دست مصنوعی باستانی
همه ی ما به اتفاق فکر می کنیم که تاریخ پیوند عضو مصنوعی به انسان ها و همچنین استفاده از جایگزین های مصنوعی به جای عضوهای طبیعی اما آسیب دیده و از بین رفته ی انسانی، به زمانی می رسد که انسان ها دارای حد بالا و مشخصی از پیشرفت شده بودند و دیگر در علم پزشکی و مهندسی پزشکی به این حد از علم و دانش رسیده بودند اما کشف هایی از دوران باستان به دست آمده است که این نظریات را به کلی رد می کند. ماجرای کشف شست پای باستانی در مصر و حالا هم که دست مصنوعی باستانی که از جنس فلز طلا و برنز، تمامی این تفکرات را زیر سوال می برد. در ادامه با ما در الی گشت همراه باشید تا به اتفاق یکدیگر، ماجرای دست مصنوعی باستانی را بررسی کنیم.
مطالب مرتبط: کشف عجیب گربه های مومیایی شده در قبری ۶ هزار ساله در مصر! ماجراهای عجیب راجع به سفرهای فضایی که نمی دانید! عجیب ترین ساختمان های جهان در کجا واقع شده اند؟
سال پیش در اخبار باستان شناسی اعلام شد که گروهی از باستان شناسان از کشور سوئیس به تازگی به کشف اثری استثنائی که ساخته ی دست انسان در عصر برنز است، نائل آمده اند. این دست مصنوعی که زمان ساخت آن به عصر برنز در قاره ی اروپا می رسد، می تواند به عنوان قدیمی ترین اندام مصنوعی ساخت اروپا که ساخته ی دست انسان است؛ در سراسر جهان معرفی شود. این عضو مصنوعی ساخته شده در اروپا و عصر برنزی که حدود ۳ هزار و ۵۰۰ سال قدمت دارد، در واقع تنها یک دست از مچ به پایین است. این عضو مصنوعی بازسازی شده با فلز برنج، بازسازی دست انسان از مچ به پایین و به همراه انگشتان دست است، کاملا از فلز برنز ساخته شده است.
این دست اما از نظر اندازه، کمی از دست عادی کوچک تر است و حدود نیم کیلو هم وزن دارد که به عنوان یک دست بسیار سنگین بوده است. جالب است بدانید که مچ این دست مصنوعی دارای روکشی از طلا است و در قسمت گودیِ کف دست نیز به گونه ای تراشیده شده است که به نظر می رسد این قابلیت را داشته است که به عصا یا نیزه و یا هر وسیله ای دیگر که خاصیت تکیه گاه را دارد، به آن تکیه نماید. تا زمانی که باستان شناسان سوئیسی از خبر کشف این دست مصنوعی باستانی خبر نداده بودند، به عنوان تنها عضو مصنوعی باستانی جهان فقط شست پای باستانی در مصر شناخته و معرفی می شد.
زمانی که خبر کشف این دست مصنوعی باستانی داده شد، دانشمندان با بررسی این دست مصنوعی باستانی به این دست یافتند که این دست در واقع قدیمی ترین عضو مصنوعی در جهان است که تا به حال کشف شده است و این نشان دهنده ی این امر است که علم پزشکی در هر زمانی، شگفتی های مختلفی را از خود به نمایش می گذاشته است.
درباره ی این شست پای باستانی مصری باید بگوییم که در انتها مختصری هم به داستان کشف آن اشاره خواهیم کرد و فعلا در حال حاضر به موضوع دست مصنوعی باستانی می پردازیم. این دست فلزی به طور تصادفی در سال ۲۰۱۷ میلادی در نزدیک دریاچه ی بِیل در منطقه ی غربی کانتون برن سوئیس کشف شد. جویندگان فلزات با ارزش و کاشفان طلا، در حالی که مشغول جست و جوی این منطقه با فلزیاب بودند این وسیله ی ارزشمند و تاریخی را کشف کردند و آن را به همراه یک خنجر برنزی و یک استخوان دنده که پیدا کرده بودند به مقامات تحویل دادند.
مدیر دپارتمان باستان شناسی اروپایی و باستان شناسی رومی، آقای آندره آ شائر (Andrea Schaeer) در سایت باستان شناختی بیل در خصوص کشف دست مصنوعی باستانی فلزی در اروپا می گوید که: ما هرگز چیزی شبیه به این را نه در بین کشفیات خود و هم یافته های دیگران ندیده بودیم.
به هر حال ما مطمئن نبودیم که این کشف بتواند کشف و یافته ی موفقی باشد و درباره ی این که واقعا چنین چیزی وجود داشته باشد به هر حال ما در آن زمان هیچ نظری نداشتیم. با توجه به تعیین تاریخ رادیوکربنی روی بخش کوچکی از ماده ی آلی که برای چسباندن لایه ی ورقه ی طلا روی مچ از آن استفاده شده است و به همین دلیل با وجود این مزیت به ما اجازه ی این را داد که قدمت این اثر را تخمین زده و محاسبه نماییم. به هر حال پس از آزمایشاتی که ما بر روی این دست مصنوعی باستانی انجام دادیم، توانستیم در نهایت تشخیص دهیم که این شی در عصر برنز میانی و در بین ۱۵۰۰ تا ۱۴۰۰ پیش از میلاد مسیح ساخته شده است.
این نتایج حاصل شده از آزمایش فلز این دست، برای این که باستان شناسان را در نهایت متقاعد کند که بهار گذشته به منطقه ای که در آن دست برنزی را پیدا نموده اند مجددا بازگردند، بهانه ی کافی و کاملی بود. در نهایت این دانشمندان مجددا به این محل رفتند و به مدت ۷ هفته در آن منطقه به جستجو و کاوش پرداختند. نتیجه ی حضور مجدد این کاوشگران در این منطقه، منجر به کشف قبری به شدت آسیب دیده بر روی تپه ای که به دریاچه ی بیل مشرف است، منجر شد.
در این قبر کشف شده، دانشمندان استخوان هایی از انسانی با قدمت عمری میان سال پیدا کردند که همراه با این اشیا دفن شده بود! به همراه این فرد یک میخ بلند برنزی، فنر برنزی که احتمالا به عنوان سنجاق سر استفاده می شد و همچنین اجزایی از ورقه ی طلا که با ورقه ای که دور مچ دست فلزی بسته شده بود، انطباق داشت. به همراه این فرد فوت شده، باستان شناسان همچنین یکی از انگشت های شکسته ی دست مصنوعی که به همراه این فرد دفن شده بود را پیدا کردند که نشان می داد به طور حتم، این دست با این انسان در هنگام خاک سپاری دفن شده بوده است.
باید به این نکته توجه داشته باشید که اشیای فلزی در تدفین های عصر برنز بسیار نادر هستند و از بین تمام فلزات، طلا از همه نایاب تر و کمیاب تر است و این که در این قبر و دست مصنوعی باستانی اثر و آثاری از طلا پیدا شده است خود نشان از جایگاه اجتماعی بالای این فرد دارد.
این مسئله از این رو گفته می شود که تاکنون هرگز در تدفین های عصر برنز و در سوئیس تا به حال این فلز با ارزش کشف نشده بوده است. البته حدس و احتمال بعدی که این باستان شناسان در بررسی دست مصنوعی باستانی به آن پی برده اند این نکته است که این دست به عنوان پروتز دست مصنوعی و یا به بیانی دیگر به عنوان ابزاری برای مراسمی آیینی مخصوص و منحصر به فرد برای آن زمان و احتمالا قبیله ای که فرد دفن شده عضو آن بوده، کاربرد داشته است.
ماجرای کشف شست پای باستانی در مصر!
در بالاتر و در توضیح دست مصنوعی باستانی اروپایی که از جنس برنز و طلا است، گفته بودیم که در انتها داستان کشف شست پای باستانی در مصر را توضیح خواهیم داد. باستان شناسان وقتی در حفاری های خود با یک انگشت شست پای باستانی برخورد کردند، بسیار تعجب کردند و در ابتدا آن را وسیله تزئینی در نظر گرفتند. پس از کشف این انگشت، انگشتان مصنوعی دیگری هم در گوشه و کنار این کشور از دل خاک بیرون آمدند.
این امر، نشان از قدمت بالای جراحی پلاستیک در مصر دارد. انگشتان مصنوعی دست و پایی که امروزه در موزه کایرو (Cairo museum) مصر نگهداری می شوند، اولین بار در اواخر قرن نوزدهم میلادی از دل خاک بیرون آمدند. در آن دوران همه تصور می کردند که این انگشت ها وسایلی تزئینی و دکور هستند. در مرتبه دوم در سال ۲۰۰۰ در نزدیکی مقبره ای در شهر باستانی طبس (ancient city of Thebes) انگشتانی مصنوعی و بزرگتر کشف شدند که مشخص کردند این اشیای مصنوعی، در حقیقت به عنوان اعضای بدن مصنوعی به بدن معلولان و یا مجروحان متصل می شدند.
این شست پای باستانی که از چوب و چرم مرغوب تولید شده است را همراه با زنی که بین سال های ۹۵۰ و ۷۱۰ قبل ازمیلاد زندگی می کرده، دفن کرده بودند. انگشت مصنوعی دیگری که نام Greville Chester Great Toe را بر آن نهاده اند توسط شخصی در سال ۱۸۸۱ به موزه اهدا شد. این انگشت بر خلاف انگشت های قبلی از نوعی کاغذ، پارچه کتانی، چسب و گچ تهیه شده است.
به نظر می رسد این انگشت بین سال های ۱۲۹۵ تا ۶۶۴ قبل از میلاد مورد استفاده فردی معلول قرار می گرفته است. کارشناسان و باستان شناسان بسیاری این اشیای مصنوعی را مورد بررسی قرار دادند و پیشنهاد کردند که این انگشتان اولین لوازم پروتز در دنیا هستند که تا به حال کشف شده اند. نمونه های بسیاری از اعضای بدن مصنوعی در دنیای باستان کشف شده اند، اما کشف شست پای باستانی با همه آن ها متفاوت است، چرا که مردم دنیای باستان به وسیله این انگشت ها راه می رفتند.
محققان به منظور اینکه مشخص کنند از این انگشتان به چه عنوانی استفاده می شده، اعضایی مصنوعی و مشابه آن ها را از نو ساختند. آن ها یک انگشت را با چسب، گچ و کتان و انگشت دیگری را هم با چوب درست همانند نمونه واقعی آن ساختند.