کلیسای وانک یکی از چندین کلیسای زیبا و تاریخی در اصفهان است. این کلیسا در یکی از محله‌های مخصوص ارمنی‌های اصفهان به نام جلفا ساخته شده است و یکی از مهم‌ترین کلیساهای اصفهان محسوب می‌شود. این کلیسا هم از نظر تاریخی، هم از نظر گردشگری و هم از نظر قداست در بین مردم، اهمیت بسیاری دارد. اگر شما هم دوست دارید تا در سفر بعدی خود به اصفهان، از کلیسای زیبا و تاریخی وانک در جلفا دیدن کنید، ادامه این مطلب از مجله گردشگری الی گشت را به هیچ عنوان از دست ندهید. در ادامه این مطلب قصد داریم تا از طریق کلیسای وانک، دروازه‌ای به تاریخ ارامنه در ایران و به‌ویژه اصفهان به روی شما باز کنیم.
تاریخچه کلیسای وانک
کلیسای وانک که با نام کلیسای نجات‌دهنده مقدس هم شناخته می‌شود، یکی از کلیساهای تاریخی در منطقه جلفای اصفهان است. در دوران شاه‌عباس دوم، سپاهیان ارامنه را از شهرها و روستاهای اطراف با خود همراه کرده و پس از ویران کردن آن شهرها و روستاها، به اصفهان رسیدند. پس از آن که ساکنین ارامنه شهرها و روستاهای ویران شده تصمیم گرفتند تا در اصفهان سکونت داشته باشند، اولین کلیسای خود را در این شهر بنا کردند.
این کلیسا یکی از مهم‌ترین سازه‌هایی بوده که ارامنه با کمک‌های مردمی و به‌صورت کاملاً شخصی، برای فراهم‌کردن یک محیط زندگی مناسب برای مسیحیان ساختند. نام این کلیسا در ابتدا سورپ آمنا پرکیچ وانک بود. این نام را بر اساس نام یکی از کلیساهای واقع در جوغا گذاشته بودند. در ابتدا کلیسایی که با نام کلیسای وانک ساخته بودند، یک مکان بسیار کوچک بود، اما پس از مدتی آن کلیسای کوچک را تخریب کرده و کلیسای بزرگ‌تری ساختند که ساخت آن حدود ۹ سال زمان برد.
برگزاری مراسم مذهبی
همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، این کلیسا یکی از بناهایی بود که ارامنه برای راحتی و زندگی بهتر خود در اصفهان ساختند. به همین دلیل از زمان ساخت این کلیسا تا به همین امروز، وانک محل انجام بسیاری از فعالیت‌های دینی مسیحیان ساکن در اصفهان و شهرستان‌های اطراف بوده است. علاوه بر دعا و نیایش و مراسم‌های مذهبی که در این کلیسا انجام می‌شد، ارامنه می‌توانستند کارهای مربوط به ازدواج، تولد و وفات خود را هم در دفاتر این کلیسا انجام بدهند.
در طول سالیان سال، بازسازی‌های بسیاری در این کلیسا انجام شده است و در طراحی داخلی و خارجی آن تغییرات بسیاری می‌توان مشاهده کرد. اما معماری کلی ساختمان شبیه به همان کلیسای اصلی مانده و نمی‌توان تغییری اساسی در آن مشاهده کرد. به دلیل اهمیت تاریخی بسیاری که کلیسای وانک برای ارامنه و کل ایران دارد، یونسکو این کلیسا را در لیست میراث جهانی خود به ثبت رسانده است.
معماری و طراحی کلیسای وانک اصفهان
در یک نگاه کلی به معماری و طراحی کلیسای وانک در اصفهان، افراد می‌توانند آثاری از هر دو معماری ارمنی و ایرانی را مشاهده کنند. از جمله عناصر معماری ایرانی که در این کلیسا قابل مشاهده است می‌توان به کاشی‌کاری‌هایی با رنگ لاجوردی و خاکستری اشاره کرد. اما کتیبه های زیبا، صلیب‌های سنگی و بسیاری از المان‌های دیگری که در طراحی کلی این کلیسا به‌کاررفته‌اند، نمادی از معماری ارامنه و فرهنگ مسیحیت هستند.
برای ساخت کلیسای وانک اصفهان، از مصالح ساختمانی مانند خشت خام استفاده شده است. اما در تزیین و طراحی معماری داخلی و خارجی آن، از کاشی‌های زیبا و لاجوردی‌رنگ استفاده کرده‌اند. در بخش‌هایی از این کلیسا می‌توان کاشی‌های را مشاهده کرد که بامهارت به شکل بال فرشتگان رنگ‌آمیزی شده‌اند. از جمله سایر هنرهایی که در معماری و ساخت این بنا مشاهده می‌شود، می‌توان به گچ‌کاری و نقاشی رنگ‌روغن اشاره کرد.
برای رزرو تور اصفهان، خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل به الی گشت مراجعه کنید
از فاصله دور که به کلیسای وانک نگاه کنید، اولین سازه‌ای که به چشم می‌خورد، برج ساعت است. این برج به زیبایی طراحی شده و به شکوه کلیسای وانک اضافه کرده است. پس از رسیدن به کلیسا، درب ورودی اصلی این ساختمان که یک درب چوبی بزرگ است، به استقبال بازدیدکنندگان می‌رود. افراد پس از عبور از این درب، می‌توانند به داخل کلیسا رفته و از تزیینات زیبای آن مانند کتیبه‌ها، صلیب‌ها و کاشی‌کاری‌های بسیار هنرمندانه دیدن کنند.
بخش‌های مختلف کلیسای وانک اصفهان
اولین چاپخانه ایران و همچنین خاورمیانه در این مکان و به دستور خلیفه خاچاطور تأسیس شد. در این چاپخانه یک دستگاه چاپ ابتدایی وجود داشت و در سال ۱۶۴۱ یک کتاب تحت عنوان شرح‌حال پدران روحانی به چاپ رسید. دو بخش مهم دیگری که در کلیسای وانک مشاهده می‌شوند هم کتابخانه و موزه این کلیسا هستند. موزه کلیسای وانک در سال ۱۸۷۱ ساخته شد و در آن اشیاء گران‌بها و کمیابی مانند برخی از نسخه‌های نایاب انجیل، کوچک‌ترین انجیل دنیا که به هفت زبان نوشته شده است و اولین کتاب چاپ شده در چاپخانه کلیسای وانک نگهداری می‌شوند.
در زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه، یک بخش دیگر هم به کلیسای جلفا اضافه شد که با نام مرکز امور اداری کلیسای وانک شناخته می‌شد. در این ساختمان که در جنوبی‌ترین بخش این مجموعه ساخته شده است، به اموری از جمله ازدواج، تولد و وفات شهروندان ارمنی رسیدگی می‌شود. امروزه هم این ساختمان تحت همین عنوان باز بوده و به امور مخصوص به شهروندان ارمنی در آن رسیدگی می‌شود. در نزدیکی برج ناقوس بنایی به یادبود از کشته‌شدگان ارامنه در جنگ با عثمانی‌ها ساخته شده و هر سال در سالگرد این قتل‌عام، در این برج مراسم یادبود برگزار می‌شود.
از جمله سایر بخش‌هایی که در کلیسای وانک مشاهده می‌شود، می‌توان به مغازه، انبار، محل اقامت اسقف، دالان‌های پلکان ورودی، برج ناقوس، قبر سرباز و پیشوای ارمنی و سایر بخش‌های دیگر اشاره کرد. اما مهم‌ترین بخش‌ها که بیشترین تعداد بازدیدکننده را به خود جذب می‌کنند، بخش مربوط به صلیب‌هایی است که از ویرانه‌های کلیسای قبلی به این مکان آورده شده، موزه، چاپخانه و کتابخانه کلیسای وانک هستند.
مطالب مرتبط
موقعیت مکانی و دسترسی به کلیسای وانک
همان‌طور که پیش‌تر هم به این موضوع اشاره کردیم، کلیسای وانک در محله جلفای اصفهان قرار دارد. این محله یکی از محله‌ها و مناطق مهم در اصفهان بوده و به همین دلیل هم دسترسی به آن از طریق سیستم حمل و نقل عمومی بسیار ساده است. برای دسترسی به این منطقه با اتوبوس، باید با توجه به مبدأ خود، سوار اتوبوس‌هایی شوید که به میدان وانک می‌روند. در این میدان که پیاده شوید، می‌توانید پس از کمی پیاده روی به کلیسای وانک برسید. دسترسی به این کلیسا از طریق تاکسی و خودروی شخصی هم امکان‌پذیر است. آدرس این منطقه بسیار سرراست بوده و می‌توان با استفاده از مسیریاب‌های آنلاین یا کمک‌گرفتن از مردم محلی به‌راحتی این مکان را پیدا کرد.
آدرس: اصفهان، جلفا، میدان وانک، خیابان وانک، کلیسای وانک
بهترین زمان بازدید از کلیسای وانک
کلیسای وانک در اصفهان قرار داشته و توصیه می‌شود که در فصل‌های خنک‌تر سال مانند اوایل بهار و پاییز به این شهر سفر کرد. اما در واقع می‌توان گفت که در هر فصلی می‌توان برای بازدید از این کلیسا رفت و آب‌وهوا در تجربه شما از این سفر تأثیر چندانی نخواهد داشت. این کلیسا یکی از بهترین و محبوب ترین جاذبه‌های گردشگری اصفهان محسوب شده و در برخی از ساعات روز بسیار شلوغ می‌شود. به همین دلیل توصیه ما این است که اگر خیلی طرف‌دار شلوغی نیستید، صبح زود برای بازدید از کلیسای وانک بروید.
ساعات کاری: همه‌روزه از ۸:۳۰ تا ۱۳:۳۰ و از ۱۶ تا ۱۸:۳۰
مکان‌های گردشگری نزدیک به کلیسای وانک
در نزدیکی کلیسای وانک در اصفهان، خانه های تاریخی و کلیساهای دیگری هم وجود داشته که افراد می‌توانند از آن‌ها بازدید کنند. برخی از این مکان‌ها شامل کلیسای بیت‌لحم، کلیسای سرکیس، خانه مارتا پیترازین، خانه میناسیان، خانه خواجه هوسپیان و بسیاری خانه های تاریخی دیگر می‌شوند. درصورتی‌که افراد به دنبال هتل‌های نزدیک به محله جلفا و کلیسای وانک اصفهان هستند هم می‌توانند از هتل میناس، هتل چهل پنجره، هتل جلفا، هتل آسمان و هلت چهارباغ دیدن کنند. در این محله کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌های باکیفیت بسیاری هم وجود داشته که برای تمامی وعده‌های غذایی میزبان مسافران هستند.
برای رزرو تور اصفهان، خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل به الی گشت مراجعه کنید
ایران گردی با الی گشت
در این مطلب با یکی از مهم‌ترین کلیساهای اصفهان، کلیسای وانک آشنا شدیم. این کلیسای زیبا که معماری آن تلفیقی از معماری ارامنه و ایرانی است، در دوران شاه‌عباس دوم ساخته شده و به دلیل اهمیت تاریخی که دارد، در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این کلیسا دارای بخش‌های مختلفی بوده که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به چاپخانه کلیسا، موزه کلیسا وانک، کتابخانه و دفاتر رسیدگی به امور اداری ارامنه اشاره کرد. تمامی مسافران می‌توانند در ساعات کاری کلیسا به محله جلفا رفته و از این بنای زیبا و تاریخی دیدن کنند. اگر قصد دارید تا به اصفهان سفر کنید، می‌توانید از سایر مطالب الی گشت دیدن کرده و با سایر مکان‌های گردشگری، بهترین اقامتگاه‌ها، غذاهای محلی و سوغاتی‌های اصفهان آشنا شوید. از همراهی شما تا پایان یک مطلب دیگر سپاس گزاریم.
سؤالات متداول
۱- کلیسای وانک کجاست؟
کلیسای وانک یا کلیسای نجات‌دهنده مقدس، یکی از مهم‌ترین کلیساهای اصفهان است که در دوران شاه‌عباس دوم در جلفا ساخته شد.
۲- ساعات بازدید از کلیسای وانک به چه صورت است؟
ساعات کاری کلیسای وانک از ۸:۳۰ تا ۱۳:۳۰ و از بعدازظهر هم از ۱۶ تا ۱۸:۳۰ است.
۳- بهترین روش دسترسی به کلیسای وانک چیست؟
امکان دسترسی به کلیسای وانک از طریق اتوبوس‌های میدان وانک، تاکسی و خودروی شخصی امکان‌پذیر است. در روزهای تعطیل پیشنهاد می‌شود که به دلیل کاهش ترافیک، از اتوبوس استفاده شود.
۴- بهترین زمان بازدید از کلیسای وانک کی است؟
بهترین زمان بازدید از کلیسای وانک در اوایل صبح و زمانی است که این کلیسا هنوز خیلی شلوغ نشده است.