معرفی هواپیمای یالکوو ۴۲ کوچک اما پرقدرت برای آب‌و‌هوای سرد

کمترین دمای اندازه گیری شده در روسیه و سیبری، ۸۸ درجه زیر صفر بوده است. تصور کنید یک هواپیما در چنین هوای سردی چگونه می تواند پرواز کند. حتی برای فرود در بیشتر فرودگاه های روسیه نیاز به سیستم های پیشرفته خواهد بود. در صنعت پر رقابت هواپیما سازی کشور جماهیر شوروی نیز یکی از سردم داران است. در میان مدل های هواپیمایی مختلف، در سال ۱۹۷۲ هواپیمای یالکوو ۴۲ را روانه بازار نمود. هواپیمایی که در ناوگان هواپیمایی کشورمان دیده می شود و شاید شما هم در بعضی از مسیرهای کوتاه، سوار آن شده باشید.

به همین خاطر مقاله ای در مجله ی گردشگری الی گشت برای آشنا شدن با این هواپیمای یالکوو ۴۲ در نظر گرفتیم. از مشخصات کلی مدل هواپیمای روسی می گوییم و ظاهر آن را به همراه عکس های هواپیمای یالکوو ۴۲ بررسی می کنیم.

تاریخچه ساخت هواپیمایی یالکوو ۴۲ در شوروی

هواپیمای روسی بالکوو با نام Yakovlev Yak-42 زمانی ساخته شد که شوروی نیاز برای هواپیمایی کوچک برای مسافت های کوتاه را احساس کرد. زمانی که در کشورهای دیگر، مدل های مشابه ساخته شده بود و شوروی به دنبال این جریان، هواپیمای یالکوو سه موتوره را ساخت. هواپیما یالکوو شوروی با موتورهای توربوفن قدرت بالا، توانایی حمل ۱۰۰ تا ۱۲۰ نفر را دارند. قبل از طراحی و ساخت این مدل، هواپیماهای روسیه موتور توربوپراب داشتند.

هواپیماهای قدیمی تر از هواپیمای یالکوو ۴۲ مانند توپولوف ۱۳ و آنتونیو ۲۴ کم کم به کنار فرستاده شدند و یالکوو ۴۲ محبوب شد. اولین نمونه آن در سال ۱۹۷۵ پرواز خود را با موفقیت انجام داد. ساخت این هواپیما در ۳ نسل تا سال ۲۰۱۷ ادامه داشت. تولید اولین گروه تا سال ۱۹۸۱ تنها ۱۰ فروند هواپیما بود که ۱۲۰ صندلی داشت. آخرین نسل آن ها به دلیل اینکه از مدل های پس از خود، کمتر به روز بودند، دیگر ساخته نشدند.

طراحی هواپیمای یالکوو ۴۲ و مقایسه با مدل های مشابه

کشور روسیه قبل از این مدل، هواپیمای یاک ۴۰ (Yak 40) را روانه بازار کرده بود که تکنولوژی بهتر و به روزتری داشت. به همین دلیل، ساخت این هواپیمای درون شهری کوچک متوقف شد. نوع موتور هواپیمای یالکوو ۴۲ از مدلی با نام Lotarev D-36 است اما باز هم به پای هواپیماهای اروپایی هم دوره خود مانند هواپیمای انگلیسی BAe یا هواپیمای فوکر ۵۰ نمی رسید. به همین دلیل فروش کمتری داشت. طراحی بدنه آن هم بسیار شبیه به مدل قبلی خود یاک ۴۰ بود.

مدل قبلی هواپیما یالکوو که با شماره ۴۰ مشخص می شد، موتوری از نوع Soloviev D-30 داشت اما برای هواپیمای جدید کنار گذاشته شد. در ساخت هواپیمای یاک ۴۲ از سه موتور توربوفن قوی استفاده شد. به همین خاطر، سومین موتور را داخل بدنه جاسازی کردند. برای تهویه موتور از کانکتورهای S استفاده شد که عملکرد بهتری داشت. برای این مدل خاص، بال هواپیما کوتاه تر شدند. واحدهای کمکی قدرت APU هم برای بهتر شدن عملکرد موتور استفاده شد. طراحی های مختلفی با کمی تغییر در جزئیات از این هواپیما ساخته شد که در ادامه معرفی می کنیم. مشخصات کلی و ظاهری هواپیمای یالکوو ۴۲ را تیتر وار می خوانید.

• ظرفیت حمل مسافر ۱۰۰ تا ۱۲۰ نفر
• سرعت پرواز: ۸۱۰ کیلومتر در ساعت
• گنجایش مخزن بنزین به اندازه ۶۸۰۰ گالن آمریکایی
• رکورد مسافت ۳۸.۳ مایل دریایی میان مسکو و خارباروسک با یک باک بنزین
• طول عمر پروازی ۳۰ هزار ساعت

پروازهای هواپیمای یالکوو ۴۲

مدل اولیه هواپیمای یالکوو ۴۲ سه بخش مجزا برای پروازهای اکونومی، بیزینس و خصوص داشت. تعداد صندلی ها، از ۱۲۰ نفر به ۹۶ نفر تغییر کرد و فضا بازتر و راحت تر برای مسافران طراحی شد. این مدل هواپیما ابتدا در ناوگان هواپیمایی خود شوروی مورد استفاده قرار گرفت. هواپیمای یالکوو ۴۲ در مسیر مسکو به دیگر شهرهای روسیه پرواز می کرد. پروازهای بین المللی به پراگ یا هلسینکی پایتخت فنلاند هم انجام داد.

پس از جابه جایی ۲۰۰ هزار مسافر، در سال ۱۹۸۲ اولین سقوط این هواپیما باعث کاهش محبوبیت آن شد.

مدل های مختلف هواپیمای یاک یا همان یالکوو

نمونه هواپیمای باک ۴۲ در ورودی مسافرانش در قسمت عقبی طراحی شد. مدل یالکوو ۴۲ هم درب ورودی مسافرانش در جلوی بدنه و نزدیک به کابین خلبان طراحی شد. کابین خلبان برای یک کاپیتان و کمک خلبان طراحی شده است. فضای حمل بار هواپیمای یالکوو ۴۲ هم زیر عرشه اصلی تعبیه شد.

ابتدا چرخ های فرود دنده ای داشت که با چهار چرخ در هواپیماهای جدیدتر تعویض شد. نمونه اولیه که در سال ۱۹۷۵ پرواز کرد، بال هایی با زاویه ۱۱ درجه داشت که در نسل بعدی آن، زاویه بال ها به ۲۳ درجه تغییر کردند. نمونه نسل دوم، عرشه اصلی با ۲۰ پنجره داشت. در نهایت به سیستم طراحی، فناوری ضد انجماد هم افزودند.

مدل یاک ۴۲

اولین مدل هواپیمای کوچک ساخت شوروی بود که تنها دو موتور توربوفن با وزن ۵۴ هزار کیلوگرم داشت. در سال های بعد، مدل Yak 42 با ظرفیت ۱۲۰ مسافر جای خود را به مدل های بعدی داد.

مدل یاک ML42

به مدل قبلی تکنولوژی هدایت پرواز افزوده شد تا پروازهای بین المللی خود را شروع کند. اولین پروازهای این مدل (Yak ML42) در مسیر لنینگراد به هلسینکی انجام شد.

مدل یاک ۴۲M

نسخه بعدی هواپیما بود که نواقصی در طراحی داشت. از جمله اینکه طول زیاد آن، مصرف سوخت را افزایش داده بود. در نهایت هم، به خاطر سقوط این مدل ها، هواپیمای یالکوو ۴۲ روانه بازار شد.

مدل هواپیمای یاک ۱۴۲

شبیه به مدل قبلی بود که تنها جزئیاتی خاص در سیستم رادارها (AlliedSignal) به آن افزوده شد. همچنین طراحی درهای ورودی کابین ها هم تغییر کرد.

مدل نظامی هواپیمای یالکوو ۴۲

در طراحی این هواپیما، مدلی با نام یاک ۴۲R برای استفاده در فعالیت های نظامی و جنگی ساخته شد.

مدل تحقیقاتی این هواپیما با نام یاک ۴۲F

مدل دیگری هم برای فعالیت های ژئوفیزیکی و محیط زیستی ساخته شد. این مدل با نصب دوربین های الکترونوری و بدنه ای محکم تر تجهیز شده بود.

چه کشورهایی هواپیمای یالکوو ۴۲ را خریداری کرده اند؟

آمارها نشان می دهند که استقبال دو کشور چین و کوبا از این مدل هواپیما بیشتر از دیگر کشورها بوده است. به طوری که تا سال ۱۹۹۵ نزدیک به ۱۸۵ فروند هواپیمای یالکوو ۴۲ و ۱۰۵ فروند هواپیمای مدل یاک ۴۲D ساخته شد.

در ایران نیز مدل این هواپیما به صورت اجاره ای استفاده می شوند که در کلاس های پروازی بیزینس کلاس و فرست کلاس فعالیت می کنند.

هر چند که این مدل هواپیما، چندان از رقبای اروپایی و آمریکایی خود پیشی نگرفت اما برای آب و هوای سرد روسیه بسیار عالی طراحی شده بود. هواپیمایی یالکوو ۴۲ کوچک در ایران بیشتر به عنوان هواپیمایی اجاره ای استفاده می شود و می تواند بازه دمایی بین -۵۰ تا +۵۰ درجه سانتی گراد را تحمل کند. هنگام خرید بلیط هواپیما ممکن است با این مدل روبرو شوید که هواپیمایی راحت خواهد بود. اکنون که با این مدل هواپیما آشنا شدیم، برای ما کامنت گذاشته و نظر خود را بنویسید. اگر اطلاعات بیشتری از این مدل هواپیما دارید، خوشحال می شویم برای دیگر خوانندگان در کامنت ها به اشتراک بگذارید.