شرکت ها و کارخانه های هواپیماسازی در دنیا تعداد محدودی دارند. بیشتر افراد می توانند به راحتی ۵ شرکت هواپیماسازی بزرگ دنیا را نام ببرند. شرکت های بوئینگ، ایرباس، فوکر، ERT، سوخو، توپولوف و Bae تعدادی از برندهای معروف هواپیماسازی هستند. انگلیسی ها، هواپیماهای مسافربری کوچکی را با نام هواپیما Bae طراحی کرده اند. این شرکت با نام انگلیسی British Aerospace هواپیماهایی را وارد صنعت هواپیمایی جهان کرده است.
در این مقاله مجله ی گردشگری الی گشت هواپیماهای Bae را معرفی می کنیم. از مشخصات ظاهری و کلی این مدل هواپیما می گوییم تا کمک کنیم در سفرهای هوایی، هواپیمای سوار شده به آن را بشناسید.
تاریخچه ساخت هواپیما Bae 146 در انگلستان
اولین نسخه از این هواپیما، پس از طراحی و ساخت، در سال ۱۹۸۱ پرواز آزمایشی خود را با موفقیت انجام داد. ۲ سال پس از پرواز آزمایشی، ساخت هواپیما Bae را شروع کردند که تا سال ۲۰۰۱ ادامه یافت. استقبال از هواپیماهای کوچک Bae در میان کشورهای جهان عالی بود. کشورهایی که این مدل هواپیما را برای خطوط هوایی خود خریداری کردند، در ادامه معرفی می کنیم. کشورهایی مانند ایران که هم اکنون هواپیمای Bae 146 را در شرکت های هواپیمایی خود استفاده می کنند.
استرالیا | بلژیک | شیلی | بلغارستان |
هند | غنا | فیلیپین | اسپانیا |
قزاقستان | لیبی | پرو | کانادا |
مدل هواپیمای Bae146 را در شرکت های هواپیمایی ماهان، قشم ایر و تابان می بینید. این شرکت توانست نزدیک به ۳۸۷ فروند هواپیما را بفروشد. اگر برای خرید بلیط هواپیما به سراغ این شرکت ها رفتید، در مسیرهای مشخصی سوار هواپیما Bae خواهید شد.
دو نوع مدل کلی برای هواپیما BAe می توان در نظر گرفت. نمونه ای که با نام BAe 146 وارد بازار شد و خود، مدل های گوناگونی داشت. تولید مدل های BAe 146 در سال ۱۹۹۱ به پایان رسید و نمونه بعدی هواپیماهای BAe ساخته شدند. هواپیماهای بعدی با نام BAe Avro روانه بازار شدند. این مدل در دو سری ساخته شد. ساخت نمونه دوم از ۱۹۹۲ شروع و تا ۲۰۰۱ ادامه داشت.
هواپیما HS 146 رقیبی برای فوکر F27
در سال های اولیه ساخت هواپیما BAe تیم طراحی و مهندسی به همراه هاوکر سیدلی، هواپیمایی به نام HS 146 را ساختند. این هواپیمای ۷۰ نفره در سال ۱۹۷۳ به عنوان رقیب فوکر F27 و از نوع جت های کوچک مسافربری وارد بازار شد. نوع موتور این مدل، لوبو ۶۵۰۰ بود که زیر بال ها نصب می شد. هواپیمای HS 146 را می توان پدر هواپیما BAe دانست که سال ها بعد روانه بازار شدند. برای آشنایی با هواپیماهای فوکر هم پیشنهاد می دهیم مقاله ای با عنوان هواپیما فوکر ۱۰۰ را مطالعه کنید.
معرفی هواپیمای BAe معروف به جت منطقه ای
هواپیما Bae از نوع هواپیماهای برد کوتاه است که برای حمل و نقل مسافران ساخته شده است. این هواپیما به این دلیل برای به جت منطقه ای معروف شده که برای مسافت های کوتاه و سفرهای داخلی طراحی شده است. هر دو بال این هواپیما در بالای بدنه و پنجره ها قرار گرفته اند. به همین دلیل تمام مسافران بدون مزاحمت نمای بال ها، می توانند بیرون را تماشا کنند. دم این هواپیمای کوچک برد کوتاه هم، T شکل طراحی شده است.
در هنگام بلند شدن از باند، فرود آمدن و حتی طول پرواز، لرزش بسیار کمی دارد. صدای هواپیما پایین بوده و به اصطلاح هواپیمای آرامی است. ویژگی ای که باعث محبوبیت هواپیما Bae در فرودگاه های درون شهری کوچک شده است. ترمزهای کربنی و آیرودینامیکی این نوع طیاره به سریع تر متوقف شدن آن در فرود کمک می کنند. هواپیمای BAE 146 هواپیمایی چهار موتوره از نوع توربوفن بوده که مشخصات آن به شرح زیر است.
- بیشینه وزن برخاست: ۴۴,۲۲۵ کیلوگرم
- طول هر بال: ۲۶.۳۴ متر
- طول بدنه هواپیما: ۳۰.۹۹ متر
- ارتفاع هواپیما: ۸.۵۹ متر
- حداکثر برد پرواز با یک باک بنزین: ۲۹۰۰ تا ۳۳۴۰ کیلومتر (بسته به مدل هواپیما)
- ظرفیت مسافر: ۷۰ تا ۱۲۸ نفر، بسته به مدل هواپیما
- حداکثر سرعت هواپیما: ۷۹۰ کیلومتر بر ساعت (۰.۷۴ ماخ)
- حداکثر ارتفاع پروازی: ۱۱۰۰۰ متر (۳۵۰۰۰ پا)
جالب این است که هواپیما Bae یکی از مقاوم ترین هواپیماهای ساخته شده در جهان است. در میان این نوع هواپیماها، مدل RJ85 حتی با ۳۱ سال عمر همچنان کار می کند. از این مدل هواپیمای Bae در بازار ۸۸ فروند وجود دارد.
انواع سری های هواپیمای BAe 146 در جهان
به این مدل هواپیما، لقب هواپیمای پچ پچ کننده (Whisperjet) داده اند. چرا که به آرامی و بدون سر و صدا خواهد بود. از سال ۱۹۸۳ که ساخت هواپیماهای شرکت بریتانیایی شروع شد تا سال ۲۰۰۱ که آخرین نسخه از آن وارد بازار شد، تغییرات مختلفی روی ظاهر و مشخصات هر مدل آن انجام شد. این مدل، بدنه ای تک پلانه با دمی T شکل دارد. ۴ موتور آن زیر بال ها قرار گرفته اند. در نتیجه مدل های مختلفی از هواپیما Bae به فروش رسید که هر کدام را معرفی می کنیم.
مدل BAe 146-100، نام اولین مدل هواپیمای انگلیسی
اولین مدلی که برای هواپیما Bae ساخته شد، سری ۱۰۰ نام گرفت. ظرفیت مسافر آن حداقل ۷۰ و حداکثر ۹۴ نفر بود. نمونه های ویژه و VIP هم از روی همین مدل ساخته شد که در مجموع ۱۹ صندلی با طراحی داخلی مخصوص داشت. مدل باربری این نوع هواپیما، Bae 146-100QT نام گرفت.
هواپیمای BAe 146-200 بریتانیایی با افزایش طول
بدنه همان مدل اولیه را کمی طولانی تر کردند و هواپیمای Bae 146-200 را ساختند. طول بدنه این مدل، ۳.۲ متر بیشتر شد. در نتیجه تعداد صندلی ها بیشتر و ظرفیت مسافر هواپیما به ۱۱۲ نفر افزایش یافت. مدلی که در ایران بیشتر دیده می شود. با این طراحی هوشمندانه تر، نه تنها هزینه های حمل و نقل کاهش یافت، بلکه تعداد پروازها هم کمتر شد.
هواپیمای BAe 146-300 بریتانیایی، ارتقای مدل قبلی
دوباره همان تجربه افزایش طول بدنه را روی سری ۲۰۰ این هواپیما انجام دادند و ۳.۲ متر بدنه را کشیدند. در نتیجه برای بالا بردن توان و قدرت هواپیما BAe در سری ۳۰۰ و تحمل وزن آن، از خمیدگی و منحنی (winglet) در سر بال ها استفاده شد. علم آیرودینامیک مشکل وزن و قدرت موتورها را این گونه حل نمود. در نهایت ظرفیت مسافر سری ۳۰۰ آن به ۱۲۸ نفر ارتقا یافت.
مدل نظامی هواپیمای انگلیسی با نام BAe 146STA
برای اولین مدل از این هواپیما، درب انتهایی بدنه کار گذاشتند تا به هواپیمایی نظامی تبدیل شود. رمپ در انتهای بدنه هواپیما Bae 146 اجازه ورود تجهیزات سنگین نظامی به داخلی هواپیما را می دهد.
هواپیما BAe Avro نمونه پیشرفته شرکت BAE
شرکت بریتانیایی در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی، نسخه پیشرفته تر هواپیما BAe را روانه بازار کرد. در مدت ۱۰ سال ساخت هواپیمای BAe Avro، شرکت بریتانیایی توانست ۱۷۳ فروند از هواپیماهای سری RJ را بفروشد. طراحی ۵ قسمت داخل این مدل، باعث شده تا بیشتر پروازهای اکونومی با آن انجام شود. نام و مشخصات دو سری این نمونه هواپیما را در ادامه مقاله دنبال کنید.
مدل هواپیما Avro RJ با کابین خلبان پیشرفته
در نمونه های دومی که از هواپیما BAe ساخته شد، ۳ سری با نام های RJ70 ،RJ85 و RJ100 روانه بازار شد. مدل باربری این هواپیما در انتهای نام خود، QT دارند. در این مدل هواپیما، به جای ۴ موتور توربوفن از دو موتور قدرتمند Lycoming ALF 502 استفاده شد. تغییراتی هم در شکل ظاهری دم و درون کابین خلبان نیز انجام گرفت. این مدل در سال ۱۹۹۳ جای نمونه های قبلی هواپیماهای BAe 146 را گرفت. تکنولوژی ADI در کابین خلبان، جای خود را به تکنولوژی EFIS داد و دیگر نیازی به مهندس پرواز نداشت.
مدل هواپیمای Avro RJX نسل آخر هواپیمای BAe
در سال ۲۰۰۰ کمپانی سازنده هواپیماهای بریتانیایی BAe نسل جدیدی از BAe Avro را روانه بازار نمود. مدل جدید خصوصیات مدل قبلی هواپیماهای Avro را داشت؛ با این تفاوت که هواپیمای RJ100 آخرین نسل این مدل هواپیما بود که در سال ۲۰۱۷ بازنشسته شد.
هواپیماهای شرکت BAe در ایران
سه شرکت هواپیمایی معروف ایران، یعنی ماهان ایر، تابان و قشم ایر در طی سال ها، مدل های مختلفی از این نوع هواپیما را خریداری کرده اند. در شرکت هواپیمایی ماهان ایر ۱۹ فروند، در تابان هم اکنون ۱ فروند و در قشم ایر ۶ فروند هواپیمای انگلیسی BAe وجود دارند.
در جدول زیر مشخصات کامل هواپیما BAe را در هر یک از ایرلاین های ایرانی می خوانید. شرکت هواپیمایی ماهان ۱۹ فروند از این مدل هواپیما را در اختیار دارد که در جدول می بینید.
شرکت هواپیمایی | مدل هواپیما | کد پروازی | نام هواپیما | اولین پرواز |
ماهان | BAe146-200 | E2079 | EP-MMV خصوصی | ۱۹۸۷ |
ماهان | BAe146-300 | E3212 | EP-MOB | ۱۹۹۲ |
ماهان | BAe146-300 | E3158 | EP-MOC | ۱۹۹۰ |
ماهان | BAe146-300 | E3129 | EP-MOE | ۱۹۸۹ |
ماهان | BAe146-300 | E3165 | EP-MOM | ۱۹۹۰ |
ماهان | BAe146-RJ85 | E2392 | EP-MOR | ۲۰۰۱ |
ماهان | BAe146-RJ85 | E2347 | EP-MOS | ۱۹۹۹ |
ماهان | BAe146RJ100 | E3343 | EP-MOG | ۱۹۹۹ |
ماهان | BAe146RJ100 | E3362 | EP-MOI | ۱۹۹۷ |
ماهان | BAe146RJ100 | E3358 | EP-MON | ۱۹۹۹ |
ماهان | BAe146-300 | E3216 | EX-27000 فروخته شده به کرمان | ۱۹۹۳ |
ماهان | BAe146-300 | E3162 | EP-MOD | ۱۹۹۰ |
ماهان | BAe146-300 | E3149 | EP-MOF | ۱۹۸۹ |
ماهان | BAe146-300 | E3146 | EP-MOK | ۱۹۹۰ |
ماهان | BAe146-300 | E3159 | EP-MOL | ۱۹۹۰ |
ماهان | BAe146-300 | E3131 | UR-CKX | ۱۹۸۹ |
ماهان | BAe146-RJ85 | E2257 | EP-MOP | ۱۹۹۵ |
ماهان | BAe146-RJ85 | E2261 | EP-MOQ خصوصی | ۱۹۹۵ |
ماهان | BAe146RJ100 | E3341 | EP-MOH | ۱۹۹۸ |
هواپیمایی قشم ایر توانسته ۶ فروند از انواع مدل های هواپیما BAe در سری RJ را داشته باشد. جدول زیر مشخصات آن ها را خواهید خواند.
شرکت هواپیمایی | مدل هواپیما | کد پروازی | نام هواپیما | اولین پرواز |
قشم ایر | BAe146-RJ85 | E2363 | EP-FQS | ۱۹۹۹ |
قشم ایر | BAe146RJ100 | E3320 | EP-FQT زمین گیر شده | ۱۹۹۷ |
قشم ایر | BAe146RJ100 | E3374 | EP-FQU | ۲۰۰۰ |
قشم ایر | BAe146RJ100 | E3375 | EP-FQV | ۲۰۰۰ |
قشم ایر | BAe146RJ100 | E3356 | EP-FQX | ۲۰۰۰ |
قشم ایر | BAe146RJ100 | E3332 | EP-FQZ | ۱۹۹۸ |
هواپیمایی تابان ایر توانسته از ۴ فروند در انواع مدل های هواپیما BAe استفاده کند که ۳ تای آن ها را از شرکت هواپیمایی هموس ایر اجاره می کرد. جدول زیر مشخصات آن ها را خواهید خواند. اگر دوست دارید بیشتر راجع به این ایرلاین ایرانی بدانید، به مقاله معرفی هواپیمایی تابان مراجعه کنید.
شرکت هواپیمایی | مدل هواپیما | کد پروازی | نام هواپیما | اولین پرواز |
تابان ایر | BAe146-RJ85 | E2289 | EP-TBG | ۱۹۹۶ |
تابان ایر | BAe146-200 | ۱۰۳ | LZ-HBZ اجاره ای | ۱۹۸۸ |
تابان ایر | BAe146-300 | ۱۴۱ | LZ-HBD اجاره ای | ۱۹۸۹ |
تابان ایر | BAe146-300 | ۱۴۶ | LZ-HBG اجاره ای | ۱۹۸۹ |
راحتی و آرامش سفر با هواپیما BAe کوچک باعث محبوبیت این مدل هواپیما در بیشتر کشورهای جهان شده است. امنیت و امکان پرواز در ارتفاع های پایین استفاده از این مدل طیاره را در ایران هم موجب شده است. چرا که هزینه های تعمیر و نگهداری آن ها هم پایین است. اگر تجربه پرواز و سفر با هر یک از هواپیماهای مدل BAe را دارید، برای ما کامنت بگذارید و از تجربه های خود بنویسید.
۸ نظرات