خرم آباد، مرکز استان لرستان، شهری کهن با تاریخی چند هزار ساله مملوء از جاذبه هایی ست که هر گردشگری آرزوی بازدید از آن ها را دارد. این شهر که از مقاصد اصلی گردشگری در غرب ایران به شمار می رود شهری ست برای سلیقه های مختلف. در اینجا جاذبه های طبیعی و تاریخی دست در دست هم مقصدی ایده آل را برای گردشگران به وجود آورده اند. درسته که کوه ها، آبشارها و دشت ها، طبیعتی دلفریب را برای رقم زده اند اما جاذبه های تاریخی این شهر هم کم از طبیعتش ندارد. یکی از مهمترین جاذبه های تاریخی این شهر مناره آجری خرم آباد است که می خواهیم در این پست درباره اش حرف بزنیم، در ادامه الی گشت را همراهی کنید.
مطالب مرتبط: دریاچه کیو، دریاچه ای تماشایی در خرم آباد قلعه فلک الافلاک ، بازمانده ساسانیان در خرم آباد معرفی آبشار نوژیان در خرم آباد
مناره آجری خرم آباد جاذبه ای تاریخی در جنوب این شهر است که در پارک شقایق محله قاضی آباد واقع شده است. این مناره که قدمتش به قرن چهارم هجری قمری برمی گردد با ۳۰ متر ارتفاع از دیدنی ترین آثار باستانی خرم آباد است، بنایی استوانه ای که بر روی سنگی مکعبی شکل قرار دارد و به منار آجری معروف است. این منار در گذشته های دور، میل راهنما و دیده بانی بوده و برای نگهبانی از شهر و هدایت کاروانیان عبوری استفاده می شده است. به عقیده عده ای، این منار متعلق به حکومت دیلمیان است اما در گذشته ارتفاع آن بلندتر از امروز بوده است، در واقع عوامل طبیعی و فرسایش ها باعث کم شدن ارتفاع این منار شده اند به طوری که امروز با آن سکوی سنگی، ارتفاعش حدود ۳۰ متر و حداکثر قطر آن ۴.۵ متر است.
ورودی بنا در قسمت غربی قرار گرفته و می توانید بعد از عبور از ۹۹ پله به پشت بام مناره دسترسی پیدا کنید. اگر از پله های این منار بالا بروید در بالا چشم اندازی جذاب از مناظر اطراف در انتظارتان است. موقعیت مکانی خوب این بنا و اینکه دسترسی راحتی دارد باعث شده تا سالیانه گردشگران زیادی از آن دیدن کنند. در اطراف مناره دیواره هایی به چشم می خورد که نشان می دهد در اینجا بناهایی مثل مسجد و کاروانسرا وجود داشته است. مناره یعنی جای نور و در اصطلاح بنایی بلند و کشیده است که معمولا در کنار بناهای مذهبی مثل مساجد ساخته می شود. در دوره اسلامی ساخت منارها متداول تر شد به طوری که در سال های نخستین اسلام، مناره ها معمولا به صورت تکی و در کنار مساجد بنا می شدند ولی از حوالی قرن پنجم هجری شیوه ی ساخت و ساز آن ها تغییر کرد و به صورت دوتایی در سردر ورودی مسجد نمایان شدند.
شیوه ساخت و همینطور کاربرد مناره ها با هم فرق دارد و به صورت استوانه ای، چند ضلعی و مخروطی بنا می شوند. در زمان قبل از اسلام این مناره ها به غیر از اینکه جنبه مذهبی داشتند برای راهنمایی کاروانیان و مسافران هم به کار می رفتند. برای این کار در هنگام تاریکی شب بر روی مناره ها آتش روشن می شد تا کاروانیان بتوانند با این نور، مسیر خود را به راحتی بیابند. در دوره اسلامی این مناره ها کاربردهای زیادی پیدا کردند و حتی کاربردهایی مثل پیشگیری از رانش زمین و محکم کردن بناهای اطراف داشتند.
مکان واقعی این منار در شهر شاپور خواست است و با توجه به ویرانه های اطراف به نظر می آید که این منار در آن زمان درست در مزکز شهر و مسلط به خانه ها و مسیرهای اطراف بوده است. در زمان های دور اگر حادثه ای در شهر اتفاق می افتاد با روشن کردن دود در بالای مناره، دیگر قسمت های شهر به خصوص قلعه فلک الافلاک باخبر می شدند. بعد از ارسال پیام های خطر از روی این منار، دروازه ی شهر بسته می شد و شهر در حالت دفاعی قرار می گرفت.
گردشگرانی که در زمان قاجار سفری به لرستان داشته اند در نوشته های خود از بناهای زیادی در اطراف منار حرف زده اند. یکی دیگر از جاذبه های مهم خرم آباد، قلعه فلک الافلاک است، قلعه ای تاریخی که قدمت آن به دوره ساسانی برمی گردد و دو موزه باستان شناسی و مردم شناسی در آن برپا شده تا نمایانگر تاریخ و فرهنگ این شهر برای گردشگران باشد. قلعه فلک الفلاک نماد شهر خرم آباد است و در لیست آثار ملی ایران قرار دارد، بی جهت نیست که گردشگران زیادی در سفر به این شهر اول از همه به بازدید از این قلعه باشکوه و دیدنی می روند.
پل شاپوری هم از دیگر آثار کهن شهر است که در ضلع جنوبی فلک الافلاک قرار گرفته و با اینکه در ابتدا ۲۸ طاق داشته اما امروز فقط چند طاق آن به جای مانده است. مگر می شود به خرم آباد رفت و مجموعه توریستی مخمل کوه را نادیده گرفت؟ همین که تعطیلات می شود خرم آبادی ها راهی مخمل کوه می شوند تا مدتی را در میان طبیعت این منطقه توریستی بگذرانند.
بر روی صخره های این کوه، گلسنگ های زیادی به چشم می خورد که همین که فصل بارندگی فرا می رسد از رنگ سیاه به سبز تغییر رنگ می دهند. در این ناحیه آبشار زیبایی هم هست که جذابیت این منطقه را دوچندان کرده و اینجا را به محلی ایده آل برای طبیعت گردی و استراحت تبدیل کرده است.