حمل و نقل دوستدار محیط زیست رویکردی جدید در حمل و نقل است که در نظر دارد ضررهای زیست محیطی را کاهش داده و به حفظ منابع طبیعی کمک کند. این رویکرد به دنبال ایجاد تغییرات در سیستم‌های حمل و نقل است تا محیط زیست را حفظ کرده و تاثیرات منفی روی آن را کاهش دهد.
وقتی صحبت از یافتن سازگارترین راه‌های حمل و نقل به میان می‌آید، انتخاب یک راه حل قطعی سخت خواهد بود، چرا که اغلب اوقات باید عوامل زیادی را در نظر بگیریم. با این حال، برخی روش‌ها عملی‌تر و امکان پذیرتر هستند. در این مقاله از مجله الی گشت قصد داریم تا به صورت کامل سازگارترین راه‌های حمل و نقل، چه در مسافت کوتاه و چه راه دور، را بررسی کنیم.
تضمین بهترین قیمت بلیط هواپیما، بلیط قطار و رزرو هتل در تمامی نقاط جهان فقط در الی گشت.
دانشمندان ثابت کرده اند که دمای کره زمین در یک سال گذشته به میزان تقریبی ۰.۷۴ درجه سلسیوس افزایش یافته است. آن ها اثبات کرده اند که اگر این روند ادامه داشته باشد دمای زمین برای انسان ها و حیات وحش در قرن های بعد شرایط نامطلوبی را به وجود می آورد. خطرات حاصل از افزایش دمای زمین عبارتند از:
- آب شدن یخچال های قطبی و بالا آمدن آب اقیانوس ها و دریاها (بسیاری از مناطق ساحلی و مسکونی کره زمین به زیر آب فرو می رود.)
- بروز خشک سالی های دوره ای و طولانی مدت در نقاط گرم و خشک کره زمین
- گرمای سوزان و از بین رفتن بسیاری از جانداران در نقاط سردسیر و حتی مناطق گرم استوایی به علت افزایش گرمای هوا
- نابود شدن پوشش گیاهی در بسیاری از مناطق جهان
- بروز بیماری های عفونی که ناشی از رشد بی رویه میکروب ها و جانداران موذی است
و صدها مشکل دیگر که قطعا بعد از بروز این وقایع علنی می شوند.
همانگونه که در مباحث قبل بیان کردیم حمل و نقل ملی و بین المللی با وسایل مختلف اعم از خودروهای شخصی، هواپیما، اتوبوس و قطار یکی از مهم ترین عوامل بروز گرمایش زمین است. امروزه به دلایل مختلف میزان رفت و آمد افراد به شهرهای مختلف در یک کشور و یا کشورهای دیگر در قاره های جهان افزایش یافته است. نمی توان از چنین سفرهایی با هدف پیشگیری از افزایش دمای زمین جلوگیری کرد چرا که زندگی انسان امروز به این مسافرت های تفریحی، تجاری و کاری وابسته شده است.
تاثیری که سیستم حمل و نقل جهانی با استفاده از سوخت های فسیلی بر افزایش دمای زمین می گذارد از طریق افزایش گازهای گلخانه ای و بخصوص ازدیاد میزان مونوکسید کربن به وقوع می پیوندد. امروزه سعی شده است با تولید وسایل پیشرفته ای که نیاز به سوخت های فسیلی ندارند از افزایش میزان گازهای گلخانه ای در اتمسفر زمین جلوگیری گردد، اما توسعه این وسایل به قدری نیست که بتوان گفت مسئله گرمایش زمین را تا چند سال آینده حل می کنند.
برای مسافت‌های کوتاه مانند رفتن به سر کار یا بازدید از موزه در دوران تعطیلات میتوانید از وسایل زیر استفاده کنید. با استفاده از این روش‌ها هم آلودگی هوا را کاهش خواهید داد و هم در هزینه‌های خود صرفه جویی خواهید کرد. مسئله گرمایش زمین و خطرات زیست محیطی بسیار جدی هستند. به عنوان یک عضو مسئولیت پذیر در جامعه باید از راه‌های ممکن استفاده کنیم تا این خطرات و مشکلات را به حداقل برسانیم. در این مقاله از الی گشت تنها به مسئله حمل و نقل خواهیم پرداخت، اما شما از دیگر جنبه‌های حفاظت از محیط زیست غافل نشوید. امیدواریم با انتخاب روش‌هایی که در زیر مطرح میکنیم، به فرهنگ سازی استفاده از وسایل حمل و نقل دوستدار محیط زیست کمک کنید.
دوچرخه یکی از بهترین روش‌های حمل و نقل سازگار با محیط زیست است که برای مسافت‌های کوتاه مناسب ترین گزینه است. برای خریدهای روزمره، رفتن به محل کار یا دانشگاه، دوچرخه سواری بهترین گزینه برای رفت و آمد است. علاوه بر کارهای روزمره، میتوانید از آن برای بازدید از مکان‌های دیدنی شهر استفاده کنید. علاوه بر آن سوختی مصرف نمی‌کند و فضای کمتری را هم اشغال می‌کند و همچنین باعث میشود تا در ترافیک نمانید و به راحتی در رویدادهایی که در مکان‌های جذاب شهر شما رخ می‌دهد، شرکت کنید.
استفاده از دوچرخه تنها به محیط زیست اطراف شما کمک نمی‌کند، بلکه برای سلامتی شما هم مفید است. در ابتدا شاید عادت به آن سخت باشد، اما پس از مدتی تبدیل به بخشی از زندگی روزمره شما خواهد شد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که در برخی از شهرهای دنیا تنها وسیله نقلیه دوچرخه است، برای مثال در جزیره مکینا، از هیچ خودرویی استفاده نمی‌شود، حتی اگر بخواهید بسته‌ای از سایت آمازون یا جای دیگر تهیه کنید با دوچرخه یا اسب آن را به درب خانه می‌آورند!
یکی از روش‌های حمل و نقل دوستدار محیط زیست که این روزها در حال گسترش و توسعه است، دوچرخه‌های برقی هستند. دوچرخه‌های الکترونیکی از نیروی الکتریکی همراه با نیروی انسانی برای حرکت روبه‌جلو، استفاده می‌کنند و همچنین آنها گازهای سمی آزاد نمی‌کنند. علاوه بر این، اگر بتوانید باتری را با استفاده از انرژی خورشیدی شارژ کنید، تبدیل به وسیله‌ای ۱۰۰ درصد سازگار با محیط زیست می‌شوند. با سرمایه گذاری بر روی دوچرخه‌های برقی شما در دراز مدت پول خود را پس انداز خواهید کرد و دیگر در ترافیک نمی‌مانید و سریع به مقصد خواهید رسید.
حتی اگر دوچرخه برقی شما با انرژی برق شهری شارژ شود، تخمین زده میشود که ۴۰ تا ۱۴۰ برابر کمتر از یک خودرو گازسوز گاز گلخانه‌ای منتشر می‌کند.
برای کسانی که نمی‌توانند دوچرخه معمولی استفاده کنند یا قصد دارند سفرهای طولانی‌تری انجام دهند، یک دوچرخه برقی می‌تواند جایگزین خوبی باشد.
اکثر ترامواها از برق استفاده می‌کنند. اگر به شهر استانبول ترکیه سفر کرده باشید احتمالاً ترامواهای زیبای قرمز و مدل‌های جدیدتر را دیده‌اید. در استانبول ۴ خط تراموا با ۴۶ ایستگاه وجود دارد که یک شبکه ریلی ۲۳ کیلومتری را تشکیل می‌دهد. کشورهایی که انرژی خود را از منابع تجدید پذیر تأمین می‌کنند با نصب تراموا یا مترو یک راه پایدار عالی برای حرکت در شهر ایجاد کرده‌اند. علاوه بر آن، حرکت ترامواها منظم و معمولاً بسیار مقرون به صرفه هستند.
احتمالاً برخی از شما از روش کارپول استفاده کرده‌اید، در این روش برای سفر به نقاط خوش آب و هوا میتوانید با چند دوست، همکار یا همسایه همراه شوید و به جای استفاده از چند خودرو تک سرنشین، همگی از یک خودرو استفاده کنید. در واقع، یکی از بزرگترین مشکلات خودروها، نحوه استفاده ما از آنهاست. زمانی که هر فرد از خودرو شخصی خود استفاده می‌کند، به ازای هر نفر بنزین بیشتری مصرف میشود، متاسفانه یکی از بزرگترین مشکلاتی که در ایران مشاهده میکنیم! هر چه تعداد سرنشین کمتری به ازای هر خودرو باشد به این معنی است که خودروهای بیشتری در جاده خواهند بود که هم باعث آلودگی هوا می‌شوند و هم تراکم ترافیک و ناکارآمدی سفر جاده‌ای را افزایش می‌دهند. پس با کارپول (Carpooling) که یکی از روش‌های حمل و نقل دوستدار محیط زیست است، ردپای کربن و البته هزینه‌های بنزین خود را کاهش دهید.
سفر برای مسافت طولانی در حال حاضر به حمل و نقل متکی به سوخت فسیلی وابسته است. در نتیجه شاید پیدا کردن حمل و نقل دوستدار محیط زیست سخت باشد. با این حال ناامید نشوید، هنوز راه‌های زیادی وجود دارد که برای سفر کمترین صدمه را به محیط زیست اطراف خود وارد کنیم. برخی روش‌ها نیز در حال توسعه هستند و تا چند سال آینده شاهد استفاده گسترده از آنها خواهیم بود. در ادامه به این روش‌ها و همچنین وسایل نقلیه خواهیم پرداخت.
اتوبوس‌ها برخلاف دوچرخه‌ها، همچنان از سوخت فسیلی استفاده می‌کنند. با این حال، از آنجایی که اتوبوس‌ها افراد زیادی را حمل می‌کنند، نسبت به ماشین‌های شخصی با محیط زیست سازگارترند.
سفرهای طولانی با اتوبوس به معنای کاهش تعداد کلی وسایل نقلیه در جاده، کاهش انتشار CO2، آلودگی هوا و تراکم ترافیک است. برای مثال شما میتوانید مسافت تهران تا ایروان در ارمنستان را با اتوبوس، همراه با دوستان و آشنایان خود طی کنید یا اگر تنها سفر میکنید، شاید فرصتی باشد دوستانی جدید پیدا کنید؛ دوستانی که برای حفظ محیط زیست با شما هم عقیده هستند.
قطارها یکی دیگر از گزینه‌های حمل و نقل دوستدار محیط زیست هستند. این روش برای سفرهایی بین شهری یا کشورهای دور مناسب است. قطارها مزایای زیست محیطی مشابه‌ای با اتوبوس‌ها دارند. از آنجایی که ظرفیت حمل و نقل بالایی دارند، به راحتی تعداد زیادی از مردم را در فواصل مختلف جابه‌جا می‌کنند و در عین حال انتشار گازهای گلخانه‌ای را به حداقل می‌رسانند. برای مثال برای یک سفر تعطیلاتی جذاب به آنکارا، تنها لازم است از قطار تهران – آنکارا استفاده کنید تا هم به محیط زیست خود کمک کرده باشید و هم از تعطیلات خود لذت ببرید.
گزارش بی‌بی‌سی نشان می‌دهد که قطارهای یورواستار به ازای هر مسافر در هر کیلومتر مسافت تنها ۶ گرم دی‌اکسیدکربن تولید می‌کنند، درحالیکه ریل‌های داخلی ۴۱ گرم دی‌اکسیدکربن به ازای هر مسافر در هر کیلومتر، تولید کرده‌اند. در مقایسه، خودروهای شخصی ۱۷۱ گرم دی‌اکسیدکربن به ازای هر خودرو در هر کیلومتر گاز دی‌اکسیدکربن منتشر می‌کنند. در نتیجه، انتخاب قطارهای بین شهری که سریع، قابل اعتماد و راحت هستند، بهترین گزینه برای سفری سازگاری به محیط زیست خواهد بود.
گزینه دیگر در حمل و نقل دوستدار محیط زیست، انتخاب ماشین الکتریکی یا برقی است. خودروهای سنتی که پایگاه اصلی آن ایران است و متاسفانه هر ساله باعث بیماری های قلبی و پوستی و همچنین سرطان، آسم و مرگ میلیون ها ایرانی میشود از سوخت فسیلی استفاده می‌کنند، در مقابل خودروهای الکتریکی با برق یا انرژی خورشیدی قابل شارژ هستند. از آنجایی که خودروهای برقی به بنزین متکی نیستند، تاثیر زیست محیطی آنها کمتر از خودروهای معمولی خواهد بود.
محل زندگی مشخص می‌کند که برق ناحیه از روش‌های سازگار با محیط زیست به دست می‌آید یا خیر؟ کسانی که می‌خواهند اثرات زیست محیطی ماشین الکتریکی خود را به حداقل برسانند، بهتر است از انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی است فاده کنند. با این حال در کشور ما هنوز تاسیسات خورشیدی ایجاد نشده است، اما در کشورهای دیگر این امکان را دارید که برای بازدید از مکان‌های مختلف ماشین‌های الکتریکی را کرایه کنید و در جایگاه‌های مشخص آن را با انرژی خورشیدی شارژ نمایید. گسترش استفاده از انرژی خورشیدی مزایای دیگری نیز دارد، مانند کاهش قبوض و هزینه‌های بنزین!
اهل ماجراجویی هستید؟ شاید دوست داشته باشید سفر خود به کشورهای مختلف را از طریق هیچهایک انجام دهید. سفر مشترک یک راه سازگار با محیط زیست است که شما را به مقصد دلخواه می‌رساند. شما مسیرهای مختلف را با خودروهایی که حاضرند شما را بدون پرداخت هزینه‌ای به جایی برسانند، می‌پیمایید. به این ترتیب هم هزینه سفر خود را کاهش می‌دهید و هم از خودرو شخصی استفاده نمی‌کنید تا آلودگی محیط افزایش پیدا نکند. البته، این روش بیشتر برای کسانی مناسب است که روابط عمومی خوبی دارند و توان جسمی و بدنی کافی برای انتظار و پیاده روی را داشته باشند.
دوچرخه‌های معمولی یا الکترونیکی به دلیل آنکه گازهای گلخانه‌ای تولید نمی‌کنند برای مسافت‌های کوتاه مناسب هستند. برای سفرهای طولانی اتوبوس و سپس قطار بهترین گزینه خواهند بود.
خودروهای شخصی تک سرنشین و هواپیماها بیشترین آلودگی را به همراه دارند.
استفاده کردن از این وسایل مصرف کلی سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهد. با کاهش گازهای گلخانه‌ای مضر، هوا پاک‌تر و سلامتی افراد مختلف جامعه تضمین میشود.
متاسفانه، بیشتر برای مصارف داخل کشور میتوانید از اتوبوس یا قطار استفاده کنید. اما با انتخاب شرکت‌های هواپیمایی که در تلاش هستند با محیط زیست سازگار باشند و همچنین، اقامت در مناطقی که دوستدار محیط زیست هستند، در جبران صدمات به محیط زیست شرکت داشته باشید.
راه حل‌های زیادی برای سفر وجود دارد، در این میان انتخاب روش‌های حمل و نقل دوستدار محیط زیست ضروری است. بخش حمل و نقل یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی در جهان شناخته میشود. یک وسیله نقلیه معمولی حدود ۴.۶ متریک تن دی اکسید کربن در سال منتشر می کند. خوشبختانه، راه‌های جایگزین بهتری وجود دارد که برای سیاره ما ضرر کمتری دارند و ما در این محتوا به آن اشاره کرده‌ایم. اگر شما هم به گرمایش زمین و محیط زیست توجه میکنید، موارد گفته شده در این مقاله را رعایت کنید و به اطرافیان خودتون هم اطلاع بدید تا به ترتیب در کاهش آلودگی هوا و محیط نقشی سازنده ایفا کنید.