دره شهر ایلام که پیش‌تر به نامهای شهر باستانی ماداکتو معروف بود، در ۱۳۵ کیلومتری شهر ایلام واقع در استان اسلام قرار دارد. این شهر از جمله قدیمی‌ترین شهرهای ایران برای سکونت مردم بوده است و بناهای تاریخی آن امروزه در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند. شما می‌توانید در فصل بهار و تابستان، برنامه مفرحی را برای سفر به استان ایلام و بازدید از منطقه تاریخی سیمره اجرا کنید.
برای آشنایی بیشتر با آثار تاریخی موجود در منطقه تاریخی ماداکتو و شرایط بازدید از آن، مطالب زیر را که توسط مجله گردشگری الی گشت تهیه شده است، مطالعه نمایید.
شهر باستانی سیمره که با نام ماداکتو نیز، میان مردم معروف است، از جمله مهم‌ترین مناطق تاریخی آثار باستانی ایران در استان ایلام محسوب می‌شود. این محوطه تاریخی، در حاشیه جنوب شرقی دره شهر ایلام واقع شده است. دره شهر نیز یکی از شهرها مهم استان ایلام است که در فاصله ۱۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهر ایلام قرار دارد.
محوطه تاریخی ماداکتو، به وسعت ۱۲۰ هکتار، که البته به گفته بسیاری از باستان‌شناسان وسعت آن بیش از ۲۰۰ هکتار است، در شمال کبیر کوه، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین رشته کوه استان ایلام و در میان دره سیمره و جنوب رودخانه آن واقع شده است.
بر اساس شواهد تاریخی، این شهر باستانی، روزگاری آباد و پررونق را پشت سر گذاشته است و مردمان زیادی در این شهر سکونت داشتند، تا اینکه پس از یک زلزله مهیب در حدود هزاران سال پیش، این منطقه تاریخی، با خاک یکسان شد و امروزه چیزی از آن باقی نمانده است. لازم به ذکر است، شهر باستانی ماداکتو، در شهریور ماه سال ۱۳۱۰ شمسی در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برای رزرو هتل در ایلام اینجا کلیک کنید
قدمت دره شهر ایلام، به دوران سلطنت ساسانیان برمی‌گردد و پیش از آن ماداکتو نام داشت. آب و هوای مطلوب، وجود آبراهه‌ها و رودخانه‌های متعدد و دشت‌های سرسبز، همگی سبب شده بود، تا این منطقه در تابستان، به استراحتگاه و شکارگاه تابستانی بزرگان عیلامی تبدیل شود.
طبق داده‌های تاریخی، دره شهر ایلام، نخستین شهر عیلامیان بود، که بعد از حمله آشور بانی پال، تخریب و مردم آن قتل‌عام شدند. متأسفانه در زمان هخامنشیان، توجه ویژه‌ای به منطقه تاریخی ماداکتو نشد و این شهر به حالت مخروبه باقی ماند. اما با روی کار آمدن اشکانیان حیات این شهر دوباره آغاز شد و در دوره ساسانیان به اوج شکوفایی و آبادانی خود رسید.
دره شهر ایلام که در گذشته با نام سیمره از آن یاد می‌شد، یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که مردم در آن سکونت داشته‌اند. شهر باستانی ماداکتو، ابتدا توسط اتابکان لر اداره می‌شد، اما بعدها با روی کار آمدن حکومت پهلوی و تشکیل استان ایلام، منطقه سیمره از لرستان جدا شد و به ایلام پیوست.
شرایط آب و هوایی منطقه و موقعیت جغرافیایی مناسب آن در دامنه رشته کوه کبیرکوه، از گذشته تاکنون سبب شده است، صنعت کشاورزی در دره شهر ایلام رونق بسیاری داشته باشد. به پیشه اصلی مردم این منطقه تبدیل شود.
علاوه بر آثار تاریخی و بقایای مردمان گذشته در شهر باستانی ماداکتو واقع در دره شهر ایلام، جاذبه‌های طبیعی و تاریخی دیگری نیز در این منطقه وجود دارد که بازدید از آن‌ها به تمام گردشگران و علاقه‌مندان به طبیعت بکر و تاریخ غنی استان ایلام به‌شدت توصیه می‌شود. در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف منطقه تاریخی سیمره می‌پردازیم:
گاومیشان از بزرگ‌ترین و مشهورترین پل‌های تاریخی غرب کشور با طول حدود ۱۷۸ متر و عرض گذر ۸ متر است و امروزه، ۶ چشمه طاق در آن به چشم می‌خورد که پهنای آن‌ها از پنج تا ۲۵ متر متغیر است. دهانه این پل با بیش از ۵۰ متر عرض، بزرگ‌ترین دهانه پل در ایران محسوب می‌شود.
پل گاومیشان در دوره ساسانیان ساخته شده و نمادی از معماری باستان است. این پل در فاصله ۲۳ کیلومتری از منطقه تاریخی سیمره و بر روی رودخانه آن بنا شده است و در مرز بین دو استان ایلام و لرستان قرار دارد. البته با وجود اینکه ۹۰ درصد پل در استان لرستان واقع شده، اما گاومیشان در لیست آثار ملی ایران، متعلق به استان ایلام است.
در سال ۱۰۰۸ هجری قمری، فردی به نام «حسین‌خان بزرگ» والی بزرگ و معروف ایلام اقدام به تعمیر پل گاومیشان کرد. اما متأسفانه طی زلزله مهیبی که در سال ۱۳۳۴ هجری قمری رخ داد، بخش‌های زیادی از این پل تخریب شد و از بین رفت. فاز اول عملیات مرمت پل گاومیشان در سال ۱۳۷۸ شمسی به پایان رسید.
آدرس پل گاومیشان: کیلومتر ۲۰ جاده درهشهر به پلدختر، روی رودخانه سیمره
یکی از زیباترین و بکرترین جاذبه‌های طبیعی استان لرستان و دره شهر ایلام، آبشار ماربره در ۲۰ کیلومتری جاده دره شهر به سمت پل دختر و بین دو روستای آرمو و کل سفید است، که برخلاف سایر آبشارها از بالای کوه سرازیر نمی‌شود، بلکه از دل صخره‌ها بیرون می‌ریزد. بنابراین برای بازدید از این آبشار می‌بایست، به نزدیکی آن برسید.
این آبشار از سرچشمه‌های اصلی رودخانه سزار است و بعد از آن به رودخانه کرخه می‌ریزد و در نهایت در پایان مسیر خود، به تالاب هورالعظیم می‌پیوندد. این آبشار در تمام فصول سال پرآب بوده و تا امروز دچار خشکسالی نشده است. اما با این وجود، پیشنهاد می‌شود برای بازدید از آبشار ماربره در فصل بهار و تابستان به منطقه تاریخی سیمره سفر کنید.
پوشش گیاهی متنوع و زیبای این منطقه، جذابیت آبشار را دو چندان می‌کند؛ انبوه درختان انجیر و انگور به همراه گیاهان دارویی مانند پرسیاوشان، در اطراف آبشار به چشم می‌خورند.
آدرس آبشار ماربره: کیلومتر ۲۰ جاده درهشهر به پلدختر، مجاور روستای آرمو
سد سیمره که به شیوه دو قوسی بر روی رودخانه سیمره در مرز بین استان ایلام و لرستان ساخته شده است، بزرگ‌ترین سد بتنی ایران محسوب می‌شود. این سد سالانه به میزان ۶۷۳ گیگاوات ساعت انرژی برق‌آبی تولید می‌کند. آب سد یکی از سرچشمه‌های اصلی رود کرخه است و خود از مناطق برف‌گیر شمال غربی ایران منشأ می‌گیرد.
آب سد سیمره در مسیر خود، با گذر از کوه‌ها و دره‌های پرپیچ‌وخم، به طبیعت زیبای شهرستان بدره می‌رسد و در نهایت، پس از پیوستن به رود زال، در پل تاریخی کشکان به رود کرخه می‌پیوندد.
طبیعت زیبا و خیره‌کننده پشت سد که به تنگه کافرین یا همان کافری شهرت دارد، مورد توجه گردشگران قرار گرفته و از زیبایی بی‌نظیری برخوردار است. علاوه بر چشم‌انداز فیروزه‌ای رود سیمره، امکاناتی از قبیل قایق‌سواری، ماهیگیری و ورزش‌های آبی در این رودخانه نیز از جمله تفریحات مورد علاقه گردشگران محسوب می‌شود.
آدرس سد سیمره: کیلومتر ۳۰ جاده درهشهر به ایلام
آتشکده دره شهر، با نامهای متعددی مانند آتشکده چهارطاقی نیز شناخته می‌شود. این آتشکده در حاشیه شهر دره شهر ایلام واقع شده و بر روی دامنه ارتفاعات مشرف به جاده دره شهر به آبدانان قرار دارد. قدمت آن به ۱۴۰۰ سال پیش در اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی بازمی‌گردد.
معماری این آتشکده در اطراف شهر باستانی ماداکتو، نماد سادگی سبک معماری ساسانیان است. بنای چهارطاقی با نقشه مربع شکل و ابعاد ۵ در ۵، از متریالی مانند گچ و قلوه‌سنگ تشکیل شده است و گنبدی تک‌جداره بر فراز آن وجود دارد. بر اساس معماری بنا و اینکه عموماً آتشکده‌ها را مربوط به ساسانیان می‌دانند، می‌توان گفت این بنای تاریخی در استان لرستان، را به آن دوره نسبت می‌دهند.
آدرس آتشکده دره شهر: حاشیه جنوبی دره شهر، ابتدای جاده دره شهر به آبدانان
این مکان دیدنی در اطراف شهر باستانی ماداکتو، همان‌طور که از نامش پیداست، به دوره بهرام، سردار ساسانی برمی‌گردد، که گاها در این منطقه به شکار می‌پرداخت. همچنین وجود بقایای دژ نظامی منسوب به بهرام چوبین نیز، نشان می‌دهد در زمان یورش خسرو پرویز برای دفاع از خود از این دژ استفاده کرده است؛ بنابراین علاوه بر مراتع بکر و زیبا تنگه بهرام چوبین، یک جاذبه تاریخی نیز محسوب می‌شود.
مسیر صعب‌العبور و راه باریک تنگه، این فرصت را برای پناه گرفتن داخل دژ به سربازان بهرام می‌داد تا از حمله لشکر خسرو پرویز در امان بمانند. با اینکه امروزه، طی سال‌ها آسیب‌هایی به این قلعه و آثار تاریخی آن وارد شده است، اما همچنان شکوه و عظمت خود را حفظ کرده است. برای بازدید از این جاذبه طبیعی و تاریخی در دامنه کبیرکوه، می‌بایست ملزومات صخره‌نوردی به همراه داشته باشید.
آدرس تنگه بهرام چوبین: کیلومتر ۱۰ جاده دره شهر به پلدختر، بعد از روستای شیخ مکان
ازآنجایی‌که استان ایلام به طبیعت بکر و خیره‌کننده خود معروف است، بهترین زمان برای بازدید از دره شهر ایلام، فصل بهار و اوایل فصل تابستان است که در این منطقه مراتع سرسبز و آب‌های روان به چشم می‌خورد و شرایط اقلیمی برای بازدید از جاذبه‌های تاریخی نیز مناسب است. همچنین اویل فصل پاییز که هنوز هوا معتدل است و امکان بازدید از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی منطقه تاریخی سیمره وجود دارد، نیز می‌تواند گزینه مناسبی برای سفر باشد.
اگر از مبدأ تهران و به وسیله اتومبیل شخصی خود به سمت دره شهر ایلام حرکت می‌کنید، سه مسیر پیشنهادی روبه‌روی شما قرار دارد، که عبارتند از:
- مسیر اول، باید از جاده قم حرکت کرده و پس از عبور از استان‌های قم و اراک، به سمت استان لرستان و شهر خرم‌آباد مشیر خود را ادامه دهید. سپس با رسیدن به پلدختر، می‌توانید از جاده آن، به دره شهر برسید و در جنوب شرقی شهر، بقایای شهر باستانی سیمره را نظاره کنید.
- مسیر دوم از مبدأ تهران، از شهر پرند آغاز می‌شود. شما با از عبور از شهر ساوه، به استان همدان رسیده و می‌توانید به‌راحتی با گذر از شهرهای ملایر، بروجرد و خرم‌آباد، به جاده پلدختر و در نهایت دره شهر ایلام برسید.
- مسیر سوم نیز از شهر پرند و ساوه می‌گذرد و با عبور از استان‌های همدان و کرمانشاه، به ایلام و سپس منطقه تاریخی ماداکتو خواهد رسید.
البته لازم به ذکر است، که این مسیرها برای گردشگرانی است که راه جاده‌ای را برای سفر خود انتخاب کرده‌اند. شما می‌توانید با انواع راه‌های هوایی و ریلی نیز، خود را به شهرهای بزرگ مانند ایلام و دیگر شهرهای استان ایلام رسانده و از آن‌جا به دره شهر برسید.
فاصله شهر ایلام تا دره شهر و منطقه تاریخی سیمره، حدود ۱۳۵ کیلومتر است و تقریباً با ۱.۵ تا ۲ ساعت رانندگی در جاده، می‌توانید به مقصد برسید.
این محوطه تاریخی، در حاشیه جنوب شرقی دره شهر ایلام واقع شده است. دره شهر نیز یکی از شهرها مهم استان ایلام است که در فاصله ۱۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهر ایلام قرار دارد.
این محوطه تاریخی حدود ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و اغلب آثار آن مربوط به دوره ساسانیان است.
بهترین زمان برای بازدید از دره شهر ایلام، فصل بهار و اوایل فصل تابستان است.
این منطقه، جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری را در خود جای‌داده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: پل گاومیشان، آبشار ماربره، سد سیمره، آتشکده دره شهر و تنگه بهرام چوبین.
اگر برنامه سفر به استان ایلام و بازدید از منطقه تاریخی سیمره را دارید، پیشنهاد می‌شود مقاله فوق را که درباره جاذبه‌های تاریخی و شرایط بازدید از دره شهر ایلام است، از دست ندهید. این شهر، یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران برای سکونت مردم بوده و به دلیل تاریخ غتنی خود، آثار باستانی بسیاری را در خود جای داده است. همچنین از گذشته تاکنون، طبیعت بکر و خیره‌کننده استان ایلام، زبانزد گردشگران و طبیعت‌گردان بوده است.
شما می‌توانید با سفر به شهر باستانی ماداکتو علاوه بر لذت بردن از مناظر طبیعی و مراتع سرسبز ایلام، از جاذبه‌های تاریخی آن نیز دیدن کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره برگزاری تورهای استان ایلام، تهیه بلیط و رزرو اقامتگاه، با آژانس مسافرتی الی گشت در ارتباط باشید.
مطالب مرتبط: قلعه والی، موزه مردم شناسی ایلام ۱۵ دلیل برای سفر به ایلام ساکنین اولیه ایران قبل از آریایی ها چه کسانی بودند؟
۴ نظرات