راهنمای سفر | قلات شیراز کجاست؟

تمامی شهرهای ایران با استان ها و شهرستان های بی نظیری که دارند هر کدام حاوی فرهنگی غنی و قوی هستند که از گذشته تا به امروز سعی در حفظ آن داشته اند. هر شهر یک عقبه و یک افسانه برای خود دارد که همه چیز آن را شکل داده است. لهجه و گویش، نوع لباس ها، غذا ها، فرهنگ و رسم و رسوم، همگی اشاره به یک گذشته واقعی و اصیل دارند. یکی از شهرهای بسیار جذاب در کشورمان ایران، شهر شیراز است. پایتخت فرهنگ و تمدن و شهری ادب پرود با مردمانی شاعر مسلک و هنرمند که شما را با روی باز و گشاده می پذیرند. مقاله امروز در مورد یکی از روستاهای بسیار زیبای اطراف این شهر با نام روستای قلات شیراز است. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

برای خرید ارزان ترین و بهترین تورهای شیراز الی گشت اینجا کلیک کنید.

شهر شیراز

قبل از هر چیز اجازه دهید تا کمی در مورد شهر شیراز با شما سخن بگوییم. شیراز مرکز استان فارس، لقب پنجمین شهر بزرگ ایران را به خود اختصاص داده است. مساحت تقریبی شیراز در حدود ۲۴۰ متر مربع بوده و جمعیتی بالغ بر یک میلیون و پانصد و شصت و پنج هزار و پانصد و هفتاد و دو نفر دارد. در گذشته شیراز نام های دیگری نیز داشته مانند شهراز، خشتیوراز، شهر راز، تیرازیس و شیرساز که همگی به نوعی نام‌های دیگری برای این شهر بوده اند. اما به طور کلی برای اولین بار نام شیراز را بر روی یکی از الواح سفالی در دوره ایلامی مشاهده کردند. آب و هوای شیراز به دلیل قرار گرفتن در منطقه کوهستانی زاگرس و در ارتفاع ۱۴۸۶ متری از سطح دریا تقریبا آب و هوایی معتدل است.

این شهر از سمت شمال با سپیدان و مرودشت، از قسمت غربی با شهرستان کازرون، از قسمت جنوب با شهرستان هایی مثل فیروزآباد و جهرم و از قسمت شرق با شهرستان استهبان و همچنین فسا همسایه است. از جهت ناهمواری ها می توان اینگونه گفت که تقریباً دور تا دور شهر شیراز را کوه های بلند و سربه فلک کشیده پوشانده‌اند که در قسمت شمال کوه‌های چهل مقام، کوه پشت مله، باباکوهی، کوه تو سیاه و کوه دراک قرار گرفته‌اند. همچنین در جنوب شهر شیراز کوه هایی مثل قره باغ و سبزپوشان قرار دارند. یکی از مسائل مهمی که برای این شهر حائز اهمیت است این است که شیراز در مسیر تجاری داخل کشور، درست به سمت بندر های جنوبی مخصوصاً بندر بوشهر قرار گرفته است.

قلات شیراز کجاست؟

بالاخره به قسمت جذاب مقاله رسیدیم، یعنی روستای قلات شیراز. روستای قلات شیراز یکی از مکان های دیدنی در این شهر است که آب و هوایی بسیار خنک و دلنشین دارد و حتی در فصل‌های گرم سال نیز گردشگران، مسافران و مهمانان زیادی به این روستا سفر می‌کنند. یک روستای ییلاقی که طرح هادی آن اجرا شده و با سنگ فرش های خود، خانه‌های پلکانی که در دامنه کوه‌ها قرارداد ندارند، درختان و طبیعت سبز و بکر و چشمه های آبی که از دل کوه ها سرازیر می‌شوند در جوار دره ای بسیار عمیق، یکی از جاذبه‌های گردشگری بسیار پرطرفدار در شهر شیراز است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می‌کند.

پیشنهاد می کنیم  اگر تصمیم گرفتید به شهر شیراز سفر کنید حتماً بازدید از غلات را در برنامه گردشگری خود جای دهید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در این روستا شما ردپای سعدی شاعر پرآوازه و بزرگ ایران را نیز خواهید دید. در ادامه شما را بیشتر با این نگین سبز شهر شیراز آشنا خواهیم کرد.

تا ۶۴% تخفیف رزرو هتل های شیراز فقط در سایت الی گشت!

•   مکان یابی روستای قلات شیراز

در توابع مرکزی شهرستان شیراز یک روستای ییلاقی با نام روستای قلات شیراز قرار دارد که درست در ۳۶ کیلومتری شمال غرب این شهر است. مختصات جغرافیایی قلات ۵۲ درجه و ۱۹ دقیقه در طول شرقی، ۲۹ درجه و ۴۸ دقیقه در عرض شمالی و در ارتفاع ۰۶۵/۲ هزار متری از سطح دریا می‌باشد. این روستای ییلاقی که پر از خانه‌های پلکانی شکل است در تاریخ هجدهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸، در فهرست میراث ملی ایران به عنوان اولین بافت روستایی و تاریخی طبیعی در استان فارس ثبت شد.

قلات شیراز همجوار با چشمه هایی بسیار زیبا قرار گرفته و در جنگلی از درختان سرسبز و انبوه در جاده یاسوج شیراز مکان یابی شده است که برای رسیدن به آن باید ابتدا از مرکز شهر شیراز عبور کنید و بعد از گذشت ۴۰ تا ۵۰ دقیقه به این روستا خواهید رسید.

فاصله این روستا با تهران در حدود ۹۴۰ تومان تخمین زده شده است. ناگفته نماند که روستای قلات شیراز درست در کنار کوه سرخ یا کوه قلات قرار گرفته و این کوه مانند یک دیوار بزرگ از جهت های جنوب، شرق و غرب روستا را احاطه کرده است و فقط از قسمت شمالی قابلیت دسترسی به این روستا وجود دارد. یکی دیگر از جلوه های زیبای روستای قلات شیراز رودخانه قره آغاج است که به واسطه سرازیر شدن از کوه تاسک و ادامه یافتن تا پایین دست روستا و همچنین سیراب کردن تمام زمینه ها، جلوه ای بی نهایت بدیع و زیبا به این روستا بخشیده است.

•   دیگر ویژگی‌های روستای قلات شیراز

به طور کلی روستای قلات شیراز از دو بافت قدیم و جدید تشکیل شده که بافت جدید آن در قسمت ابتدایی روستا قرار گرفته است. بعد از عبور کردن از بافت جدید و همچنین خیابان قزل ارسلان شما به راحتی به بافت قدیم خواهید رسید. این قسمت با یک معبر بسیار عریض و سنگفرش شده شما را محو تماشای معماری منحصر به فرد و چشم نواز معماران زبردست این خطه خواهد کرد.

بلیط هواپیما لحظه آخری شیراز را از اینجا بخرید!

همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم روستای قلات شیراز در یک ناحیه کوهستانی قرار گرفته و خانه هایی که در آن ساخته شده اند همگی پلکانی شکل هستند. خانه های یک طبقه یا دو طبقه که همگی سقف های مسطح دارند و جالب است بدانید که درست در فاصله یک کیلومتری از این روستا نیز شما به هیچ عنوان قادر نخواهید بود که این خانه‌های پلکانی را تماشا کنید، چون درختان بلند و سر به فلک کشیده روستا تمام این خانه ها را احاطه کرده اند.

مصالح بکار رفته برای ساخت بافت قدیم روستای قلات شیراز کاه‌گل، گل، خشت، چوب، گچ و سیمان هستند، در حالی که برای ساخت خانه های بافت جدید در این روستا از سیمان، آهن، سنگ و آجر استفاده شده و البته خانه‌های بافت جدید همگی چند طبقه هستند. معماری در بافت قلات شیراز به گونه ای است که خانه ها در کوچه هایی بسیار پر
پیچ و خم با جویباری که از میان این کوچه ها می گذرد و در همجواری باغ‌های سرسبز طراحی و ساخته شده اند، که همین امر جذابیت این روستا را دوچندان کرده است.

محیط اطراف رودخانه ای که از روستای قلات می گذرد، پوشیده از گل های وحشی و گیاهان دارویی است مانند گل ختمی، ریواس، پرسیاوشان، بومادران، کنگر، پونه، مرزه، آویشن کوهی، بادام کوهی یا بارشیک، گیاه گل گاوزبان، جاشیر، کاکوتی و غیره که همگی رنگ و بویی بسیار متفاوت و جذاب را به این روستا بخشیده اند. اماکن تفریحی و گردشگری در روستای قلات شیراز کم ‌نیستند مانند کافه، رستوران، سفره خانه، درمانگاه، فروشگاه، نانوایی، مسجد و پارکینگ که همگی این اماکن با تمام توان در خدمت مسافران و گردشگران مراجعه کننده به روستای قلات شیراز هستند.

•   قدمت روستای قلات شیراز

اگر بخواهیم در مورد قدمت روستای قلات شیراز صحبت کنیم باید بگوییم که این روستا با توجه به درختان کهنسالی که در آن وجود دارد باید قدمتی بیش از هزار سال داشته باشد. ناگفته نماند که این روستا همیشه تحت سلطه و حکومت دالین بوده است و با طبیعتی بکر و سرسبز و همچنین چشمه هایی روان با آب های خنک، در زمان های بسیار دور تفرجگاهی بسیار دلپذیر برای پادشاهان ایران باستان به حساب می آمده است. هم اکنون نیز مهمانان و گردشگران زیادی در طول سال با شوق بسیاری از این روستا دیدن می کنند.

روستای قلات شیراز در زمان‌های گذشته به اسم روستای کلات معروف بوده که در فرهنگ فارسی عمید کلات ده یا قلعه ای است که بر روی ارتفاعات کوه ساخته شده است. به روایتی از مهمترین دلایل ساخته شدن روستای قلات مسائل امنیتی و دفاعی بوده است. بعبارتی از گذشته های دور این روستا دقیقاً در سر راه و مسیر کوچه عشایر و ایلیاتی ها قرار داشته و درست در همین منطقه درگیری ها و نزاع های فراوانی رخ میداده. ضمن اینکه وجود رودخانه ها و چشمه های فراوان و همچنین موقعیت امنیتی و دفاعی این منطقه، ۲ دلیل اصلی برای شکل گیری روستای قلات شیراز محسوب می شوند.

•   فرهنگ اهالی روستای قلات شیراز

طبق آخرین سرشماری که در سال ۱۳۸۷ از اهالی روستای تاریخی و بسیار زیبای قلات ‌شیراز انجام شد این روستا حدود ۷ هزار نفر جمعیت دارد. گویش اهالی ساکن در روستای قلات شیراز گویشی بازمانده از فارسی میانه جنوب غربی یا همان نیمه لری یا پارسیگ می باشد. زبانی که ساسانیان آنرا در دوران خود رواج داده بودند. اهالی روستای قلات با سبک زندگی نیمه سنتی نیمه مدرن معیشت خود را می‌گذرانند. آنها عادت به انجام کارهایی مانند دامداری، کشاورزی، باغداری و همچنین حرفه گیوه بافی دارند. اهالی ساکن در روستای قلات شیراز بر طبق عادت کهنه خود در تمام مراسمات و جشن ها لباس های سنتی قشقایی می پوشند و با سازهای سنتی چون ضرب، دهل، سرنا و ویولون موسیقی محلی را به خوبی می نوازند.

مرسوم است که در عروسی ها اهالی ساکن در روستای قلات شیراز نوعی آواز را با خود زمزمه می‌کنند که به آن واشنگ می‌گویند و همچنین بازی های سنتی و قدیمی چون چوب بازی یا ترکه بازی را انجام می دهند. واشنگ به نوعی همان هم آوایی است که زنان این روستا در عروسی ها اجرا می‌کنند که بسیار زیبا و گوشنواز است. روستای قلات شیراز یکی از مراکز تولید انبوه گیوه است. گیوه در اصل نوعی کفش است که در ساخت آن از مواد طبیعی استفاده شده و به خوبی در مقابل تغییرات آب و هوایی از خود مقاومت بالایی نشان می‌دهد. به همین دلیل از این پاپوش میتوانید به راحتی برای مناطق کوهستانی استفاده کنید. جالب است که بدانید این نوع کفش هر چقدر قدیمی تر شود نرم تر شده و راحت تر در عمل می کند.

•   نحوه دسترسی به روستای قلات شیراز

برای اینکه وارد روستای قلات شیراز بشوید در ابتدا باید به شهر شیراز سفر کنید. بعد از اینکه وارد شیراز شدید از طریق جاده شیراز به سپیدان یا همان اردکان، می توانید به غلات دسترسی داشته باشید. تقریباً بعد از حدود ۲۵ کیلومتر که رانندگی کردید به روستای قلات شیراز و زیرگذر مشخص شده آن می رسید. ناگفته نماند جاده‌ای که به روستای قلات منتهی می شود با این که آسفالت شده اما از کیفیت نامطلوبی برخوردار است. ولی همین که به روستای قلات رسیدید مشکل برطرف شده و کف روستا به دلیل سنگ فرش شدن دیگر فرسوده و نا مناسب نیست. شما می توانید به راحتی تا نیمه‌های راه روستا را با ماشین خود طی کنید.

بعد از آن ترجیح بر این است که ماشین خود را در یک گوشه پارک کرده و ادامه مسیر روستا را پیاده طی کنید. طبیعت بکر روستای قلات شیراز که در دامنه کوه قرار گرفته برای پیاده طی شدن و قدم زدن های دوستانه و خانوادگی بسیار مناسب است. البته ناگفته نماند که تقریباً مسیر سربالایی و سختی دارد.

دومین مسیری که برای رسیدن به روستای قلات شیراز میتوانید طی کنید از سمت دره مارون و رودخانه خشک است. در انتهای بلوار آفرینش شهرک حافظ، ورودی این جاده را خواهید دید. این جاده که به جاده قدیم قلات معروف است مسیری تپه ماهوری دارد و به دلیل کوهستانی بودن شیبدار و بسیار پر پیچ و خم است، که البته یک تجربه جذاب و بهتر را نسبت به مسیر اتوبانی در اختیار شما قرار خواهد داد. اگر تصمیم دارید که در فصل تابستان به شیراز و روستای قلات سفر کنید پیشنهاد می کنیم که مسیر جاده قدیم را انتخاب نکنید چون ممکن است به دلیل گرمای زیادی که وجود دارد اتومبیل شما با مشکل جدی روبرو شود.

آدرس روستای قلات شیراز: ایران، استان فارس، شهر شیراز، ۳۶ کیلومتری شمال غرب شیراز.

دیدنی های روستای قلات شیراز

روستای قلات شیراز با توجه به قدمت دیرینه ای که دارد اماکن تاریخی و قدیمی فراوانی را در خود جای داده است که گردشگران زیادی برای دیدن این اماکن به این روستا سفر می کنند. در ادامه این اماکن تاریخی و دیدنی را به شما معرفی خواهیم کرد.

•   قلعه قزل ارسلان قلات شیراز

نام دیگر این قلعه، قلعه قلات شیراز است که به قلعه قزل ارسلان مشهور است و خرابه های آن درست در بالای کوه قلات قرار گرفته‌اند. مردم محلی اعتقاد دارند که این قلعه متعلق به دوره اتابکان در فارس است و برج و باروهای آن در دوره سلجوقیان بازسازی شده و مورد استفاده مجدد قرار گرفته اند، از این رو این مکان را به قلعه قزل ارسلان می‌شناسند. قلعه قزل ارسلان درست در جوار موزه مردم شناسی و کلیسای قلات شیراز جانمایی شده و شیخ اجل سعدی شیرازی در مورد او چنین می گوید:

هزار ارسلان قلعه ای سخت داشت        که گردن به الوند بر می افراشت

در چند منبع دیگر نیز این قلعه را اینگونه توصیف کرده اند که: کوه قلات شیراز در ارتفاعات خود آثاری دارد که به جا مانده از گذشته های دور هستند و از مصالحی چون ساروج، سنگ و گچ ساخته شده‌اند که همگی نمایانگر تمدن غنی گذشته ما می باشند. به عبارتی این قلعه را قلات قدیمی می دانند که قدمتی به بلندای دوره هخامنشیان و اشکانیان دارد و به دلیل بازسازی شدن برج و باروهای آن در دوره سلجوقیان و استفاده مجدد از آن، به قلعه قزل ارسلان مشهور شده است.

•   کلیسایی آرمیده در قلات شیراز

دومین بنای تاریخی قرار گرفته در روستای قلات شیراز که به دلیل کم توجهی و بی مسئولیتی دولت در حال تخریب و نابودی است، کلیسای تجلیل مسیح در قلات شیراز است که قدمت آن به جنگ جهانی اول یا همان پهلوی اول باز می گردد. این کلیسا را مبلغان مذهبی در بازه زمانی ایجاد شده بین دو جنگ جهانی اول و دوم برای مسیحیانی که در این روستا سکونت داشتند ساخته بودند.

ساختار اصلی کلیسا سنگی بوده و در یکی از کوچه های روستای قلات شیراز که با درختان سرسبز و سر به فلک کشیده احاطه شده است، طراحی و ساخته شده. کلیسای تجلیل مسیح در روستای قلات شیراز به تاریخ دوم آبان ماه سال ۱۳۸۲ در لیست آثار ملی ایران ثبت شد. اگر به شیراز رفتید و در ادامه به بازدید از روستای قلات علاقه داشتید حتماً در بازدید خود از این روستا سری هم به کلیسای تجلیل مسیح بزنید.

•   بنای موزه تاریخی قلات شیراز

سومین بنای تاریخی و جذابی که در روستای قلات قرار دارد خانه موزه قلات ‌شیراز است که بافت سنتی و معماری قدیمی آن در کوچه باغ های اسرار آمیز قلات شیراز شما را به خود فرا می خواند. قدمت این خانه که در هیئت موزه در روستای قلات شیراز قرار گرفته به سالیان بسیار دور باز می گردد که به همت آقای رامین باغی یکی از جوانان هنرمند روستای قلات به خانه موزه ای روستایی در این مکان تبدیل گشته است و هر ساله گردشگران ایرانی و خارجی بسیار زیادی را به خود دعوت می کند.

آقای باقی تحصیلات خود را در رشته موسیقی به پایان رسانده و در نواختن آلاتی چون ساکسیفون و البته چند ساز دیگر مهارت فراوان دارند. بهتر است بدانید که بازدید از این خانه موزه در روستای قلات شیراز کاملاً رایگان است و شما بعد از وارد شدن به این خانه موزه و عبور کردن از چند پله سنگی قدیمی و بلند با دنیایی از اشیای کهنه و سازهای با قدمت که همگی در میراث فرهنگی استان فارس ثبت شده‌اند و در چهار اتاق تودرتوی قدیمی قراردارند، روبرو می شوید.

بهتر است بدانید که اگر به عنوان یک گردشگر و یک مسافر به این خانه موزه قدیمی رفتید می توانید از ساز های قرار گرفته در این خانه موزه استفاده کرده و آنها را بنوازید. جذابیت این خانه موزه تنها به سازهای قدیمی و سنتی و یا مدرن منتهی نمی‌شود و اشیای دیگری مانند سکه های قدیمی، اسکناس ها، رادیوهای قدیمی، دوربین‌ها، ابزارآلات اولیه گیوه دوزی و غیره در این خانه موزه به وفور یافت می‌شوند که همگی در معرض دید و نمایش گردشگران قرار گرفته‌اند. فضای این خانه موزه در روستای قلات شیراز، یک فضای نیمه تاریک و مسحور کننده است که شما را به تاریخ ۲۵۰۰ ساله روستای قلات شیراز فرو خواهد برد.

• دیگر جذابیت های خانه موزه قلات

آقای رامین باقی که مالک اصلی این خانه موزه در روستای قلات شیراز هستند با عشق و علاقه ای غیرقابل توصیف این خانه موزه را به شما نشان خواهند داد و جالب است که بدانید افراد مشهوری مانند موزیسین های مطرح و معروف اروپایی از این خانه موزه دیدن کرده‌اند و یا به طور مداوم به بازدید از این خانه موزه می پردازند. ضمن اینکه با بداهه نوازی های خود سایر گردشگران و مسافران را به وجد می آورند.

البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که اهالی روستای قدیمی قلات شیراز با صاحب این خانه موزه همکاری فراوانی دارند و به محض پیدا کردن اشیا قدیمی و عتیقه های   به جا مانده از گذشته، آن ها را به موزه روستای قلات شیراز تحویل می دهند. در پایان باید اضافه کنیم که اگر به بازدید از روستای قلات شیراز رفتید و تصمیم به بازدید از این خانه موزه قدیمی گرفتید، بهتر است فراموش نکنید که یکی از اتاق ها در این خانه موزه به نقاشی های زیبای آقای رامین باقی تعلق دارد و خالی از لطف نخواهد بود که در ادامه بازدیدهای خود به این اتاق نیز سری بزنید.

مطالب مرتبط

باغ ملی شیراز روایتی از زیبایی و شکوه شیراز

نمایش فرهنگی غنی از آثار پرویز تناولی در مجموعه نصیرالملک شیراز

•   حمام قدیمی روستای قلات شیراز

آخرین بنای تاریخی که بازدید از آن خالی از لطف نیست حمام قدیمی قلات ‌شیراز است که یکی از جاذبه های گردشگری و جذاب تاریخی در این روستا به حساب می‌آید. قدیمی های روستای قلات شیراز یا همان ریش‌ سفیدان ساکن در این روستا اعتقاد دارند که زمانی شیخ اجل سعدی شیرازی در این حمام تنی به آب زده‌ و حمام کرده اند. اما نکته قابل تامل این است که متاسفانه این حمام نیز همچون دیگر آثار تاریخی واقع شده در روستای قلات شیراز در سایه بی ‌مهری و کم لطفی مسئولان در حال نابودی و خراب شدن است.

سخن پایانی

روستای زیبای قلات شیراز در کنار تمامی جذابیت هایی که از آنها نام بردیم، طبیعتی بسیار بکر و شگفت انگیز با آبشارهایی طبیعی و خیره کننده دارد که هر بیننده ای را به خود جذب می کند. ما در این مقاله سعی کردیم تا گوشه ای از زیبایی های این روستای طبیعی را به شما نشان دهیم، هر چند مجال سخن کوتاه بود اما امیدواریم که به خوبی حق مطلب ادا شده باشد.