فرود در برف
در چند روز اخیر شاهد بارش برف و باران در کشورمان بوده ایم. این موضوع مسلما باعث خوشحالی بسیاری از افراد شده است، اما ممکن است باعث نگرانی افرادی شده باشد که قصد سفر هوایی دارند. در روزهای برفی معمولا با لغو پروازها یا تاخیر در انجام آن ها مواجه هستیم، اما بسیاری از پروازها نیز طبق روال انجام می شوند. آیا می دانید فرود در برف و روی باند فرودگاه پوشیده از برف چگونه انجام می شود؟ آیا هواپیما می تواند در هوای برفی بدون هیچ گونه مشکلی فرود بیاید؟ آیا لازم است نگران سفر هوایی در روزهای برفی باشیم؟ در ادامه با الی گشت همراه باشید تا پاسخ این سوال ها را پیدا کنیم.
مطالب مرتبط: آیا هواپیما بدون چرخ هم می تواند فرود بیاید؟ سفر با هواپیما در هوای طوفانی امن است؟
وقتی بلیط هواپیمای خود را رزرو می کنیم و در روز پرواز با هوای برفی مواجه می شویم ممکن است کمی نگران شویم. هرچند به عنوان مسافر تنها کاری که از دستمان برمی آید پیگیری اخبار هواشناسی و تکیه بر مهارت و تبحر خلبان هواپیماست. ممکن است پرسش هایی در مورد فرود در برف برایمان پیش آمده باشد که جواب آن ها را ندانیم. بنابراین در ادامه برخی از این پرسش ها را با هم مرور می کنیم. شاید پاسخ دادن به آن ها کمی از نگرانی شما در مورد پرواز و فرود در برف بکاهد.
حوادث باند فرودگاه بسیار انگشت شمار هستند. بر طبق گزارش انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی (یاتا)، در سال ۲۰۱۳ از مجموع ۳۶.۲ میلیون پرواز انجام شده تنها ۱۷ مورد سانحه هوایی در هنگام فرود داشته ایم. این آمار در ۵ سال گذشته از مجموع ۱۷۴ میلیون پرواز تنها ۹۸ مورد بوده است.
اگر فرود در برف با خطراتی همراه باشد خلبان می تواند مدت زمان پرواز را افزایش دهد. خلبان هواپیما اگر به دلیل بارش برف یا هر دلیل دیگری باند فرودگاه را برای فرود ناامن بداند می تواند برای فرود به فرودگاه دیگری برود. در چنین شرایطی با مسئولین برج مراقبت فرودگاه های نزدیک ارتباط برقرار می کنند و احتمال فرود در آن فرودگاه ها را بررسی می کنند.
مسئولین فرودگاه وظیفه نگهداری و مراقبت از باند را دارند. کارشناسان فرودگاه و برج مراقبت قبل از آنکه به هواپیمایی اجازه فرود بدهند از سلامت و امنیت فرود در برف مطمئن می شوند. اما در نهایت تصمیم فرود با خلبان و مهارت او بستگی دارد. خلبان به ارزیابی ها و اطلاعات برج مراقبت تکیه می کند، اما خلبان می تواند به هردلیلی از فرود در برف و شرایط نامساعد خودداری کند. هرچه باشد مسئولیت جان مسافران و امنیت پرواز در نهایت با خلبان است؛ به همین دلیل خلبان هواپیما تصمیم نهایی را می گیرد.
اگر مسئولین فرودگاه به دلایل آب و هوا یا هر دلیل دیگری تصمیم به بستن باند فرودگاه بگیرند لازم است قبل از هر اقدامی ابتدا با مرکز مربوطه تماس بگیرند و با آن ها هماهنگ کنند.
فرود در برف و روی باند یخ زده از لحاظ فنی امکان پذیر است، اما به دلیل خطرات احتمالی معمولا انجام نمی شود. در سطح یخ زده میزان اصطکاک چرخ ها با سطح باند کم می شود و ممکن است فرود در برف با خطراتی همراه باشد. یک هواپیمای سنگین معمولا می تواند در برف و یخ فرود بیاید، اما به دلیل کاهش اصطکاک و افزایش زمان ترمز خلبان ها غالبا از این کار خودداری می کنند. البته باز هم امکان فرود در برف بستگی به شرایط آب و هوایی و تبحر خلبان دارد.
یکی از اولین کارهایی که هنگام بارش برف باید انجام شود تمیز کردن باند فرودگاه است. فرودگاه های مختلف معمولا پس از برف روبی و تمیز کردن باند فرود از برف و یخ با استفاده از شن و ماسه یا مواد شیمیایی مثل پتاسیم استات میزان اصطکاک باند فرود را افزایش می دهند.
باندهای فرودگاه ابعاد و طول متفاوتی دارند. برخی فرودگاه ها باند فرود طولانی و برخی باندهای کوتاه تری دارند. در بالا اشاره کردیم که در هوای برفی به دلیل لغزنده بودن سطح باند، میزان اصطکاک چرخ هواپیما با سطح باند کاهش پیدا می کند. به همین دلیل هواپیما برای فرود در برف و توقف به زمان بیشتری نیاز دارد. هرچه باند فرودگاه طولانی تر و بزرگ تر باشد فرود در برف بی خطرتر در آن انجام می شود. اما در باندهایی که طول باند کوتاهی دارند امکان فرود در برف باید ارزیابی شود.
عوامل مختلفی باعث لغو پرواز می شوند. هر شرکت هواپیمایی بسته به نوع ناوگان، تجهیزات هواپیما، تبحر و مهارت خلبان و سایر موارد ممکن است سیاست های متفاوتی در مورد فرود در برف و پرواز در هوای نامساعد داشته باشد. به همین دلیل ممکن است در یک روز برفی به فرودگاه بروید و متوجه شوید که پرواز شما کنسل شده، اما پروازهای دیگر طبق روال انجام می شوند.