فوکر ۵۰، پرفروش‌ترین هواپیمای توربوپراپ جهان

پرواز بی دردسرترین و سریع ترین وسیله حمل نقل است و طرفداران آن بقدری زیاد هستند که روزانه بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ پرواز در جهان انجام می شود. این پروازها متعلق به هواپیماهای شرکت های متفاوت و مدل های گوناگون هستند. یکی از مدل های هواپیما که در ناوگان هوایی ایران استفاده می شود،‌ هواپیمای فوکر ۵۰ است.

اگر جزو آن گروه از افراد هستید که به داشتن اطلاعات درباره مدل هواپیمایی که قرار است سوارش شوند و جزییات تولیدش علاقه مندید در ادامه با ما همراه شوید تا اطلاعات کاملی درباره هواپیمای فوکر ۵۰ و استفاده اش در ایران را به شما بگوییم. بیاد داشته باشید که برای سفر با انواع هواپیماهای مسافری چه در ایران چه در خارج از کشور می توانید بلیط هواپیما را از الی گشت خریداری کنید.

معرفی هواپیمای فوکر ۵۰ محصول کشور هلند

فوکر اف۲۷ فرندشیپ (F27 Friendship) هواپیمای مسافربری کوچکی بود که توسط شرکت هلندی فوکر ساخته می شد و عنوان پرفروش‌ ترین هواپیمای توربوپراپ جهان را هم از آن خود کرد. با کاهش مشتری های فوکر ۲۷ این شرکت به فکر طراحی جدیدی افتاد. شرکت DLT و خطوط هوایی آنسِت استرالیا نیز با آن ها همکاری کردند.

سال ۱۹۸۷ گواهینامه فوکر ۵۰ به تایید سازمان هوایی هلند رسید و فروشش آغاز شد. تا سال ۱۹۹۶ و ورشکست شدن شرکت فوکر، ۲۱۳ فروند از این مدل ساخته شد. در حال حاضر قیمت هر فروند فوکر ۵۰ حدود ۱۷.۵ میلیون دلار آمریکاست.

موتور توربوپراپ چگونه کار می کند؟

توربوپراپ (Turboprop) موتوری توربینی-گازی است. موتور توربینی یک موتور درون سوز با ماشین های دوار است که با انرژی حاصل از سوختن گاز کار می کند. کمپرسوری که هوا را فشرده می کند، محفظه احتراق (محل مخلوط شدن هوا با سوخت) و توربینی برای تبدیل انرژی گازهای داغ و فشرده به انرژی مکانیکی اصلی ترین بخش های توربین گازی هستند.

توربوپراپ‌ ها نوعی از این موتور هواییند که بیشتر در هواپیماهای کوچک با سرعت کم استفاده می شوند. موتور بالگردها (توربوشفت) نیز شباهت زیادی به آن دارند. توربوپراپ با گردش محور توربین برای چرخاندن ملخ کار می کند. در سرعت پایین کارایی آن ها بهتر و بیشتر است.

مشخصات هواپیمای مسافربری فوکر ۵۰

هواپیمایی که دو موتور توربوپراپ دارد. همانطور که گفتیم ایده اولیه آن از هواپیمای F27 گرفته شد. در این طراحی بدنه، بال ها و دم هواپیما شباهت زیادی به هم داشتند که باعث شد مواد اولیه استفاده شده و نحوه اتصالات تغییرات چندانی نکند. فوکر ۵۰ می تواند ۶۲ مسافر را ۲٬۰۰۰ کیلومتر با سرعت ۵۳۰ کیلومتر در ساعت جابه جا کند. در بیشتر چیدمان صندلی های فوکر ۵۰ بین ۴۶ تا ۵۶ مسافر می توانند سوارش شوند. هواپیمایی با چهار در خروجی که امکان تغییر صندلی ها و استفاده از نور LED به عنوان آپشن برای بازسازیش در نظر گرفته شده است.

• طول هواپیما: ۲۵/۲۵ متر
• طول بال های هواپیما: ۲۹ متر
• ارتفاع:۳۲ متر
• مساحت بال: ۷۰ متر مربع
• وزن خالی: ۱۳٬۴۰۰ کیلوگرم
• بیشترین وزن بلند شدن: ۲۰٬۸۲۰ کیلوگرم
• عرض کابین: ۲/۵ متر
• حداکثر ارتفاع پروازی:۰۰۰ پا (۷/۶۲) کیلومتر
• حداقل دمای عملیاتی: ۵۴- درجه سانتیگراد در تمامی ارتفاعات
• حداکثر دمای عملیاتی: ۳۵ درجه سانتیگراد
• زاویه باند هنگام نشستن یا بلند شدن: حدکثر ۲% رو به پایین تا ۲% رو به بالا

مدل های مختلف هواپیمای فوکر ۵۰

فوکر ۵۰ در سه مدل مختلف ساخته شد. مدل F27 Mark 050 یا Fokker 50-100 که در واقع همان مدلی است که در بیشتر شرکت های هواپیمایی مسافربری استفاده می شود. موتورهایی با ملخ ۶ تیغه که بدنه اش بیشتر از جنس کامپوزیت است. تعداد پنجره ها نسبت به اف۲۷ فرندشیپ دو برابر شده است. موتور و ملخ هواپیما از طریق تجهیزات داخل کابین خلبان قابل کنترل هستند. سیستم های هشدار دهنده مجزا نیز برایش قرار داده شده است.

در مدل F27 Mark 0502 کابین هواپیما تغییر یافت و درهای خروج اضطراری اضافه شد. باید بگوییم که تنها ۶ مدل از این هواپیما ساخته شد. (۲ تای آن برای نیروی هوایی سلطنتی هلند، ۲ تا برای نیروی هوایی سنگاپور و ۲ تا برای نیرو هوایی سلطنتی برونئی)

در فوکر ۶۰ یا F27 Mark 0604 طول جلوی هواپیما ۱۰۲ سانتی متر و طول عقب آن ۸۰ سانتی متر افزایش یافت. در نتیجه وزن آن نیز بیشتر شد و در آن موتور Pratt & Whitney PW127B قرار دادند. از فوکر ۶۰ نیز تنها ۴ فروند تولید شد.

هواپیماهای فوکر در ناوگان هوایی ایران

در ایران از فوکر به عنوان هواپیمای مسافربری و باربری استفاده می شود، جالب است بدانید در کشورهای زیادی مانند چین، پرو، سنگاپور، تانزانیا و تایلند از فوکر استفاده نظامی و در آنگولا، استرالیا، برزیل، کلمبیا، دانمارک، آلمان، هند، ایرلند، کنیا، قزاقستان، مالزی، نیجریه اسپانیا، انگلیس و … در کشاورزی از آن استفاده می شود.

هواپیماهای فوکر ۵۰ شرکت هواپیمایی کارون

شرکت هواپیمایی کارون با نام قبلی شرکت هواپیمایی نفت ایران قدیمی ترین شرکت هواپیمایی (غیر نظامی) ایران است. ناوگان این شرکت شامل ۵ فوکر ۵۰ با گنجایش ۵۰ مسافر و ۴ فوکر ۱۰۰ با ظرفیت ۱۰۰ نفر می شود. موتور تمامی آن ها PW 125B است. EP-NFT مخفف کلمه نفت اولین بار سال ۱۹۹۱ پرواز کرد و متعلق به شرکت سوییسی Crossair بود. بعد از آن به ناوگان شرکت برزیلی TAM Linhas Aéreas، شرکت اسپانیایی Air Nostrum و Iberia Regional رفت. سرانجام پس از تعمیر اساسی در سال ۱۳۸۵ به ایران آمد.

EP-OIL نیز سال ۱۹۹۱ ساخته شده و قرار بود تحویل Air Europe داده شود که این اتفاق نیفتاد و سال ۱۹۹۲ به ایران آمد. EP-GAS نیز نخستین پروازی را سال ۱۹۹۱ انجام داده و از سال ۱۹۹۲ در ایران است. EP-PET سال ۱۹۹۳ پروازی آزمایشی کرد و دو سال مشتری نداشت. بعد از آن شرکت های Rio-Sul، Nordeste، Pelita Air Service و Denim Air پرواز کرد و سرانجام سال ۲۰۰۶ به ایران آمد.

EP-NFK نیز اولین بار سال ۱۹۹۱ پرواز کرد و بعد از پرواز برای شرکت هایDLT ، Contactair وLufthansa Cityline توسط شرکت هواپیمایی آریا خریداری شد. در سال ۲۰۱۳ نیز شرکت هواپیمایی نفت آن را خرید. هواپیمای فوکر ۵۰ EP-NFD در سال ۱۳۸۸ دچار سانحه شده و همچنان زمینگیر است.

هواپیمای فوکر ۵۰ شرکت هواپیمایی قشم ایر

هواپیمایی قشم ایر در مجموع ۲۲ هواپیما دارد که در مجموع چهارتایشان فوکر ۵۰ هستند. هر چهار فروند آن در حال حاضر زمینگیر شده اند. هواپیماهای EP-FQBو EP-FQD اولین بار سال ۱۹۹۲ پرواز کرده اند ‌و اکنون به دلایل غیر فنی زمینگیر هستند. هواپیماهای EP-FQA و EP-FQC نیز اولین بار سال ۱۹۹۳ پرواز کرده اند.

هواپیماهای فوکر ۵۰ شرکت هواپیمایی تفتان

شرکت هواپیمایی تفتان دو فوکر ۵۰ با نام های EP-TFT و EP-TFN دارد که هر دو اولین بار سال ۱۹۹۴ پرواز کرده اند و سابقه پرواز در Nordeste Lineas Aereas را دارندو این دو فروند هواپیما به دلایل اداری در زاهدان زمینگیر هستند. تنها هواپیمای شرکت تفتان که در حال حاضر پرواز می کند هواپیمای md80‌ محصول شرکت مک دانل داگلاس است.

تفاوت فوکر ۵۰ با فوکر ۱۰۰ چیست؟

هر دو مدل تقریبا در یک بازه زمانی ساخته شدند. فوکر ۱۰۰ بزرگتر، سنگینتر و سریع تر است. برای اطلاع از جزییات آن مطلب هواپیما فوکر ۱۰۰ را در مجله بخوانید.

در این مطلب هواپیمای فوکر ۵۰ را از زمان تولید با مشخصاتش بررسی کردیم و سپس دیدیم چه شرکت های هواپیمایی ایرانی فوکر ۵۰ دارند و هر فروند را با جزییات معرفی کردیم. امیدواریم که پروازهای ایمن و خوبی داشته باشند. اگر شما هم تجربه پرواز با آن را دارید در ادامه با ما و خوانندگان مجله در میان بگذارید.