تاریخ گرجستان
گرجستان سرزمینی است که از نظر دیرینگی و تاریخ بسیار مورد توجه محققان تاریخ است. محققان بر اساس شواهد و آثار موجود در این سرزمین تاریخ و قدمت زیادی را به گرجستان نسبت می دهند و بر این باورند که در قفقاز جنوبی و بویژه این سرزمین کهن انسان های نخستین را می شود ردیابی کرد انسان هایی که حتی پیش از دوره پارینه سنگی این نقطه از زمین سکونتگاهشان بوده است. در حفاری های منطقه دمانیسی جمجمه انسان اروپایی نژاد کشف شده که یک میلیون و هشتصد هزار سال پیش از این در این نقطه ساکن بوده است. در عصرمفرغ و آهن گرجستان از نظر اقتصادی پیشرفت های شایان توجهی داشته و توسعه تعاملات تجاری در این منطقه همراه با بروز نابرابری های اجتماعی بوده است. امروز در سفر به تاریخ، با الی گشت به تاریخ گرجستان سفر کنید و از گذشته این سرزمین کهن بدانید.
تاریخ گرجستان از گذشته تا حال
مطالب مرتبط: معرفی بهترین مسیرهای طبیعت گردی در گرجستان راهنمای سفر به گرجستان
هزاره دوم قبل از میلاد مسیح زمینه پیدایش یک جامعه طبقاتی در این سرزمین فراهم شده بود. جوامع زمانی طبقاتی می شوند که نابرابری های اقتصادی و اجتماعی در آن مجال رشد پیدا کنند. با قدرت یابی آشوری‌ها، اقوام دامپرور و گله دار از میان رودان یا بین‌النهرین به این سرزمین کوچ کرده و در گرجستان ساکن شدند و در آینده امپراتوری اورارتو را تاسیس کردند.
در پایان عصر مفرغ قبایل گرجی وحدت خود را شروع کردند و همزمان با شروع هزاره اول قبل از میلاد در جنوب شرق گرجستان باستانی دو اتحادیه مهم شکل گرفت که شامل دیائوخی و کولخیس بوده و تا قرن ۸ پیش از میلاد این اتحادیه ها پابرجا بودند. در این سده با قدرت یابی اورارتو دیائوخی فروپاشید و به تاریخ پیوست.
در این نابودی دیائوخی یا تائوها مخالفت کول‌ها یا کولخیس ها با آنان مهم ترین عامل شکست و فروپاشی آنان بود و پس از این مغلوب شدن بخشی از قلمرو دیائوخی تحت سلطه کول‌ها درآمد. اما دست بالای دست بسیار است و قدرتی برتر بالای قدرت ضعیف شده ی قبلی، حالا نوبت کول ها بود که ضربتی را که به تائوها زده بودند همان ضربت را از اورارتوهای قویتر از خود نوش کنند و در نتیجه یک کشمکش و جنگ، شکست خورده میدان شده و کول ها مغلوب اورارتویی ها شوند. در ادامه تاریخ گرجستان پیدایش امپراتوری اورارتو را بررسی می کنیم.
پیدایش امپراتوری اورارتو
امپراتوری اورارتو از آن نوع امپراتوری هایی است که در عصر خود گسترده ترین امپراتوری محسوب می شده است. اما باز هم ظهور قدرتی برتر در منطقه امپراتوری ضعیف شده را مغلوب کرد. و این بار از سرزمین آریایی ها این قدرت برتر سربرآورد. قرن هفتم قبل از میلاد با ضعف اورارتویی ها در سرزمین نیای مادری کورش بزرگ، آریایی‌ها پادشاهی ماد را پایه گذاری کردند و پس از تثبیت قدرت خود باعث شکست و نابودی اورارتو شدند.
حالا مادها محدوده ارمنستان امروزی را جز قلمرو خود دانسته و در آن جا ساکن شدند. حاصل این ترکیب نژادی جالب بود! دو قوم گرجی و آریایی در هم آمیخته شده و قوم ارمنی را بوجود آوردند. اما در نیمه قرن ششم قبل از میلاد که همزمان با عصر طلایی ایران و دوره فرمانروایی هخامنشیان بود نوبت این امپراتوری بود که در این منطقه جایگزین شود و پس از غلبه بر مادها و تثبیت قدرت بر جنوب گرجستان مسلط شوند.
دوره صلح و ثبات گرجستان
در دوران پادشاهی باستانی این سرزمین از قرن چهارم قبل از میلاد تا حمله ویرانگر مغولان به گرجستان در قرن سیزدهم میلادی، در تاریخ گرجستان دوره صلح و آرامش را شاهد هستیم اما از این تاریخ به بعد یعنی بعد از حمله قوم بیابانگرد مغول، گرجستان یکی از مراحل پر فراز و نشیب را تجربه کرده و یک دوره مقاومت ها را در برابر انواع حملات و تجاوزات از سر گذرانده است این مقاومت ها در برابر، مغولان، عثمانی‌ها، ایرانیان و روس‌ها بوده است. به طور کلی با ظهور اسلام در نیمه قرن ۷ میلادی و تهاجمات اعراب گرجستان هم در معرض این تهاجمات و حملات قرار گرفته و در نتیجه این حملات خسارت ها و آسیب های زیادی را این سرزمین متحمل شد.
اما با کاهش نفوذ خلفای عباسی و تنزل قدرت آنان در قفقاز زمینه حضور سلاجقه فراهم شد و به خاطر حملات پی درپی این ترکان سلجوقی اوضاع گرجستان به شدت نامساعد شد. ترکان مهاجم سلجوقی سرزمین گرجستان را به مرتع تبدیل کردند که تاثیر مهمی بر اوضاع اقتصادی این سرزمین داشته اقتصاد فئودالی را دچار تزلزل و از هم گسیختگی کرد. مبارزات بی وقفه مردم گرجستان فقط توانست در تفلیس قدری از نفوذ بیگانگان جلوگیری کند.
نیروهای گرجی در جنگ دیدگوری اعراب و ترکان سلجوقی را مغلوب کرده و از گرجستان بیرون کردند. در این دوره پادشاه وقت گرجستان اصلاحات و اقدامات عمده و مهمی در جهت پیشرفت گرجستان آغاز کرد و موجب رشد فرهنگ و تمدن شد. در قرون های ۱۲ و ۱۳میلادی پادشاه گرجستان داویت چهارم و همچنین پادشاهان بعد از او اقدامات بسیار مهمی انجام دادند که در پیشرفت گرجستان موثر واقع شد وعصر طلایی گرجستان را بوجود آورد. این دوره ی طلایی در زمان ملکه تامار به اوج خود رسیده و سبب شد که گرجستان رشد و تعالی فرهنگ و تمدن خود را در این دوره تجربه کند.
سال ۱۷۸۳ گرجستان وارد مرحله جدیدی شد و عهدنامه گرجیوسک سرنوشت دیگری را برای این سرزمین رقم زد، با عهدنامه گرجیوسک گرجستان به تحت‌الحمایگی روسیه درآمد که تبعات آن برای این سرزمین ناخوشایند بود، بیست سال بعد و در آغاز قرن نوزدهم میلادی گرجستان یکی از فرمانداری های روسیه اعلام شد و روس ها این سرزمین را یکی از بخش های کشور خود اعلام کرده و در نتیجه رژیم تزاری در گرجستان حاکم شد، تا اینکه بعد از انقلاب ۱۹۱۸ روسیه، گرجستان استقلال خود را اعلام کرد، اما این استقلال گرچه خوش درخشید اما دولت مستعجل بود و دیر نپایید!
در سال ۱۹۲۱ میلادی ارتش سرخ شوروی گرجستان را مورد حمله و تعرض قرار داد و تا ۷۰ سال بعد گرجستان به عنوان یکی از جمهوری های اتحاد جماهیر شوروی سابق بود. با فروپاشی شوروی سابق تاریخ گرجستان هم وارد مرحله نوینی شد و در سال ۱۹۹۱ میلادی این کشور رسما استقلال خود را اعلام کرد.