شیراز سرزمین هنرهای بی بدیع و اصیل ایرانی همچون خاتم کاری، معرق کاری، نقره کاری، قلم زنی، جوک کاری، منبت کاری، کاشی کاری، گبه دوزی، فرش بافی، گلیم بافی، نمد مالی، سفالگری، مینا کاری، شیشه گری و غیره می باشد. به واسطه هنر زیبای مردم شیراز که در طول تاریخ به دست آمده است بسیاری از کسانی که به شیراز سفر می کنند برای خریدن یادگاری، سوغاتی و هدایا حتما سری به بازار و سراهای شیراز می زنند. با ما همراه باشید تا در ادامه با صنیاع دستی منحصر به فرد شیراز بیشتر آشنا شویم.
خاتم کاری – صنایع دستی شیراز
شیراز در زمینه هنر خاتم کاری یکی از معروف ترین شهر های ایران به شمار می آید. خاتم کاری هنری بدیع و منحصر به فرد است و افرادی که توانایی خاتم کاری را دارند به معنای واقعی کلمه هنرمند به حساب می آیند. خاتم کاری هنری قدیمی به حساب می آید و می توانید آثار خاتم کاری را در مسجد جامع عتیق شیراز با بیش از ۱۰۰۰ سال سن مشاهده نمایید. درب های این مسجد که از جنس چوب گردو هستند به واسطه استاد حبیب الله خاتم کاری شده اند. شروع خاتم کاری در شیراز به دوران صفویه باز می گردد و می توان گفت که امروز شیراز به عنوان مرکز و مهد خاتم کاری در ایران است.
در خاتم کاری از یک ورق چوب نازک برای آستر کردن استفاده می شود. همچنین از یک چسب خوب به نام سریشم در تمامی مراحلی که نیاز به چسب کاری هست استفاده می شود. از دیگر ویژگی های صنایع دستی منحصر به فرد شیراز یعنی خاتم کاری می توان به سطح صاف و صیقلی و نبودن فضای خالی، یکنواختی رنگ های به کار رفته، ثبات رنگ های به کار رفته در طول زمان، ترمیم ها و بتونه کاری هایی که به هیچ عنوان قابل لمس نیستند، قرینگی فوق العده طرح ها و غیره اشاره کرد. طرح های خاتم کاری انواع مختلفی دارد که می توان به برخی از آنها مانند طراحی تاجی، طراحی ترنج، ابری لوزی، هفت شمسه، موج، جویی، ابری شش گوشه، زنجیره ای و غیره اشاره کرد.
کاشی های هفت رنگ
از زیباترین صنایع دستی منحصر به فرد شیراز می توان به کاشی های هفت رنگ اشاره کرد. این هنر به دوران معماری اسلامی در ایران مربوط می شود. یکی از طرح های پر استفاده در کاشی های هفت رنگ طرح گل و مرغ است. کاشی های هفت رنگ شامل رنگ های سیاه، سفید، لاجوردی، فیروزه‌ای، قرمز، زرد و حنایی می شود. کیفیت تصویر و لعاب در کاشی های هفت رنگ نقطه جذابیت و انحصار آن به شمار می رود. اگر به شیراز سفر می کنید به شما پیشنهاد می کنیم این هنر زیبا را در مکان هایی همچون مسجد نصیر الملک، مسجد وکیل، عمارت نارنجستان و باغ عفیف آباد مشاهده نمایید.
منبت کاری – صنایع دستی شیراز
منبت کاری یکی از قدیمی ترین صنایع دستی منحصر به فرد شیراز است که در بازارها و سراهای این شهر به وفور پیدا می شود. دوران اوج هنر منبت کاری در ایران مربوط به زمان حکومت صفویه می شود. منبت کاری به کنده کاری حجمی بر روی چوب در حجم بالا گفته می شود. آثار هنر منبت کاری در شیراز را می توانید در مساجد، منبرها، میزها، قاب ها، دسته های چاقو و بسیاری از موارد دیگر مشاهده کنید. خط و نقش در منبت کاری از اهمیت بالایی برخوردار است. خط کوفی و نقش های اسلیمی و ختایی و گل و مرغ جز نقش ها و خط هایی هستند که بیشترین استفاده را در منبت کاری دارند.
معرق کاری
یکی دیگر از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز که در سایر نقاط ایران نیز رواج پیدا کرده است معرق کاری نام دارد. هنر معرق کاری مربوط به برش دادن چوب می شود و ریشه آن به هندوستان باز می گردد. جالب است بدانید که معرق کاری در زمان های گذشته ترکیبی از چوب و فلز و تغییرات بر روی آنها بوده است اما به مرور زمان فقط از چوب آن هم چوب های مختلف استفاده شده است. در صورتی که به شیراز سفر می کنید به شما پیشنهاد می کنیم حتما به عنوان یادگاری و سوغاتی خرید معرق کاری های زیبای هنرمندان این شهر را در نظر بگیرید.
جوک کاری از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز
جوک کاری از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز به حساب می آید که شباهت بسیار زیادی به خاتم کاری دارد. در جوک کاری با کنار هم قرار دادن چند تکه چوب که هر کدام رنگ متنوعی دارند نقش ها و طرح های هندسی زیبایی به وجود می آید. هنر جوک کاری در صنایع دیگری همچون مبل سازی، قاب های منبت کاری، خاتم کاری و معرق کاری نیز استفاده می شود. مصالح مورد استفاده در جوک کاری شامل چسب، نخ، مواد محافظ، چوب نارنج، چوب عناب، چوب گردو، فوفل، کاج و غیره می شود.
قلم زنی روی فلزات – صنایع دستی شیراز
قلم زنی رو فلزات نیز جز صنایع دستی منحصر به فرد شیراز به حساب می آید. اگر به شیراز سفر کرده اید و برای خرید سوغاتی یا یادگاری تردید دارید که چه بخرید به شما پیشنهاد می کنیم حتما طرح های قلم زنی روی فلزات را ببینید. هنز قلم زنی شامل چکش زدن بر روی فلزاتی همچون مس، نقره، طلا، برنج و غیره می شود. طرح های تخت جمشید، گل و مرغ و تصاویری از شاهنامه نیز طرح هایی هستند که هنرمندان با قلم زنی روی فلزات آنها را نقش می بندند. جالب است بدانید که برای قلم زنی بر روی هر فلز با توجه به سختی آن فلز یک قلم مخصوص وجود دارد و می توان گفت که هنر قلم زنی یکی از سخت ترین و پیچیده ترین صنایع دستی به حساب می آید.
گلیم بافی
یکی دیگر از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز گلیم بافی است. گلیم بافی از هنرهای اصیل و قدیمی شیرازی ها به حساب می آید که بیشتر توسط زنان و دختران عشایری قشقایی رواج پیدا کرده است. در صورتی که به شیراز سفر می کنید می توانید با خریدن گلیم ها در طرح ها و نقش های مختلف یک هدیه و یا سوغاتی زیبا برای عزیزانتان بیاورید. از دیگر صنایع دستی معروف شیراز می توان به جاجیم بافی شاراه کرد که شباهت زیادی به فرش بافی دارد ولی هزینه آن بسیار ارزان تر است.
گیوه های دست باف – صنایع دستی شیراز
یک نوع کفش قدیمی و با کیفیت، گیوه های دست باف است که در ایران قدیم بسیار مورد استفاده قرار می گرفته و از محبوبیت خاص برخوردار بوده است. گیوه یک کفش نرم و راحت است و به عنوان یکی از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز به حساب می آید. یکی از بزرگ ترین مزیت های گیوه این است که به پای شما فشار مضاعف وارد نمی کند. در صورتی که به شیراز سفر می کنید می توانید گیوه های مختلفی در طرح و رنگ های متفاوت به عنوان یادگاری و سوغاتی تهیه نمایید.
فرش دست باف
کشور ایران مهد فرش دست باف در سرتاسر دنیا به حساب می آید. فرش دست باف از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز نیز هست و بسیاری از مردمان شیراز این هنر زیبا و اصیل را بلد هستند. عشایر استان فارس بیش از سایرین فرش بافی را بلد هستند و در این زمینه فعالیت می کنند. فرش های دست باف طرح های و نقش های گوناگونی همچون قشقایی، افشار، خمسه، آباده و غیره دارند. از معروف ترین طرح های فرش دست باف شیراز می توان به طرح بلبل اشاره کرد که در سطح جهانی شهرت و محبوبیت دارد.
نمد مالی
یکی از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز که در گذشته به عنوان زیرانداز استفاده می شده است نمد نام دارد. در نمد مالی در اثر فشار و اعمال رطوبت و با استفاده از پشم یک زیرانداز با کیفیت و با دوام تولید می گردد. یکی از مراحل نمد مالی مالیدن نمد بر روی سطح زمین است مه با کمک دست و پا صورت می گیرد. در واقع نام نمد مالی نیز از همین فرآیند برگرفته شده است. نمد ها در طرح و رنگ های مختفی مثل قرمز، آبی، زرد، نارنجی و غیره درست می شوند.
گبه بافی – صنایع دستی شیراز
به یک نوع فرش گبه گفته می شود که با استفاده از الیاف پنبه یا پشم و در سایزهای کوچک بافته می شود. گبه بافی یکی از زیباترین سنایع دستی منحصر به فرد شیراز به حساب می آید. در گبه بافی از طرح های متنوعی همچون طرح های هندسی، ترنج، ستاره، لچک، نقش، خشتی، نقش حیوانات، نقش های خیالی و غیره استفاده می گردد. گبه هایی که در شیراز بافته می شوند بسیار زیبا هستند و به عنوان یادگاری و سوغاتی می توانید آنها را خریداری نمایید.
سفالگری از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز
به ساختن قالب های مختلف و زیبا با کمک گل رس و دست، سفالگری گفته می شود. سفالگری از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز به حساب می آید که در این شهر بسیار نیز رواج دارد. ابزار آلات لازم برای سفالگری شامل چاقوی سفالگری، سیم قطع کننده، مشته، ابزار حلقه، سیم و تراش، اسفنج و غیره می شود. هنرمدانی که سفالگری بلد هستند با هنر خود اشیا و ظروفی مانند ظرف های سفالی، گلدان ها، مجسمه و بسیاری دیگر از سازه های زیبا را تولید می نمایند.
مینا کاری -صنایع دستی شیراز
یکی دیگر از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز که از زمان صفویه به ایران ورود پیدا کرد مینا کاری نام دارد. مینا کاری نیز به هنر ایجاد طرح های مختلف بر روی سطح فلزاتی همچون طلا، مس، نقره، استیل، آلومینیوم، مفرغ، برنج و برنز گفته می شود. ظرف هایی که بر روی آن مینا کاری انجام می شود بسیار زیبا هستند و می توانید آنها را به عنوان یک هدیه و سوغاتی بسیار به یاد ماندنی زمانی که به شیراز سفر می کنید خریداری کنید.
هنر مینیاتور
هنری که از زمان قاجاریه وارد کشور ایران شده است،هنر مینیاتور، یکی از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز نیز به حساب می آید. هنر میناتور در واقع همان هنر نقاشی اما در یک سطح بسیار کوچک است. نقاشی های که با هنر مینیاتوری کشیده می شوند معمولا نقش های ملی، هنری، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی دارند. در آثار میناتوری می توانید طرح های سیمرغ، اژدها، فرشتگان و غیره را مشاهده نمایید. طرح های بی نظیری از هنر مینیاتوری را می توانید در باغ ارم، باغ عفیف آباد، باغ نارنجستان قوام و مسجد قوام رمضان مشاهده نمایید.
شیشه گری – صنایع دستی شیراز
شیشه گری که هنر شکل دهی به شیشه است یکی از صنایع دستی منحصر به فرد شیراز به حساب می آید. در شیشه گری ابتدا با حرارت دادن شیشه آن را نرم می کنند سپس با استفاده از ابزار مخصوص و همچنین دم کردن در آن به آن شکل های مختلفی می دهند. گلدان، گلاب پاش، اشکال میوه، حویانات شیشه ای و غیره از جمله چیزهایی هستند که با هنر شیشه گری در شیراز ساخته می شوند و می توانید آنها را در بازار تهیه کنید. هنرمندانی که به شیشه گری مشغول هستند برای تزیین کردن محصولات شیشه ای خود از تراش، حکاکی، نقاشی و معرق استفاده می نمایند.
جمع بندی صنایع دستی منحصر به فرد شیراز
شیراز به واسطه قدمتی که در تاریخ ایران دارد شهر شعر، هنر و ادب ایران به شمار می رود. بسیاری از هنرهای دستی که در شیراز هنوز هم رواج دارند مربوط به دوران صفویه می شوند که این خود نشان از قدمت بالای این شهر و میرا کهن و ماندگاری از فرهنگ اصیل ایرانی است. در صورتی که به شیراز سفر می کنید برای خرید سوغاتی و یادگاری انتخاب های بی شماری همچون خاتم کاری، معرق کاری، نقره کاری، قلم زنی، جوک کاری، منبت کاری، کاشی کاری، گبه دوزی، فرش بافی، گلیم بافی، نمد مالی، سفالگری، مینا کاری، شیشه گری خواهید داشت.
سوالات متداول درباره صنایع دستی منحصر به فرد شیراز
شیراز چه صنایع دستی بافتی دارد؟
فرش بافی، گلیم بافی، گبه بافی و جاجیم جز صنایع دستی شیراز به حساب می آیند.
کاشی های هفت رنگ شیراز به چه چیزی معروف هستند؟
نقش گل و مرغ و همچنین رنگ و لعاب منحصر به فرد کاشی های هفت رنگ باعث معروفیت آن شده است.
ویژگی خاص خاتم کاری در چیست؟
از ویژگی های صنایع دستی منحصر به فرد شیراز یعنی خاتم کاری می توان به سطح صاف و صیقلی و نبودن فضای خالی، یکنواختی رنگ های به کار رفته، ثبات رنگ های به کار رفته در طول زمان، ترمیم ها و بتونه کاری هایی که به هیچ عنوان قابل لمس نیستند، قرینگی فوق العده طرح ها و غیره اشاره کرد.
هنر مینیاتوری به چه طرح هایی معروف است؟
به طرح های اسلیمی، گل و مرغ و ترنج بسیار معروف است.
۱ نظرات