پیکره سنگی بابا داوود را شاید تابه‌حال نه دیده باشید و نه اسمش را شنیده باشید. این پیکره به مجسمه ابوالهول هم شهرت دارد. این پیکره زیبا که در شهر عنبران واقع شده در میان‌کوه‌های سر به آسمان ساییده و قله‌های آنان حضوری پررنگ و درخشان داشته و در کنار طبیعت جادویی و دشت گل‌های وحشی قرار گرفته در جوارش، از جمله زیبایی‌های منحصر به فرد کشور ما محسوب می‌شود. ما در این مطلب قرار است سری به استان اردبیل و این پیکره سنگی بزنیم و یکی از بی‌نظیرترین جاذبه‌های گردشگری کشورمان را به شما معرفی کنیم.
ابوالهول ایران، خارج از مصر
آدرس: استان اردبیل، شهرستان نمین، شهر عنبران، روستای عنبران علیا، تپه بابا داوود.
پیکره سنگی بابا داوود یا نگهبان دریای مازندران در استان اردبیل در شهر عنبران از توابع شهرستان نمین و در فاصله ۴۰ کیلومتری از اردبیل واقع شده است. شما با طی‌کردن مسافتی کوتاه و یک‌کیلومتری از سمت شهر عنبران به سمت یک روستای مرزی و تاریخی به نام عنبران اولیا که در دره تانکی، کمی بالاتر از چشمه خان بلاغی قرار گرفته، می‌توانید بر بلندای تپه معروف بابا داوود این پیکره را مشاهده کنید. اگر در فصل بهار عزم سفر به این منطقه و حضور در کنار این پیکره را داشته باشید، بدون شک با مسیر و جاده‌ای معطر و مملو از عطر گل‌های بهاری و وحشی مانند آویشن روبرو هستید که شما را به‌شدت شگفت‌زده می‌کند. این جاذبه گردشگری طبیعی و تاریخی قابلیت جهانی‌شدن دارد و متأسفانه چندان به آن پرداخته نشده است.
معرفی پیکره ابوالهول ایران
پیکره ابوالهول با ارتفاعی تقریباً ۲۰ متری به شکل یک انسان است که در حال تماشای مناطق روبروی خود بوده و شباهت بسیار زیادی به مجسمه و پیکره ابوالهول مصر دارد. این پیکره در نمای اولیه شبیه به سیمای نیم‌تنه یک انسان غول‌پیکر بوده که در کنار یک تمساح عظیم‌الجثه در حال خواب و استراحت است. برجستگی‌های موجود بر روی این پیکره شبیه به چانه، چشم و دهان انسان است و این‌گونه به نظر می‌رسد که به‌واسطه فرسایش طبیعی که بر اثر باران و وزش باد و تابش آفتاب ایجاد شده، این پیکره شکل‌گرفته. البته نمی‌توان نقش انسان را در به‌وجودآوردن فرم این پیکره انکار کرد.
در دامنه زیبای این طبیعت سحرانگیز یک غار بزرگ هم قرار دارد که سبب شده موقعیت اکوتوریسم این منطقه ارزش بیشتری پیدا کند. شکاف این غار سنگی که موسوم به “چله‌خانه بابا داوود” است دقیقاً در قسمت پایینی پیکره مشاهده می‌شود. کارشناسان بر این باورند که در گذشته و در اطراف این پیکره که در نزدیکی رودخانه روستای عنبران واقع شده، یک زیارتگاه وجود داشته که باگذشت زمان به طور کامل از بین رفته است.
عوامل انسانی مؤثر در شکل‌گیری پیکره
این موضوع که پیکره سنگی بابا داوود به‌واسطه کوه‌های سر به آسمان ساییده و قلل آن‌ها احاطه شده و در کنار یک طبیعت بکر قرار گرفته، به افسانه‌ای بودن پیکره دامن می‌زند. بزرگ‌ترین دلیل هم وجود یک سد و آبگیر در قسمت شمالی پیکره است که در کنار شباهت پیکره به‌صورت انسانی، به این موضوع اشاره می‌کند که افرادی در این نقطه زندگی می‌کردند و پیکره را این افراد تراشیده و به شکل امروزی درآورده‌اند.
ضمن اینکه شواهد موجود هم‌نشان می‌دهد انسان‌های زیادی در اطراف این پیکره زندگی می‌کردند و آثاری هم از خود بر جای گذاشته‌اند. با این نتیجه‌گیری علمی و با تکیه‌کردن بر نظر عامه مردم و آرای آن‌ها، این‌گونه استناد می شود که حضور انسان‌ها در این نقطه غیرممکن نبوده. در همین راستا گروهی از باستان‌شناسان با ارائه‌کردن لایه‌های گوناگون فرهنگی و زبان باستانی منطقه و انجام مطالعات عمیقی بر روی این موضوع، هویت واقعی این پدیده را برای همگان مشخص کرده‌اند.
وجه افسانه‌ای بودن پیکره ابوالهول ایرانی
عده‌ای از باستان‌شناسان و معتقدان به افسانه‌ای بودن این پیکره بر این باورند که این تندیس در اصل نگهبان دریای مازندران است که در شبرنگ نامه یا کتاب حماسی سده هفتم هجری هم از آن این‌گونه یاد شده:
به راه اندرون کوه‌های بلند فرازش یکی کهنه سنگ نژند
زبر کوه بیند کران تا کران نگهبان دریای مازندران
جایگاه پیکره سنگی بابا داوود در فرهنگ و تاریخ منطقه
پیکره سنگی بابا داوود بر اساس باورها و اعتقاد مردم عنبران و همین‌طور نمین، جایگاه بسیار عمیقی در تاریخ‌تمدن و فرهنگ سرزمین ما دارد. جدا از این موضوع، منطقه عنبران فرهنگ و تاریخ غنی داشته که جدا از سرزمین زیبا و پهنه گسترده تالش نیست. این منطقه همیشه دنج و آرام بوده و به همین دلیل بزرگانی را در خود پرورش داده که به عبادت، چله‌نشینی و سیروسلوک شهرت داشته‌اند. به همین جهت بُعد معنوی در این مکان به‌شدت قابل‌توجه است. به صورتی که تمامی اهالی برای انجام قربانی‌ها و نذرهای خود به این ناحیه مراجعه می‌کنند.
مطالب مرتبط
جاذبه های گردشگری اسالم به خلخال، شهر رویایی و بی نظیر در اردبیل
بهترین زمان برای ملاقات با پیکره ابوالهول
اردبیل یکی از مناطق سردسیر ایران به حساب می‌آید که زمستان‌هایش استخوان‌سوز است و بارش‌های آن بیشتر به شکل برف خود را نشان می‌دهد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که برای سفر به این منطقه و ملاقاتی از نزدیک با پیکره سنگی بابا داوود، اردیبهشت‌ماه تا انتهای تابستان را انتخاب کنید. واقعیت این است که در این زمان از سال برف‌ها تقریباً در حال آب‌شدن بوده یا آب شده‌اند و همه‌جا به‌واسطه حضور این مایه حیات، سرسبزی و شادابی منحصربه‌فردی دارد. ضمن اینکه گرمای هوا گزنده و طاقت‌فرسا نیست و شما به‌راحتی می‌توانید در طبیعت چادر زده و از حضور در دل این‌همه زیبایی لذت ببرید.
پیکره سنگی بابا داوود برای عاشقان طبیعت
برای تماشای مجسمه و پیکره بابا داوود توصیه می‌کنیم که طبیعت گردی خود را بدون نقض‌کردن قوانین حضور در طبیعت به سرانجام برسانید. واقعیت این است که برخی از طبیعت‌گردان باهدف واقعی طبیعت گردی به مناطق سرسبز مراجعه نکرده و جز تخریب و نابودی اکوسیستم و حیات وحش، کار دیگری انجام نمی‌دهند. بر همین اساس توصیه می‌کنیم که بدون برجای‌گذاشتن رد پایی از خود عازم این منطقه شده و صرفاً زیبایی‌های آن را به نظاره بنشینید. به محیط اطراف، پوشش گیاهی و پوشش جانوری آسیبی نرسانده و صرفاً با تماشای زیبایی‌های طبیعی اطراف و منطقه، نظاره‌گر گذر تاریخ بر این پیکره زیبا باشید.