قلعه های زیادی در سراسر جهان وجود دارد، اما قلعه سومنلینا فنلاند (Suomenlinna Fort) که در نزدیکی هلسینکی واقع شده، با بسیاری از آن ها از جهات مختلف تفاوت دارد. یکی اینکه این قلعه، نه از ۱ کشور بلکه از ۳ کشور در طول حیات خود دفاع کرده است: پادشاهی سوئد، امپراطوری روسیه و در اواخر جمهوری فنلاند. سومنلینا، یک قلعه دریایی از قرن ۱۸ است که توپخانه و دیوارهای دفاعی آن در سراسر ۶ جزیره پراکنده شده اند. در این قلعه، پیاده روهایی در بین محبوب ترین جاذبه ها مانند پل متحرک دروازه شاه و موزه سومنلینا وجود دارد که همگی تاریخ دریایی و ارتش گذشته را بازگو می کنند. در ادامه الی گشت برای شما تاریخ جالب این قلعه را آورده است. با ما همراه باشید:
مطالب مرتبط: بازدید از «میدان بازار هلسینکی»، مشهورترین بازار فنلاند! راهنمای سفر به هلسینکی در فنلاند
از سال ۱۷۴۸، ساخت قلعه ای به نام ویاپوری در این منطقه آغاز شد که این جزیره را به یک سایت ساخت و ساز بزرگ تبدیل کرد. سربازان و کارگران با هم همکاری کردند تا ساخت قلعه به پایان برسد. در آن زمان در قلعه چیزی حدود ۶ هزار نفر زندگی می کردند که بیشتر آن ها سربازانی بودند که در محل ساخت و ساز قلعه کار می کردند و مردم محلی بسیار کمتر بودند.
ویاپوری علاوه بر سکونتگاه خانواده ارتشی ها، توسط کارمندان دولت و بازرگانان نیز اشغال شده بود. البته ارتشی ها تنها زمانی خانواده خود را به این قلعه آوردند که ساخت آن پیشرفت کرده بود. ساختمانی که به نام طاق نوح (Noah’s Ark) شناخته می شود، بین سال های ۱۷۶۴ و ۱۷۷۱ برای خانواده افسرهایی که در سومنلینا ساکن بودند، ساخته شد.
طرح کلی این بنا به سبک پرده (curtain buildings) ای بود که به کمبودهای ساختمان کمک می کرد. این قلعه ها بیشتر به عنوان مسکن به کار می رفتند اما کاربردهای دیگری نیز داشتند. در آن زمان، ساختمان های چوبی نیز به ویاپوری افزوده شد.
در دوره سوئدی قلعه سومنلینا فنلاند، مستعد ابتلا به بیماری های واگیردار بود. شایع ترین بیماری ها شامل اسکوربوت (ناشی از ناشی از سوء تغذیه و کمبود ویتامین سی) و همچنین بیماری مالاریا و “تب اردو” بودند. پزشکان در قلعه بهترین کار خود را برای درمان بیماری ها با استفاده از روش هایی مانند حجامت و بهبود پاکیزگی آب های آشامیدنی داشتند. آگوستین ارنستوارد (Augustin Ehrensvärd)، معمار این قلعه، برای کمک به پیشگیری از بیماری، دستورالعمل هایی درباره بهداشت و تغذیه سربازان داد.
در زمان سوئدی، ویاپوری مرکزی فرهنگی بود که زندگی اجتماعی سربازان را درگیر می کرد. آگوستین حتی مدرسه ای در اینجا تاسیس کرد که کودکان افسرها در ویاپوری در دهه ۱۷۶۰ بتوانند در آن تحصیل کنند.
در دوره روسی، تعداد زیادی سربازخانه جدید و یک کلیسا در قلعه ساخته شد. در اوایل قرن نوزدهم، جمعیت قلعه بیشتر از هلسینکی بود. در این دوره، سربازخانه های جدید، بیمارستان و کلیساییی در ویاپوری ساخته شد. در آن زمان جمعیت کل جزیره ۳ هزار نفر بود که شامل زندانیان و سربازان می شد. در آن زمان، جمعیت غیر نظامی کمتر از ۱۰۰۰ نفر بود.
ویاپوری در آن زمان گروه های مختلف مذهبی از مسیحیان گرفته تا مسلمانان را در خود جای داده بود. برای این جوامع خدمات مختلفی فراهم شده بود: خانه های تجاری، داروخانه و مدارسی که توسط گروه های مختلف حمایت می شد. سربازان قلعه در آن زمان در سربازخانه های کوچکی زندگی می کردند و افسرها و خانوادهایشان آپراتمان های بزرگتری و حتی ویلاهای چوبی اختصاصی در اختیار داشتند.
در حال حاضر تقریبا همه ساختمان های چوبی آن زمان از بین رفته اند، پس زمانی که از قلعه سومنلینا فنلاند بازدید می کنید، تنها باید تصوراتتان را به کار بگیرید تا بتوانید آن ها را در خیالتان مجسم کنید. تکمیل ساختمان های بزرگ سربازخانه در جزیره ایسو موستاساری (Iso Mustasaari) به معنای ساخت و ساز گسترده در قلعه بود. کلیسای ارتدوکس شرقی در سال ۱۸۵۴ تکمیل شد. سربازانخانه های اسکله‌ای بین سالهای ۱۸۶۸ و ۱۸۷۰ تکمیل شدند و به زودی عنوان ورودی جدید و مهیج قلعه را به دست آوردند.
یکی از تلخ ترین وقایع آن دوران، بیماری وبایی بوده که در دهه ۱۸۳۰ به هلسینکی رسیده و جان بسیاری را گرفته بود. در دهه ۱۸۴۰، ساختمان های جدیدی برای ساختمان قلعه تکمیل شد و در سال ۱۸۴۷، قبرستانی برای بیماران از دست رفته وبا در سانتامینا به وجود آمد.
بعد از اعلام استقلال در سال ۱۹۱۸، پادگان اینجا توسط یک جامعه ارتش فنلاندی به کار گرفته شد. مقیمان روسی در بهار ۱۹۱۸ ویاپوری را ترک کرده و قلعه سومنلینا فنلاند خالی رها شد. بیشترین جمعیت سومنلینا بین سال های ۱۹۱۸ و ۱۹۲۰ بوده، زمانی که در طی جنگ داخلی یک کمپ زندانیان جنگ به این قلعه آورده شد. سربازخانه ها تا حدی پر شدند که حدودا ۸۰۰ زندانی را در خود جای داده بودند و همین موضوع به یک تراژدگی بزرگ تبدیل شد.
هلسینکی بعد از جنگ داخلی از کمبود خانه های شدید رنج می برد و حتی در سومنلینا مردم در خانه های کاذبی که در کوستانمیکا (Kustaanmiekka) ساخته شده بود، زندگی می کردند. از آنجایی که کوستانمیکا منطقه ای نظامی بود، همه ساکنین برای ورود نیاز به کارتی شناسایی داشتند که از دفتر فرمانده صادر می شد. ساکنین این منطقه در آن زمان از شکل نازیبای ساختمان ها شکایت زیادی داشتند و همچنین حمل و نقل بد بین شهر و سومنلینا بسیار بد بود. فروشگاه های مختلف، یک مدرسه و یک مهدکودک در قرن ۱۹ در قلعه وجود داشتند و خدمات اولیه بعد از اعلام استقلال ایجاد شد.
در حال حاضر، سومنلینا حدودا ۸۰۰ نفر جمعیت و بیش از ۳۵۰ آپارتمان دارد که بیشتر آن ها توسط اداره امور مالی نگهداری می شوند. تنها واحد نظامی که در جزیره وجود دارد آکادمی نیروی دریایی است که سالانه حدود ۲۵۰ سرباز را آموزش می دهد. امکانات در دسترس ساکنان جزیره شامل یک کتابخانه، یک مدرسه ابتدایی و فروشگاه مواد غذایی است.
دسترسی به سومنلینا تنها از طریق آب امکان پذیر است. قایق ها از مارکت اسکوئر در تمام طول سال به این جزیره حرکت می کنند. در فصل تابستان، اتوبوس های دریایی نیز به این مقصد حرمت می کنند. اگر قایق اختصاصی دارید نیز می توانید به قلعه سومنلینا فنلاند دسترسی پیدا کنید. معمولا مسیری که از هلسینکی به سومنلینا می رود، حدودا ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می کشد.
منبع: suomenlinna.fi