مصر باستان یکی از تمدن های بزرگ در جهان است. پس از اینکه پادشاهی متحدی در حدود سال ۳۱۵۰ پیش از میلاد در این کشور به وجود آمد، مجموعه ای از سلسله ها به مدت ۳ هزار سال پس از آن به حکومت در این منطقه پرداختند. در طول این دوران باورنکردنی، این تمدن برخی از معروفترین آثار تاریخی مصر باستان و همچنین مشهورترین آثار تاریخی جهان را به خود اختصاص داده که پس از گذشته چندین دوره همچنان پابرجا باقی مانده اند. الی گشت در این مطلب می خواهد چند مورد از شگفت انگیزترین آثار تاریخی مصر باستان که باقی مانده است را معرفی نماید پس با ما همراه باشید.
مطالب مرتبط: در سفر به مصر، این نکات را رعایت کنید کشف راز هولناک لکه های حرارتی بر روی دیوارهای اهرام مصر
نیایشگاه تدفین در هاتشپسوت در زیر صخره های دیر ال باهاری (Deir el Bahari) در غرب بندر نیل قرار گرفته و محل دفن پادشاهی است که از حدود ۱۴۷۹ تا ۱۴۵۸ پیش از میلاد بر مصر حکومت می کرده است. این بنا که از آثار تاریخی مصر باستان به شمار می رود دارای ساختاری پیچیده بوده و توسط سنموت (Senemut) که معمار سلطنتی هاتشپسوت بوده طراحی شده به گونه ای که بتواند پس از مرگ او و به افتخار آمون تبدیل به محلی برای عبادت گردد. این نیایشگاه به صورت صخره ای ساخته شده و با یک شیبی به سوی بالا حرکت می کند. بنا از سه تراس لایه تشکیل شده که ۳۰ متر ارتفاع خواهند گرفت. این تراس ها توسط رمپ های طولانی شیبدار به یکدیگر متصل شده و اطراف آن ها را باغ ها احاطه می کرده اند.
هرم خمیده که در دهشور (Dahshur) واقع شده، دومین هرمی است که توسط فرعون اسنفرو ساخته شده است. به شکل مرموزی این بنا از سطح بیابان با زاویه ۵۵ درجه آغاز شده و سپس به طور ناگهانی زاویه آن به کمی بیش از ۴۳ درجه می رسد. یکی از نظریه ها این می باشد که با توجه به شیب زیاد زاویه اصلی، وزن اضافه شده در بالای گذرگاه ها و اتاق های داخلی بالا رفته و سازندگان را مجبور کرده است تا زاویه کمتری را برای آن در نظر بگیرند. این بنا تنها هرم مصر می باشد که پوشش سنگ آهک جلا خورده بیرونی آن همچنان تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است.
هرم پلکانی جوزر که در ناحیه ساقره واقع شده است اولین و نخستین هرم ساخته شده توسط مصریان باستانی می باشد. این بنا که از آثار تاریخی مصر باستان می باشد در قرن ۲۷ پیش از میلاد برای تدفین فرعون جوزر توسط وزیر او ایمهوتپ (Imhotep) ساخته شده است. این بنای تاریخی بر اساس سنت مرسوم به صورت مسطح ساخته شده بود اما پس از آنکه حکومت جوزرها به پایان رسید، این مقبره از طریق ۶ پله ارتقا یافته و ارتفاع آن تا ۶۴ متر افزایش یافت. همانطور که در مقبره های قبل از ماستابا وجود داشته است، تالارهای تدفین در این هرم پلکانی نیز در زیرزمین و در میان تونل های پر پیچ و خم پنهان شده است.
نیایشگاه لاکسور در ساحل شرقی رود نیل و در شهر باستانی تبس (Thebes) واقع شده است. این بنا در حدود ۱۴۰۰ سال پیش از میلاد و در طول دوران پادشاهی جدید تاسیس شده است. این نیایشگاه به سه مورد از خدایان مصری به نام های آمون (Amun) و موت (Mut) و چانز (Chons) اختصاص یافته است. این نیایشگاه باستانی مرکز جشنواره اوپت به عنوان یکی از مهمترین جشنواره های تبس بوده است. در طول این جشنواره سالانه مجسمه این سه معبود در امتداد مسیر ابوالهول تا عبادتگاه های دوقولو به حرکت در می آمدند.
مجسمه ابوالهول بزرگ یکی از بزرگترین و قدیمی ترین آثار تاریخی مصر باستان و همچنین جهان بوده که در فلات گیزا واقع شده است. البته که واقعیت هایی در مورد این بنای تاریخی وجود داشته که همچنان مورد بحث می باشد، مانند مدل چهره، زمانی که ساخته شده و همچنین اینکه توسط چه کسی ساخته شده است. این بنا بزرگترین مجسمه یکپارچه ساخته شده در جهان می باشد، هرچند که به طور قابل توجهی از اهرام اطراف آن کوچکتر است. علیرغم شواهد و نظریات متضادی که در طول سال ها وجود داشته است، دیدگاه سنتی که توسط مصر شناسان مدرن مطرح می گردد نشان از این دارد که این مجسمه حدود ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد توسط فرعون خافره که احتمالا سازنده هرم دوم در گیزا نیز می باشد ساخته شده است.
هرم قرمز که از مهمترین آثار تاریخی مصر باستان می باشد توسط فرعون اسنفرو (Sneferu) ساخته شده و اولین تلاش موفق در جهان برای ساخت یک هرم با وجود صاف می باشد. این هرم با ۱۰۴ متر ارتفاع به عنوان چهارمین هرم بلند در مصر شناخته می شود. آن چیزی که امروزه باعث شده تا هرم قرمز برجسته باشد این است که جمعیت بسیار کمتری در مقایسه با فلات گیزا در این منطقه بوده و همچنین در مقایسه با سایر هرم ها دسترسی به بخش های داخلی ان از نظارت و کنترل کمتری برخوردار می باشد.
دره پادشاهان یکی از دره های مصر بوده که به مدت ۵۰۰ سال از قرن شانزدهم تا یازدهم پیش از میلاد مقبره هایی برای پادشاهان و نجیب زاده ها در دوره پادشاهی جدید ساخته شده است. این دره شامل ۶۳ مقبره بوده که می توان آرامگاه هایی از یک گودال ساده تا ساختارهای پیچیده با بیش از ۱۲۰ اتاق را در آن مشاهده کرد. مقبره های سلطنتی با صحنه هایی از اساطیر مصری تزیین شده و همچنین تصاویری از آیین های مذهبی و مراسم تشییع در آن دوره را نشان می دهند. به نظر می رسد که تمام مقبره ها در همان دوران باستان یاز شده و اشیاء قیمتی درون آن ها سرقت شده اند. تنها مقبره معروف توتانخامون (Tutankhamun) از بدترین بدبختی های این گورستان نجات یافته است.
ابوسیمبل یک سایت باستان شناسی بوده که شامل دو عبادتگاه سنگی بزرگ در جنوب مصر و در بندر غربی دریاچه ناصر می باشد. عبادتگاه های دوقلو که از آثار تاریخی مصر باستان به حساب می آیند در اصل در طول دوران حکومت فرعون رامسس بزرگ (Pharaoh Ramesses) در قرن سیزدهم پیش از میلاد در درون کوه حک شده است. او این بنا را به عنوان یادگاری برای خود و همسرش ملکه نفرتاری (Nefertari) ساخته است. پس از آنکه سد آسوان بر روی رود نیل ساخته شد، مخزن عظیمی از آب ایجاد کرد. این مجموعه در دهه ۱۹۶۰ به طور کامل منتقل گردید تا از غرق شدن آن در دریاچه ناصر جلوگیری شود.
با وجود اینکه این آثار تاریخی مصر باستان به شدت ویران شده است اما تعداد کمی از سایت های باستانی در مصر وجود دارند که به اندازه کارناک چشمگیر باشند. این بزرگترین سایت مذهبی در جهان به شمار رفته و نشان دهنده دستاوردهای بسیاری از نسل سازندگان مصری می باشد. بیشتر کارهایی که در کارناک صورت گرفته است توسط فرعون های پادشاهی جدید یعنی در سال های ۱۵۷۰ تا ۱۱۰۰ پیش از میلاد انجام شده است. عبادتگاه کرناک عملا شامل سه بخش اصلی بوده که تمام قسمت های ان در فاصله در حدود ۲.۵ کیلومتر از لاکسور (Luxor) قرار گرفته است. یکی از معروفترین بخش های کرناک سالن هایپواستایل (Hypostyle Hall) بوده که سالنی به وسعت ۵ هزار متر مربع با ۱۳۴ ستون عظیم می باشد که در ۱۶ ردیف قرار گرفته اند.
مقبره ها و گورستان های گیزا که در مجاورت حومه جنوب غربی قاهره واقع شده اند یکی از معروفترین آثار تاریخی مصر باستان می باشد. هرم هایی که در این منطقه قرار گرفته اند در طول سه نسل ساخته شده اند. یکی توسط خوفو (Khufu)، یکی دیگر توسط پسر دوم پادشاه خافره (Khafre) و سومی توسط منکوره (Menkaure) ساخته شده اند. هرم بزرگ خوفو قدیمی ترین و تنها باقی مانده از عجایب هفتگانه باستانی در جهان می باشد. بیش از ۲ میلیون بلوک سنگی برای ساخت این بنا مورد استفاده قرار گرفته است و ساخت ان در طول یک دوره ۲۰ ساله در حوالی سال های ۲۵۶۰ پیش از میلاد انجام شده است. این هرم بی نظیر یک بنای ۱۳۹ متری بوده که به عنوان بزرگترین هرم مصر نیز شناخته می شود البته که هرم خافره در نزدیکی آن به نظر می رسد که بزرگتر و یا کمی بلندتر از آن باشد.
سراسر مصر را ساختارها و بناهای تاریخی شگفت انگیزی فرار گرفته اند. در فلات گیزا و نواحی اطراف آن به اندازه ای مجموعه های تاریخی قابل مشاهده می باشد که می توان گفت حتی برای بازدید از همگی آن ها چندین روز نیز زمان کافی نخواهد بود.
منبع: www.touropia.com