گیلان جاذبه‌های متفاوت و متنوعی دارد. جاذبه‌هایی که تماشایی و منحصربه‌فرد هستند و سبب شده‌اند که در کنار یکدیگر این شهر به یکی از مقاصد پر رفت‌وآمد و گردشگران و مسافران تبدیل شود. گیلان غنی از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی است و شهرت ویژه آن به دلیل جنگل‌ها و آبشارها و چشمه‌های متنوع و متعدد آن است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید مرتفع‌ترین آبشار ایران با ارتفاعی معادل ۱۰۵ متر در این شهر قرار دارد. شاید به همین دلیل است که لقب “بلندترین آبشارهای ایران” را متعلق به آبشارهای شهر گیلان می‌دانند.
آبشار لاتون در کنار کوه سر به آسمان ساییده اسپیناس، در قلب جنگل‌های سبز و انبوه گیلان و در جمع درختان گوناگونی مانند فندق، گردو، آلو، بِه، گلابی و سیب وحشی جای دارد. جالب اینجاست که حتی در دل این جنگل انبوه به‌راحتی می‌توانید از یک فاصله ۵۰۰ متری این آبشار را مشاهده کنید. یک آبشار زیبا و چهارفصل که یکی از ۳۰ آبشار مرتفع جهان بوده و در دسته‌بلندترین آبشارهای ایران هم جای گرفته است. ارتفاع آبریز فوقانی و اصلی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است و عرض آن هم ۵ متر محاسبه شده است. ضمن اینکه آبریز تحتانی آن با پهنایی معادل ۱۰ متر و ارتفاعی برابر با ۶۵ متر برآورد شده است. این آبشار در کل ارتفاعی معادل ۱۰۷ متر دارد.
سرچشمه این آبشار مرتفع از دامنه‌های شرقی کوه اسپینه یا اسپیناس است که در نهایت به رودخانه لوندویل که طولی معادل با ۱۷ کیلومتر دارد و از کوه اسپیناس سرچشمه می‌گیرد، وارد خواهد شد.
جالب است بدانید که آبشار بعد از طی‌کردن مسیر پرشیب و بسیار تندی به کوته کومه و لوندویل رسیده و در انتها خود را به دریای خزر می‌رساند. ضمن اینکه حجم آب آبشار مرتفع لاتون در فصول مختلف سال متفاوت خواهد بود. اما این آبشار هیچگاه خشک نبوده و همیشه آب دارد.
آبشار مرتفع لاتون به‌عنوان یک اثر ارزشمند طبیعی در سال ۱۳۹۸ در فهرست میراث ملی و طبیعی کشور ما به ثبت رسید.
آدرس آبشار لاتون: ۱۵ کیلومتری از جنوب آستارا، شهر لوندویل.
موقعیت جغرافیایی: E۴۸۴۷۴۶ N۳۸۱۸۲۲
برای اینکه خود را به این آبشار برسانید مسیرهای گوناگونی وجود دارد، همان‌طور که می‌دانید این آبشار در شمال ایران و در استان اردبیل و گیلان واقع شده است. محیط اطراف این آبشار یکی از چشم‌نوازترین و بکرترین جنگل‌های شمال ایران است و بد نیست بدانید که این آبشار دقیقاً در آستارا قرار گرفته است. درست در ارتفاعات یک شهر بندری که با جنوب شهر لوندویل ۱۵ کیلومتر و با روستای کومه ۶ کیلومتر فاصله دارد.
بر همین اساس برای رسیدن به آبشار زیبای لاتون شما باید اول‌ازهمه به شهر لوندویل در جاده تالش به آستارا برسید. بعد از آن یک مسیر فرعی به سمت جنوب قرار دارد که شما باید در این مسیر قرار بگیرید. چند کیلومتر راه را که طی کنید، روستای کوت کومه در مقابل شما است. بعد از آن هم باید یک مسیر مال رو به طول تقریبی ۴۷ کیلومتر را در قلب جنگل‌های سبز این منطقه پیش بروید تا به آبشار لاتون برسید.
همچنین از مسیر دسترسی به دریاچه سوها هم دسترسی به لاتون امکان‌پذیر است. فراموش نکنید که مسیر دسترسی به این آبشار پیچ‌وخم‌های فراوان و دره‌های عمیق متعددی دارد که بارهاوبارها افراد زیادی را به کام مرگ کشانده است. معمولاً برای طی‌کردن این مسیر، خودرو های متعدد بومی شاسی‌بلند فعالیت نقل‌وانتقال روستاییان و تردد آن‌ها را انجام می‌دهند. اما موتورسیکلت‌های معمولی و خودرو های عادی بدون شک با خطر سقوط‌کردن به دره و خسارت‌های مالی و جانی روبرو هستند.
آب و هوای لاتون یکی از منحصربه‌فردترین آب و هواها است، چون در خطه شمال ایران و گیلان قرار دارد. زمستان این منطقه سرد و شش‌ماهه اول سال یعنی بهار و تابستان آن شرجی و گرم است. به همین دلیل اگر تصمیم گرفتید در این منطقه خاطرات منحصربه‌فرد و جذابی را برای خود و اطرافیانتان رقم بزنید، توصیه می‌کنیم که در فصل‌های زمستان، تابستان و ماه‌های اردیبهشت و خرداد به این منطقه سفر نکنید.
در زمان سفر به این منطقه و بعد از گشت‌وگذار های طولانی و منحصربه‌فرد در دل طبیعت بکر این ناحیه، می‌توانید برای اقامت‌کردن خود را به روستای کوته کومه برسانید و شب را در کنار اهالی خونگرم و مهربان این روستا به صبح برسانید.
درهرحال این منطقه علاوه بر آبشار لاتون، جاذبه‌ها و دیدنی‌های بی‌شمار و منحصربه‌فرد دیگری هم دارد. شما در مسیر رسیدن به این آبشار با چشم‌اندازها و مناظر متفاوتی مانند چشمه‌های متعدد، تپه‌های جنگلی و دشت‌های وسیع پر شده از گل روبرو هستید. همچنین نوشیدن آب زلال و خنک این چشمه‌ها هم از لذت‌بخش‌ترین فعالیت‌های این منطقه است. در ادامه شما را با جاذبه‌های این منطقه آشنا خواهیم کرد.
یکی از جاذبه‌های مسیر شما در را رسیدن به آبشار لاتون ، قلعه لاتون است. قلعه ای که بر فراز کوه سر به آسمان کشیده اسپینه یا اسپیناس واقع شده و فاصله کوتاهی تا آبشار لاتون دارد. این قلعه یک قلعه تاریخی است که به راحتی می‌توانید رد پای گذر زمان را بر پیکر آن مشاهده کنید. قلعه‌ای که متعلق به شخص بابک خرمدین بوده و به قلعه اسپیناس یا اسپینه هم مشهور است. اگر عاشق کوهنوردی هستید و از این فعالیت لذت می‌برید، دیدن محیط اطراف قلعه از ارتفاع ۲۰۰۰ متری بر بلندای کوه و حضور در دل این بنای تاریخی، می‌تواند شما را شگفت‌زده کند.
بدون شک می‌دانید که در این منطقه فقط یک آبشار وجود ندارد. بلکه آبشارهای متعدد و متنوعی در این ناحیه خودنمایی می‌کنند که در دسته جاذبه‌های طبیعی منطقه هستند. در بالادست لاتون و در فاصله کوتاهی از آن ۳ حوض عظیم طبیعی با سه آبشار زیبای ۱۰ متری قرار دارند که بازدید آن ها خالی از لطف نخواهد بود. البته دقت کنید که در انتهای مسیر منتهی شده به آبشار لاتون و دقیقاً در بین دو آبشار ۶۵ متری و ۱۰۵ متری این منطقه، پرتگاه های مرگبار و خطرناکی وجود دارد. پس در زمان بازدید از این آبشار ها نکات ایمنی و حفاظتی لازم را رعایت کنید و حتما از راهنمایان محلی کمک بگیرید.
این روستا که در همان ابتدای مسیر منتهی به لاتون قرار گرفته است، زیبایی‌های منحصر به فرد و سادگی عجیب‌وغریبی دارد. فاصله این روستا تا آبشار لاتون کوتاه است و جاذبه‌های متعددی مثل آسیابی به نام “آسیه شوان”، آب گرم و گورستان قدیمی آن دیدنی و زیبا هستند.
حالا که تا این ناحیه آمده‌اید، بد نیست که تنی هم به آب گرم این منطقه بزنید. آب گرم متفاوت کوته موته تنها آب گرمی است که در دل جنگل واقع شده است. به عبارتی این آب گرم تنها آب گرم جنگلی کشور ایران است. در طول مسیر خود به سمت آبشار لاتون می‌توانید از این آب گرم دیدن کنید. یک استخر، سه دوش، بوفه، پارکینگ، سرویس بهداشتی و حتی اتاق‌هایی باهدف پذیرایی‌کردن از مسافران و گردشگران، در اطراف این آب گرم لحاظ شده‌اند.
واقعیت این است که شمال ایران به واسطه جغرافیا و آب و هوای خاصی که دارد، منطقه‌ای پرآب و همیشه سرسبز است. همین فاکتورها سبب شده‌اند که شما در این منطقه از کشور با چشمه‌ها، آبشارها، جنگل‌ها، دشت‌های وسیع و کوه‌های سبزپوشی روبرو باشید که دیدن آن‌ها هیچگاه شما را خسته و کسل نمی‌کند.
البته برای حضور در این مناطق بهتر است که حتماً از وجود راهنمایان محلی و همین‌طور راهنمایان تورهای گردشگری استفاده کنید. گاهی اوقات همین جنگل‌های زیبا، کوه‌های همیشه‌سبز و دشت‌های وسیع در کنار چشمه‌ها و آبشارها می‌توانند به وحشتناک‌ترین نقاط تبدیل شوند. درهرحال داشتن آگاهی و اطلاعات کافی قبل از سفر به این مناطق، کمک می‌کند که شما سفری بدون دغدغه با رعایت تمام نکات ایمنی را تجربه کنید و بعدها از این سفر به‌عنوان بهترین خاطره حضور خود در دل جنگل‌های شمال ایران یاد کنید.
مطالب مرتبط: معرفی آبشار نوژیان در خرم آباد آبشار شوی، بزرگ ترین آبشار طبیعی خاورمیانه