از هزاران سال پیش، انسانهای نخستین برای زند ماندن از آسیبهای طبیعی و محافظت خود در برابر حمله حیوانات وحشی و تغییرات جوی سرما و گرما به غارها پناه میبردند تا این که آن را محل زندگی خود انتخاب کردند. به این سبک زندگی در زمانهای گذشته غارنشینی گفته میشود. حتی امروزه به دلیل در امان ماندن خیلی از آسیبهای اجتماعی و زندگی سالم در آغوش طبیعت کماکان خیلی از انسانها همچنان در غارها زندگی میکنند و آن را برای غذای روح خود شیوهای از مدیتیشن معرفی میکنند.
در همه جای دنیا انواع غارها به چشم میخورد هم از نوع طبیعی و هم از نوع دست کند حتی غارها در اندازه و سایز با یکدیگر متفاوت هستند. گاهی برخی از غارها آنچنان صعبالعبور هستند که برای رفتن به آنها باید قوی و نترس بود در ادامه سخنان باید گفت که یکی از معروفترین این غارها ” غار کرفتو ” است که در ادامه به توصیف آن خواهیم پرداخت
مطالب مرتبط: جن ها در این روستا گورستان ساخته اند! راز کویر اسرارآمیز ریگ جن کشف شد معرفی موزه آبگینه تهران، موزه ای به جا مانده از دوران قاجار
غار کرفتو در ۷۰ کیلومتری شمال غرب دیواندره در استان مرزی کردستان قرار گرفته است. این غار کرفتو جزو آثار باستانی در قرن سوم میلادی است که در زمرهٔ آثار صخرهای و غارهای مهم ایران به شمار میرود. شاید برخی از قسمتهای داخلی غار ساخت دست انسان باشد؛ ولی کلیه آثار طبیعی در غار به دست خالق هستی تزیین گردیده است و ما از دیدن این صحنههای طبیعی لذت میبریم.
غار کرفتو جزو غارهایی است که برای رسیدن به آن هیچگونه سختی راهی را متحمل نخواهید شد فقط باید با لذتبردن از طبیعت تعدادی پله را طی کنید!
در راه رسیدن به غار مسیرهای پر پیچوخم زیادی وجود دارد که هنوز ناشناخته مانده است. همانطور که گفتیم غار کرفتو به دو بخش طبیعی و دست کند تقسیم میشود. در بخش دست کند که نشان از حضور انسانها در عرصههای مختلف در این غار است به عنوان یکی از بینظیر ترین و بیهمتاترین مدلهای معماری در ایران به حساب میآید. غار کرفتو در سال ۱۳۱۸ جزو آثار ملی ایران معرفی شده است.
محققان در بررسیهایی که داشتهاند با کشف کتیبههایی که از غار کرفتو بهدستآمده است نسبت غار کرفتو به دوره سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان و اسلامی بر میگردد. در دیگر اکتشافات از غار کرفتو زمان سکونت انسانها به دورههای پیش از تاریخ معاصر اشاره دارد. غار کرفتو قریب به هزار سال از فعالیت بازمانده است و مجدداً آغاز فعالیت خود را از سر گرفت.
هنگامی که وارد غار میشوید در ورودی غار چهارطبقه معماری صخرهای و دست کند را مشاهده میکنید و در آن اتاقهای فراوانی به چشم میخورد که از معماری منحصربهفرد مارپیچی همانند تونلهایی که به هم وصل شده، اتاقها قرار گرفتهاند.
باید گفت که بلندای ورودی غار کرفتو از سرتپه حدوداً ۲۵ متر میباشد که در قدیم راهی سخت و دشوار در دامنه کوه بوده که برای راهنمایی گردشگران از این آثار باستانی میباشد و حتی با درستکردن تعدادی سنگچین و پلههای چوبی طرفدارن طبیعت با دشواری خود را به داخل غار میرساندند.
در زمانهای گذشته به دلیل محل اسکان قومهای گوناگون، یکسری دخل و تصرفهایی در غار ایجاد گردید که سبب شد اتاقهایی تودرتو و گذرهای دالانی را به وجود آورد به همین دلیل در بین تمامی غارهای دست کند از معروفیت بیشتری برخوردار است و این معروفیت بیدلیل نیست؛ زیرا هر بازدیدکنندهای را محصور خود مینماید.
نگران ازدستدادن راههای رسیدن به اتاق نباشید چرا که دالانها و راهرو هایی برای آنها تعبیه شده است.
زیباییهای فراوانی در غار کرفتو به چشم میخورد از جمله پلههای دلنشین سنگی را میبینید که با قدم بر آنها شما را به دنیای دیگری دعوت میکند که مایل هستید با بستن چشمهای خود به ملاقات انسانهایی که زمانی محل گذرشان بر آن پلههای سنگی بوده است بروید.
شاید جای تعجب داشته باشد که بدانید به طور کامل تعداد اتاقها و راهروها معلوم نیست !
ولی بازهم جای نگرانی نیست؛ یعنی از طبقه اول از طریق دالانها و راهروها میتوانید به دیگر طبقات هم وصل شوید.
بینظیرترین قسمت غار کرفتو مربوط به طبقه سوم غار است که با تراشکاری و خلاقیتهایی که برای معماری اتاقها و پنجرهها و نورگیرها بکار گرفته شده ارزش و موقعیت این طبقه را در صدرنشینی باقی طبقات مهیا کرده است.
بر سر در ورودی یکی از اتاقهای طبقه سوم شاهد کتیبهای یونانی خواهید بود البته با نهایت تأسف تا حد زیادی هم صدمهدیده است در این کتیبه یادی از الهه هراکلس شده که در آن آمده است: ” این خانه هراکلس است، هر کس در آن وارد شود در امان است. “
با ورود به داخل غار متوجه میشوید که برای بازدید از تمامی مکانهای آن باید سوار بر قایق شوید. درست حدس زدید در این غار هنوز آب وجود دارد که بر دیوارههای آن در هنگام عبور، همه نوع نقاشی زیبا را خواهید دید که طبع هنری شما را برانگیخته میکند.
یادگاری دیگری از ” خانیکف مستشرق روسی ” بر دیوارهٔ راهروی ارتباطی طبقه اول به دوم دیده میشود که نشان از بازدید ایشان در سال ۱۹۱۷ میلادی است.
غار کرفتو به دلیل این که در یک منطقه کرد کشف شده باید به دنبال ریشهٔ کردی از آن باشیم. این غار به نام قلعه کرفتو یا قلعه لای کرفتو در میان آن قوم شهرت داشته حتی ریشه کرفتو به معنای گرفته و فتح شده است.
پژوهشگران در بررسی نام غار کرفتو دریافتند که از ترکیب دو بخش کرف یا کرفت به معنی ستایش، و بخش دیگر تو به معنای خورشید است که در ترکیب جمله به معنای ستایشگاه خورشید است.
چنین به نظر میرسد که غار کرفتو بهعنوان یکی از معابد مهرپرستی در این خطه شناخته بوده است.
همانطور که در اسم و معنای غار مینگریم گویای اهمیت و ارزش این غار در زمانهای بسیار دور تا به امروز است.
در بخش طبیعی غار کرفتو توسط محققین در مییابیم که در حدود ۲۵۰ میلیون سال همزمان با دوره مزوزوئیک، در واقع زمانی که بیش از نیمی از کره زمین را آب فراگرفته بود این غار هم در زیر آبها پنهان شده بوده که از زیر آب بیرون میآید تا دیگران را شاهد عظمت و زیبایی خود کند.
در دستهبندی جنس آن، این غار آهکی و طبیعی است و به دلیل این خاصیت است که سقف و دیوارهای رنگی دارای منحنیها و قوسهای زیبایی است و احتمالاً در دورههای سوم زمینشناسی تشکیل گردیده که در طول سال طرفداران خارجی و داخلی بسیاری را به خود جذب میکند و به همین دلیل تحت شماره ۳۳۰ فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
در بخش دست کند و به بیانی دیگر غیرطبیعی غار، بخش اتاقها و راهروها است که در ۴ طبقه تراشیده شده است .
بهجرئت میتوان گفت که در برابر زیباییهای طبیعی غار کرفتو ، همین دست کندها و تراشههای خارقالعاده جذابیت و زیبایی دو چندانی را به این مکان بخشیده است بهخصوص سقف اتاقها که شبیه به کمان حجاری شده است.
تصاویر زیبای بر روی دیوارها نقوش گوزن، مارال و اسب است. قدمت تصاویر گوزن حجاری شده در طبقه دوم از باقی نقوش کهنتر است.
هنگامی که به غار کرفتو سفر میکنید در نگاه اول شاید به فکر یک غار تاریک و سرد و بدون هیچ گونه دسترسی به مواد غذایی بی افتید، خوشبختانه، تصور شما اشتباه است؛ زیرا در این غار همه نوع امکانات از قبیل پارکینگ، سرویس بهداشتی، روشنایی درون غار از طریق برق، سکوهای نشیمن برای استراحت مسافرین و فروشگاههای مواد غذایی موجود است.
در ابتدای ورود به غار کرفتو به شما راهنمای ورودیه در طبقات داده میشود.
همان طور که گفتیم با وجود این امکانات رفاهی شما در این غار آرامش خاطر خواهید داشت اما در عین حال برای بدترین شرایط نیز باید آماده بود! به دلیل این که سیستم روشنایی در غار از طریق سیمکشی برقی است احتمال قطعی برق را خواهیم داشت؛ بنابراین بههمراه داشتن چراغقوه خالیازلطف نخواهد بود. اگرچه باید اعتراف کرد که که گشت و گذار در این شرایط غار هم جذابیتهای خاص خود را خواهد داشت.
همچنین با وجود فروشگاههای بزرگ برای تهیه خوراکی و آب آشامیدنی برای این که در فصل گرما احساس عطش در غار را بیشتر احساس میکنید بهتر است به همراه خود آب آشامیدنی همراه داشته باشید.
مورد بعدی را که باید در نظر داشته باشید این است که در فضای بیرون غار هیچگونه درخت و سایهاندازی دیده نمیشود پس بهتر است که کرمهای ضدآفتاب و کلاه و عینکآفتابی همراه خود داشته باشید.
برای رفتن به این مکان زیبا و دیدنی فقط لازم است به استان کردستان بروید و در مسیر شهرستان دیواندره قرار بگیرید سپس در مسیر جادهای دیوان دره به سقز و از آن جا به جاده تکاب و ایران خواه بروید.
در ادامه مسیر در این جاده به منطقهای به نام گور باباعلی خواهید رسید.
در همین راستا شما را به جاده غار کرفتو هدایت میکند. چنانچه در مسیر این جاده قرار بگیرید باید از روستای یوزباش کندی گذر کنید تا به مقصد اصلی خود یعنی غار کرفتو برسید.
خبر خوش این است که برای بازدید همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر پذیرای شما عزیزان خواهد بود و شما میتوانید یک الی دو ساعت در این غار زیبا به گشت و گذار بپردازید.
از بارزترین عملیات برای مرمت کردن این آثار ملی در سال ۱۳۷۸ که توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان انجام گردید اجرای برنامههای کاوش و تحقیق در غار و عملیات حفاری و خاکبرداری در قسمتهای ابتدایی غار و همچنین ادامه عملیات برقکشی و نورپردازی در بخش داخلی غار تا انتهای ستون فقرات غار که طولی حدود ۷۵۰ متر دارد، ایجاد و احداث پلههای سنگی برای رفاه حال گردشگران و ایجاد پاگردهای وسیع به همراه نصب پلههای فلزی در حوزه بیرونی غار برای تردد آسان گردشگران و بازدیدکنندگان است .
سفری خوش و پر از خاطرات زیبا را به همراه خانواده و دوستان برای شما آرزومندیم.
۱ نظرات