. آیا می دانستید که در دنیا ۴۷ گونه ثبت شده گیاه لاوندر یا همان اسطوخودوس وجود دارد؟ و هزاران هزار نوع دیگر نیز از طریق گرده افشانی سایر گونه‌ها تولید می‌شوند؟ باور بر این است که گیاه لاوندر (با نام لاتین لاواندولا) بومی آسیا بوده باشد، اما در حال حاضر بیشترین تنوع این گیاه را می‌توان در بخش های غربی دنیا یافت!
در این مطلب شما را با گیاهی خاص آشنا می کنیم که قدمت استفاده از آن به ۲۵۰۰ سال پیش باز می گردد، گیاهی که بدون کشت و به صورت خودرو رشد می‌کند و خالق دشتی یک دست از زیبایی ها می شود. روی صحبت ما، گیاه لاوندر نماد آرامش، تعلق خاطر، رحمت و پاکیزگی است. گیاه خوش عطری که در فارسی اسطوخودوس نامیده می شود و در ادامه مطلب بیشتر از آن خواهیم گفت. همراه ما باشید تا شما را با خواص و حقایقی جالب از آن ها آگاه کنیم
خرید آنلاین بلیط هواپیما، بلیط قطار و رزرو هتل با مناسب ترین قیمت در سامانه الی گشت
ویژگی گیاه لاوندر
گل لوندر یا لاوندر همانند ریحان و آویشن گیاهی از سرده نعناعیان است که مشهورترین گونه آن لاوندر انگلیسی نام دارد. به طور کلی لاوندر یکی از پرکاربردترین گیاهان دنیا است. چرا که برای طب سنتی، تهیه لوازم آرایشی، اسانس عطر و حتی مواد خوراکی استفاده می شود. پیکر کلی گل لاواندولا مانند حلقه ای واحد است اما در واقع متشکل از دو خوشه مقابل هم است که از یک شاخه بالا آماده اند. برگ های سبز کوچکی نیز هر کدام از این خوشه ها را در بر گرفته اند که بیشتر در گل های اسطوخودوس فرانسوی این برگ ها رویت می شوند. گیاهان مختلف اسطوخودوس، گل هایی با رنگ های متنوع می دهند که عمدتا در طیف آبی پررنگ و بنفش هستند.
از مصر برآمده!
اسطوخودس از گیاهان گلدار متعلق به خانواده نعناعیان است که برگ های دراز و باریک دارد و گل های آن، کوچک خوشه ای به رنگ های آبی، بنفش و قرمز تیره هستند.
احتمالا اولین استفاده از این گیاه به مصر باستان بر می‌گردد. جایی که مصریان، با استخراج کردن روغن اسطوخودس، از آن برای مومیایی کردن فرعون ها کمک می‌گرفتند. سری هم به روم باستان بزنیم، رومی ها در آیین های تشریفاتی خود و برای انجام شستشوهای مقدس، به دلیل خاصیت ضد میکروبی لوندر، از آن بسیار استفاده می‌کردند. در واقع اسم لوندر هم به همان زمان بر می‌گردد. Lavare یک واژه لاتین است که تقریبا به معنی ” برای شستشو” است.
لوندر عطری بی نظیر و جلوه درخشانی به باغچه شما می دهد. تقریبا در اواسط تابستان گل می دهد که عمر این گلها حدودا یک ماه است. می توانید تعدادی از گل های آن را جدا کنید و از روغن آنها استفاده کنید و یا حتی آن را در چای خود ریخته و از عطر و خواص زیاد آن بهره مند شوید. اگر عاشق گل و گیاه هستید با خرید گیاه منزل خود را طراوت ببخشید مخصوصا اگر گیاه معطر اسطوخودس باشد.
خواص سلامتی اسطوخودوس یا لاوندر
درست است که گل لاوندر ظاهر جذابی دارد، اما فراموش نکنید که از سال های دور از روغن اسطوخودوس استفاده دارویی میشده است.
-
خواص گیاه لاوندر برای درمان سردرد
به اعتقاد درمانگران طب سنتی در جهان نوشیدن عصاره تهیه شده از برگ های گیاه لاوندر تاثیر زیادی در بهبود و تسکین سردرد دارد. این نوشیدنی توسط بسیاری از درمانگران شیوه های درمانی طب مکمل برای درمان سردرد به ویژه سردردهای میگرنی کاربردی اعجاب انگیز دارد. این داروی گیاهی اگر چه طعمی تلخ و گس دارد اما خاصیت و تاثیرگذاری آن چنان زیاد است که بسیاری از بیماران تلخی آن را تحمل می کنند. اما در صورتی که برخی از بیماران قادر نباشند گسی و تلخی عصاره لاوندر را تحمل کنند کافی است این عصاره را رقیق کرده و آن را میل کنند.
-
خواص اسطوخودوس و گیاه لاوندر برای پوست
گلهای لاوندر با داشتن طبیعتی ملایم در ساخت صابون و لوسیون های زیبایی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد ، علاوه بر آن استفاده از روغن اسطوخودوس می تواند یک روش زیبایی پوست باشد.
-
درمان دانه های سیاه روی بینی با روغن اسطوخودوس
دانه های سرسیاه یا کومدون های سیاه پوستی، ناشی از رسوب بیش از حد چربی روی سطح پوست هستند. هنگامی که سلول های مرده پوست و سبوم یا همان چربی اطراف ریشه مو نزدیک به سطح پوست تجمع می کنند، دانه های سرسیاه تشکیل و به تدریج بر اثر تماس با هوا سفت و خشن می شوند. تشکیل آنها به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله تولید چربی بیش از حد طبیعی در پوست، ترشح بیش از حد هورمون های مردانه (آندروژن ها)، استفاده از محصولات آرایشی متفاوت و ترکیب آنها با چربی پوست، رطوبت و آلاینده های زیست محیطی، استرس و آلرژی.
-
درمان بیخوابی
بعضی از مطالعات نشان می دهند عصاره اسطوخودوس می تواند به درمان بی خوابی و بهبود کیفیت خواب کمک کند. مطالعه ای در سال ۲۰۱۵ نشان داد ترکیب راهکارهای مؤثر در بهداشت خواب و رایحه درمانی با عصاره لاوندر باعث می شود دانشجویان خواب شبانه بهتری داشته باشند. در حالی که انجام راهکارهای مؤثر در بهداشت خواب به تنهایی نمی تواند به این اندازه تأثیرگذار باشد. ۷۹ نفر از دانشجویانی که بنا بر گزارش خودشان با اختلالات خواب مواجه بودند در این مطالعه شرکت کردند. همچنین در این مطالعه مشخص شد که استنشاق عصاره اسطوخودوس قبل از خواب باعث می شود این افراد در طول روز هم انرژی و نشاط بیشتری داشته باشند.
-
اسطوخودوس برای رفع مشکلات گوارشی
یکی دیگر از کاربردهای سنتی دمنوش اسطوخودوس، درمان مشکلات گوارشی همچون معده ی عصبی و سوءهاضمه است. طبق مطالعات جدید، این کاربرد اسطوخودوس از لحاظ علمی نیز ثابت شده است. پژوهش ها نشان می دهد ماساژ روغن اسطوخودوس به آرامش عضلات صاف روده کمک می کند. پژوهش دیگری نشان می دهد روغن اسطوخودوس از تشکیل زخم معده جلوگیری می کند و گوارش را تسهیل می کند.
-
تاریخچه گیاه لاوندر
اسطوخودوس بیش از ۲۵۰۰ سال به عنوان یک گیاه استفاده میشده و مصری های باستان از آن در روند مومیایی کردن استفاده می کردند. باستان شناسان گلدان های تزئینی را از اهرام کشف کرده اند که همچنان بقایای اسطوخودوس در آن ها یافت میشد. مصری ها از اسطوخودوس به عنوان عطر نیز بهره می بردند. رومی ها از این گیاه در آشپزی و برای معطر شدن آب استحمام نیز استفاده می کردند. در دوران رنسانس نیز هنگامی که طاعون شیوع پیدا کرد، از آن برای محافظت در برابر عفونت بهره گرفتند.
خاندان سلطنتی انگلستان نیز به طور خاص در عصر ویکتوریا طرفدار اسطوخودوس بوده‌اند. این تاثیر تا این حد بوده که ملکه ویکتوریا، خانمی به نام سارا اسپرولز را به عنوان تامین کننده اسانس اسطوخودوس برای ملکه تعیین کرد. در کاخ ملکه همه چیز از کف و مبلمان و ملحفه ها با رایحه شیرین اسطوخودوس شستشو می دادند و معطر می کردند.
نگهداری از گیاه لاوندر
-
نور
بهتر است آن را در یک مکان پر نور بکارید. سایه باعث می‌شود که گل دهی لوندر کمتر شود و از زیبایی گلها کاسته شود.
-
آبیاری
آبیاری بیش از حد برای اسطوخودس مناسب نیست. بهتر است همیشه چند سانتی متر از سطح خاک آن را مرطوب نگه دارید اما آن را غرقاب نکنید. اگر خاک خیلی خشک شده، می توانید با خیال راحت به آن آب بدهید.
-
خاک
خاک گیاه اسطوخودس باید به خوبی زه کشی شده باشد. توصیه می کنیم برای آن از کودهای مناسب استفاده کنید. اگر برگ های آن شروع به زرد شدن کرد، یعنی زه کشی خاک آن مناسب نیست.
شرایط مراقبت
-
هرس کردن
اگر اسطوخودس را در باغچه کاشته اید، باید تمامی علف های هرز اطراف آن را از بین ببرید تا لوندر به خوبی رشد کند. هرس کردن را فراموش نکنید. فرقی نمی‌کند که اسطوخودس را در باغچه کاشته اید و یا در گلدان، در هر دو حالت بلافاصله پس از گلدهی آن را به خوبی هرس کنید تا برای گلدهی بعدی قوی تر عمل کند. با استفاده از یک قیچی مناسب، حدود دو سوم از ساقه گیاه را ببرید، یعنی تقریبا پنج سانت بالاتر از ساقه و خاک را باقی بگذارید.
علت زرد شدن برگهای گیاه لاوندر چیست؟
-
غنی بودن بیش از حد خاک
زرد شدن برگهای اسطوخودس، اغلب نشانه این است که خاک بیش از حد دارای عنصر نیتروژن است. این گیاه در خاکی با مقدار کم یا متوسط کود رشد خوبی خواهد داشت. اما اگر میزان نیتروژن خاک خیلی بالا باشد، به زرد شدن برگها و کاهش میزان گلدهی منجر خواهد شد.
در این شرایط، گیاه را به خاکی تازه منتقل کنید. خاک جدید باید دارای زه کشی مناسب بوده و حاوی شن نیز باشد. ممکن است بهبودی گیاه در خاک جدید چند هفته زمان ببرد، اما بهتر است صبور باشید.
-
کود دهی
کودد هی زیاد اشتباهی است که اغلب باغبانان در نگهداری از اسطوخودس مرتکب می شوند. هنگامی که آن در خاکی غنی کاشته باشد، به کوددهی اضافه نیازی ندارد. کود دادن به اسطوخودس، مانند کاشتن در خاکی بیش از حد غنی، به زرد شدن برگها منجر خواهد شد. اولین عوارض کوددهی بیش از حد زرد شدن برگها، کاهش تعداد شکوفه ها در تابستان، کاهش عطر گیاه و پیدا کردن ظاهری نامتناسب است. اگر به آن کود داده‌اید، تنها کاری که می توانید انجام بدهید این است که خاک گیاه را با خاکی شنی و ماسه‌ای جایگزین کنید و مجدد بکارید.
این گیاه نسبت به خشکی مقاوم است و ترجیح می دهد بین هر بار آبیاری، خشکی خاک را تجربه کند. پیوسته خیس بودن خاک با ابتلای گیاه به بیماری های قارچی، سبب زرد و قهوه‌ای شدن برگها می‌شود.
اگر بیش از حد گیاه را آبیاری نمی‌کنید، احتمالا مشکل به سنگین بودن خاک مربوط است. خاک سنگین، رطوبت را در خود حفظ کرده و آب را به راحتی عبور نمی دهد. به همین دلیل است که همواره توصیه می کنیم قبل از کاشت اسطوخودس، مقداری شن و ماسه را با خاک ترکیب کنید. این کار زه کشی را بهبود می بخشد.
راه درمان گیاه، خارج کردن آن از خاک و جدا کردن بخش های زرد و بیمار ریشه است. این کار را با قیچی ضدعفونی شده انجام دهید و فقط بخش های کاملا سالم ریشه را باقی بگذارید.
حال گیاه را در خاکی جدید با مقدار زیادی ماسه بکارید و تا ۲ هفته آبیاری نکنید. پس از دو هفته، آبیاری را هر دو الی سه هفته یکبار انجام دهید. در زمستان گیاه را آبیاری نکنید.