تاریخ شیلی
از جمله کشورهایی که در آمریکای جنوبی قرار دارد و آشنایی با این سرزمین و خواندن تاریخ آن جالب است شیلی است. تاریخ شیلی گویای اتفاقات زیادی است که در این کشور رخ داده و مردم این کشور با همه ی تلخ و شیرین تاریخ سرزمین شان امروزه با یک شعار و آن هم بهره گیری از خرد و نیرو، در راه ساختن کشوری بهتر تلاش می کنند. امروز به شیلی می رویم و تاریخ این کشور را بررسی می کنیم تا بیشتر با این سرزمین و مردم آن آشنا شویم. الی گشت را در سفر به تاریخ شیلی همراهی کنید.
ویژگی های جغرافیایی شیلی
مطالب مرتبط: سفر به جزیره ایستر و مجسمه های عجیبش + ویدیو این رنگ ها فقط در این نقطه زمین دیده می شوند!
این کشور که در آمریکای جنوبی قرار دارد با نام رسمی جمهوری شیلی در جهان شناخته می شود و مثل یک نوار بلند و باریک بین رشته کوه های آند در شرق و اقیانوس آرام در غرب قرار گرفته است. سانتیاگو پایتخت آن است که بزرگترین شهر این کشور هم است. مرز غربی شیلی اقیانوس آرام است و بولیوی در شمال شرق، پرو در شمال و آرژانتین در شرق همسایه و هم مرز با شیلی هستند. شیلی و اکوادور دو کشوری هستند که در آمریکای جنوبی با برزیل مرز مشترک ندارند.
بخش شمالی شیلی یک بیابان بزرگ با وسعت ۱۰۰۰ کیلومتر به نام بیابان آتاکاما قرار دارد که در تاریخ شیلی حائز اهمیت است، بیابان آتاکاما خشک ترین نقطه روی زمین است با این حال برای شیلی دارای ارزش اقتصادی زیادی است چون فلزات معدنی مثل طلا، مس و نقره در این بیابان فراوان یافت می شود. تا جایی که تا حالا میلیون ها تن مس از این بیابان استخراج شده و به کشورهای دیگر صادر می شود. مساحت کشور شیلی۷۵۶۹۵۰ کیلومتر مربع است که شامل خشکی و آب های این سرزمین است.
وجه تسمیه شیلی
محققان نظریه های مختلفی درباره ریشهٔ کلمهٔ شیلی دارند از جمله اینکه بر اساس نظر عده ای از مورخان و محققان، اینکاهایی که در پرو از تسلط بر سرزمین آروکانی‌ها ناتوان شده بودند و در مقابل آن ها شکست خورده بودند در دره آکنکاگوا شیلی ساکن شدند و اسم رئیس قبیله را که تیلی بود و موقع تصرف اینکاها در آن جا حکومت می‌کرد برای این ناحیه انتخاب کردند. همچنین محققان دیگری در نظریاتشان بر شباهت درهٔ آکنکاگوا با درهٔ کاسما در پرو تاکید دارند و اینکه در آن جا یک دره و شهر به اسم شیلی هست.
جمعیت، زبان و فرهنگ شیلی
جمعیت این کشورحدود ۱۶۹۲۸۸۷۳ تن است و واحد پول کشور پسو شیلی است. زبان رسمی مردم شیلی اسپانیولی است و عموما مردم به این زبان حرف می زنند. نوع حکومت کشور شیلی در حال حاضر جمهوری است. به طور کلی شیلی کشوری است که جمعیت آن تا حدودی یک دست و یکنواخت است و بیشتر این جمعیت با سطح مختلفی از ترکیب با بومیان سرخ پوست منطقه، اسپانیایی تبار هستند. در نواحی شهری شیلی حدودا ۸۵ درصد مردم این کشور ساکن هستند و از این رقم ۴۰ درصد آنها در کلان شهر سانتیاگو زندگی می کنند.
گفتیم که زبان مردم شیلی اسپانیایی است اما باید بگوییم که فهمیدن و درک گویش و لهجه شیلیایی زبان اسپانیایی به دلیل یک سری تغییرات و حذف بعضی اصوات، مشکل است و برای غیر شیلی ها سخت است و قابل فهم نیست. همچنین مردم شیلی به نسبت کشورهایی که زبانشان اسپانیایی است و همسایگان اسپانیایی زبانشان، تند تر حرف می زنند. به همین دلیل هر کسی که تازه به این کشور بیاید یا حتی کسانی که زبانشان اسپانیایی است گویش و لهجه شیلیایی برای آنان مشکل است.
همچنین فرهنگ و نماد ملی این کشور یک گل کوپیهوی سرخ است. گل ملی کوپیهو یا لاپاجریا روزاً – لاله کوهی شیلی که در جنگلهای جنوبی شیلی رشد می کند به عنوان نماد و سنبل این کشور محسوب می شود. از دیگر سنبل های کشور که در تاریخ شیلی قابل توجه است و به عنوان نماد ملی کشور شیلی به حساب می آید، دو جانور است که یکی کرکس در زبان شیلییایی والچر گریفوس، که پرنده ای بزرگ کوهی است و دیگری هوئمول یا هیپوکاملوس بیسولکوس، که گوزن دم سفیدی است که گویا نژادش در حال انقراض است.
تاریخ شیلی از گذشته تا امروز
محققان معتقدند که در حدود ۱۰ هزار سال قبل، مردمان مهاجر سرخ پوست دره‌های حاصل خیز و کنار مناطق ساحلی سرزمینی که بعدها اسم آن شیلی شد را برای زندگی انتخاب کردند. اقوام اینکا قلمرو امپراتوری خودشان را تا آنچه سرزمین هایی که امروزه به آن شیلی می گویند توسعه دادند ولی غیر قابل کشت بودن و حاصل خیز نبودن این نقطه پیشروی آن ها را متوقف کرد. در تاریخ شیلی فتوحات در سرزمین هایی که در حال حاضر به آن شیلی می گویند یک باره نبوده و بلکه به صورت آرام آرام و تدریجی اتفاق افتاد.
تا سال ها بعد همچنان این شرایط ادامه داشت و بارها اروپایی ها به خاطر بومیان این سرزمین مجبور به عقب نشینی شدند. فردیناند ماژلان پرتغالی در سال ۱۵۲۰ که تلاش می کرد زمین را با کشتی دور بزند نقطه جنوبی این منطقه را کشف کرد ناحیه ای که بعدها اسمش تنگه ماژلان شد. اروپائی‌های دیگری هم مثل دیگو د آلماگرو و همچنین زیاده خواهان اسپانیایی به این نقطه آمدند که به امید پیدا کردن طلا از پرو به اینجا آمده بودند که در تاریخ شیلی تاثیر گذار بودند. مسلما بومیان منطقه با آنها مقابله کردند تا اینکه فتح شیلی در سال ۱۵۴۰ به وسیله پدرو دوالدیویا انجام شد و شهر سانتیاگو بوجود آمد.
قیام بزرگ مپوچه سال ۱۵۳۳ و به دنبال آن مرگ والدیویدا و سپس خراب شدن خیلی از مستعمرات اصلی نتیجه این درگیری ها و اتفاقات بود. قیامهای مهم دیگری هم در تاریخ شیلی اتفاق افتاد. مپوچه‌ها و گروه‌های بومی دیگر شورش های زیادی کردند و مرز جنوبی این مستعمره ها به سمت مرزهای شمال تغییر کرد. اما بعدها یک عامل دیگر که از درگیری ها در مرز بین مستعمره و سرزمین مپوچه ها کم کرد لغو برده داری در سال ۱۶۸۳ بود که اجازه می داد میان استعمارگران و مپوچه‌ها تجارت انجام شود.
شیلی انگیزه زیادی برای استقلال از اسپانیا داشت، در سال ۱۸۰۸ یک شورای سیاسی ملی شیلی را یک جمهوری خودمختار در پادشاهی اسپانیا اعلام کرد که این استقلال طرفداران زیادی داشت اما اسپانیایی‌ها برای تسلط دوباره تلاش کردند و در یک مبارزه جدی که اسمش تسخیر دوباره بود وارد یک جنگ و درگیری طولانی با شیلی شدند. جنگ تا سال ۱۸۱۷ طول کشید تا اینکه شیلی به رهبری اوهیگینز اعلام جمهوری مستقل کرد. در پایان قرن نوزدهم، دولت سانتیاگو با سرکوب سرخ پوستان مپوچی قدرت و حاکمیت خودش را با ثبات کرد. بعد از یک جنگ داخلی در سال ۱۸۹۱ در شیلی یک حکومت دموکراسی پارلمانی به وجود آمد. در ۱۹۲۰ گروه‌های مارکسیستی با حمایت مردم قیام کردند و کودتای نظامی در سال ۱۹۲۴یک دوره بی ثباتی سیاسی در کشور بوجود آورد که تا سال ۱۹۳۹ طول کشید.
این حوادث، اتفاقات، کودتا ها و درگیری های داخلی در تاریخ شیلی کم نبود تا اینکه یکی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخ شیلی در دههٔ ۷۰ میلادی بوجود آمد. سالوادور آلنده از حزب مارکسیست شیلی پیروز انتخابات شد و رئیس جمهور شیلی شد اما بعد از این ماجرا در سال ۱۹۷۳ آگوستو پینوشه کودتا کرد، ژنرال پینوشه و کودتایش در تاریخ شیلی تأثیری خیلی زیادی داشت. بعد از کودتای ۱۹۷۳ پلیس ملی شیلی با وزارت دفاع کشور متحد شد. دولت نظامی ژنرال آگوستو پینوشه در شیلی تشکیل شد. دورانی پر از ظلم و وحشت و جنایت. تا اینکه قانون اساسی از طریق همه پرسی تصویب شد و ژنرال پینوشه ۸ سال رئیس جمهور جمهور شیلی شد ۸ سالی که برای تاریخ شیلی رنج آور بود. اما برای ۸ ساله دوم ژنرال پینوشه رد شد. مردم شیلی پاتریشیو آیلوین را برای ریاست جمهوری جدید انتخاب کردند، در سال ۱۹۹۳ ادوارد فری روئیز رئیس جمهور شیلی شد. در سال ۲۰۰۶ یک اتفاق سیاسی مهم در تاریخ شیلی بوجود آمد و آن اینکه اولین رئیس جمهور زن به نام میشله باچلت در شیلی انتخاب شد و تلاش ها برای محاکمه پینوشه در شیلی تا حالا بی نتیجه مانده است!