تنگه قاهان قم بهشتی در دل کویر

قم یکی از بزرگ‌ترین شهرهای ایران است که در جنوب پایتخت و مرکز ایران قرار گرفته. این شهر هفتمین شهر پر جمعیت ایران بوده و همچنین به آن لقب پایتخت فرهنگی، مذهبی و شیعه ایران و جهان را بخشیده‌اند. اغلب مردم شهر قم مسلمان و شیعه دوازده امامی و برخی از آن‌ها زرتشتی و مسیحی هستند. عموم مردم این شهر را به دلیل داشتن جاذبه‌های مذهبی مشهورش با عناوینی همچون شهر علم، استراحتگاه مؤمنین، شهر کریمه اهل‌بیت و حرم اهل‌بیت می‌شناسند. اما شاید برایتان جالب باشد بدانید که این شهر کویری جاذبه‌های طبیعی هم دارد. در این مقاله با الی گشت همراه باشید تا به معرفی یکی از این جاذبه‌ها یعنی تنگه قاهان بپردازیم.

مطالب مرتبط:
کاروانسرای دیر گچین قم، مادر کاروانسراهای ایران
خانه ملاصدرا، از آثار تاریخی استان قم
کال نمک، سرزمینی پر از نمک در طبس

قدری درباره شهر قم

شاید بهتر باشد پیش از آن که به معرفی تنگه قاهان بپردازیم، قدری درباره قم این شهر دیدنی بیشتر بدانیم. گفتنی است این شهر یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای ایران به حساب می‌رود و از کشورهای افغانستان، پاکستان، عراق، سوریه و لبنان تعداد بسیار زیادی مهاجر را در خود جای‌داده. شهر قم همچنین با عنوان مادر نظام جمهوری اسلامی هم نام‌گذاری شده است. در این شهر دختر موسی بن جعفر یعنی فاطمه معصومه دفن شده که به اهمیت زیارتی آن افزوده است.

قم دومین شهر زیارتی بعد از مشهد است که از دوره صفویه تاکنون پابرجاست. نکته جالب این که کلان‌شهر قم، تنها کلان‌شهر ایران است که با مشکل آلودگی هوا مواجه نیست. قم به دلیل تاریخچه و فرهنگ غنی خود، مناطق گردشگری و تاریخی بسیار دیدنی و متنوعی دارد و سالانه عده زیادی گردشگر برای سفر کردن و دیدن آثار تاریخی و مکان‌های دیدنی و زیارتی به این استان می‌آیند.

معرفی تنگه قاهان

حالا که قدری درباره شهر قم که تنگه قاهان در آن واقع شده دانستیم بهتر است برویم به سراغ بحث اصلی این مقاله یعنی تنگه قاهان. گفتنی است در دل کویر قم بهشتی چهارفصل، باشکوه و دیدنی به نام تنگه قاهان قرار گرفته. این منطقه در فصل بهار با بوی پونه و بیدمشک همگان را مست می‌کند و در فصل تابستان خنکی و سرسبزی باغ‌هایش گردشگران را از گرما می‌رهاند. قاهان همچنین در پاییز از هوایی دلپذیر و رنگ‌های زیبای درختان برخوردار است و در زمستان هم پوشیده از برف می‌شود و طور دیگری هوش از سر گردشگران می‌برد.

تنگه قاهان کجاست؟

اما شاید بخواهید بدانید تنگه قاهان دقیقاً در کجا واقع شده است. باید گفت این منطقه زیبا و گردشگری در ۸۱ کیلومتری شهر قم و ۳۵ کیلومتری جاده ساوه به سمت سلفچگان در مرز استان قم و مرکزی قرار گرفته که در حقیقت دره‌ای است به طول ۳۰ کیلومتر که شامل روستاهای آغلک، جمیزقان، قاهان، نویس، کاسوا و انجیلیه می‌شود. هر چه در این مسیر به سمت جلو حرکت کنید با آب و هوایی خنک‌تر و مطبوع‌تر و روستاهای کوهپایه‌ای و کوهستانی مواجه خواهید شد.

قاهان یکی از بخش‌های فرمانداری جعفرآباد است و در۸۱ کیلومتری شهرستان قم قرار گرفته است. رودخانه‌های فصلی و قنات‌هایی که در قاهان وجود دارد باعث شده این دره‌ سرسبز و پرمحصول شکل بگیرد. گفتنی است حدود ۲۰ قنات در قاهان و ۱۵ قنات در روستای انجلیه شناسایی شده‌اند که از مهم‌ترین منابع تأمین آب منطقه به حساب می‌روند.

تنگه قاهان چطور به وجود آمده؟

اگر دوست دارید بدانید تنگه قاهان این منطقه طبیعی جذاب، خوش آب و هوا و دیدنی چطور به وجود آمده، باید بگوییم کارشناسان بر این باورند که در واقع آب دلیل ایجاد تنگه در قاهان است. عبور آب در طی یک دوره زمانی بسیار طولانی این دره را ایجاد کرده است. در حقیقت فرسایش منجر به ایجاد اشکال زیبا و خاص بر روی دیواره‌های تنگه‌ای که در قاهان است که خود همین موضوع یکی دیگر از جاذبه‌های قاهان به شمار می‌رود.

این ویژگی جغرافیایی قاهان منجر شده که نور خورشید به آسانی به درون تنگه راه پیدا نکند و در نتیجه تنگه همیشه خنک باشد. همچنین عمق آب در بعضی از بخش‌های دره‌ای که در قاهان است به بیشتر از یک و نیم متر می‌رسد و برای شنا مناسب است.

جاذبه‌های دیدنی تنگه قاهان

اگر دوست دارید بدانید تنگه قاهان، این بهشت سرسبز که در نزدیکی شهرهای تهران و قم قرار دارد، دارای چه جاذبه‌های دیدنی است در ادامه با الی گشت همراه باشید.

رودخانه‌های فصلی

از جمله جاذبه‌های دره و تنگه قاهان می‌توان به رودخانه‌های فصلی این منطقه اشاره کرد. این رودخانه‌ها باعث طراوت و زیبایی هر چه بیشتر این دره و تبدیل شدن آن به تکه‌ای بهشتی بر روی زمین شده‌اند و با سفر به این منطقه می‌توانید در کنار این رودخانه‌ها اتراق کنید و از آب و هوای مطبوع آن لذت ببرید.

قنات‌های پرآب

از دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد تنگه قاهان باید به قنات‌های بسیار زیاد آن اشاره کرد. جالب است بدانید حدود ۲۰ قنات در این تنگه قرار دارند. این قنات‌ها از مهم‌ترین منابع تأمین آب روستاهای اطراف به شمار می‌روند. آب قنات‌های موجود در این تنگه برای حفظ گیاهان و حیات‌وحش هم بسیار حیاتی است. در حقیقت باید گفت در این منطقه حتی در فصل تابستان و زیر آفتاب سوزان آن هم هوایی معتدل و خنک را تجربه خواهید کرد.

هوای مطبوع و فوق‌العاده

یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های هر ناحیه‌ای برای گردشگران و طبیعت‌گردان آب و هوای آن منطقه است. گفتنی است در هر فصلی از چهارفصل سال که از تنگه قاهان بازدید کنید، هوایی دلپذیر و منظره‌ای منحصر به فرد پیش چشمتان مجسم خواهد شد. تا جایی که باورتان نمی‌شود چنین بهشتی در دل منطقه‌ای کویری وجود داشته باشد.

روستاهای دیدنی

همان‌طور که گفتیم از جاذبه‌های منطقه تنگه قاهان روستاهایی هستند که در کنار هم قرار گرفته‌اند. در حقیقت ۱۰ روستای هدف گردشگری در این استان مشخص شده که این تعداد روستاها شامل فردو، انجیله، قلعه چم، بنابر، دستگرد، قاهان، محمدآباد کاج، طینوج و وشنوه با ویژگی‌های منحصر به فردی می‌شود که هرکدامشان را به مقصد خوبی برای گردشگری تبدیل می‌کند. به همین خاطر است که در سال‌های گذشته، مطالعات زیادی بر روی این روستاها در قاهان صورت گرفته است.

در حقیقت در مسیر تنگه قاهان روستاهای سرسبز و خوش آب و هوایی از جمله روستاهای آغلک، قاهان، جمیزقان، انجیله و کاسوا را خواهید دید که بسیار دیدنی هستند. این روستاها و مناطق اطراف آن‌ها از مناطق کوهستانی استان قم به شمار می‌روند. در این مسیر هرچه به سمت انتهای دره نزدیک شوید آب و هوای کوهستانی منطقه را بیشتر احساس می‌کنید و در نهایت به روستاهای انجیره و کاسوا می‌رسید که به شکل پلکانی در دل کوهستان قرار گرفته‌اند.

پوشش گیاهی غنی

از دیگر جاذبه‌های تنگه قاهان تنوع زیستی خوب است که موجب رشد بسیاری از گونه‌های گیاهی شده. در حقیقت باید گفت در این تنگه گونه‌های گیاهی ارزشمند و موجودات مختلفی در کنار هم زندگی می‌کنند. به‌عنوان‌مثال دشت موسیر در ییلاقات بالادستی روستای انجیله در قاهان، انواع گونه‌های گون، خارخاسک، سیرک، گزنه، قازیاقی و انواع سبزی‌های معطری مانند پونه را پیش چشم گردشگران مجسم می‌کند.

همچنین باید اضافه کرد کسانی که به قاهان سفر می‌کنند، می‌توانند از این گیاهان بخرند و یا حتی بچینند و با خود ببرند. از جمله سبزی‌هایی که می‌توانید از قاهان بچینید، گیاه پونه است. پونه در واقع تحفه‌ای است که طبیعت دره قاهان در بهار پیشکش مهمانان خود می‌کند.  

جاذبه‌های تاریخی

از جمله جاذبه‌های تاریخی تنگه قاهان می‌توان از آثار و بناهایی قدیمی همچون غارها، مخفیگاه‌های قدیمی و امامزاده هادی (ع) نام برد که در بیشتر ایام سال و به جز زمستان‌های پر برف، پذیرای گردشگران داخلی و خارجی هستند. شاید جالب باشد برایتان تا بدانید خود روستای قاهان یکی از ۱۲ منطقه نمونه گردشگری مصوب دولت هم هست.

چه فعالیت‌های لذت‌بخشی می‌توان در تنگه قاهان انجام داد؟

اما شاید دوست داشته باشید بدانید چه فعالیت‌های فرح‌بخشی می‌توانید در تنگه قاهان انجام دهید تا بیشتر بهتان خوش بگذرد. در ادامه با الی گشت همراه باشید تا به معرفی برخی از این فعالیت‌ها بپردازیم.

شنا کردن

اگر اهل شنا کردن و زدن به آب هستید باید بدانید که یکی از خاص‌‌ترین خاطراتی که می‌توانید در این منطقه برای خود در فصل تابستان بسازید، شنا کردن در قسمت‌هایی از تنگه است که ارتفاع آب تا حدود یک و نیم متر می‌رسد.

پیاده‌روی و طبیعت‌گردی

همان‌طور که گفتیم این منطقه دارای طبیعتی سرسبز و خوش آب و هواست و قدم زدن و گذر از تنگه و مسیر پرپیچ و خم آن و تماشای فضا و جلوه‌های غیرمنتظره طبیعت در این دره یکی از فرح‌بخش‌ترین فعالیت‌هایی است که به خصوص اگر عاشق طبیعت‌گردی هستید می‌توانید داشته باشید و از جاذبه‌های منحصر به فرد این سفر و بازدید است.

پیک‌نیک و کمپینگ

هرجا که طبیعت زیبا و دیدنی و رودخانه‌ها و قنات‌ها و پوشش گیاهی سرسبز و آب و هوای مطبوع داشته باشد، جان می‌دهد برای پیک‌نیک و کمپینگ به همراه خانواده و دوستان. پس اگر شما هم اهل تهران یا قم هستید و به دنبال مقصدی برای پیک‌نیک تنگه قاهان را فراموش نکنید.

عکاسی از طبیعت               

یکی از تفریحاتی که بسیاری از گردشگران به آن علاقه دارند عکاسی از طبیعت است. همان‌طور که در طول این مقاله بارها گفتیم قاهان همچون بهشتی بر روی زمین است و بهترین کاری که در این منطقه می‌توانید بکنید این است که دوربین یا تلفن همراهتان را دست بگیرید و به عکاسی از طبیعت بپردازید.

بهترین موقع برای بازدید از تنگه قاهان چه موقعی است؟

با وجود این که گردشگران در تمام فصول از تنگه قاهان دیدن می‌کنند و این تنگه در همه فصل‌ها زیباست، اما بهترین زمان برای سفر به آن نیمه اول سال است. به این خاطر که در نیمه اول سال یعنی بهار و تابستان می‌توانید با خیال راحت وارد آب شوید و حتی در آن شنا کنید. با این وجود باید اضافه کرد که دره قاهان در فصل پاییز هم جذابیت خیلی زیادی دارد و در این فصل لوکیشن آن برای عکاسی استثنایی است.

چطور به تنگه قاهان برویم؟

اگر می‌خواهید بدانید چگونه به تنگه قاهان بروید، باید گفت راه‌های مختلفی برای رسیدن به این منطقه وجود دارد. شما می‌توانید با ماشین شخصی یا تاکسی و اتوبوس خود را به این جاذبه رسانده و از آن دیدن کنید. اگر قصد سفر با اتومبیل شخصی خود از تهران را دارید، می‌توانید به سمت ساوه رفته و سپس به سمت سلفچگان تغییر مسیر بدهید. گفتنی است فاصله این تنگه تا ساوه ۴۵ کیلومتر است.

همچنین برای سفر به این شهر می‌توانید بلیت اتوبوس قم را خریداری کرده و از مسیر این استان لذت ببرید. مسیر بازدید از تنگه قاهان و کوه و رودخانه آن، توسط ماشین امکان‌پذیر نیست و برای رسیدن به آن باید یک تا یک ساعت و ربع پیاده‌روی کنید.

گفتنی است این مسیر پیاده‌روی بسیار آسان و هموار است و طبیعت زیبایی که در راهتان قرار دارد شما را سرگرم می‌کند و ابداً خسته نخواهید شد.

توصیه‌های بازدید از تنگه قاهان

اگر می‌خواهید به تنگه قاهان سفر کنید نکات مهمی وجود دارند که حتماً باید پیش از سفر آنها را بدانید. در ادامه با الی گشت همراه باشید تا به برخی از این نکات بپردازیم.

• رفتن به قاهان در فصول سرد با چالش‌هایی همراه است. چرا که در این فصول این منطقه آب و هوایی سرد دارد. پس به شما توصیه می‌کنیم که حتماً در این فصول لباس گرم بپوشید.
• در نظر داشته باشید که به هنگام قدم زدن در آب تنگه باید با دقت و آرامش خاصی در این مسیر راه بروید تا دچار آسیب نشوید.
• در قاهان تا جایی که می‌توانید آرامش محیط را بر هم نزنید و به اکوسیستم این ناحیه دیدنی آسیب نرسانید.
• نکته‌ای که حتماً باید رعایت کنید این است که در محیط زیست قاهان آشغال نریزید.
• در بازدید از این منطقه حتماً لباس و کفش‌های مناسب پیاده‌روی در طبیعت را بپوشید.
• حتماً آب و غذای کافی همراه خود داشته باشید تا به هنگام پیاده‌روی گرسنه و تشنه نباشید.
• در بازدید از این تنگه حتماً یک کوله‌پشتی، یک ‌دست لباس اضافه، یک کفش ضد آب و دوربین عکاسی به همراه داشته باشید. بهتر است از قبل به این فکر کنید که گوشی تلفن همراه یا دوربینتان را کجا بگذارید تا اگر وارد آب شدید، خیس نشده و آسیبی به آن وارد نشود.

رزرو تورهای گردشگری داخلی با الی گشت

جمع بندی

در این مقاله از الی گشت به معرفی یکی از دیدنی‌ترین نواحی اطراف قم که همچون بهشتی در دل کویر می‌درخشد، یعنی تنگه قاهان پرداختیم. همچنین درباره ویژگی‌های طبیعی و جاذبه‌های گوناگون آن و فعالیت‌های فرح‌بخشی که می‌توانید در این منطقه انجام دهید صحبت کردیم. اگر شما هم در استان‌های تهران یا قم یا شهر ساوه زندگی می‌کنید و به دنبال مقصدی نزدیک برای آب و هوا عوض کردن هستید، قاهان، این تنگه دیدنی را در ذهن داشته باشید.