شاید ندانید که یکی از زیبایی‌ها و جاذبه‌های تاریخی شهر یزد، مدرسه ضیائیه یا همان زندان اسکندریه است. اگر به یزد سفر کردید حتماً از این جاذبه یزد دیدن کنید. یک بنای خشتی با گنبدی بسیار بزرگ که در قلب بافت تاریخی یزد قرار گرفته و به‌خوبی در میان سایر بناهای تاریخی خودنمایی می‌کند. این بنا، بنایی باشکوه و تماشایی است که حتی حافظ شیرازی هم در وصف آن شعر سروده است. ما در این مطلب در ادامه با شما هستیم تا بررسی کنیم که چگونه زندان اسکندر یزد به مدرسه ضیایی تبدیل شد؟!
برای خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل در یزد به الی گشت مراجعه کنید
مدرسه ضیائیه که زمانی همه آن را با نام زندان اسکندریه می‌شناختند، در اصل متعلق به قرن هفتم هجری است که توسط فردی با نام “ضیاءالدین حسی رضی” بنا شد. زندان اسکندریه در ۴۷ سال ساخته شد. اما در حال حاضر یک بنای کاملاً تاریخی و یک جاذبه بی‌نظیر در یزد به‌حساب می‌آید. البته برخی بر این اعتقادند که زندان اسکندریه بعد از حمله اسکندر مقدونی بنا شد و واقعاً یک زندان بود. بعدها هم تغییر کاربری داد و به مدرسه علمیه بدل شد. درهرحال هر داستانی که پشت ساخت این بنا باشد، مهم نیست. چون این بنا سال‌ها مرکز مذهبی و علمی بوده و افراد زیادی در آن تحصیلات خود را انجام دادند.
مطالب مرتبط: راهنمای سفر به یزد معرفی ۸ مورد از مناطق گردشگری یزد
طراحی معماری مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندریه بسیار ساده اما منحصربه‌فرد است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در این زندان هیچ‌گونه کاشی‌کاری انجام نشده و تزییناتی وجود ندارد. در ساخت این بنا صرفاً خشت خام به‌کاررفته و همین موضوع سبب شده که این بنا به‌شدت ساده باشد. ضمن اینکه وجود چندین حیاط و چندین درب ورودی که برای آن در نظر گرفته شده است کمک می‌کند تا رفت‌وآمد و تردد در آن به‌آسانی انجام شود. همچنین این بنا در عین ساده‌بودن از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده که در ادامه آن‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
گنبد این زندان یا مسجد ارتفاعی بیشتر از ۱۸ متر دارد. طراحی آن با نقوش ظریف و زیبایی انجام شده که شکوه و عظمت آن را صدچندان کرده است. همچنین گچ‌بری‌های که درون گنبد هستند با رنگ‌های طلایی یا لاجوردی تزیین شده‌اند و جلوه خاصی را در آن به وجود آورده‌اند. ناگفته نماند که فضای زیرین در قسمت گنبد یک تالار بزرگ و عظیم سنگ‌فرش‌شده است که در حال حاضر کاربری موزه دارد.
قسمت شبستان در این مدرسه از رواق‌های کوچک و بزرگی تشکیل شده و قسمت محراب شما را به آرامشی قلبی و عمیق فرامی‌خواند. جالب است بدانید که محراب حال و هوایی کاملاً مذهبی را به این بنا بخشیده است.
مانند سایر بناهای سنتی و زیبای شهر یزد، در ساخت این زندان یا مدرسه هم برای خنک‌شدن هوای داخل بنا بادگیر ساخته‌اند. همان‌طور که می‌دانید یزد آب‌وهوای بسیار گرمی دارد و در دل کویر قرار گرفته که اگر بادگیرها نباشد تحمل آب‌وهوای داغ این شهر ممکن نخواهد بود. این سیستم خنک‌کننده کمک می‌کند تا جریان هوا در فضای شما حرکت کرده، جریان یابد و دمای هوا را به نحو چشمگیری کاهش دهد.
این بنا یک چاه هم دارد که ۲ متر قطر داشته و با طی‌کردن ۳۸ پله در نهایت شما را به سردابی به عمق ۵ متر خواهد رساند. در گذشته با استفاده از این چاه آب شرب موردنیاز را تهیه می‌کردند. ضمن اینکه با وجود یک حوض کوچک در این فضا با آرامشی دلنشین و فضایی بسیار خوشایند روبرو می‌شوید. این قسمت از مجموعه مساحت زیادی ندارد اما کاملاً قابل‌دیدن و دسترسی است.
برای اینکه به این زندان برسید اول از همه باید از بافت تاریخی شهر یزد عبور کرده و به محله فرهادان بروید. این بنای مجلل و تاریخی در فاصله اندکی از پارک فهادان واقع شده است. مسیر دسترسی به این بنای زیبا، راحت و اولیه است و شما به‌سرعت می‌توانید با خودرو شخصی خود را به این مکان برسانید. البته توصیه ما این است که چون این بنا در بافت تاریخی واقع شده، پس حتماً با پای پیاده به ملاقات آن بروید.
در اطراف زندان اسکندریه یا مدرسه ضیائیه دیدنی‌های فراوانی وجود دارد. خصوصاً کافه‌های کوچک و بزرگ زیادی در اطراف این مکان قرار دارند که می‌توانند شما را به یک فنجان نوشیدنی سرد یا گرم مهمان کنند. ضمن اینکه در جوار این بنا چند فروشگاه صنایع‌دستی هم طراحی و تعبیه شده‌اند که محصولات زیبایی مانند صنایع‌دستی سفالین را به فروش می‌رسانند.
در اطراف این مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر در شهر یزد هتل های متعددی مانند هتل فهادان، هتل جنگل، هتل گیتی، هتل سنتی قنات و هتل سنتی پارس قرار دارند. این هتل‌ها از جمله اقامتگاه‌ها و هتل های نزدیکی هستند که می‌توانند اقامتی فراموش‌نشدنی را در بهترین شرایط برای شما رقم بزنند.
از جمله جاذبه‌های اطراف این بنا می‌توان به بقعه ۱۲ امام، خانه هنر یزد، خانه لاری‌ها، آسیاب وزیر و به مسجد جامع یزد اشاره کرد.
در این مطلب تلاش کردیم تا شما را با مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندریه و نحوه تبدیل‌شدن زندان به مدرسه آشنا کنیم. البته این بنا تنها یکی از هزاران بنای تاریخی و منحصربه‌فرد شهر یزد بوده که در نوع خود متفاوت و خاص است. اگر به یزد سفر کردید توصیه ما این است که حتماً یک کفش راحت و محکم انتخاب کنید. چون قدم‌زدن در بافت تاریخی و بناهای قدیمی و سنتی این شهر بزرگ‌ترین و جذاب‌ترین سرگرمی آن محسوب می‌شود.