اینکه در هر کشوری کسانی که در شغل خلبانی فعالیت می کنند تا چه میزان در روز، هفته یا ماه می توانند کار کنند، بسته به قوانین حمل و نقل و راهنمایی و رانندگی آن کشور دارد. در این مطلب برای آشنایی بیشتر، قوانین کشورهای توسعه یافته را درباره قوانین ساعات کاری خلبان ها بررسی و بیان می کنیم. در هر صورت این قوانین پیچیده بوده و تعیین ساعات کاری خلبان ها کمی گیج کننده است. الی گشت برای شما قوانین ساعات کاری خلبان ها در پروازهای بین المللی را در اینجا ارائه می دهد. یادتان باشد که این قوانین بسته به قاره ها و کشورها متغیر بوده با این وجود سعی می کنیم تا شما را تا حدودی با این موضوع آشنا نماییم. بیشتر آنچه که در این مطلب آورده ایم از آژانس امنیت هواپیمایی اتحادیه اروپا گرفته شده است.
مطالب مرتبط: افراد مشهوری که مدرک خلبانی و مجوز پرواز با هواپیما دارند آشنایی با مزایا و معایب شغل خلبانی! معرفی مراکز آموزش خلبانی در ایران
دولتمندان خطوط هوایی ایرلاین ها یا EASA قوانین زیر را در مورد قوانین ساعات کاری خلبان ها و در مجموع تمام خدمه پرواز مانند مهماندارها اجرا می کنند. این قوانین که دوره کاری خدمه پرواز را به طور کلی بیان می کند، به شکل زیر ارائه شده است. به این صورت که مجموع دوره های کاری که ممکن است اعضای خدمه پرواز داشته باشند، نباید بیش از:
- ۶۰ روز کاری در هر ۷ روز متوالی
- ۱۱۰ روز کاری در هر ۱۴ روز متوالی
- ۱۹۰ روز کاری در هر ۲۸ روز متوالی
منظور از این ساعات کاری که ارائه شدند، مجموع ساعاتی است که به طور مثال یک خلبان یا مهماندار می تواند در مدت گفته شده داشته باشد. این ساعات به هیچ عنوان نباید طولانی مدت و پشت سر هم باشند. بلکه بایستی مابین آن ها زمان هایی برای استراحت وجود داشته باشد. همچنین چیدمان ساعات کاری هر یک از افراد، بر حسب انتخاب خود شخص متفاوت بوده و قابل اجرا خواهد بود.
بگذارید با مثالی این موضوع را توضیح دهید. هنگامی که خلبانی وارد فرودگاه می شود تا کارهای قبل از پرواز خود را انجام دهد این زمان شروع شده و هنگامی که خلبان در فرودگاهی پرواز خود را به زمین می نشاند و در نهایت از فرودگاه خارج می شود، تایم و زمان کاری او تمام شده است و دیگر محاسبه نمی شود. خلبان پس از فرود هواپیما و انجام کارها و وظایفی که پس از پرواز به عهده اوست، می تواند ساعت کاری خود را تمام شده اعلام نماید.
این زمان را با دوره انجام وظیفه خلبان در پرواز هواپیما اشتباه نگیرید. منظور این است که دوره پروازی خلبان از زمانی که هدایت هواپیما را شروع نموده (به طور معمول، زمانی که چرخ های هواپیما به حرکت درمی آیند) تا هنگامی که هواپیما می ایستد (زمانی که هواپیما در فرودگاه برای خروج مسافران و در نهایت خدمه پرواز توقف می کند) پایان می یابد. این زمان کمتر از ساعات کاری خلبان ها و خدمه پرواز است. بنابراین می توان دوره انجام وظیفه پرواز را به نوعی زیرمجموعه ساعات کاری این افراد دانست.
در قوانین بین المللی که برای ساعات کاری خلبان ها و خدمه پرواز گفته شده است، می توان به گزینه های زیر اشاره کرد. در واقع تمام اعضایی که در پرواز یک هواپیما شرکت دارند مانند خدمه پروازی که نام خود را در لیست اعضای خدمه پرواز نوشته است، باید قوانین زیر را رعایت کنند:
- ۱۰۰ ساعت زمان پروازی در هر ۲۸ روز متوالی
- ۹۰۰ ساعت زمان پرواز در هر سال یک تقویم
- ۱۰۰۰ ساعت زمان پرواز در هر ۱۲ ماه متوالی بر روی یک نوع تقویم
شاید اگر بشنوید که یک خلبان در یک روز و برای یک پرواز چند ساعات کاری دارد، شما را متعجب کند! ساعات کاری خلبان ها از هنگامی که برای انجام وظایف پروازی خود وارد فرودگاه می شوند تا زمانی که کار خود را ترک می کنند، بسیار بیشتر از ساعات کاری راننده های جاده ای است. یک خلبان چندین ساعت قبل از پرواز وارد فرودگاه می شود تا ابتدا کارهای لازمه قبل از پرواز را انجام دهد. کارهایی مانند بررسی و آشنایی با برنامه سوخت هواپیما، بررسی کردن آب و هوا و مسیر و همچنین برگزاری جلسات مربوط به خدمه را قبل از حرکت برای سوار شدن به هواپیما انجام می دهد.
پس از آن گروه خلبانی و خدمه پرواز باید بسیار زودتر از مهمانان و مسافران وارد هواپیما شوند تا قبل از شروع پرواز، بررسی های درون هواپیما را انجام دهند. در نهایت هواپیما را برای سوار نمودن به موقع مسافران آماده نمایند. در بین تمام پروازهایی که در سرتاسر دنیا انجام می شود، بیشتر خلبان ها و خدمه ای که برای پروازهای کوتاه هستند، دوره انجام وظایف پروازی خود را حداقل یک ساعت قبل از پرواز شروع می کنند. این زمان عموما برای پروازهای طولانی مدت حدود ۹۰ دقیقه قبل از پرواز شروع می شود.
هر چند در ساعات کاری خلبان ها این گونه بیان کردیم که دوره انجام وظایف پرواز هنگامی تمام می شود که خلبان ترمز نهایی چرخ های هواپیما را می کشد و هواپیما را به جایگاه نهایی خود در فرودگاه می رساند؛ با این حال، خلبان هنوز کارهایی دارد که باید انجام دهد. هر چند که انجام این کارها با خستگی زیاد، دیگر هیچ گونه خطری برای مسافران پیاده شده ندارد اما به هر حال خود خلبان که باید سالم به خانه اش برسد! بنابراین تمام این زمان ها را به عنوان ساعات کاری خلبان ها در نظر می گیرند.
یک خلبانی که برای شرکت هواپیمایی ارزان قیمتی کار می کند عموما ۲ پرواز بلند مدت یا ۴ پرواز کوتاه مدت را برای یک روز انتخاب می کند. گاهی نیز ۲ پرواز بلند مدت با ۲ پرواز کوتاه مدت را با یکدیگر ادغام می کنند و یک در میان انجام می دهند. در مجموع یادتان باشد که شرکت های هواپیمایی سیاست های بسیار پیچیده ای دارند و اگر قصد دارید تا زمانی شما هم خلبان شوید، بایستی این قوانین ساعات کاری خلبان ها یا خدمه پروازی را بپذیرید.
هر شرکت هواپیمایی در دنیا نسبت به تمام کارهایی که خلبان هایش انجام می دهند، مسئولیت داشته و گاهی باید به مسافران جواب بدهند. همچنین وجود خلبانی ماهر و با تجربه می تواند خیال آن ها را از بسیاری از جهات راحت نماید. به همین دلیل درآمد خلبان ها بالا بوده و شرکت های هواپیمایی عموما سعی می کنند تا جایی که می توانند از توان خلبان های خود نهایت استفاده را ببرند. در ادامه یک روز کاری عادی خلبانی در انگلیس را برایتان معرفی می کنیم.
یک روز عادی و ساعات کاری خلبان ها در کشوری همانند انگلیس به این شکل شروع می شود که خلبان مورد نظر مثال ما، صبح زود (عموما یک ساعت قبل از پرواز) وارد فرودگاه می شود. پروازی را از انگلیس به سمت کشورهای مدیترانه ای شاید مقصدی در اسپانیا را شروع می کند و دوباره باز می گردد. پس از آن دوباره برای مقصدی نزدیک تر (شاید با بازه زمانی یک ساعته) حرکت می کند. کشوری که تنها یک ساعت تا فرودگاه مبدا فاصله داشته باشد.
بیشترین ساعات کاری خلبان ها برای پرواز تحت نظر قوانین EASA که از ساعت ۶ صبح شروع شده باشد، حدود ۱۲ ساعت طول خواهد کشید. آیا فکر می کردید که یک خلبان در یک روز ۱۲ ساعت کار کند؟
فراموش نکنید هر چند دوره زمانی پروازها هنگامی تمام می شود که خلبان، ترمز چرخ های هواپیما را می کشد و هواپیما را در محل نهایی متوقف می کند؛ اما هنوز کارهای خلبان تمام نشده است. خلبان ها به همراه خدمه پرواز باید مسافران را بدرقه کنند. سپس آخرین بررسی های پرواز خود را انجام دهند. در دفتر پروازی تمام کارهای کاغذی مربوط به فرم ها را انجام دهند و شرح پرواز خود را بنویسند. در نهایت پس از انجام تمام این کارها، می توانند برای رفتن به سمت خانه، به پارکینگ فرودگاه بروند.
هنگامی که پروازی دیر حرکت می کند، در واقع چه اتفاقی می افتد؟ شاید از برای شما پیش آمده باشد که در پروازی شرکت کرده باشید و از خلبانان، خدمه کابین یا خدمه پرواز شنیده باشید که «خلبان ها خارج از ساعت هستند». این جمله که خلبان ها خارج از ساعت کاری هستند به این معنی نیست که خلبانی تنها کمی خسته است و دیگر نمی تواند در طول روز به این دلیل کار کند. در این موردی که مثال زدیم منظور این است که ساعات کاری خلبان ها بیش از ۱۲ ساعت کاری در طول روز شده است. در نتیجه هر چند که خلبانی واقعا خسته نباشد و بتواند پروازی کوتاه مدت را انجام دهد اما بر طبق قوانین، به او اجازه این کار داده نمی شود.
به طور کلی خلبان ها به ۱۲ ساعت استراحت بعد از ۱۲ ساعت پرواز احتیاج دارند. در واقع هر میزان که ساعات کاری خلبان ها طول بکشد، باید به همان میزان هم زمان استراحت آن ها باشد. اگر خلبانی حدود ۸ ساعت در حال انجام وظیفه باشد، می تواند ۱۲ ساعت استراحت داشته باشد؛ اما اگر خلبانی ۱۶ ساعت کاری داشته باشد، تنها می تواند ۱۶ ساعت استراحت نماید. برای این موضوع قوانین خاصی وجود دارد.
همچنین اگر تاخیری در زمان پروازها رخ دهد و در بعضی از شرایط که خلبانی از مبدا اصلی خود دور است، زمان استراحت آن ها کمتر خواهد شد. همچنین ساعات استراحت خدمه پرواز می تواند در طول پرواز بین آن ها تقسیم شود. اگر خدمه ای در هتل استراحت کرده اند، می توانند جای خود را با خدمه خسته ای عوض کنند یا حتی در طول پرواز استراحت نمایند.
کاپیتان پرواز دارای اختیاری است که به آن صلاحدید و اختیار کاپیتان می گویند. به طور مثال اگر ساعات کاری خلبان ها و خدمه پرواز ۱۲ ساعت کاری در روز شده است. کاپیتان پرواز می تواند تصمیم بگیرد که آیا پرواز دیگری انجام شود یا نه! کاپیتان پرواز با بررسی تمام فاکتورها و عواملی که در پرواز وجود دارد و بررسی میزان خستگی خدمه پرواز می تواند به صلاحدید خود، پرواز را تا ۳ ساعت دیگر ادامه دهد. اگر پرواز او بیش از ۳ ساعت طول می کشد، خلبان موظف خواهد بود تا هواپیما را در نزدیکترین فرودگاه ممکن فرود بیاورد. به خاطر داشته باشید که صلاحدید کاپیتان تنها در مورد ساعات کاری پروازهای کوتاه مدت آن هم در شرایطی مشابه آنچه که گفته شد، مجاز شمرده می شود.
در این بین، شرکت های هواپیمایی و ایرلاین ها به هیچ وجه نمی توانند به خلبان ها فشار کاری در مورد ساعات کاری خلبان ها و خدمه پرواز وارد کنند. موضوع گفته شده در بالا نیز، تنها به عهده کاپیتان پرواز است. ایرلاین ها تنها می توانند از خدمه پرواز و خلبان ها راجع به این موضوع ها سوال بپرسند. در این میان، موضوع پرواز های بلند مدت بسیار متفاوت خواهد بود.
بسیاری از پروازهای طولانی مدت در دنیا هستند که بیش از ۱۲ ساعت طول می کشند. تازه این زمان پروازی جدای از زمان کلی ساعات کاری خلبان ها و خدمه پرواز خواهد بود. در پروازهای طولانی مدت عموما بیش از دو خلبان در پرواز قرار می دهند. به این صورت که اگر پروازی بیش از ۱۳ ساعت زمان می برد و بخواهد مقررات EASA به آن اجازه پرواز دهد، حداقل ۳ خلبان و گاهی ۲ خلبان کمکی را در پرواز قرار می دهد.
خلبان های کمکی در کابین استراحت خلبان ها و خدمه پرواز استراحت می کنند تا در نهایت شیفت پروازی را در هنگام پرواز با خلبان های خسته تعویض کنند. در این شرایط مقررات EASA به ایرلاین ها اجازه خواهد داد تا ۳ ساعت دیگر هم به پروازها اضافه کنند و در مجموع پروازهایی با مدت زمان سفر ۱۶ ساعت را برنامه ریزی نمایند.
در پروازهای طولانی مدتی که هواپیما، کابین استراحت برای خدمه ندارد، گاهی برای استراحت خلبان خسته، یک صندلی درجه یک (فرست کلاس) به دور از مسافران برای او در نظر می گیرند.
منبع: flightdeckfriend.com