لرستان یکی از استان‌های غربی کشور عزیزمان ایران است. این خطه‌ی زیبا از هزاره چهارم زیستگاه انسان‌ها بوده است. اقوامی که در آن ناحیه زندگی می‌کرده‌اند به دلیل عدم داشتن خط ناشناخته باقی‌مانده‌اند. بااین‌وجود باستان‌شناسان معتقدند لرستان از معدود سرزمین‌هایی است که انسان‌ها برای کشاورزی، اهلی‌کردن حیوانات و یکجانشینی انتخاب کرده‌اند. این استان که مرکز آن خرم‌آباد است علاوه بر جاذبه‌های گردشگری تاریخی دارای جاذبه‌های طبیعی فراوانی هم هست که اگر اهل ایرانگردی هستید نباید بازدید از آن را از دست بدهید. با الی گشت همراه باشید تا بیشتر درباره جاذبه‌های لرستان بدانیم.
معرفی جاذبه های لرستان
همانطور که گفتیم استان لرستان خطه‌ایست سرشار از جاذبه‌های گردشگری. این استان در واقع مقصدی محبوب هم برای طبیعت‌گردان و هم برای تاریخ‌دوستان به حساب می‌رود. در این مقاله از الی گشت به معرفی برخی از جاذبه های لرستان می‌پردازیم.
جاذبه‌های تاریخی لرستان
از آن جایی که لرستان از دیرباز سکونتگاه انسان‌ها بوده است جاذبه‌های تاریخی بسیاری را در خود جای‌داده که در زیر به معرفی برخی از آنها می‌پردازیم.
قلعه فلک الافلاک
قلعه فلک‌الافلاک یکی از مشهورترین جاذبه های لرستان از نوع تاریخی آن است که شاید شما هم نام آن را شنیده باشید. این قلعه با نام‌های دیگری همچون شاپورخواست، قلعه اتابکان و قلعه ۱۲ برجی هم شناخته می‌شود و بر روی تپه‌ای مشرف به شهر خرم‌آباد مرکز لرستان واقع شده. گفتنی است این قلعه در سال ۱۳۴۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده. قدمت ساخت فلک‌الافلاک به دوران ساسانیان برمی‌گردد و تا دوره قاجار از آن به‌عنوان مرکز فرماندهی یا محل زندگی حاکمان استفاده می‌شده. این قلعه دارای پلان هشت‌ضلعی نامتقارن با الگوی مستطیلی بوده و دو حیاط، ۱۲ برج و تزیینات آجرکاری، کاشی‌کاری و گچ‌بری دارد.
موزه مردم‌شناسی لرستان هم در داخل قلعه قرار دارد و می‌توانید از آن هم دیدن کنید. در این موزه آثار مختلفی از آداب‌ورسوم مردم لرستان تا اشیایی مربوط به دوره هخامنشیان به نمایش گذاشته شده است.
آدرس: قلعه فلک‌الافلاک، خیابان امام (ره)، دوازده‌برجی، خرم‌آباد، استان لرستان، ایران
مناره آجری خرم آباد
مناره آجری خرم آباد یکی دیگر از جاذبه های لرستان به حساب می‌رود که قدمتی نزدیک به ۹۰۰ سال دارد و در جنوب خرم آباد واقع شده. تاریخ شناسان این بنا را متعلق به دوران آل بویه (دیلمیان) می‌دانند. ارتفاع این مناره چیزی حدود ۳۰ متر است و قطر پایین‌ترین قسمت آن به ۵٫۴ متر می‌رسد. گفتنی است این مناره‌ی آجری در فهرست آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده است. همچنین ۹۹ پله در قسمت داخلی مناره برای دسترسی به بالاترین قسمت آن وجود دارد.
بقایای معماری به‌جامانده در پیرامون این مناره نشانگر این است که بناهای دیگری مانند کاروان‌سرا و مسجد هم در اطراف آن ساخته شده بوده‌اند. لازم به ذکر است که این مناره آجری در حقیقت برای هدایت کاروان‌هایی ساخته شده که به‌طرف شهر شاپورخواست می‌رفتند.
آدرس: مناره آجری خرم‌آباد، پارک شقایق، محله قاضی‌آباد، خرم‌آباد، لرستان، ایران
غار کلماکره
از دیگر جاذبه های لرستان غار کَلْماکَره است دارای اهمیت تاریخی بسیاری است. شاید شگفت‌زده شوید اگر بدانید که یکی از ۶ گنج بزرگ جهان به شکلی تصادفی در این غار کشف شده. بر اساس مستندات تاریخی می‌توان گفت سلسله‌های باستانی ایران در دوران هخامنشیان و ساسانیان از این غار اسرارآمیز به‌عنوان خزانه خود استفاده می‌کرده‌اند. گرچه بعضی تاریخ‌شناسان بر این باورند که این غار متعلق به عیلامیان بوده است. جالب است بدانید که نقاب‌هایی طلایی مربوط به حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در این غار کشف شده. نقاب‌هایی که شبیه به نقاب‌های بالماسکه امروزی هستند!
متأسفانه از ۵۰۰۰ عتیقه‌ی یافت شده در این غار فقط ۱۰ درصد در کشور باقی‌مانده و باقی آنها در حال حاضر در موزه‌های کشورهای دیگر مانند لوور، متروپولیتن و میهو کیوتو قرار دارند.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پلدختر، ۱۳٫۵ کیلومتری شمال غربی شهر پلدختر در جنوب کوه مله، ارتفاع ۵۵۰ متری از سطح دشت روستای دره باغ
مسجد سلطانی بروجرد
از دیگر جاذبه های لرستان در بخش تاریخی باید به مسجد سلطانی بروجرد اشاره کرد که با نام‌های مسجد امام و مسجد شاه هم شناخته می‌شود. این مسجد که در شهر بروجرد واقع شده با ۷۰۰۰ متر مربع مساحت بر روی مسجد جامع عتیق ساخته شده که قدمت آن به قبل از اسلام می‌رسد و پیش از آن در واقع یک آتشکده بوده است.
گفتنی است در زمان زندیه این مسجد تخریب شده و ساخت مسجد جدیدی بر روی آن شروع شده و تکمیل آن تا زمان سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار به طول انجامیده است. به همین علت نام سلطانی را به این مسجد داده‌اند. پس از آن مشابه این مسجد در شهرهای قزوین و تهران هم ساخته شد. در حقیقت نمونه مشابه این مسجد در تهران، مسجد امام بازار است. گرچه مسجد سلطانی از تمام این مساجد همه قدمت بیشتری دارد و عنوان بزرگ‌ترین مسجد تاریخی غرب کشور به آن اختصاص دارد.
آدرس: لرستان، بروجرد، میدان قیام، خیابان صفا
گرداب سنگی خرم آباد
گرداو بردینه خرم آباد هم از دیگر جاذبه های لرستان است که از اهمیتی تاریخی برخوردار است. گرداب سنگی یا گرداو بردینه، سازه‌ای دایره‌ای شکل است که با مصالح سنگ و ساروج به دور چشمه‌ای ساخته شده تا آب خروجی از آن را سامان‌دهی کرده و با کانال آب به مناطق مختلف شهر برساند. این اثر باستانی در شمال غرب خرم آباد واقع شده و به دوران ساسانی تعلق دارد. این سازه همچنین در تاریخ ۱۸ مرداد ۱۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: گرداب سنگی خرم‌آباد، میدان تختی، خرم‌آباد، لرستان، ایران
غار میرملاس
از دیگر جاذبه های لرستان از نوع تاریخی آن باید از غار میرملاس یاد کرد. این غار در نزدیکی شهر کوهدشت واقع شده و نقاشی‌هایی بر دیواره‌های جنوبی و شمالی آن از دوران غارنشینی باقی مانده که شامل نقوشی از رزم، شکار، انسان و حیوان می‌شود. همچنین نقوش حیواناتی مانند گوزن، گاو، سگ، روباه و خصوصاً اسب و سوار در حال تیراندازی و شکار و موضوعات رزمی با رنگ‌های قرمز و سیاه بر دیواره این غار حک شده. اندازه صورت‌ها در نگاره‌های سنگی میرملاس بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر هستند و اغلب نقش‌های حیوانات به صورت نیمرخ کشیده شده.
متأسفانه، نقاشی‌های این غار فاقد هرگونه پوشش و محافظ هستند و ورودی غار به دلیل ریزش طبقات بالایی مسدود است. همچنین نقوش دیواره ایوان غار به وسیله‌ی عوامل انسانی و طبیعی تخریب شده و به سختی قابل رویت است.
آدرس: غار میرملاس، ۱۸ کیلومتری شمال شرق کوهدشت، لرستان، ایران
جاذبه‌های طبیعی لرستان
نوبتی هم باشد نوبت پرداختن به جاذبه های لرستان از نوع طبیعی آن است. پس اگر عاشق طبیعت‌گردی هستید در ادامه با الی گشت همراه باشید.
دریاچه گهر
دریاچه گهر از دیگر جاذبه های لرستان است و به نگین اشترانکوه معروف است. این دریاچه به عنوان یکی از زیباترین دریاچه‌های ایران هر سال هزاران گردشگر را از نقاط مختلف به سوی خود می‌کشاند. این دریاچه آب شیرین زیستگاه گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی است. دریاچه گهر هوای پاک و فوق‌العاده و آب زلال و شفافی دارد و به همین خاطر فضایی ایدئال و استثنایی برای کمپینگ به شمار می‌رود.
این دریاچه از دو قسمت به نام‌های گهر بزرگ و گهر کوچک تشکیل شده. ساحل دریاچه در بیشتر نواحی صخره‌ای است؛ اما در قسمت‌هایی از آن که ساحل ماسه‌ای دارد امکان شنا وجود دارد. دریاچه گهر در منطقه محافظت‌شده اشترانکوه و در مرز الیگودرز، دورود و ازنا قرار گرفته است.
آدرس: استان لرستان، منطقه حفاظت شده اشترانکوه، بین دورود، الیگودرز و ازنا
آبشار بیشه
آبشار بیشه یکی از زیباترین جاذبه های لرستان است و در ۲۷ اسفند ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده. این آبشار که در ۶۰ کیلومتری خرم‌آباد واقع شده هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. آبشار بیشه ارتفاعی معادل با ۴۸ متر ارتفاع دارد و ازآنجاکه در ارتفاعات کوهستانی قرار گرفته، بهترین موقع بازدید از آن فصل بهار و تابستان است.
آدرس: استان لرستان، شهر خرم آباد، بخش پاپی، روستای بیشه، آبشار بیشه
دره خزینه
دره خزینه هم از دیگر جاذبه های لرستان به شمار می‌رود که بعضی آن را با دره گرندکانیون آمریکا مقایسه می‌کنند. این دره در اواسط جاده پلدختر به اندیمشک در روستای خزینه واقع شده و فضایی ایده‌ئال برای کوهنوردی و صخره‌نوردی است برای علاقه‌مندان به این ورزش‌ها به شمار می‌رود. دسترسی به این دره با چند ساعت پیاده‌روی ممکن است. اما به دلیل وجود آفتاب استفاده از کفش و کلاه مناسب را نباید فراموش کنید. نیمه اول بهار و اول پاییز بهترین زمان برای بازدید از این دره است.
گفتنی است پلی قدیمی به طول ۱۱۲ متر و ارتفاع ۸۵ متر در این دره وجود دارد که اگر شجاع باشید باید عبور از روی این پل معلق را در برنامه خود بگنجانید. رودخانه بزرگ سیمره هم از این دره می‌گذرد و در طول زمان موجب فرسایش سنگ‌های دره شده و شکلی خاص به آن بخشیده. قسمت پیچ نعل اسبی دره مهم‌ترین و جالب‌ترین قسمت دره به حساب می‌رود و چشم هر بازدیدکننده‌ای را به خود خیره می‌کند.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پلدختر، روستای دره خزینه
دریاچه کیو
دریاچه طبیعی کیو هم از جمله جاذبه های لرستان به حساب می‌رود و با وسعت هفت هکتار و سه تا هفت متر عمق در وسط شهر خرم آباد واقع شده و بازدید از آن برای هر گردشگری تجربه‌ای شگفت‌انگیز خواهد بود. این دریاچه به رنگ کبود است. این رنگ به دلیل وجود گونه‌های گیاهی خاصی در کف آن است. در واقع علت نامگذاری این دریاچه هم از همین رنگ نشات می‌گیرد چرا که کیو به زبان لری به معنای کبود و تیره است و به همین خاطر این دریاچه به این نام خوانده می‌شود.
قایق‌سواری با قایق موتوری، قایق پدالی، جت بات و قایق موزیکال روی دریاچه کیو از تفریحات مهم این فضاست. همچنین شهربازی کوچکی کنار دریاچه وجود دارد با بازی‌هایی مثل استخر توپ، ترامپولین، یوروبانجی. علاوه بر این هرساله تعدادی پرنده مهاجر به این دریاچه می‌آیند که تماشای آنها تجربه‌ای لذت‌بخش است.
آدرس: دریاچه کیو، میدان مادر، خرم آباد، لرستان
دشت لاله‌های واژگون
دشت لاله‌های واژگون یکی از دیدنی‌ترین جاذبه های لرستان است که در دل رشته‌‌کوه زاگرس واقع شده و شامل منطقه‌ای کوهستانی با مساحتی بالغ بر ۲,۹۰۰ هکتار می‌شود. این دشت در ماه اردیبهشت با لاله‌های واژگون خود تمام چشم‌ها را به خود خیره می‌کند و بازدید از آن تجربه‌ای بهشتی برایتان خواهد ساخت. گفتنی است سوسن چلچراغ و اشک مریم از گل‌های لاله واژگون این ناحیه هستند.
آدرس: دشت لاله‌های واژگون، جاده شول آباد، روستای خیرآباد، لرستان، ایران
علاوه بر مناطقی که معرفی شد لیست جاذبه های لرستان در بخش طبیعت‌گردی باز هم ادامه دارد و شامل تنگه شیرز، آبشار افرینه، آبشار برنجه، تنگه لی‌لی دورود، تنگه هلت پلدختر، آبشار آب سفید، دره کهمان و تونل برفی ازنا می‌شود.
جاذبه‌های دیگر
جاذبه های لرستان تنها به انواع طبیعی و تاریخی ختم نمی‌شود. این استان دیدنی‌های دیگری هم دارد که به دو مورد از آنها اشاره می‌کنیم.
بام لرستان
بام لرستان یا بام خرم آباد از دیگر جاذبه های لرستان است و در واقع مجتمعی گردشگری تحقیقاتی است که بر فراز کوه مدبه در شرق خرم آباد واقع شده و چشم‌انداز خیره‌کننده‌ای از شهر دارد. مکان‌های تفریحی، باغ وحش، پارک آبی، رستوران و کافی‌شاپ از جمله قسمت‌های مختلف بام لرستان هستند. همچنین آبشاری به طول ۳۲۷ متر در این مجتمع وجود دارد که در کنار درختان سرسبز منظره‌ای دیدنی ساخته است.
آدرس: لرستان، خرم آباد، شرق خرم آباد، کوه مدبه
رصدخانه کاسین
رصدخانه کاسین از جاذبه های لرستان به شمار می‌رود که در سال ۱۳۹۳ در بام خرم‌آباد به بهره‌برداری رسید و از همان زمان لقب مدرن‌ترین رصدخانه خاورمیانه را به خود اختصاص داد. در این مکان افراد از کودک تا دانش‌آموز و دانشجو می‌توانند به تماشای ستارگان بنشینند. دوره‌های آموزشی و تورهای علمی مختلفی هم در این رصدخانه برگزار می‌شوند.
آدرس: استان لرستان، شهرستان خرم‌آباد، مجتمع علمی، تحقیقاتی و گردشگری چهارده معصوم
جمع بندی
در این مقاله از الی گشت به معرفی و بررسی جاذبه های لرستان پرداختیم. این استان دارای دیدنی‌های طبیعی و تاریخی مختلفی است و هرساله گردشگران زیادی از آن دیدن می‌کنند. اگر شما هم عاشق ایرانگردی هستید بازدید از این خطه‌ی زیبا را از دست ندهید.
مطالب مرتبط: آبشار بیشه، جلوه ای از طبیعت مسحورکننده لرستان راهنمای سفر به لرستان قایقرانی و شنا در تنگه لی لی دورود لرستان