زبان ها در طول زمان با تغییرات زیادی مواجه بوده اند. زبان ابزاری است که مردم به کمک آن با یکدیگر صحبت کرده و با هم ارتباط برقرار می کنند. انسان ها نیز در طول زمان و هم گام با زبان ها تغییرات زیادی متحمل شده اند و گاهی وقوع این تغییرات، باعث حذف برخی زبان ها در طول زمان شده است.
از جمله زبان هایی که امروزه مردم کمتری به آن زبان حرف می زنند، تساکونیکا است. ما امروز قصد داریم این زبان را به شما معرفی کنیم و تلاش هایی که آخرین بازماندگان قوم اسپارت برای حفظ این زبان انجام می دهند را بازگو کنیم.
معرفی زبان تساکونیکا
ممکن است برای برخی این سوال پیش آید آید که تساکونیکا چگونه زبانی است و اینکه چرا ما تصمیم گرفته ایم در مورد این زبان اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. تساکونیکا بر پایه و اساس دوریک است و اسپارتی ها به این زبان سخن می گفته اند.
اسپارت یا اسپارته یکی از مشهورترین شهرهای باستانی یونان و در شبه جزیره موره یونان واقع بوده است. تساکونیکا زبانی است که در آن بیشتر نمادها به صورت آوایی است. این زبان با سایر زبان ها تفاوت هایی از نظر ساختار و تلفظ دارد.
تساکونیکا یکی از زبان هایی است که در دوره باستان تکلم می شد و به همین دلیل است که قسمت عمده ای از این زبان قابل درک نیست و درک و فهم آن ها مشکل است.
النی مانو اعتقاد دارد که این زبان یکی از اصلی ترین و مهم ترین مدارکی است که ثابت می کند که او و همه قطارهایش به اسپارت ها تعلق دارند و ثابت می کند که آن ها از نواده ها و بازمانده های اسپارتا هستند.
النی و تمام کسانی که مانند او فکر می کنند می گویند که وقتی به منطقه اسپارت عزیمت می کنیم درست مانند این است که دو مرتبه به خانه ای که در آن سکونت داشته ایم برگشته و احساس آرامش می کنیم.
یکی از روستاهای کشور یونان که در آن برخی از مردم به زبان تساکونیکا صحبت می کنند روستای پراملانا است. روستای پراملانا و برخی روستاهایی که هنوز هم آوای این زبان در آن به گوش می رسد با ایالت اسپارت حدود ۵۵ تا ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارند و عموما نیز در قسمت شمال شرق آن واقع شده اند.
برخی اظهار می کنند علت اینکه هنوز این زبان زنده است و به طور کامل از بین نرفته به دلیل وجود همین فاصله تا اسپارت بوده است.
کسانی که دوست دارند بدانند این زبان چه ویژگی هایی دارد باید به تاریخ نگاهی کنند. این زبان از زندگی ساده و سخت مردمانی که آن را برای تکلم و صحبت انتخاب کرده بودند طبعیت کرده و زبانی شفاهی بوده است. دوریان ها از این زبان تنها در هنگامی که ضرورت داشته است استفاده می کردند و معمولا چیزی نوشته نمی شد.
به مردم لاکونیا که به زبان تساکونیا صحبت می کردند لکونیک گفته می شد. لکونیک به معنی انسانی است که بسیار کم حرف می زند و از آنجایی که مردم این شهر نیز بسیار مختصر صحبت کرده و معمولا عباراتی بسیار پر مغز و با معنا می گفتند آن ها را لکونیک می خواندند؛ یعنی انسان هایی که بسیار کم حرف می زدند.
تعداد لغاتی که در این زبان وجود دارد زیاد نیست و تعداد کلمات آن چیزی بین ۸ تا ۱۰ هزار عدد برآورد شده است. این در مقایسه با زبان یونانی مدرن که حدود ۵ میلیون کلمه در آن وجود دارد بسیار ناچیز و کم به نظر می رسد.
رئیس دپارتمان یونان مدرن گفته است که این زبان ادبیات ندارد، اما عباراتی که می توان به وسیله آن ها عشق و محبت را ابراز کرد در آن به وفور یافت می شود و این نیز می توان یکی از ویژگی های جالب توجه زبان تساکونیکا به شمار رود.
از دیگر ویژگی هایی که می توان در مورد زبان تساکونیکا به آن اشاره کرد ارجح بودن کیفیت به کمیت است. این زبان آواهای خاص خود را دارد و نوشتن آن ها کار سختی به نظر می رسد. در ضمن معمولا کمیت پایین در این زبان مشکل زا نیست؛ زیرا جاهایی که نیاز به استفاده از یک کلمه حس می شده کلمات موجود در یونانی مدرن و فرانسوی به کار گرفته می شده است.
در سال ۳۹۶ میلادی ویزیگوت با اسپارت وارد جنگ شده و ویزیگوت ها توانستند اسپارت ها را شکست دهند. همین شکست باعث شد که مردم، شهر اسپارت را رها کرده و به مناطق کوهستانی که در همان اطراف وجود داشت پناه ببرند و زندگی کنند. در طی سال ها نیز تساکونیکا بین مناطق کشاورزی توانست باقی بماند و از یک نسل به نسل دیگر انتقال داده شود.
جوامعی که بدین شکل تشکیل شده بود تا زمان جنگ استقلال یونان مناطق دور افتاده ای محسوب می شدند، اما وقتی یونان پیشرفت کرد زیر ساخت ها با پیشرفت و تحولات زیادی مواجه شدند، آموزش نیز سراسری شد و مناطق دور افتاده نیز از این حالت خارج شدند.
در همین ایام و روزها بود که جاده ها ساخته شدند و بندرها نیز کار خود را شروع کرده و روستاییان توانستند بسیار راحت تر از قبل به خارج از روستا بروند. روستایی که مردم در آن هنوز به زبان تساکونیکا صحبت می کردند با تغییرات و پیشرفت های خوبی همراه شد.
از جمله این تغییرات می توان به برق کشی اشاره کرد. وقتی برق به این روستا وارد شد مردم در رسانه های ملی مطرح شدند و این زبان و مردمی که با آن تکلم می کردند مورد توجه قرار گرفتند.
از دیگر عواملی که باعث شد این زبان بیشتر به بقیه معرفی شود پیدا کردن موقعیت های شغلی بود. بسیاری از افرادی که در این روستا زندگی می کردند به دیگر مناطق سفر کردند تا بتوانند برای خود یک شغل مناسب پیدا کنند.
از جمله این افراد می توان به پانوس مارنریس اشاره کرد. این فرد یک معلم، ترانه سرا و شاعر است و زبان تساکونیکا را به مشتاقان و علاقه مندان این زبان یاد می دهد. وی مدیر وبسایت تساکونیکا است.
مساله ای که مارنیس از بیان آن بسیار ابراز ناراحتی می کرد فراموش شدن این زبان بود. وی گفته است که تا زمانی که او به امریکا مهاجرت نکرده بود و در روستایش زندگی می کرد همه مردم روستا و اغلب روستاهایی که در اطراف وجود داشتند به این زبان صحبت می کردند.
اما هر بار که وی به زادگاه خود و محلی که در آن متولد شده بود باز می گشت متوجه می شد که تعداد افرادی که در حال صحبت کردن به این زبان هستند روز به روز کاهش پیدا می کند.
در دهه های ۶۰ و ۷۰ میلادی نظر عموم مردم در مورد زبان تساکونیکا تغییرکرد و این زبان به گنجی با ارزش تبدیل شد. حتی کار به جایی کشیده شد که بسیاری از جوانان روستا به پدربزرگ ها و مادربزرگ هایشان خرده می گرفتند که چرا این زبان را به آن ها آموزش نداده اند.
در طی سال های گذشته بسیاری افراد از جمله معلمان و سیاستمداران تمام سعی و تلاش خود را به کار گرفته اند تا این زبان را دوباره زنده کرده و از فراموشی آن جلوگیری کند. علائم و نشان هایی این زبان در شهرهایی مانند لئونیدیو هم به زبان یونانی مدرن و هم به زبان تساکونیکا نوشته شده است و از مردم درخواست شده است که به این زبان صحبت کنند.
چیزی که امروزه می توان به وضوح شاهد آن بود این است که صحبت نکردن به این زبان بسیار شرم آور به نظر می رسد. شهردار شهر کیونوریای جنوبی عنوان کرده است که به زبان تساکونیایی افتخار می کند. او از رویای خود صحبت و ذکر کرده که دوست دارد روزی را ببیند که در آن روز اغلب تساکونیایی ها بتوانند به این زبان حرف بزنند.