خوزستان سرزمین مردم خوزی بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و گفته می شود که انسان ها از ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد در آن زندگی می کرده اند اما امروزه اکثر ما آن را به دلیل تولید نفت و گاز کشور می شناسیم. البته علاوه بر نفت و گاز، نام خوزستان یادآور روزهای سخت ۸ سال جنگ تحمیلی برای ایرانیان است. این استان از روزهای اول تا پایان جنگ شاهد عملیات های مختلف و فراوانی بود که هنوز آثار آنها قابل مشاهده است. در این راهنما قصد داریم روی غذاهای محلی خوزستان تمرکز کنیم.
اگر از طرفداران غذاهای تند و تیز هستید، خوزستان بهترین مقصد گردشگری غذایی برای شماست. از سمبوسه و فلافل تند گرفته تا غذاهایی مانند پوکورا، قلیه ماهی، نافله خوزستان و ماهی کبابی همگی طعمی تند دارند. در سفر به این منطقه، علاوه بر لذت بردن از این غذاهای تند، می توانید از سایز غذاهای محلی خوزستان هم ببرید. غذاهایی مانند قلیه تخم مرغ، بورانی لوبیا سبز، امگشت و ارده پلو.
غذاهای دریایی مهم ترین بخش غذاهای محلی خوزستان هستند، اما بسیاری از غذاهای لذیذ دیگر نیز در این خطه وجود دارد. محبوب ترین غذای خوزستانی قلیه ماهی است که با ادویه های سنگین، پیاز و گشنیز تهیه می شود. ماهی مورد استفاده در این غذا در محلی به ماهی صُبور معروف است، گونه ای از ماهی که در خلیج فارس یافت می شود.
از دیگر غذاهای محلی استان خوزستان می توان به قلیه میگو، آش ماشله (صبحانه خرمشهری)، حلیم (صبحانه شوشتری شامل آرد گندم و گوشت چرخ کرده بره) و کبه (کیک برنجی سرخ شده با فیله گوشت چرخ کرده و سایر ادویه ها با منشا عربی) اشاره کرد.
خرید بلیط هواپیما اهواز با مناسب ترین قیمت از وبسایت الی گشت
غذاهای محلی خوزستان – اهواز
در این بخش از مقاله، به معرفی غذاهای محلی اهواز خواهیم پرداخت:
فلافل
فلافل، یکی از معروف ترین غذاهای محلی خوزستان، در واقع یک غذای لبنانی است که نوع طبخ آن در آبادان و اهواز طعم بسیار بهتری دارد از آنجایی که ماده اصلی مورد استفاده در پخت این غذای اهوازی نخود است، فلافل سرشار از پروتئین، فیبر، ویتامین C، روی، پتاسیم، کلسیم، منگنز، مس، اسید فولیک، آهن و فسفات است.
فلافل برای کسانی مناسب است که می خواهند از فست فود لذت ببرند اما علاقه زیادی به دریافت کالری بالا ندارند. یک ساندویچ فلافل به اندازه یک همبرگر کوچک؛ تنها ۵۰۰ کالری دارد. فلافل برای گیاهخواران، وگان ها و کسانی که می خواهند مصرف گوشت را کاهش دهند هم گزینه بسیار مناسبی است و گوشت را می توان به راحتی با فلافل جایگزین کرد. فیبر بالای فلافل هم در کاهش کلسترول خون مفید است.
برای تهیه فلافل نخود را باید چند ساعت در آب قرار دهید تا نفخ آن برطرف شده و نرم شود. سپس مغزها را خرد کنید البته نباید خیلی له شوند. پس از له کردن، جعفری و سیر و پیاز رنده شده را به مواد اضافه کنید و مخلوط کنید، کمی آرد نخودچی و چند عدد تخم مرغ به مواد اضافه کنید تا یک ماده خمیری یکدست درست شود. حالا فقط کافی است فلافل ها را شکل داده و سرخ کنید.
سمبوسه
سمبوسه نیز یکی دیگر از غذاهای محلی خوزستان و شهر اهواز است که به بیشتر به عنوان یک میان وعده بسیار لذیذ و خوشمزه استفاده می شود. لشگرآباد در نزدیکی رودخانه کارون مغازه های زیادی دارد که غذاها و شیرینی های خوزستانی از جمله زولبیا و بامیه، بادمجان سرخ شده، سمبوسه و فلافل را با قیمت های بسیار مناسب عرضه می کنند.
شاید ندانید که همین سمبوسه ای که در اکثر شهرهای ایران رایج است از استان خوزستان به ایران معرفی شده است. به نظر شما چرا خوزستانی ها اینقدر این غذا را دوست دارند؟ به خاطر طعم تندش! برای تهیه این غذا، نان لواش را با موادی مانند گوشت، سبزیجات معطر، سیب زمینی، ادویه و … پر شده و به صورت مثلثی در هم پیچیده و سرخ می شوند.
ماهی صُبور
ماهی صُبور که با ترکیبی از سبزیجات معطر، سیر و تمر هندی پر می شود و سپس در زغال کبابی می شود، در میان غذاهای محلی خوزستانی بسیار مورد علاقه است.
قلیه ماهی
قلیه ماهی یکی از معروف ترین خورش های ایرانی است. در پخت این غذا از سبزیجات مخصوص (گشنیز و شنبلیله)، ادویه هندی، ادویه و ماهی جنوب استفاده می شود. در اکثر شهرهای جنوبی ماهی کبابی به خوبی پخته می شود و نوع ماهی که در هر شهر برای طبخ استفاده می شود معمولا متفاوت است. در اهواز برای پخت قلیه ماهی معمولا از ماهی هایی مانند میش و سمور استفاده می شود.
قلیه ماهی، از غذاهای محلی خوزستان، در ایران شهرت سراسری دارد. ماهی ماده اصلی آن است. ابتدا سبزیجات معطر را با سیر و پیاز سرخ کرده و سپس عصاره تمر هندی و کمی آرد به آن اضافه می کنند. ادویه ها بعداً در آن مخلوط می شوند. در نهایت، ماهی هم به این مخلوط اضافه خواهد شد. قلیه ماهی هم مانند اکثر خورش های ایرانی، معمولاً به همراه برنج سرو می شود. اگر به شهرهای استان خوزستان رفتید، به یک رستوران محلی بروید و این غذای سنتی را سفارش دهید. حتمل طعم بی نظیر آن را تحسین خواهید کرد.
انواع خرما
خوزستان از ۵۰۰ نوع خرمای شناسایی شده در سراسر ایران، ۱۰۰ نوع خرما را در خود جای داده است. خرما فواید زیادی برای سلامتی دارد و گردشگران آن را به عنوان سوغاتی به خانه می برند.
کربوهیدرات های طبیعی بین ۴۴ تا ۴۸ درصد خرما را تشکیل می دهند. خرما فیبر بالا و مواد معدنی زیادی دارد. همچنین منبع غنی آهن بوده و برای از بین بردن کم خونی مفید است.
قهوه با دله
قهوه با دله در اهواز در یک ظرف مسی اغلب به رنگ طلایی سرو می شود که در واقع عرب ها به این ظرف دله می گویند. قهوه دله در اکثر مراسم رسمی و غیر رسمی در این منطقه مورد استفاده می شود. مردم عرب اهواز نیز مانند سایر نقاط ایران فرهنگ خاص خودشان را دارند. مراسم قهوه خوری در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
مردمان عرب برای نوشیدن قهوه مراسم و تشریفات خاصی دارند و این کار را بر اساس اعتقادات خودشان انجام می دهند. وقتی قهوه آماده سرو شد، آن را در ظرف کوچک تری به نام دله می ریزند و سپس مراسم ادامه می یابد.
سرو قهوه از سمت راست انجام می شود. فردی که جام را از میزبان می گیرد، رسم است که این کار را را با دست راست انجام دهد. اگر جام را با دست چپ بگیرید بی اعتنایی به آداب و رسوم خواهد بود. قهوه ای که از دله در فنجان ریخته می شود بسیار کم، غلیظ و تلخ است.
نافله
نافله یک غذای سنتی ایرانی است و از غذاهای محلی خوزستان است. این غذا معمولا با ترکیبی از گوشت چرخ کرده، آرد گرم، پیاز، سرکه، زردچوبه، روغن یا کره، نعناع، نمک، شکر و فلفل سیاه درست می شود. گوشت را با پیاز رنده شده، آرد، زردچوبه، نمک، فلفل و آب مخلوط می کنند.
این مخلوط به شکل کوفته در می آید که ابتدا در مخلوطی از پیاز تفت داده شده، زردچوبه، نمک، نعنا، شکر و سرکه پخته شده و سپس در همان ماهیتابه کمی تفت داده می شود. پس از اتمام، کوفته ها معمولاً با دانه های کنجد تزئین و گرم سرو می شوند.
غذاهای محلی خوزستان – دزفول
در این بخش، به معرفی غذاها و خوراکی های محلی شهر دزفول در استان خوزستان خواهیم پرداخت:
کلوچه خرمایی
کلوچه یا نان خرمایی دزفول کلوچه ای است که از خرما، آرد گندم، روغن کرمانشاهی، زعفران، آب، گلاب و تخم مرغ تهیه می شود. نان خرمایی بدون شکر درست می شود و طعم شیرین آن به دلیل وجود شهد و تکه های خرما در داخل آن است.
در کل بافت این کیک شبیه شیرمال است و بسته به سلیقه می تواند تکه های خرما، گردو یا حتی ورقه های آلو و هلو را هم داشته باشد. علاقه مندان به نان ها و شیرینی های سنتی مطمئناً این نوع کلوچه خانگی را دوست خواهند داشت. کلوچه خرمایی معمولا برای افراد دارای مشکلات تغذیه ای یا سالمندانی که دوست دارند غذاهای مغذی اما سالم بخورند توصیه می شود.
برای تهیه این شیرینی خرماهای بدون هسته را خرد کرده و با خمیر تهیه شده از آرد گندم بپوشانید و در فر بپزید. ادویه مورد استفاده در این شیرینی زیره سبز است. کلوچه خرمایی دزفول هم خانواده کلمپه های کرمانی است. می توانید در وعده صبحانه یا میان وعده این کلوچه را میل کنید.
حلوا ارده
حلوا میان وعده ای بسیار خوشمزه و از غذاهای محلی خوزستان است که بیشتر در وعده صبحانه مصرف می شود و مواد تشکیل دهنده آن عبارتند از: ارده، شکر، تخم مرغ، هل و چوبک. برای تهیه ارده از کنجد استفاده می شود. همچنین در قدیم به جای شکر، برای شیرین کردن ارده از خرما، انگور یا عسل استفاده می شد.
آب پیازی
آب پیازی ( به گویش محلی اوپیوزی) یکی دیگر از غذاهای محلی خوزستان است که عموما در دزفول طبخ می شود. این غذا طرز تهیه بسیار ساده ای دارد و بسیاری از خانواده های استان اگر زمان کمی برای طبخ داشته باشند، بلافاصله شروع به پخت آن کرده و پس از چند دقیقه یک غذای گرم و خوش طعم را برای اعضای خانواده سرو خواهند کرد. برای تهیه این غذا از گردو، شکر، زردچوبه، رب انار، پیاز، تخم مرغ، نمک، فلفل و نان خشک استفاده می شود.
سایر غذاهای محلی خوزستان
در این بخش از راهنما به اختصار به سایر غذاهای محلی خوزستان که در مناطق و شهرهای دیگر این استان رواج دارند اشاره خواهیم کرد.
غذاهای محلی شوشتر
- خوراک نان چرب
- قورمه سبزی شوشتری
- بورانی باقلا سبز
- پنیرک شوشتری
- سیر باقلا شوشتری
- کلوچه خرمایی شوشتر
غذاهای محلی خرمشهر
- ماهی صبور
- قلیه ماهی
- فلافل
- مطبگ
- کلیچه
غذاهای محلی شوش
- پوکورا
- آش ارده
- آش ارده
- نافله
- امگشت پلو
غذاهای محلی آبادان
- قلیه ماهی
- فلافل آبادانی
- سمبوسه
- کبه
- امگشت
- پاکوره
- رنگینک
غذاهای محلی ایذه
- امگشت پلو
- اوپیوزی
- نافله
- کباب بختیاری
- آش برنج
- توچری
- او تفتاله
غذاهای محلی اندیمشک
- زیربرنجی
- چزنک
- خورش ترشی
- کباب بختیاری
- برنج شله
- شکمبه
- کماغینه
جمع بندی درباره غذاهای محلی خوزستان
استان خوزستان می تواند توجه گردشگران علاقه مند به غذاهای تند، دریایی، نوشیدنی های محلی منحصر به فرد و روش های متمایز طبخ را به خود جلب کند. امیدواریم از این راهنمای خوشمزه غذاهای محلی خوزستان لذت برده باشید.
۲ نظرات