عودلاجان یا اودلاجان از محله‌های قدیمی شهر تهران است که از غرب به خیابان ناصرخسرو، از شرق به ری، از شمال به امیر کبیر و از جنوب به ۱۵ خرداد محدود است و سه محله اصلی امامزاده یحیی، پامنار و ناصرخسرو را در بر می‌گیرد که از نظر تاریخی، به دلیل وجود بناهای تاریخی متعدد، بسیار غنی است. این محله واقع در محدودهٔ خیابان‌های پامنار (از غرب)، سیروس (از شرق)، چراغ برق (امیر کبیر) (از شمال) و بوذرجمهری (از جنوب) بوده است. که همراه با محله های ارگ، دولت، سنگلج، بازار و چاله میدان، تهران عصر ناصری را شکل می دادند. عودلاجان قدیم با ۲۶۱۹ خانه و ۱۱۴۶ دکان بزرگ ترین محله شهر و مرفه نشین بود.
محله عودلاجان سابقه تاریخی کهنی دارد. در واقع این قدمت به ابتدای تاریخ تهران بازمی‌گردد؛ از زمانی که تهران یک قریه کوچک بیشتر نبوده، محله عودلاجان نیز وجود داشته و لهجه ساکنان آن نیز به روستانشینان شمیران شبیه بوده است.
محله عودلاجان از قدیمیترین محله های تهران است که از غرب به میدان پانزده خرداد، از شرق به خیابان سیروس، از شمال به چهارراه سرچشمه و از جنوب به چهارراه مولوی منتهی می‌شود و با وسعتی حدود ۱۵۰ هکتار بیش از ۲۱ هزار نفر را در خود جای داده است.
پایتخت زیبای ایران یکی از مقاصد در ایران است که با وجود شلوغی و هیاهوی زیاد اما بازم محبوب بسیاری از گردشگران است. چرا که این شهر کلان پر از جاذبه های طبیعی، تاریخی، فرهنگی و تفریحی است. تهران با عنوان پایتخت از جمله شهرهای دوست داشتنی کشورمان است که با پیشینه تاریخی زیاد از پایتخت های مهم جهان به شمار میرود.
در تور تهران گردی الی گشت شما فرصت گشت و گذار در این محله را خواهید داشت.
تاریخچه منطقه عودلاجان تهران
عودلاجان پیشینه ای بیش از چهارصد سال دارد. چنان‌که مورخان بر آن اتفاق نظر دارند حصارکشی در اطراف قریه تهران که روستایی در نزدیکی ری بود، به دستور شاه طهماسب انجام می‌پذیرد. بعد از آن شاه عباس و شاه سلیمان نیز، ساخت و سازهایی در این مکان سوق الجیشی انجام دادند. نهایتا در زمان آقامحمدخان قاجار این مکان مورد توجه قرار گرفت و به عنوان پایتخت انتخاب شد. عودلاجان در کنار محله‌های سنگلج، چال میدان، ارگ و بازار به عنوان قدیمیترین محله‌های تهران شناخته می‌شود. محتمل است که گسترش تهران از همین محل شروع شده باشد که بافت‌های تاریخی به مراتب قدیمی‌تری در آن یافت می شود از جمله امام زاده یحیی که تاریخ این بنا به دورانی قبل از صفویه بازمی‌گردد.
در دوره قاجار عودلاجان جزو مناطق اعیان نشین پایتخت به شمار می‌رفته است. قوام الدوله، نصرالدوله، مدرس، موتمن الاطباء، امین نظام، عزت الدوله، ملک الشعرا و نام‌های آشنای دیگری از عصر قاجار با این محله پیوند خوردهاند.
در نقشه‌های قدیم تهران بخش مهمی از محله عودلاجان با نام محله کلیمی ها شناخته می‌شود. خود کلیمی‌های ساکن در این محل به آنجا سرچال می‌گفتند که هنوز هم این نام زنده است. براساس گفتههای بومیان منطقه: به خاطر گود بودن این قسمت از محله، آب باران و آب‌های جاری به چاله و چاه این قسمت سرازیر می‌شد و به همین سبب به سرچال معروف شده است.
مسیر دسترسی
دو مسیر دسترسى به عودلاجان غربى وجود دارد؛ از بازار بزرگ تهران تا نزدیکى چهارراه سیروس بروید و از مقابل بازار آهنگرها به ورودى بازارچه سنتى عودلاجان خواهید رسید. همچنین می‌توانید از ورودى محله عودلاجان که در خیابان مصطفى خمینى قرار دارد تابلویى ببینید که شما را به محله عودلاجان می‌رساند.
بازارچه تاریخی عودلاجان
بازارچه تاریخی عودلاجان که در بازار بزرگ تهران قرار دارد، توسط سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی تهران در سال ۱۳۹۵ مرمت شده و با اینکه دارای معماری اصیل ایرانی است، با زیبایی خاصش مطمئناً هر بازدید کننده‌ای را مجذوب خود می کند.
جاذبه های بازارچه عودلاجان
یکی از جاذبه‌های زیبای این محله، بازارچه سرپوشیده‌ای است که صنایع‌دستی به فروش می‌رسد و چند وقتی است، توسط شهرداری در حال بازسازی است. این بازارچه شامل سراى اصلى و کوچه‌هایی فرعى است که بعد از مرمت نیز به همان شکل پابرجا است و دارای طاق‌های بلند همراه با گنبدهاى آجرى سرپوشیده است. مغازه‌های بازارچه نیز همچنان اصالت قدیمی خود را حفظ کردهاند و هرکدام در چوبى خوش‌رنگ با قفل قدیمى دارند. در این بازارچه انواع صنایع‌دستی مانند ظرف‌های میناکارى شده، سفال و سرامیک، فرش، گلیم، جاجیم، انواع ظرف‌های مسى به فروش می‌رسد.
امامزاده یحیی
یکی از مکان‌هایی که می‌توانید در سفرتان در محله عودلاجان بازدید کنید، همین امام زاده یحیی است. با اینکه بنای کوچکی دارد، اما با فضای آرام و دل نشین و گنبد مخروطی شکلش که در دوران مغول ها ساخته ارزش بازدید و زیارت را دارد.
سرای کاظمی
اینجا که خانه موزه تهران قدیم نیز نام دارد، از دیدنی ترین های محله عودلاجان است. در این خانه که در کوچه ابوالقاسم شیرازی واقع‌شده، امروزه به‌عنوان موزه مشاغل قدیم همراه با عروسک‌هایی است که هرکدام نشانگر مشاغل مختلفی هستند.
غذاخوری در عودلاجان
بعد از کلی گشتن در این محله قدیمی، حالا نوبت غذا خوردن است، روبروی سرای کاظمی خانه کبابی وجود دارد که بیش از صدسال سابقه دارد و جزو قدیمی‌ترین‌های تهران به‌حساب می‌آید، حتماً کباب‌های این رستوران را امتحان کنید و از طعمش لذت ببرید.
تیمچه اکبریان
تیمچه اکبریان نیز از قدیمیترین تیمچه‌های تهران است که در بازارچه عودلاجان روبه‌روی کوچه حکیم قرار دارد، قدمتی ۲۶۰ ساله دارد و در فهرست آثار ملی ثبت‌شده و هنگام مرمت با نام جدید (سفره‌خانه سنتی طهرون قدیم) مشهور شده است، البته در زمان‌های قدیم نخستین بانک و صرافی ایران بوده است. اما الان این تیمچه با وسایل قدیمی حجره‌های کوچکی دارد که می‌توانید غذاهای لذیذی مانند دیزی میل کنید.
رزرو آنلاین بهترین هتل های تهران در الی گشت:
حمام کشوریه و سلیمانیه
از آنجایی که در قرن های دورتر تعداد زیادی از اقلیت های مذهبی یهودی در محله عودلاجان زندگی می کردند حمام کشوریه با لقب اولین حمام کشور در آن ساخته شد، این حمام در دهه بیست شمسی با سبک معماری قجری و استفاده از گچ بری های فوق دیدنی طراحی شد و امروزه در بین مناطق سرچشمه و سیروس قرار دارد، دقت کنید بازدید از اماکن تاریخی مربوط به یهودیان نیاز به هماهنگی با انجمن کنیسه های ایران این اقلیت دارد.
کنیسه عزرا یعقوب
کنیسه عزرا یعقوب با لقب قدیمی ترین کنیسه یهودیان ایران شناخته می شود که در زمان قاجارها ساخته شد، در طول جنگ های جهانی اول و دوم یهودیان لهستانی و روس های فراری در این مکان زندگی می کردند که امروزه در محدوده خیابان مصطفی خمینی واقع شده است.
مدرسه و مسجد معمارباشی
در فاصله ی نزدیکی تا امامزاده یحیی مدرسه و مسجد معمارباشی قرار دارد، اینجا محل تحصیل میرزا کوچک خان جنگلی در دوره ای تاریخی بوده و جالبه بدانید اولین راهپیمایی مشروطیت هم در این محل اغاز شد، حاج ابوالحسن اصفهانی ملقب به معمار باشی این مجموعه زیبا را ساخت و امروزه علاوه بر ثبت ملی قابلیت بازدید برای گردشگران را داراست، این مدرسه در میدان باغ پسته واقع شده است.
حمام نواب
حمام نواب یکی از معدود حمام های تاریخی تهران می باشد که در طول سالها بنای آن سالم باقی مانده است و از همین رو امروزه به یکی از جاذبه های تاریخی پایتخت تبدیل شده است، در دوره قاجارها با تغییر مرکز سیاسی ایران به تهران تعداد زیادی حمام به صورت خصوصی و دولتی در جای جای شهر ساخته شد که از مشهورترین آنها مجموعه بازارچه و حمام نواب می باشد، این سازه به دست دو بانوی خیر در محله ای قدیمی ایجاد گردید که تعداد زیادی از فیلم و سریال های ایرانی در آن تصویربرداری شده است.
خانه مهرانگیز کامبیز لوکیشن پدر سالار
محل لوکیشن فیل پدر سالار خانه مهرانگیز کامبیز در منطقه ی عودلاجان است، گرچه برخی این عمارت زیبا را با نام خانه آقا جلال تهرانی مالک پس از مهرانگیز خطاب می کنند اما اصل سازه توسط خانمی مذهبی همین نام احداث شد و در دوره پهلوی محل برپایی روضه های زنانه بود تا اینکه دست به دست چرخید و به شهرداری تهران رسید! این خانه در خیابان امیر کبیر واقع شده است.
خانه شهید مدرس
سید حسن طباطبائی زواره ای کاشمری ملقب به مدرس، نماینده مجلس ایران در دوران پهلوی اول که نقش پر رنگی در سیاست ایران داشت در این خانه قجری زندگی می کرد، امروزه این مکان در کوچه نصیرالدوله واقع شده و علاقه مندان به بازدید آن مراجعه می کنند.
محله های تاریخی عودلاجان
البته امروزه خیلی از اسامی محله های تاریخی عودلاجان تغییر پیدا کردهاند اما بر طبق نقشه ایران قدیم اسامی زیبای زیر به چشم می خورد که هنوز برخی بومیان آنها را به یاد دارند :
گذر حمام نواب
کوچه هادی خان
کوچه سهراب خان
گذر سردار
گذر شاه بیاتی
کوچه حاجی علی
کوچه نقاره چی
گذر شتر گلو
باغ نظام الدوله
کوچه مسجد حوض
کوچه محمد امیر خان تومان
خرید ارزان ترین قیمت بلیط قطار تهران در الی گشت.
مشاهیر محله عودلاجان
از آنجایی که این منطقه ریشه غنی دارد مشاهیر متعددی از آن چشم به جهان گشودند و یا در عودلاجان زندگی خود را سپری کردند، از آن دست می توان به موراد زیر اشاره کرد:
خاندان قوام الدوله در دوره فتحعلی شاه
خاندان مستوفی در دوره ناصرالدین شاه
خاندان نصیرالدوله در دوره پهلوی اول
سید حسن مدرس نماینده مجلس شورای ملی
پروین اعتصامی شاعر معاصر ایرانی
ایت الله بهبهانی از رهبران مشروطیت
ملک الشعرای بهار
موتمن الاطبا پزشک دربار قاجار
امین نظام
آدرس محله عودلاجان
بهترین مسیر برای دستری به این جا استفاده از مترو و ایستگاه ۱۵ خرداد است، همچنین با خودروی سواری از ناصر خسرو، ۱۵ خرداد و سرچشمه قابل دسترسی است.
خرید ارزان ترین قیمت بلیط هواپیما تهران در الی گشت.
