تنگه کول فرح ایذه، شاهدی بر شکوه تمدن خوزستان

شهر زیبای ایذه، یکی از شهرهای تاریخی و زیبای ایران زمین است که در استان محبوب خوزستان واقع شده است. این شهر تاریخی سابقه‌ای طولانی دارد و همین امر سبب شده است که مورد توجه گردشگران زیادی از نقاط مختلف جهان قرار گیرد. شگفتی‌های زیاد و زیبای این شهر تاریخی مورد توجه همگان است. در شهر زیبای ایذه آثار تاریخی و طبیعی زیادی وجود دارد که از میان آنها می‌توان به پل شالو، قلعه تل ،اشکف سلمان، محوطه باستانی شمی و…اشاره کرد، هر کدام از آثار موجود در ایذه زیبایی منحصر به فرد خود را دارد، به گونه ای که می‌توانید روزها در این شهر زیبا بمانید و از این همه درخشندگی هیجان زده شوید.

الی گشت قصد دارد شما را با بکرترین اثر موجود در ایذه تنگه کول فرح ایذه آشنا کند، در یک سفر ناب و دلپذیر با ما همراه شوید، تا لذتی دوباره همراه با الی گشت را به جانتان بچشانیم.

تنگه کول فرح ایذه کجاست؟

برای دسترسی از ایذه، از طریق بلوار جهاد می‌توانید به کول فرح بروید، پس از عبور از میدان جهاد، وارد جاده ایذه-دهدز می‌شوید، پس از طی حدودا ۲.۵ کیلومتر به روستای کول فرح می‌رسید. در قسمت انتهایی روستا، وارد فرعی دست راست می‌شوید. پس از طی کردن دو کیلومتر، به سنگ‌نگاره‌های کول فرح می‌رسید. این سنگ‌نگاره‌ها با عنوان «مجموعه باستانی کول فرح» در بین مردم معروف است.

تاریخچه کول فرح

این اثر تاریخی که مورد توجه باستان شناسان زیادی است، قدمت زیادی دارد. تاریخچه این اثر هنری که آینه ای تمام نما از برخی از مراسمات مذهبی گذشته است به دوران ساسانیان و عیلامیان بر می‌گردد.

تنگه کول فرح  و ویژگی هایش

کول به معنای دره و فرح به معنای شادی است، در گذشته این محل برای عبادت بوده است، مردمان آن زمان هنگامی که تصمیم مهمی داشتند به این تنگه می‌رفتند، آنها اعتقاد داشتند تنگه کول فرح برایشان بسیار خوش یمن است تنگه کول فرح بیشتر برای مراسمات مذهبی همچون دعا، نیایش و قربانی کردن مورد توجه بوده است. به همین دلیل اکثرا سنگ نگاره‌ها را که موضوع مذهبی دارند را در دره یا تنگه کول فرح ساخته شده اند. این سنگ نگاره‌ها دارای نوشته و بعضی دارای اشکال مختلف هستند که بعضی از آن‌ها انسان و یا حیوان و برخی دیگر نماد های خاصی را نشان می‌دهند.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید تنگه کول فرح به این دلیل برای عبادت مورد توجه است که در گذشته یکی از خدایان عیلامیان به نام نارسینا در این مشغول به عبادت شده است و این محل را جای مقدسی می‌دانسته است. این سنگ نگاره‌ها هرکدام یک آیین مذهبی را نشان می‌دهند که در گذشته مردم اهمیت زیادی را برای آیین‌های یاد شده در سنگ نگاره‌ها قائل بوده اند به طوری که آثاری از آن را در سنگ نگاره‌ها ثبت کرده‌اند تا بتوانند اهمیت این نمادها و این رسوم را به آیندگان نشان دهند.

چه چیزی سبب شهرت کول فرح شد؟

کول فرح دارای سنگ نگاره‌های زیبا و تاریخی زیادی است، وجود این آثار تاریخی سبب شده باستان شناسان زیادی از همه جا به بازدید این اثر تاریخی بیایند. جنس این سنگ‌نگاره ها از سنگ است به همین دلیل هنوز هم بعد از گذشتن سالیان سال، این سنگ نگاره ها به قوت خود باقی هستند و کمتر مورد آسیب واقع شده اند.

در میان جاذبه‌های طبیعی و آثار تاریخی، سنگ‌نگاره‌های کول فرح جایگاه ویژه‌ای دارند. این نقوش ‌برجسته و تاریخی هرکدام یادگاری از دوران عیلامیان هستند و بیانگر دوران گذشته تاریخ ایران زمین است. کتیبه‌های زیادی در کول فرح وجود دارد که هر کدام بیانگر آئین خاص از گذشته است. آنچه دراین کتیبه‌ها مشترکاً دیده می‌شود، وجود مراسم‌های مذهبی است که نشان از نیایشگاه بودن کول فرح دارد. 

در ادامه می خواهیم به معرفی سنگ نگاره‌های زیبا و باستانی کول فرح بپردازیم

در کول فرح ۶ سنگ نگاره وجود دارد، که به ترتیب به شرح آنها می پردازیم…

سنگ نگاره اول مراسم قربانی

اولین سنگ نگاره تنگه کول فرح، که در ارتفاع ۶ متری از کوه قرار دارد و پهنای آن حدود ۱متر و۷۰سانت است بر روی آن نشانی از مراسم قربانی نشان داده شده است.

در این نقش برجسته، شاه هانی، یکی از حاکمان مستقل آیاپیر در حال قربانی کردن  است. در این عکس نگاره تاریخی شاه کلاه گردی بر سر دارد و دو نفر او را همراهی می‌کنند که یکی از آن‌ها شوترورو، وزیر شاه است. جلوی عکس شاه، سه نوازنده با دو ساز چنگ و یک دف در حال نواختن هستند. در قسمت پایینی  تصویر یک شکارچی و یک بز کوهی قرار دارد. در زیر کنده‌کاری شکارچی، سه کاهن ایستاده‌اند و دو گاو نر و یک بز کوهی را هدایت می‌کنند. سه قوچ قربانی بدون سر در محل است که قربانی شده‌اند. کتیبه‌ای ۲۴ سطری در این سنگ‌نگاره موجود است که با خط عیلامی نگارش شده و از افراد حاضر در سنگ‌نگاره را با اسم نشان داده است.

این سنگ نگاره می‌تواند بیانگر برخی از آداب و رسوم دوران گذشته ایران زمین باشد.

به سراغ سنگ نگاره دوم برویم.

سنگ نگاره دوم

بر روی سنگ ‌نگاره دوم بازهم نشانی از قربانی کردن می‌توانید ببینید. در روی این سنگ فردی را می‌بینید که در حال نیایش است، در اطراف او چند نفر در حال همراهی با او هستند، در مقابل و اطراف آنها چندین قربانی را می‌توانید ببینید.

سنگ نگاره سوم حمل مجسمه خدای عیلامی

سنگ نگاره سوم، تخت سنگی بزرگ و چهار گوش حجاری شده است. روی این تخته سنگ تصویر چهار مرد دیده می شود که در حال حمل خدای عیلامی هستند، و افراد زیادی آنها را دنبال می کنند.

خدایی که در حال حمل شدن است دست به کمر ایستاده و در حال تماشای اطراف خود است.

در پشت مجسه کشیده شده در روی سنگ نگاره ۶۷ نفر در چهار صف واقع شده‌اند آنچه در ظاهر این تصویر می‌توانید متوجه شوید این است که دو نفر اول از افراد دیگر مهم‌تر و قد بلندتر هستند. در قسمت دیگری از این سنگ نگاره، چهار صف دیگر وجود دارد که مردان بسیاری دنبال آن هستند. در قسمت دیگر آن نقش برجسته، ۳۶ آهوی زیبا کشیده شده است که در کنار آنها  سه گاو بزرگ به‌سمت راست در حرکت‌اند. هفت مرد کوچک دیگر نیز در سنگ‌نگاره دیده می‌شوند که برهنه  هستند. درباره این مردان برهنه  گفته شده است که احتمالا، اسیر جنگی هستند .در گوشه دیگر نیز ۹ نفر قرار دارند که درحال رفتن به سمت شاه یا همان خدا هستند.

سنگ نگاره چهارم زیباترین سنگ نگاره

سنگ نگاره چهارم نسبت به همه سنگ نگاره ها زیباتر و سابقه‌ای طولانی‌تر دارد. در این سنگ نگاره شاه، در قسمت بالا قرار دارد و افرادی در حال هدیه دادن به شاه هستند. در قسمت دیگر چند نفر ایستاده اند که دست خود را دراز کرده اند و دست دیگر را در مقابل صورت خود برای احترام گرفته‌اند.

سنگ نگاره پنجم و مراسمات مذهبی

در این سنگ‌نگاره می‌توانید شاهد مراسمات مذهبی بر روی پنجمین اثر تاریخی این اثر باستانی باشید.

اینجا فردی عیلامی مقابل آتش ایستاده است در طرف دیگر آن می‌توانید بار دیگر شاهد قربانی بر روی زمین باشید .

در این تصویر نشانه‌ای از کاهنان دیده نمی‌شود احتمالا آنها به دلیل گذر زمان و فرسایش از بین‌ رفته باشند.

سنگ نگاره ششم و حمل خدایان

در این سنگ نگاره کول فرح باز می‌توانید شاهد حمل خدایان توسط افرادی خاص باشید، در سنگ نگاره سوم این اثر را مشاهده کرده‌اید.

نکات قابل توجه در سفر به کول فرح

اگر می‌خواهید به کول فرح سفر کنید و بازدیدی از گذشته این مرز و بوم داشته باشید بهتر است با تورهای گردشگری همراه شوید تا شما را در بهترین زمان برای سفر به این منطقه تاریخی همراهی کنند، شاید درک بعضی از نمادها در ابتدا برایتان دشوار باشد، اما با راهنمایی افراد کاربلد می‌توانید آنها را به راحتی درک کنید.

بازدید از کول فرح هر روز امکان پذیر نیست و از قبل باید از زمان باز بودن این نمایشگاه تاریخی مطلع شوید.

اگر به کول فرح رفتید باید مراقب این اثر تاریخی باشید و در حفظ آن و انتقال آن به آیندگان کوشا باشید .

آنچه در پایان باید گفت..

اگر اهل تماشای آثار باستانی هستید، یکی از تاریخی‌ترین مناطق دیدنی، در ایذه خوزستان قرار دارد، این اثر باستانی مورد توجه اکثر باستان شناسان است، در سفر به کول فرح باید حواستان را کاملا جمع کنید تا بتوانید نمادها را به خوبی تشخیص دهید و از درک آداب و رسوم گذشته به وجد بیایید. سفر کردن به مناطق باستانی حال و هوای خاص و جالبی را برایتان به ارمغان می‌آورد.

رفتن به مناطق باستانی لذتی وصف نشدنی دارد، هنگامی که غرق در این تصاویر نگار کاری شده در میان سنگ‌ها می‌شوید، شاید تصور کنید که همراه آنان در این مراسم‌ها بوده‌اید، این آثار تاریخی که همه یا برخی از آنها مراسم‌هایی نزدیک به مراسم‌های امروزی‌اند برایتان بسیار جالب خواهد بود.

الی گشت برایتان متنوع‌ترین سفرها را تدارک دیده است. با الی گشت همراه باشید تا شما را از مناطق سرسبز به کویرهای هیجان انگیز و زیباترین مناطق باستانی ایران زمین دعوت کند و لذتی ناب را برایتان به یادگار بگذارد. الی گشت می‌تواند شما را تا پایان رویایتان همراهی کند، و شما را به مناطقی ببرد که شاید تنها در فکر و خیالتان آنها را دیده باشید و یا جز تصویری از آنها چیزی در ذهنتان نباشد.

مقالات مرتبط

بهترین و معروفترین جاذبه های خوزستان

راهنمای سفر به خوزستان