بسیار کمی دارند. در ساخت این پاپوش سنتی ایرانی، از نخ قالی، نخ ابریشم و برخی ضایعات چرم استفاده می شود.
هرگاه نام شهر بروجرد را می شنویم، ناخود آگاه به یاد معروف ترین صنایع دستی این شهر، یعنی ورشو سازی می افتیم. صنعت ورشو سازی در شهر بروجرد، بیش از ۲ قرن قدمت دارد. ورشو در اصل فلزی سفید رنگ است که از ترکیب آلیاژ چند فلز دیگر همچون نیکل، روی و مس تولید می شود. یک صنعتگر ورشو، با استفاده از این فلز، ابزار آلات و ظروف بادوام و زیبایی همچون انواع سینی، قاشق و چنگال، سماور، قندان و … تهیه می کند. اگر سری به بازار شهر بروجرد بزنید، سماورهای ورشوی آن بیش از هر چیز دیگری به چشمتان خواهند آمد.
حتما درباره کلاه نمدی چیزهایی شنیده اید. کلاهی که در گذشته بسیاری از مردم کشور آن را بر سر می گذاشتند. صنعت نمد مالی از گذشته هایی دور در استان لرستان رونق داشته است. کلاه های معروف نمدی (که هنوز هم برخی مردان لر آن را بر سر می گذارند)، لباس های نمدی و انواع و اقسام زیر اندازهای نمدی، از جمله محصولات نمدی هستند که می توانید آن ها از بازار های لرستان تهیه کنید.
در گذشته بیشتر مردم لرستان از حصیر به عنوان زیر انداز استفاده می کردند. اما امروزه می توان انواع و اقسام سبدهای حصیری و ظرف و ظروف تهیه شده از حصیر را در این استان تهیه کرد. به هر حال، صنعت حصیر بافی هم یکی از صنایع دستی و سوغات لرستان محسوب می شود.
گلیم بافی، قالی بافی و خراطی هم از دیگر صنایع دستی این استان هستند که رونق کمتری دارند.
خوشمزه های استان لرستان
کلوچه های قندی بروجرد، یکی از خوشمزه ترین شیرینی ها و کلوچه هایی هستند که می توانید در غرب کشور امتحان کنید. در اکثر شیرینی فروشی های شهر خرم آباد می توانید این شیرینی ها را که از آرد گندم، مغز بادام و روغن حیوانی درست می شوند، تهیه کنید. اگر قصد خرید سوغاتی از خرم آباد را دارید، این کلوچه می توانند گزینه مناسب و مقرون به صرفه ای برای شما باشند.
ما از نسل روغن حیوانی هستیم! همه ما این جمله را بارها از بزرگانمان شنیده ایم. یکی از مکان هایی که می توانید از آن روغن حیوانی اصل و مرغوب تهیه کنید، شهرستان دلفان استان لرستان است. این روغن ها، از دام های عشایر منطقه و دست زنان عشایر تهیه می شوند و کیفیت بسیار بالایی دارند.
شیرینی های خوشمزه استان لرستان فقط به کلوچه بروجردی ختم نمی شود. شیرینی آردی هم یکی دیگر از خوشمزه های سنتی لرستان است که در اکثر کارگاه های شیرینی پزی استان تهیه می شوند. شیرینی کاک هم یکی دیگر از سوغاتی های خوشمزه ای است که علاوه بر کرمانشاه، می توان از استان لرستان نیز آن ها تهیه کرد.
انواع و اقسام حلواها و ارده را نیز می توانید از شیرینی پزی های استان تهیه کنید. در تهیه حلوای لرستان، از شیره طبیعی انگور استفاده می شود. ارده شیره، حلوا شکری، حلوا ارده و حلوا مغزی از جمله سوغاتی های مطرح لرستان به حساب می آیند. شیرینی سنتی برساق، نان ساج و سمنوی بروجرد هم شهرت زیادی در بین مردم این استان دارند.
اگر کمی خوش شانس باشید و عسل طبیعی لرستان گیرتان بیاید، تازه متوجه می شوید که طعم واقعی عسل چیست! زنبورداران بسیاری لرستان را به خاطر طبیعت بکر و منحصر به فردش برای پرورش زنبور و تولید عسل انتخاب می کنند.
عسل کوهی لرستان علاوه بر طعم کم نظیرش، خواص دارویی بی شماری دارد. پیشنهاد می کنیم که در سفرتان به این استان، خرید عسل طبیعی آن را فراموش نکنید.