حقایقی درباره ماسک اکسیژن در هواپیما
در مواقعی خیلی نادر اتفاقی در هواپیما می افتد که مسافران را مجبور به استفاده از ماسک اکسیژن می کند. این اتفاق «کاهش ناگهانی فشار» داخل کابین هواپیماست. در واقع در سفرهای هوایی خیلی کم پیش می آید که از این وسیله اسرار آمیز استفاده کنیم این اتفاق آنقدر نادر است که وقتی در سال ۲۰۱۵ مسافران یکی از هواپیماهای «یوناید ایرلاینز» نیاز به این ماسک پیدا کردند همه مسافران دوست داستند تا با این ماسک ها سلفی بگیرند! تا به حال فکر کرده اید که این ماسک های اکسیژن چجوری کار می کنند؟ تحت چه شرایطی باید به کار بروند؟ و چقدر اکسیژن در درون هر کدام از آن هاست؟ اگر می خواهید جواب این سوال ها را بدانید در ادامه الی گشت را همراهی کنید.
مطالب مرتبط: رازهایی از پرواز که شاید تا به حال نشنیده باشید! با این گجت ها پروازی راحت تر را تجربه کنید
ماسک های اکسیژن در محفظه هایی در بالای صندلی ها هستند تا ایمنی شما را در طول پرواز تامین کنند. همانطور که شاید در طول پرواز مهمانداران هم توضیح دهند این ماسک ها راه حلی برای کم شدن فشار داخل کابین و کمبود اکسیژن هستند. هوا در ارتفاعات بالا رقیق است؛ معنی این جمله دقیقا این است که در ارتفاعات بالا سطح اکسیژن کم می شود برای همین هواپیماها سیستم هوشمندی دارند تا فشار کابین را در سطحی معادل با ارتفاع حدود ۵ هزار تا ۸ هزار پا نگه دارد. کمبود فشار در هواپیما یک مشکل بزرگ به حساب می آید که می تواند بسیار خطرناک باشد.
تا به حال خیلی کم پیش آمده که در اثر مشکلات فشار آسیب جدی به کسی برسد. اگر فشار کابین از یک حد معینی کم تر شود ماسک های اکسیژن بالای سر مسافران باز می شوند اما خوشبختانه هواپیما خیلی زود به ارتفاع امن برمی گردد و دوباره مسافران می توانند بدون هیچ مشکلی از اکسیژن طبیعی داخل کابین تنفس کنند. تا به حال به این فکر کردید که چند دقیقه می توان از اکسیژن این ماسک ها استفاده کرد؟ شاید فکر کنید می توانید با خیال راحت به صندلی هواپیما تکیه دهید و چندین ساعت از این اکسیژن استفاده کنید اما واقعیت این است که دقایق استفاده از این اکسیژن بسیار کمتر از آن چیزی است که شما تصور می کنید. در طراحی این ماسک ها این طور فرض شده که هواپیما به سرعت به ارتفاع امن برمی گردد و دیگر نیازی به استفاده از این ماسک ها نیست.
مشکل کمبود اکسیژن برای کوهنوردانی که به ارتفاعات خیلی بالا می روند هم اتفاق می افتد برای همین هست که آن ها حتما برای صعود به قله های مرتفع باید همراه خود کپسول اکسیژن داشته باشند. انسان تا ارتفاع حدود ۱۰ هزار پا می تواند به راحتی و بدون نیاز به کپسول و یا ماسک اکسیژن تنفس کند پس مشکل زمانی آغاز می شود که به ارتفاعی بالاتر از این مقدار می رویم. حالا تصور کنید که هواپیما در بالای کوه های هیمالیا پرواز می کند و نمی تواند به ارتفاع کمتر از ۱۰ هزار پا بیاید؟ در این صورت چگونه می خواهد به ارتفاع مطمئن برگردد؟ جالبه بدانید که به گفته یکی از خلبان های مجرب حتی در بالای کوه ها هم همیشه فرصت رسیدن به ارتفاع امن قبل از تمام شدن اکسیژن ماسک وجود دارد پس از این بابت جای هیچ نگرانی برای مسافران نیست. اگر ماسک اکسیژن نزنید چه می شود؟ اگر هواپیما واقعا فشار زیادی از دست داده باشد کمبود اکسیژن به سرعت تاثیر خودش را روی مغز می گذارد و نشانه های آن به صورت سردرد و یا حالت تهوع خودش را نشان می دهد. ممکن است در حالی که همه مسافران این ماسک ها را بر روی صورتشان گذسته اند شما فکر کنید نیازی به استفاده از این ماسک ندارید اما کمبود اکسیژن می تواند قدرت فکر کردن را از مسافرانی که از زدن آن امتناع می کنند بگیرد. طبق تحقیقاتی که ایرباس انجام داده اگر هواپیما در ارتفاع ۴۰ هزار پا دچار کمبود فشار شود کسانی که در داخل کابین هستند بدون استفاده از ماسک اکسیژن فقط تا ۱۸ ثانیه هوشیاری کامل دارند و بعد از آن کمبود اکسیژن باعث عدم هوشیاری و صدمات مغزی و حتی مرگ می شود پس در این شرایط حتما باید از ماسک استفاده کرد.
در آخر می خواهیم کمی درباره اینکه این ماسک ها چگونه کار می کنند حرف بزنیم. حاما برایتان جالب است که بدانید چیزی که در این ماسک ها وجود دارد دقیقا اکسیژن نیست! مخزن های اکسیژن سنگین و حجیم هستند برای همین هواپیما از سیستمی پیچیده تر از این حرف ها استفاده می کند. پنلی که در بالای صندلی ها وجود دارد در واقع حاوی مواد شیمیایی ای است که وقتی سوزانده می شوند اکسیژن آزاد می کنند. در واقع در هواپیما خبری از کپسول اکسیژنی که در هنگام غواصی استفاده می شود نیست! این ماده شیمیایی می تواند باریم پراکسید، سدیم کلرات و یا پتاسیم کلرات باشد. زمانی که این ماسک ها را می زنید فرآیند اکسیژن سازی شروع می شود! اما نکته جالب توجه این است که این فرآیند بین ۱۲ تا ۱۵ دقیقه طول می کشد و بعد از آن دیگر اکسیژنی در کار نخواهد بود! وقتی در حال استفاده از این ماسک ها هستید انتظار نداشته باشید که کیسه اکسیژن باد کند و متورم شود. بارها اتفاق افتاده که مسافران با خیال اینکه ماسک آن ها خراب است دچار کمبود اکسیژن شده اند. در ماسک های اکسیژن هواپیما اکسیژن با سرعتی ثابت و کم تولید می شود ماسک اکسیژن مثل کیسه تنفسی کلینیک های پزشکی پر از اکسیژن نمی شوند. البته این بستگی به سرعت تنفس هر فرد دارد. هر چه تنفس سریع تر باشد هوا سریع تر به داخل ریه می رود و ماسک کمتر پر از هوا می شود در این شرایط هوایی که تنفس نشده در داخل ماسک می ماند و باعث باد کردن آن می شود.
منبع: telegraph.co.uk