بهمن یا ریزش برف توده های بزرگ که در سراشیبی کوه ها حرکت می کنند، یکی از اتفاقات مهمی است که هر ساله در سراسر جهان با نزدیک شدن به فصل سرما شاهد وقوع آن هستیم.
ریزش بهمن در طول سال باعث دفن شدن اشیا و مرگ جانداران بسیار زیادی می شود. هر ساله با توجه به شرایط فصلی در هر کشور شاهد وقوع یک میلیون بهمن در طول سال در نقاط مختلف جهان هستیم.
رشته کوه های ایران نیز در فصل زمستان و بهار با حجم بسیار زیادی از سقوط بهمن مواجه هستند و همین موضوع باعث می شود تا در بعضی مواقع شاهد اتفاقات ناگواری باشیم. در این مقاله الی گشت قصد داریم تا در رابطه با بهمن نکاتی را بیان کرده و در رابطه با آن توضیحاتی را به شما ارائه دهیم، پس با ما همراه باشید.
یکی از نکات بسیار مهم که باید بدانید این است بر اساس بررسی های صورت گرفته، ریزش بهمن که باعث آسیب رسیدن به انسان می شود، معمولاً توسط خود افراد به وجود می آید. اگر که بخواهیم مثالی در این زمینه بزنیم باید گفت که زمانی شاهد وقوع بحران هستیم که افراد در محیط های کوهستانی هشدارهای جدی را نادیده می گیرند و با انجام رفتارهای مختلف باعث می شوند تا شاهد ریزش آن باشیم.
به عنوان مثال زمانی که یک اسکی باز از پیست اصلی خود خارج شده و بر روی برف های سفت نشده اسکی می کند و یا یک کوهنورد از مسیر اصلی خود برای صعود خارج می شود، همه این ها باعث سقوط بهمن خواهد شد.
به همین دلیل است که اگر در فصل های خاصی از سال مثل زمستان و یا بهار قصد کوهنوردی را دارید، حتماً به نکات ایمنی توجه کنید، چرا که عدم توجه به این نکات مهم باعث به وجود آمد این پدیده خواهد شد.
اگر بخواهیم در رابطه با نحوه رخ دادن بهمن صحبت کنیم، باید گفت که بهمن با حرکت توده های برف بر روی شیب کوه و در زمانی که شاهد شرایط ناپایداری باشیم به وجود می آید، در واقع با تحریک یک عامل خارجی شاهد وقوع بهمن در کوهستان هستیم.
تشکیل بهمن و حجم آن به پارامترهای مختلفی بستگی دارد که از مهم ترین آن ها می توان به بستر برف، میزان برف تازه، شدت و جهت باد، گرم شدن برف در طول روز، شیب محیط و… اشاره کرد.
انواع بهمن
از نظر علمی متخصصین و فعالینی که در زمینه بهمن تحقیقات مختلفی انجام می دهند، بهمن ها را به دو نوع پودری و قالبی تقسیم بندی می کنند. بر اساس آمارهایی که هر سال منتشر می شود، بیشتر افرادی که قربانی آن هستند، با بهمن قالبی مواجه می شوند.
اگر بخواهیم در رابطه با بهمن قالبی و پودری با شما صحبت کرده و در رابطه با آن ها توضیحاتی را ارائه دهیم، می توان به موارد زیر اشاره کرد :
اگر برف کریستالی در کنار هم قرار بگیرند، شاهد به وجود آمدن بهمن پودری هستیم. این پدیده در زمان توفان و یا بلافاصله پس از آن به وجود می آید و شکلی شبیه به ۸ بر روی سطح کوه ایجاد خواهند کرد.
نوع دیگری از بهمن که به بهمن قالبی مشهور است، به دلیل شکسته شدن یک لایه برف به هم پیوسته و روی یک لایه برف ضعیف به وجود می آید. ساده ترین راه شناخت آن یک خط شکسته مشخص در بالاترین بخش بهمن است.
اگر بخواهیم نگاهی به مهم ترین عوامل در وقوع بهمن بیاندازیم، می توان آن را به چهار دسته مختلف تقسیم بندی کرد. در این بخش به بررسی این چهار دسته پرداخته و در رابطه با هر یک از آن ها توضیحاتی را به شما ارائه می دهیم.
- شیب و عوارض منطقه
شیب و نوع عوارض منطقه یکی از مهم ترین پارامتر هایی است که باعث وقوع بهمن می شود. بر اساس بررسی های صورت گرفته بیشتر بهمن های قالبی در مکان هایی ایجاد می شوند که شاهد شیب های محدبی در آن هستیم.
متخصصین شیب مناسب برای به وجود آمدن بهمن را ۳۰ تا ۴۵ درجه می دانند که به آن شیب بحرانی نیز می گویند. طبق آمار بیشترین تعداد بهمن در این شیب اتفاق می افتد .
- آب و هوای منطقه
دانشمندان همواره به این نکته اشاره کردند که به هر میزانی که در مناطق کوهستانی شاهد بارش برف تازه باشیم، به همان اندازه احتمال رخ دادن بهمن نیز به طرز چشمگیری افزایش پیدا می کند.
به هر میزانی که حجم زیادی از برف بر روی شیب انباشته شود، خطر و شانس بروز بهمن افزایش پیدا می کند. یکی از نکاتی که باید در رابطه به آن بدانید، این است که معمولاً اولین روز آفتابی بعد از چند روز هوای برفی خطرناک ترین موقع برای وقوع و رخ دادنش محسوب می شود، چرا که دمای پایین همراه با ریزش برف سبب می شود تا برف تازه تحکیم نشده و مستعد بهمن باشد و بالا رفتن زیاد دمای هوا نه تنها سبب از دست رفتن استحکام برف می شود، بلکه با شل شدن برف باعث بالاتر رفتن شانس وقوع آن خواهد شد.
- شیوه لایه بندی برف
در فصل زمستان برف تازه در برابر عواملی مثل باد و دمای متغیر هوا قرار گرفته و به همین دلیل لایه های مختلف آن با استحکام متفاوت بر روی شیب کوه قرار می گیرد. نحوه و شیوه لایه بندی برف بر روی شیب تاثیر گذاشته و شانس احتمال وقوع بهمن را افزایش و یا کاهش می دهد. یک برف تازه برای یک بستر ناپایدار باعث لغزش لایه های رویی و ایجاد آن خواهد شد.
- انسان ها
متاسفانه برخی از افراد، احتمال وقوع بهمن را به شانس نسبت می دهند، اما این تفکر اشتباه است و در واقع وقوع آن نتیجه تصمیم غلط انسان ها در شرایط مختلف است. انسان ها به دلایل متعددی مثل تصمیم گیری غلط، عدم آگاهی و آموزش نامناسب، شیوه های نامناسب تصمیم گیری، انتخاب مسیرهای اشتباه و… باعث بروز و وقوع آن می شوند.
به همین دلیل است که به شما پیشنهاد می دهیم تا پیش از حضور در مناطق کوهستانی دانش افزایی فوق العاده ای در رابطه با بهمن داشته باشید و با یادگیری نکات مهم در رابطه با این پدیده شانس وقوعش را کاهش دهید.