زیگوارت چغازنبیل
تمدن های باستانی ای که در آسیای غربی زندگی می کردند از سبک خاصی از معماری برای ساختن مکان های مذهبی استفاده می کردند. آن ها با آجر برج های پله پله ای هرمی شکلی می ساختند که اسمش زیگورات بود. شاید بپرسید معنی زیگورات چیست؟ زیگورات به معنای بالا رفتن به سوی آسمان است و ساختش حدود ۴۲۰۰ تا ۲۵۰۰ سال قبل متداول بوده است. از آنجایی که این زیگورات ها مکان های مقدسی بودند برای ساختشان از بهترین مصالح خشت یا آجر گلی استفاده می شد. حتما برایتان جالب است که بدانید یکی بزرگ ترین و سالم ترین زیگورات های به جای مانده در جهان در کشور ماست: زیگورات چغازنبیل که اسمش به لیست میراث جهانی رفته و برای خودش آوازه ای در جهان دارد. الی گشت را همراهی کنید چون می خواهیم درباره زیگورات چغازنبیل حرف بزنیم.
مطالب مرتبط: سازهای آبی شوشتر با مهندسی هزاران ساله آثار تاریخی ایران ثبت شده در یونسکو + عکس
این بار هم به شهر باستانی شوش در استان خوزستان می رویم شهری که تعدادی از باارزش ترین آثار تاریخی را در خود جای داده است و به قدمت طولانی اش می بالد. برای دیدن چغازنبیل که اولین مکان مذهبی ایران بوده باید به ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شوش در نزدیکی منطقه باستانی هفت تپه بروید. به محض اینکه چشمتان به شکوه این بنا بیفتد کنجکاوی تان گل می کند که چه کسانی و کی همچین بنایی را برای آیندگان به یادگار گذاشتند؟ چغازنبیل نیایشگاهی است که حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح توسط ایلامی ها ساخته شد. در آن زمان پادشاه ایلام باستان چغازنبیل را در وسط شهر و در مرتفع ترین نقطه ساخت تا مکانی باشد برای ستایش خدا.
چند سالی از ساخت چغازنبیل گذشته بود که حمله آخرین پادشاه آشوریان به این ناحیه تمدن ایلامی و زیگورات را از بین برد. چندصد سال بعد در سال ۱۸۹۰ زمین شناسی در همین ناحیه نفت پیدا کرد و اینگونه شد که اینجا به مکانی برای فعالیت های نفتی تبدیل شد. اما حدود ۶۰ سال بعد اتفاق مهمی افتاد؛ در سال ۱۹۳۳ در این محل آجری پیدا شد که به کشف کامل چغازنبیل از دل زمین انجامید. چغا به معنی تپه و زنبیل به معنی سبد است که به مکان بنا بر روی تپه اشاره می کند و آن را مثل زنبیل برعکس می داند.
بگذارید کمی هم از ویژگی های ظاهری این بنا برایتان بگوییم تا بیشتر با آن آشنا شوید؛ بنای چغازنبیل ظاهری مربعی شکل دارد و حصارهای دایره‌ای دور آن را احاطه کرده اند. چغازنبیل در ابتدا ۵ طبقه و بلندی ارتفاعش ۵۲ متر بود امروز اما فقط ۲ طبقه و نیم آن به جای مانده و ارتفاع آن ۲۵ متر و زیربنای مربعی شکل آن ۱۰۵ متر در ۱۰۵ متر است. شاید بپرسید تعداد طبقات این زیگورات چگونه تخمین زده شده است؟ اگر شیب طبقات هرم را بررسی کنید و اینطور فرض کنید که پله ها با همین شیب به طرف بالا رفته اند در این صورت در طبقه ی پنجم پله ها به نزدیکی مرکز می رسند و این یعنی به راس هرم رسیده ایم و طبقات تمام شده است. ۴ گوشه این مکان مذهبی به سمت چهار جهت اصلی قرار دارد و به خوبی نشان می دهد که در آن زمان جهت های اصلی کاملا شناخته شده بوده اند.