رویداد های بزرگ نظیر المپیک و جام جهانی فوتبال موجب پوشش و توجه رسانه ای و تحرک اقتصادی و اجتماعی برای دولت، بخش خصوصی و به طور کلی جامعه است و در نهایت منجر به درآمدزایی و بهبود کیفیت زندگی مردم می شود. یکی از مهم ترین جنبه هایی که هر کشوری را برای میزبانی جام جهانی جذب می کند، ورود گردشگران برای شرکت در این رویداد می باشد. این گردشگران به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم می باشند. گروه اول کسانی هستند که به طور مستقیم برای تماشای رقابت ها می آیند و گروه دوم کسانی هستند که به طور غیر مستقیم به دلیل پوشش رسانه ای بین المللی کشور قصد بازدید از این کشور را دارند.
کشور برزیل با توجه به میزبانی جام جهانی ۲۰۱۴، باید به بهترین شکل از این رویداد برای توسعه صنعت گردشگری خود بهره ببرد. یکی از مهترین اقدامات، از بین بردن تنگناها در برزیل می باشد. رشد نمایش عمومی کشور برزیل در عرصه بین المللی در دهه اخیر به اندازه کافی تحت نفوذ بخش خصوصی و عمومی نبوده است و این موجب شده است تا به طور شایسته از پتانسیل های گردشگری برزیل بهره برداری نشود. این حقیقت در زمینه کاهش کیفیت فرودگاه ها، همچنین رکود گردشگری در سال های اخیر نیز صادق بوده است.
پیش بینی ها نشان می دهد که اگر برزیل از تمامی ظرفیت ها و فرصت های بوجود آمده از این رویداد، بهره برداری کند، شاهد ۷۹% رشد تعداد گردشگران در سال ۲۰۱۴ خواهد بود و اثرات مثبتی در سال های بعد خواهد داشت.ورود گردشگران مستلزم سرمایه گذاری های زیاد در هتلداری، حمل و نقل، ارتباطات، فرهنگ، سرگرمی و صنایع خرده فروشی می باشد. انتظار می رود ورود گردشگران به دلیل رویداد جام جهانی، درآمد اضافی معادل ۱۲ میلیارد دلار برای شرکت های برزیلی ایجاد کند.
دستاوردهای گردشگری ناشی از رویداد جام جهانی منافع طولانی مدتی خواهد داشت و تعداد گردشگرانی که به دلیل این رویداد وارد برزیل می شوند (حدود ۵ میلیون) تا ۵ سال آینده نیز حفظ می شوند.
جام جهانی پایدار
تجزیه و تحلیل اثرات اجتماعی و اقتصادی
مدیران و مجریان رویداد بزرگی نظیر جام جهانی در کنار تمامی اقدامات و فعالیت هایی که قرار است انجام دهند، نباید مسئولیت های ذاتی این رویداد را فراموش کنند. توجه به جنبه های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی توسعه پایدار در چنین رویداد عظیمی منجر به کاهش هزینه های اجتماعی و زیست محیطی،
مصرف های بی رویه و ضررها همچنین کمک به یکپارچگی اجتماعی و توسعه افراد، جوامع و روابط بین جامعه و محیط زیست می شود.
با توجه به معیارهایی که توسط برنامه زیست محیطی سازمان ملل (UNEP) تعریف شده است، ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی توسعه پایدار باید با ۶ چالش اصلی مقابل یکپارچه شود:
• تغییرات اقلیمی
• مدیریت اکوسیستم
• کنترل زیست محیطی
• مواد زیان آور
• استفاده کارا از منابع طبیعی
سلامتی و امنیت کارکنان، بهبود شرایط کاری، ارایه حقوق و مزایا، کیفیت زندگی، تقویت سیستم های یادگیری و امنیت شغلی پس از پایان رویداد از مهمترین معیارهای جنبه اجتماعی توسعه پایدار جام جهانی می باشد.
کیفیت خدمات شهری، دسترسی، امنیت، دسترسی به اطلاعات، آموزش زیست محیطی و در دسترس بودن تسهیلات در هنگام برگزاری رویداد و بعد از آن، باید حفظ شود. سازمان های دولتی و خصوصی که در برگزاری رویداد جام جهانی مشارکت دارند باید در استفاده مسئولانه از مواد خام، محصولات و خدمات کوشا باشند. هدف اصلی، کاهش تولید دی اکسید کربن ناشی از سوخت های فسیلی (عامل اصلی اثر گلخانه ای) می باشد.
در سال ۲۰۰۶ فیفا برنامه ای به نام “هدف سبز” را برای کاهش تولید دی اکسید کربن به برگزار کنندگان جام جهانی فوتبال در آلمان ابلاغ کرد که بر ۴ جنبه آب، زباله، انرژی و حمل و نقل تمرکز داشت. میزان دی اکسید کربن تولید شده ناشی از فعالیت های جام جهانی ۲۰۱۰ معادل ۸۹۶۶۶۱ تن کربن بود که مقدار ۱۸۵۶۵۸۹ تن کربن نیز به دلیل حمل و نقل هوایی به آن اضافه می شد. میزان دی اکسید کربن تولید شده در جام جهانی ۲۰۱۰، هشت برابر جام جهانی ۲۰۰۶ بود (بدون در نظر گرفتن آلودگی حمل و نقل هوایی).
به طور کلی سفر های بین المللی با هواپیما ۶۷ % از دی اکسید کربن تولید شده در فعالیت های جام جهانی آفریقای جنوبی را به خود اختصاص دادند، زیرا اکثر تماشاگران و شرکت کنندگان با هواپیما وارد آفریقای جنوب شدند، جابجایی داخلی آنها نیز با همین وسیله بود. پیش بینی می شود به دلیل بزرگ بودن برزیل، همین مقدار آلودگی در جام جهانی ۲۰۱۴ ایجاد شود.
برای اندازه گیری عملکرد توسعه پایدار یک کشور، استان، شهر یا جامعه یک سری معیار باید تعریف شود. در اینجا به ۷ معیار ضروری برای داشتن یک جام جهانی پایدار اشاره شده است:
۱. حفاظت از انرژی و تغییرات اقلیمی: این معیار به مصرف بهینه انرژی با استفاده از فن آوری هایی که حداقل دی اکسید کربن را تولید می کنند، اشاره دارد.
۲. حفاظت از منابع آبی: این معیار در به کارگیری از فن آوری های استفاده مجدد از منابع آبی در محیط هایی نظیر استادیوم، هتل ها و مکان های توریستی و منابع جایگیزین برای تولید آب اشاره دارد.
۳. مدیریت یکپارچه زباله ها: این معیار به کاهش، استفاده مجدد و بازیافت زباله ها در محیط هایی نظیر استادیوم ها، هتل ها و مکان های توریستی اشاره دارد. اجرای این معیار مستلزم توسعه زیرساخت ها و آموزش می باشد.
۴. حمل و نقل، ترافیک و دسترسی: این معیار به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، دوچرخه و مسیر های پیاده که حداقل آلودگی را ایجاد می کنند، اشاره دارد.
۵. مناظر دیدنی و تنوع زیستی: این معیار به حفاظت از تنوع زیستی در چشم اندازهای طبیعی اشاره دارد. اجرای این معیار مستلزم اجرای برنامه های آموزشی برای کارکنان، دانش آموزان و بازدیدکنندگان می باشد.
۶. ساختمان های سبز و شیوه زندگی پایدار: این معیار به گسترش آگاهی در زمینه شیوه زندگی پایدار اشاره دارد. اجرای این معیار مستلزم توسعه پارک های اکولوژیکی و کمپین های آموزش زیست محیطی می باشد.
۷. پایداری در توسعه زیرساخت ها: این معیار به استفاده از گواهی های بین المللی نظیر (Leed، َAcqua و Breeam) برای تضمین پایدار بودن پروژه های زیرساختی نظیر استادیوم ها و در نظر گرفتن شاخص های ساخت و ساز پایدار اشاره دارد.