کشور هزار رنگ و هزار چهره‌ی هند یکی از توریستی ترین کشورهای دنیاست. چرا که همواره چیزی برای متحیر کردن جهانیان در خود دارد. از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی گرفته تا معابد اسرارآمیز. در این مقاله از الی گشت قصد داریم شما را با یکی از جالب‌ترین و شگفت‌انگیزترین این معابد یعنی معبد موش ها آشنا کنیم.
معرفی معبد موش ها
اعتقاد به این که خدا در همه چیز وجود دارد، ویژگی اساسی بسیاری از سنت‌های مذهبی هند است، و این امر در هیچ کجا به اندازه معبد کارنی ماتا یا همان معبد موش ها مشهود نیست. این عبادتگاه در شهر بیابانی Deshnok در ایالت راجستان واقع شده و حدوداً ۲۵۰۰۰ موش را در خود جای داده است.
جالب است بدانید این موجودات کوچک ابداً در این منطقه به عنوان حیوانات موذی تلقی نمی‌شوند و کاملاً برعکس یعنی به عنوان موجوداتی مقدس که تجسم الهی هستند مورد احترام قرار می‌گیرند.
افسانه کارنی ماتا یا معبد موش ها
پیدایش معبد موش ها یا همان معبد کارنی ماتا ریشه در زندگی کارنی ماتا، زنی محترم از کاست چاران دارد که در قرون ۱۴ تا ۱۶ در راجستان زندگی می‌کرده است. کارنی ماتا به عنوان تجسم دورگا، الهه هندو، خدای قدرت و پیروزی در نظر گرفته می‌شود. او معجزات متعددی از جمله زنده کردن پسرخوانده خود، لاکسمن که هنگام تلاش برای نوشیدن آب از دریاچه کاپیل در نزدیکی معبد، جانش را از دست داد، انجام داده است. افسانه‌ها حاکی از آن است که کارنی ماتا به یاما، خدای مرگ، التماس کرد تا زندگی لاکسمن را بازگرداند. یاما ابتدا در مقابل درخواست او مقاومت کرد؛ اما سرانجام تحت تأثیر فداکاری او قرار گرفت و درخواستش را پذیرفت.
چرا همه تبدیل به موش شدند؟
اما داستان معبد موش ها اینجا به پایان نمی‌رسد. یاما، خدای مرگ در چرخه‌ای عجیب از وقایع، لاکسمن و دیگر پیروان قبیله چاران را به موش تبدیل کرد و مقرر کرد که از این پس خویشاوندان کارنی ماتا قبل از تولد دوباره به صورت انسان، چرخه‌ای از تجسم یافتن به شکل موش را تجربه کنند. این عمل معجزه آسا شهرت الهی کارنی ماتا را بیشتر کرد. جالب است بدانید حتی امروزه پیروان او شدیداً به تأثیر محافظتی مداوم او اعتقاد دارند. در حال حاضر موش‌هایی که با عنوان کابا شناخته می‌شوند و تصور می‌شود که ارواح تناسخ یافته‌ی اعضای قبیله کارنی ماتا هستند، آزادانه در محوطه معبد موش ها پرسه می‌زنند. نکته جالب آن که این موش‌ها حتی در طول شدیدترین طاعون در این منطقه سالم باقی مانده‌اند. گفته می‌شود، اگرچه موش‌ها آزادند تا معبد را ترک کنند، اما هرگز از محوطه معبد خارج نمی‌شوند.
باورهای محلی درباره معبد موش ها
باورهای متعددی درباره موش‌های معبد موش ها در هم تنیده شده و بخش قابل توجهی از روایت معبد کارنی ماتا را تشکیل می‌دهد. در این میان، مشهورترین آنها این تصور است که مواجهه با موش صحرایی در میان دریای موش‌های سیاه و قهوه‌ای بسیار خوش‌یمن است. اگرچه این موش‌های سفید به ندرت دیده می‌شوند، اما اعتقاد بر این است که مشاهده موش‌های صحرایی موهبتی مستقیم از جانب الهه است که نویدبخش خوشبختی و چرخش مثبت وقایع در زندگی مشاهده‌کننده خواهد بود. پیروان معبد موش ها همچنین معتقدند که اگر کابا (نامی که به موش‌ها می‌دهند) از روی پاهای فرد عبور کند، نشان دهنده خوش‌شانسی خواهد بود. همچنین باور عجیب دیگری که درباره معبد موش ها وجود دارد این است که اگر موشی به صورت ناخواسته کشته شود، باید با یک موش ساخته شده از نقره یا طلا به نشانه‌ی توبه جایگزین شود. این عمل نمایانگر احترام عمیق مردم به موش‌ها به عنوان تجسم الهی است.
مراسم روزانه معبد موش ها، منظره ای دیدنی
در معبد موش ها کاهنان با عبادت صبح و عصر، آرتی (نماز تشریفاتی) را انجام می‌دهند و پراساد (هدایای غذا) را که به دقت تهیه شده به معبد تقدیم می‌کنند. همزمان، یک گروه اختصاصی از نوازندگان فضا را با بهاجان (آوازهای عبادی) و آهنگ‌های روح‌نواز که با سازهای محلی مانند دولاک و هارمونیوم نواخته می‌شود، پر می‌کنند. همچنین در این فضای روحانی، زیارت‌کنندگان معبد با تقدیم شیر، شیرینی و غلات به موش‌ها، ارادت خود را به کارنی ماتا ابراز می‌کنند. برای بسیاری از بازدیدکنندگان منظره مردمی که بی‌پروا در میان دسته‌ای از موش‌ها نشسته‌اند و به آنها غذا می‌دهند، تجربه‌ای شگفت‌انگیز و فراواقعی و منحصر به این معبد است.
چرا منتظری؟ با خرید بلیط هواپیما از الی گشت همین امروز سفرت رو آغاز کن!
معماری فوق العاده معبد موش ها در میان آرامش بیابان
با وجود این که جاذبه اصلی معبد موش ها بدون شک موش‌های صحرایی آن هستند؛ اما معماری این بنا که ترکیبی از سبک‌های راجپوتانا و مغول است گواهی بر میراث غنی معماری راجستان به شمار می‌رود. به محض ورود به معبد حیاط فریبنده‌ای خواهید دید که اطراف آن را زیارتگاه‌های کوچک‌تر و اقامتگاه اصلی احاطه کرده که گمان می‌رود در قرن پانزدهم برای ادای احترام به کارنی ماتا ساخته شده باشد. تمثال الهه که با زیور آلات نفیس آراسته شده، هاله‌ای آرامش‌بخش از خود ساطع می‌کند و بازدیدکنندگان را به سوی خود می‌کشاند و آنها را به دعا فرا می‌خواند.
قدری بیشتر درباره معماری معبد
نمای بیرونی معبد موش ها، در قرن بیستم توسط مهاراجا گانگا سینگ از بیکانر ساخته شده و دارای نمای مرمری سفیدی است که در نور خورشید صحرا می‌درخشد. درهای نقره‌ای که با نقاشی‌های دیواری از خدایان هندو و داستان‌های اساطیری ورودی بنا را زینت می‌دهند، با پنجره‌هایی دیدنی بر دیوار بیرونی و حکاکی‌های سه‌بعدی و موش‌ها این معبد را به معبدی شگفت‌انگیز تبدیل کرده‌اند. همچنین باید اضافه کرد که دو شیر کنار دروازه بزرگ ورودی، نمادی از وسیله نقلیه الهه دورگا هستند. تزیینات مشبک پیچیده و نقره‌ای معبد، زیبایی جاودانه‌ای را پیش چشم بازدیدکنندگان به نمایش می‌گذارد و افراد را با خود به زمان‌های گذشته می‌برد.
فستیوال کارنی ماتا
معبد موش ها در طول نمایشگاه دوسالانه کارنی ماتا شور و نشاط بی نظیری کسب می‌کند. این رویداد که در طول جشنواره ناوراتری، معمولاً در ماه‌های هندو چایترا (مارس-آوریل) و آشوین (سپتامبر-اکتبر) برگزار می‌شود، صرفاً از اهمیت مذهبی برخوردار نیست؛ بلکه یک نمایش فرهنگی با موسیقی محلی، رقص، راهپیمایی و نمایش عروسکی به حساب می‌رود. همچنین مجموعه‌ای از غرفه‌های فروش صنایع دستی و خوراکی‌های محلی در طول این فستیوال برپا می‌شوند. معبد موش ها در طول این مراسم با چراغ‌های نفتی می‌درخشد و آهنگ‌های عبادی، همراه با ضربات ریتمیک طبل‌ها در فضای آن طنین‌انداز می‌شود و محیطی روحانی ایجاد می‌کند. در طول این مدت، ارادتمندان از نقاط دور و نزدیک برای ادای احترام به کارنی ماتا و موش‌های ارجمندش گرد هم می‌آیند.
تلاش هایی که برای حفظ موش ها در اکوسیستم معبد موش ها انجام شده
با وجود ارادت عمیق و هاله عرفانی پیرامون معبد موش ها یا همان معبد کارنی ماتا، این معبد بدون چالش نبوده است. جمعیت قابل توجه موش‌ها، گاهی اوقات نگرانی‌هایی را در مورد بهداشت منطقه ایجاد کرده‌اند. با این حال، مقامات معبد، با حمایت جامعه محلی و پیروان کارنی ماتا در تضمین سلامت موش‌ها فعال بوده‌اند. با وجود این که بیشتر راهبان به صورت گردشی و نیمه‌وقت برای انجام وظایف معبد در آن حضور دارند، برخی از خانواده‌ها به صورت دائمی در معبد زندگی می‌کنند و مراقب موش‌ها هستند و با برداشتن فضولات و خرده‌های غذا از روی زمین، بهداشت محیط را تأمین می‌کنند. خوب است بدانید تا به امروز هیچ موردی از ابتلای انسان به بیماری‌ای که از موش‌های معبد انتقال یافته باشد، ثبت نشده است.
نکات بازدید از معبد موش ها
در صورتی که قصد بازدید از معبد موش ها را دارید حتماً به نکات زیر توجه کنید:
- با رعایت سنت ورود به معابد هندی، قبل از وارد شدن، کفش و جوراب خود را دربیاورید.- لباس ساده بپوشید. لباسی که شانه‌ها و زانوهایتان را بپوشاند.
- عکاسی در معبد مجاز است اما از استفاده از فلاش خودداری کنید و به سایر بازدیدکنندگان و حریم خصوصی آنها احترام بگذارید.
- برای جلوگیری از آسیب اتفاقی به موش‌ها از به هم زدن پاهای خود خودداری کنید و مواظب قدم‌های خود باشید.
- بعد از دست زدن به موش‌ها و قبل از شرکت در هر مراسم معبد، دست‌هایتان را بشویید.- فقط در مناطق تعیین شده به موش‌ها غذا بدهید.
چطور به معبد موش ها برویم؟
دشنوک یک ایستگاه قطار کوچک دارد که به راحتی می‌توانید از آن استفاده کنید چرا که در فاصله چند قدمی معبد موش ها قرار گرفته. همچنین می‌توانید از نزدیک‌ترین شهر بزرگ به معبد یعنی بیکانر، تاکسی کرایه کنید، یا از یکی از اتوبوس‌هایی که به طور منظم بزرگراه ایالتی ۶۲ را بین بیکانر و جودپور می‌پیمایند، استفاده کنید.
جمع بندی
در این مقاله از الی گشت به معرفی یکی از شگفت‌انگیزترین و دیدنی‌ترین معابد هند در ایالت راجستان یعنی معبد موش ها یا همان معبد کارنی ماتا پرداختیم. معبدی که بیش از ۲۵۰۰۰ موش صحرایی را در خود جای داده. موش‌هایی که به باور هندوها موجوداتی مقدس هستند و باید به آنها احترام گذاشت. اگر شما هم به بازدید از جاذبه‌های اسرارآمیز علاقه‌مندید و به هند سفر می‌کنید بازدید از این معبد منحصر به فرد را از دست ندهید.
سؤالات متداول
معبد موش ها کجاست؟
این عبادتگاه در شهر بیابانی Deshnok در ایالت راجستان هند واقع شده است.
چرا معبد موش ها به این نام خوانده می شود؟
چیزی حدود ۲۵۰۰۰ موش در این معبد زندگی می‌کنند که به اعتقاد هندوها مقدس هستند. به همین خاطر این معبد که نام اصلی آن کارنی ماتا است به معبد موش ها شهرت یافته است.
چه کارهایی می توان در معبد موش ها انجام داد؟
در این معبد می‌توانید در آیین‌ها و مراسم مذهبی هندوها شرکت کنید، به موش‌ها غذا بدهید، با آنها عکس بگیرید، در فستیوال کارنی ماتا شرکت کنید و از معماری فوق‌العاده بنا لذت ببرید.
بهترین زمان بازدید از معبد موش ها چه موقعی است؟
از آنجایی که این معبد در ایالت راجستان و منطقه‌ای صحرایی واقع شده و از آب و هوایی بسیار گرم برخوردار است پیشنهاد می‌کنیم در ماه‌های خنک‌تر سال از آن بازدید کنید.
مطالب مرتبط : قلعه بکال، یکی از بزرگ ترین قلعه های کرالا در هند مجموعه تاریخی هامپی؛ گنجینه ای از تاریخ و فرهنگ هند گران ترین عروسی هند