تا به حال شده به این فکر کنید که چه عواملی بر عملکرد خلبان و کمک خلبان تاثیر می گذارد؟ برای پاسخ به این سوال معمولا فاکتورهایی نظیر غذا، خواب مناسب، تجربه، رفتار کادر پرواز و مواردی این چنینی به ذهنمان می رسد. اما باید بگوییم که اخیرا متوجه شده اند که هوای داخل کابین خلبان نیز یکی از مواردی است که احتمالا روی عملکرد خلبان تاثیر می گذارد. اما این تاثیر تا چه حد است و برای جلوگیری از آن چه اقداماتی باید صورت گیرد. در ادامه الی گشت به بررسی موضوع هوای داخل کابین خلبان پرداخته است؛ با ما همراه باشید.
مطالب مرتبط: در کدام قسمت هواپیما، خدمات بهتری دریافت می کنید؟ قدیمی ترین هواپیماهای مسافربری جهان که هنوز هم کار می کنند! آیا بستن کمربند ایمنی در هواپیما جان مسافران را نجات می دهد؟
تحقیقات جدیدی از دانشگاه هاروارد نشان می دهد که سطح دی اکسید کربن در کابین خلبان هواپیما می تواند به اندازه ای بالا باشد که در شبیه سازی ها باعث شده که خلبانان در این شرایط، نتوانند مانورهای لازم را انجام دهند. این تحقیقات که تقریبا برای اولین بار صورت گرفته نشان می دهد که مقررات فعلی برای اطمینان از هوای تازه در کابین خلبان کافی نیست و این موضوع سوالاتی در مورد اینکه آیا سطح متوسط دی اکسید کربن می تواند بر سلامت تاثیر بگذارد را بر انگیخته است. ، استادیاری در دانشکده بهداشت عمومی هاروارد و نویسنده اصلی این مطالعه اینطور می گوید:
«واضح است که کیفیت هوای داخل کابین خلبان تاثیری روی عملکرد دارد و کاملا آشکار است که ما تا به حال به اندازه کافی، روی این موضوع تمرکز نکرده ایم. حالا که این را می دانیم، فکر می کنم که باید سوالات دیگری را در این مورد بیان کرده تا به درک بهتری از آن دست یابیم».
مطالعات در سال های اخیر نشان داده اند که افزایش حتی واحدهای کمی از سطح دی اکسید کربن در هوایی که ما تنفس می کنیم می تواند مهارت ها و توانایی های شناختی ما را کمتر کند. اما با اینکه این موضوع بسیار مهم است، قبل از تحقیقات اخیر، هیچ گونه مطالعه ای روی خلبانان و کمک خلبانان برای آزمایش عملکرد آن ها در صورت تهویه نشدن هوای داخل کابین خلبان صورت نگرفته بود که همین موضوع هم محققان را درگیر کرد تا در آینده بیشتر به این موضوع پرداخته شود.
در اتمسفر ۴۰۰ واحد در میلیون است. غلظت این گاز بی رنگ و بی مزه می تواند در فضاهایی با تهویه ضعیفی که مردم در آن تنفس می کنند، مانند هواپیماهای بزرگ و شلوغ، زیاد شود. با توجه به داده هایی که در سال گذشته منتشر شد، میزان دی اکسید کربن در ۵ درصد از پروازها به ۱۴۰۰ واحد در میلیون رسیده است. واحد میانگین آن ۶۰۳ در میلیون است که تنها کمی بالاتر از سطحی است که در هوا پیدا می شوند.
شرکت های هواپیمایی اکسیژن را در هواپیماهایی که در ارتفاعات بالا هستند با کشیدن هوای کم و تحت فشار قرار دادن آن، تازه می کنند که این کار در جلوی موتورهای هوایپما صورت می گیرد. از آنجایی که مطالعات قبلی نشان داد افرادی که در آزمایشات عملکرد مغز ضعیف بودند در سطوح کمتر از ۱۰۰۰ واحد در میلیون دی اکسید کربن قرار داشتند، منطقی به نظر می رسد که محققان آزمایشاتی را نیز انجام دهند تا مهارت های خلبان در مواقعی که دی اکسید کربن در وضعیت نامناسب است را آزمایش کنند.
به منظور آزمایش روی رابطه بین دی اکسید کربن در کابین خلبان و عملکرد او، استخدام شدند تا چندین پرواز سه ساعته را در یک شبیه ساز پرواز انجام دهند؛ در این شبیه سازها سطوح دی اکسید کربن به مقادیر مختلف آزمایش شد. در این مطالعه عملکرد خلبانان در شرایط مختلفی از جمله تغییر جهت یا دور زدن سریع یا به دست گرفتن شرایط زمانی که یک موتور آتش گرفته است، بررسی شد و اینطور نشان داد که عملکرد خلبانان در زمانی که سطح دی اکسید کربن بالا رفته، ضعیف تر از آن هایی بوده که سطح معقولی از این گاز را در کابین خود تنفس می کرده اند. این موضوع هم قابل اشاره است که همه آن هایی که در این آزمایش شرکت کردند، جزو خلبان های تایید شده از سوی سازمان های معروف بوده اند.
طبق این مطالعه، خلبانان در شرایط که میزان دی اکسید کربن ۷۰۰ واحد در میلیون بود، ۶۹ درصد عملکرد مناسب تری در مانورهای اختصاصی داشتند البته نسبت به آن هایی که سطح دی اکسید کربن داخل کابینشان، ۲۵۰۰ واحد در میلیون بوده است. زمانی که سطح این گاز در کابین خلبان، ۱۵۰۰ واحد در میلیون بوده، ۵۲ بیشتر احتمال انجام درست مانورها را نسبت به میزان های بالاتری از این گاز داشته اند.
این تحقیق، روز چهارشنبه به تاریخ ۸ آگوست ۲۰۱۸، در مجله Journal of Exposure Science & Environmental Epidemiology منتشر شده است.
با تمام این تفاسیر، جوزف آلن گفته است که کابین خلبان ها تا حد زیادی از این نظر امن است و نمی توان به عنوان مشکلی جدی به آن نگاه کرد. در طول سال ها هرگز سانحه یا سقوطی ثبت نشده که در آن مقصر اصلی و یا فاکتور اصلی افزایش بیش از حد دی اکسید کربن در کابین خلبان باشد. با این حال طبق گفته برخی از سازمان های تحقیقات سانحه های هوایی، سان چندین حادثه مرگبار اخیری که رخ داده اند، وقفه های گیج کننده و عجیب در عملکرد خلبان باعث آن شده که هنوز دلیلی برای آن یافت نشده است. یک نمونه از آن به کاپیتان پروازی Colgan Air برمی گردد که مانورهای اشتباهی را در یک پرواز منجر شد که در نهایت باعث شد تا هواپیما سقوط کرده و ۵۰ نفر کشته شوند.
آلن معتقد است با اینکه به نظر مشکلی از این بابت وجود ندارد، اما شرکت های هواپیمایی باید تحقیقات جامعتر و بیشتری را در این رابطه انجام دهند چرا که مطالعه های اخیری که برای تهویه هوای داخل کابین خلبان صورت گرفته، بسیار کم است و نیاز به تحقیقات عمیق تری است. ما هم امیدواریم که روی تمام موضوعاتی که مربوط به امنیت هواپیما، این روش حمل و نقل امن است، مطالعات بیشتری انجام گیرد.
منبع: telegraph.co.uk