نغمه های طبیعت در روستای برگ جهان

 روستای بسیار زیبای برگ جهان با کوه‌های بلند و سربه‌فلک‌کشیده محاصره شده و روستا در دامنه این کوه‌ها مانند یک نگین زیبا که به رنگ سبز است، خودنمایی می‌کند و نظر بسیاری از مسافران این منطقه را به خود جلب می‌کند و مساحتی برابر با ۳۰ هکتار دارد. همین که موقعیت این روستا کوهستانی است و آب‌وهوای معتدلی دارد باعث شده است باغ‌های میوه، مزارع و دشت‌های آباد، آبشار و رودخانه‌ای پرآب داشته باشد به‌طوری که باید گفت باعث شده است طبیعتی زنده در روستای کم‌نظیری به نام برگ جهان که طرف‌داران بسیاری بین طبیعت‌گردان دارد، به وجود بیاید.

 جمعیت ساکنین روستای برگ جهان حدوداً هزار نفر تخمین زده شده است. به دلیل وجود رودخانه پرآب در روستای برگ جهان و زمین‌ها و مراتع پر علف، شغل بیشتر روستاییان کشاورزی، باغداری و پرورش دام است و برخی دیگر از اهالی روستا هم به فعالیت‌های خدماتی و تهیه صنایع‌دستی مانند نمدمالی، گلیم‌بافی، جاجیم و چادرشب‌بافی و جوال‌دوزی مشغول هستند. در حال حاضر باغداری و صنایع‌دستی بیشترین رونق را در این روستا ایجاد کرده‌اند و درآمد چشمگیری برای روستاییان دارد. اهالی این روستا به زبان فارسی و گویشی که خاص روستای برگ جهان است صحبت می‌کنند و به حفظ سنت‌هایشان علاقه بسیاری دارند، به‌طوری که هنوز هم‌بازی‌های هفت‌سنگ و الک‌دولک در بین جوانان و کودکان روستا طرف‌داران بسیاری دارد و این در حالی است که امروزه گرایش و علاقه بسیاری از کودکان به فنّاوری و بازی‌های مجازی است. همچنین مراسم‌های عزاداری بسیار زیبایی با هنرنمایی تعزیه‌خوان‌ها برگزار می‌شود.

آب آشامیدنی روستا را چشمه‌های اطراف روستا تأمین می‌کند و با استفاده از لوله‌کشی به روستا می‌رسد و به مصرف عموم مردم می‌رسد. روستای برگ جهان مانند بیشتر روستاهای ایران، پر از میوه‌ها و محصولات ارگانیک دامی و کشاورزی است که نظیرش را در جایی پیدا نمی‌کنید و بسیار باکیفیت و خوشمزه است. گندم، جو، بنشن، سیب، گردو، زردآلو، گیلاس، آلبالو، هلو، ازگیل، فرآورده‌های لبنی مثل شیر، ماست، کره، کشک و پنیر از محصولات طبیعی است که در این روستا به طور ارگانیک تهیه می‌شوند. از بین همه خوراکی‌های روستای برگ جهان، عسل و گردو برگ جهان شهرت بیشتری دارند و در نظر بسیاری شناخته شده است.

 روستای برگ جهان نسبت به سایر روستاها و جاهای دیدنی که در لواسان وجود دارد از ارتفاع بیشتری از سطح دریا برخوردار است و از مناطق کوهستانی ایران به شمار می‌رود. با این تفاسیر در فصول زمستان و پاییز در این روستا شاهد برف و کولاک و یخ‌بندان‌های شدیدی هستیم. از اواخر ماه‌های آبان و آذر هوا به‌شدت رو به سردی می‌رود و ننه سرمای معروف کم‌کم لباس سفیدرنگش را که از جنس برف است، به تن روستا می‌کند و تفریحات برفی را برای روستاییان فراهم می‌آورد.

 باران و سرمای پاییزی که این روستا دارد را کنار بگذاریم، کوچه‌باغ‌هایی که با برگ‌های نارنجی و زرد درختانش فرش شده است و جلوه‌ای زیبا به روستا بخشیده است، صفای بسیاری برای پیاده‌روی دارد و جان می‌دهد برای پرکردن سینه ساکنان و مسافران از تمیزترین هوای مناطق بکر تهران!

 با سپری‌شدن فصل زمستان و فرارسیدن فصل بهار، روستای زیبا و بکر برگ جهان آرام‌آرام از خواب زمستانی بیدار می‌شود و با گرم‌شدن هوا، درختان و گل‌های شقایق زیبایی که در این روستا روییده‌اند جان تازه‌ای می‌گیرند. حتی در اوج گرمای تابستان هم در این روستا از گرمای کلافه‌کننده شهر تهران خبری نیست و آب‌وهوای معتدل و بسیار مناسبی را دارا است. 

 روستای زیبای برگ جهان از جاهای دیدنی اطراف تهران به شمار می‌آید که تقریباً یک ساعت با شهر تهران فاصله دارد. روستای برگ جهان از قدیمی‌ترین روستاهای شهر لواسان در استان تهران است که در فاصله ۱۱ کیلومتری روستای افجه واقع شده است و قدمت و زمان ساخت آن مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است. درختان قطور و بسیار کهن‌سال برگ جهان، سکه‌ها و سفالینه‌ها و قطعه‌هایی ناقص از ظرف‌های سفالی مربوط به عصر آهن که از این روستا طی تحقیقاتی کشف شده است، مهر تأییدی است که بر قدمت زیاد این روستا حکایت دارد.

باگذشت این‌همه سال و از سر گذراندن حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله و بسیاری دیگر از بلایای طبیعی دیگر، چیز زیادی از بافت تاریخی و خانه‌های کاهگلی روستا که اغلب آن‌ها از سنگ و گل و چوب ساخته شده بودند، باقی نمانده است و معماری‌های جدیدتر و ساختمان‌های چندطبقه و تجملی مانند شهر و روستاهای دیگر جایگزین این سازه‌ها شده است؛ اما با اینکه شکل کلی ظاهر روستا از لحاظ ساخت‌وساز مدرن‌تر شده ولی کوچه‌باغ‌ها و باغچه‌های سرسبز و رنگارنگ روستا حال و هوای ناب و آرامش‌بخش روستایی را حفظ کرده‌اند. در حال حاضر هم روستای برگ جهان یک منطقه توریستی و گردشگری و یکی از پربازدیدترین و معروف‌ترین روستاهای اطراف تهران به شمار می‌رود.

 رودبار، شاهان، سرده و پاده اسامی محلات اصلی و قدیمی این روستا هستند که به‌جز مسجدی در سرده که سبک معماری دوره پهلوی خود را حفظ کرده است، بقیه محلات ازنظر شکل ظاهری سازه‌ها تقریباً نو است.

 یکی از تأثیرگذارترین و پرتلاش‌ترین چهره‌های روستای برگ جهان که تمام تلاش خود را برای آبادانی و توسعه این روستا به کار برده است، آقای محمد همایون بوده است که اکثر اولین‌های روستا با نام ایشان یاد می‌شود. اولین حمام، اولین مدرسه، اولین مسجد و اولین جاده همگی به همت آقای همایون ساخته شده است.

 داستان‌های زیادی را پشت نام‌گذاری اسم روستای برگ جهان حکایت می‌کنند. دو تا از آن حکایت‌ها را که منطقی‌تر به نظر می‌رسد به طور مختصر و اجمالی بیان می‌کنیم. یکی از روایت‌های بیان شده شرح می‌دهد که یکی از پادشاهان ایرانی که برای شکار و تفریح به ارتفاعات کوهستانی و روستایی در شهر تهران رفته بود متوجه شد که شکل ظاهری به همراه سرسبزی این روستا مانند برگ است و نام آن را «برگ جهان» می‌گذارد. جالب است که اکنون هم شکل مانند برگ روستا در عکس‌های هوایی که از روستا گرفته می‌شود کاملاً مشخص و واضح است. گروه دوم هم روایت می‌کنند «برگ جهان» در اصل «بلگجان» یعنی «جایی پر از برگ» بوده است که از دوکلمه «بلگ» به معنی برگ و «جان» که پسوند مکان است ساخته شده است. نظریه دوم هم باتوجه‌به طبیعت بکر و سرسبزی که این روستا دارد خیلی دور از انتظار نیست.

 مردم روستا، این روستا را با نام‌های برگ جون، بلگجون، بلگیجهان و برگجون هم یاد می‌کنند.

 جاهای دیدنی که روستای برگ جهان دارد فقط به جاذبه‌های طبیعی محدود نمی‌شود و آثار تاریخی با قدمت بسیار زیادی هم در این روستا وجود دارد که برای گردشگران این روستا جلب‌توجه می‌کند. ترکیب طبیعت و تاریخ در روستای برگ جهان آن را به یکی از جذاب‌ترین و مکانی بی‌نظیر در جاهای دیدنی اطراف شهر تهران تبدیل کرده است.

 اولین مسجدی که در روستای برگ جهان بنا شد، تکیه سرده است که برای مردم روستای طبیعی و تاریخی برگ جهان اهمیت بسیار زیادی دارد. تا صدسال گذشته تنها حسینیه‌ای که در روستا وجود داشت تکیه سرده بود که در مراسم‌ها عزاداری و آیینی، مردم از روستاها و محله‌های اطراف مانند روستاهای پاده، روبارک و شاهان در این مسجد گرد هم جمع می‌شدند.

 در شکل اولیه این تکیه، دیوارها از جنس گل و ستون‌های آن از چوب ساخته شده است و سقف مسجد با طاق‌نما پوشیده شده بود. طاق‌نماها پشت‌بام هم دارند که معمولاً در مراسم‌ها زنان در آن قسمت می‌نشستند و از مراسم‌های برگزار شده مذهبی استفاده می‌کردند.

 «قلعه دختر» یا «قلعه بند» که مردم ساکن روستا نام «قزل ماما» هم به آن داده‌اند، اسم آتشکده‌ای است که از دوره حکومت ساسانی در روستای برگ جهان به‌جامانده است که اکنون جز چند دیوار و طاق تخریب شده چیزی از آن باقی نمانده است و متأسفانه تقریباً تخریب شده است. بقایای این قلعه نام‌برده در فاصله ۳ کیلومتری از شمال روستا واقع شده است. این قلعه از آثار تاریخی مهمی است که در این روستا وجود دارد و در فهرست آثار ملی ایران هم ثبت شده است و افتخاری تاریخی برای ایران عزیز به شمار می‌رود.

 قلعه دختر در ارتفاع ۳۱۸۰ متری از سطح دریا قرار دارد. اگر از دسته کسانی هستید که جز صخره‌نوردها یا کوهنوردان به‌حساب می‌آیید می‌توانید زمان بازدید از روستا یک برنامه صعود به قله قلعه دختر هم برای خودتان بچینید و از این تفریح در این روستا لذت کافی را ببرید.

 زندان خانه لار با غار خمیره یکی دیگر از جاهای دیدنی است که در روستای برگ جهان وجود دارد و به محبوبیت و معروفیت این روستا افزون می‌کند و در قسمت شمال غرب روستا واقع شده است. این زندان با زندان‌های ساخته‌شده امروزی که می‌شناسید کمی تفاوت دارد؛ این زندان خانه‌ای به شکل یک غار در ارتفاعات کوه‌های روستای برگ جهان حفاری شده است که در زمان‌های دورتر از این محل برای بازداشت و تبعید مجرمان استفاده می‌کردند. طول این غار ۳۰ متر و طول و عرض دهانه آن ۲ متر است و داخل غار چند مسیر فرعی با عمق کم به چشم می‌خورد.

 این زندان که از نظر ظاهری بسیار باصفا است اکنون دیگر کاربری گذشته را ندارد و به‌عنوان یک جاذبه دیدنی یا موقعیتی برای صعود کوهنوردان به حیات خودش در این روستا ادامه می‌دهد. بازدید از این غار هیچ هزینه و خطری برای غارنوردان ندارد و با خیالی راحت می‌توانید به تفریح و گشت‌وگذار بپردازید.

معرفی جنگل های اطراف تهران

آشنایی با کاروانسراهای اطراف تهران

 اگر به قسمت غربی روستا قدم بگذارید تپه تِنگِل‌خانه را از دور هم مشاهده می‌کنید. این تپه حدود ۱۲۰ متر طول و ۴۵ متر ارتفاع دارد و وقتی به بالاترین قسمت آن پا می‌گذارید همه باغ‌ها و مزرعه‌هایی که در روستا وجود دارد زیر پایتان قرار می‌گیرد. اگر از اهالی روستا درباره تنگل‌خانه سؤال کنید، به شما می‌گویند که این تپه صدها سال پیش یک قلعه و دژ بسیار مستحکم بوده است که کاربری آن این‌گونه بوده است که مردم روستا هنگام خطر یا حملات دشمن در آنجا پناه می‌گرفتند و از خطرات احتمالی در امان می‌ماندند. این اثر تاریخی هم در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. 

 اگر اهل طبیعت‌گردی باشید احتمالاً اسم آبشار روستای برگ جهان برایتان بسیار آشنا است. به نظر برخی از گردشگران روستای برگ جهان نیمی از زیبایی و جذابیتش را مدیون همین آبشار زیبا است. ارتفاع این آبشار از سطح دریا ۲۲۰۰ متر اندازه‌گیری شده است و همین دلیلی است که باعث می‌شود در زمستان کاملاً یخ ببندد. اول‌ازهمه باید این موضوع را بدانید که برای بازدید از آبشار باید ۱.۵ ساعت پیاده‌روی کنید. البته در مسیر آن‌قدر مناظر دل‌فریب و جذاب می‌بینید که سختی راه را به‌کلی فراموش خواهید کرد و فقط جذابیت‌های مسیر چشم نواری می‌کند.

 برای رفتن به نزدیکی این آبشار باید به سمت شمال شرق روستا بروید و با گذر از کوچه‌ پس‌ کوچه‌های پیچ‌درپیچ خودتان را به مسیر صعود به کوه سرسیاه غار یا سیاه‌چال نزدیک کنید. در میان راه چند آبشار کوچک را خواهید دید. برای رسیدن به آبشار اصلی به یک دوراهی می‌رسید که یک سر آن به رودخانه برگ جهان ختم می‌شود. همین راه را پیش بگیرید و در خلاف جریان آب حرکت کنید تا آبشار برگ جهان را ببینید و سفری خاطره‌انگیز برای خود به یادگار داشته باشید.

 برای اینکه از تهران به این روستا برسید دوراه پیش رویتان قرار دارد

 مسیر اول به این شکل است که از جاده دماوند باید به جاجرود و سپس سد لتیان بروید. بعد از اینکه از سد لتیان عبور کردید به سمت روستای نیک‌نام ده بپیچید. با گذشتن این مکان روستای برگ جهان را می‌بینید.

 مسیر دوم از روستای افجه عبور می‌کند. اگر تمایل داشته باشید می‌توانید سر راهتان در روستای افجه هم چند ساعتی توقف کنید باید از بزرگ‌راه بابایی تهران به سمت خروجی لشکرک بروید و سپس مسیرتان را به سمت لواسان ادامه دهید و ماشین را به سمت روستای افجه هدایت کنید. حدوداً ۱۵ دقیقه یا کمتر که مسیرتان را از جاده کوهستانی و پرپیچ‌وخمی به سمت شرق روستا ادامه دهید به روستای برگ جهان می‌رسید.

 بهترین و راحت‌ترین مسیری که برای با ماشین شخصی به این روستا رسیدن همان مسیر دوم است توضیح داده شد. سفر با ماشین شخصی اگر خستگی ناشی از رانندگی‌اش را نادیده بگیریم، جذابیت دیگری برای مسافرت به این روستا دارد. چون این مزیت را دارد که هروقت و هر جایی که دلتان خواست توقف کنید، از ماشین پیاده شوید و از مناظری که سر راهتان قرار دارد لذت ببرید؛ آن هم مسیر منتهی به روستای برگ جهان که وجب ‌به‌ وجب آن پر از حس و حال خوب و مناظر طبیعی بکر است.

 موقعیت مکانی روستای برگ جهان در واقع از توابع دهستان لواسان کوچک و بخش لواسانات شهرستان شمیرانات است که در قسمت شمال شرقی تهران واقع شده است.

 روستاهای اطراف تهران معمولاً فاصله زیادی با تهران ندارند و روستای برگ جهان یکی از نزدیک‌ترین این روستاهاست که فقط ۴۹ کیلومتر با شهر تهران فاصله دارد.

مطالب مرتبط

مراکز تفریحی در کیش و یک دیکشنری تصویری

خانه موتمن الاطبا؛ شاهکاری از معماری قاجاری در قلب تهران

تنگه چیتاب | سفری به اعماق طبیعت شگفت انگیز کهگیلویه و بویراحمد