رقص باله دریاچه قو یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین نمایش‌های باله در جهان است که در سال ۱۸۷۶ توسط پیوتر ایلیچ چایکوفسکی(Pyotr Ilyich Tchaikovsky)نوشته شد. این رقص برای اولین بار در ۴ مارس سال ۱۸۷۷ در مهم‌ترین تالار روسیه به نام تالار بالشوی(The Bolshoi Theatre) به نمایش درآمد و سپس در ۱۵ ژانویه ۱۸۹۵ در تئاتر ماریینسکی(Mariinsky Theatre) سنت پترزبورگ روی صحنه رفت. نسخه‌های مختلفی از این رقص موجود است در این مقاله قصد داریم اطلاعات بیشتری درباره رقص باله دریاچه قو سنت پترزبورگ در اختیار شما قرار دهیم. با الی گشت همراه باشید تا با این نمایش جذاب بیشتر آشنا شویم.
برای خرید آنلاین تور روسیه ( ۳ شب تور سنت پترزبورگ + ۳ شب تور مسکو ) از سامانه الی گشت اینجا کلیک کنید
رقص باله اگر چه ریشه در دوران رنسانس ایتالیا دارد اما فرم امروزی آن در کشورهای فرانسه و روسیه شکل‌گرفته است. برای آشنایی با تاریخچه رقص باله دریاچه قو باید به سال ۱۸۷۶ بازگردیم. در این سال پیوتر ایلیچ چایکوفسکی، آهنگساز معروف روسی با الهام از داستان‌های عامیانه روسی و آلمانی، باله دریاچه قو را ساخت. این نمایش در سال ۱۸۷۷ در سالن تئاتر بولشوی مسکو روی صحنه رفت و طراح رقص این اثر جولیوس رزینگر(Julius Resinger) بود. این اجرا ضعف‌هایی داشت و پس از نمایش اول انتقادهای زیادی از رقص باله دریاچه قو اثر چایکوفسکی شد. اما بااین‌حال صحنه‌ها و حرکات طراحی‌شده‌ی این نمایش در سال‌های بعد، بیش از سی بار اجرا شدند.
در سال ۱۸۹۵ رقص باله دریاچه قو در تئاتر ماریینسکی سنت پتررزبورگ به اجرا درآمد. در این اجرا ماریوس ایوانوویچ پتیپا(Marius Alphonse Petipa)، طراح رقص و رقصنده باله اهل فرانسه که به عنوان یکی از تاثیرگذارترین رقص‌پردازان و اساتید باله در تاریخ شناخته می‌شود، حرکات رقص را طراحی کرد و به اجرای آن‌ها پرداخت. همچنین در این اجرا، ریکاردو یوجنیو دریگو(Riccardo Eugenio Drigo)، آهنگساز ایتالیایی موسیقی باله، رهبر ارکستر تئاتر و پیانیست معروف، اقتباسی از موسیقی باله دریاچه قو ایلیچ چایکوفسکی ارائه داد. جالب است بدانید با این که هم اکنون گروه‌های مختلف، نسخه‌های متفاوتی را از باله دریاچه قو ارائه می‌دهند اما اکثر آن‌ها بر احیای موسیقی و حرکات ماریوس ایوانوویچ پتیپا در اجرای سال ۱۸۹۵ سنت پتررزبورگ تاکید دارند.
در حال حاضر بسیاری از بخش‌های تنظیم‌شده‌ی نمایش باله دریاچه قو با موسیقی دریگو هنوز هم اجرا می‌شوند و بزرگان باله از این حرکات به عنوان پایه‌گذار رپرتوار باله کلاسیک یاد می‌کنند. رپرتوار در هنر رقص به مجموعه‌ای از حرکات انتخابی و تولید شده توسط یک کمپانی گفته می‌شود. این موفقیت‌ها در اجرای دوم باعث شد نمایش رقص باله دریاچه قو سنت پترزبورگ نمونه‌ی بسیار تأثیرگذاری باشد.
داستان نمایش رقص باله دریاچه قو سنت پترزبورگ، در ستایش عشق، پاکی و زیبایی نوشته شده است. این داستان با جشن تولد ۲۱ سالگی شاهزارده زیگفرید(Siegfried) آغاز می‌شود. در این سن شاهزاده باید همسری برای خود انتخاب کند اما او با حالتی نگران به کنار دریاچه‌ای می‌رود و در آنجا متوجه یک قوی بسیار زیبا می‌شود که توسط چندین قوی دیگر احاطه شده است.
با فرارسیدن غروب آفتاب، قوی زیبا که اودِت(Odette) نام دارد و دیگر قوی‌ها تبدیل به دخترانی زیباروی می‌شوند. شاهزاده در همان نگاه اول عاشق اودت می‌شود ولی او پی می‌برد جادوگری شیطانی به نام وان روثبارت(Von Rothbart) اودت و دختران ندیمه‌ی او را به قو تبدیل کرده است و آن‌ها فقط در طول شب به شکل انسان درمی‌آیند. دریاچه‌ای هم که اودت و ندیمه‌ها در آن شنا می‌کردند در واقع همان اشک چشم پدران و مادران دختران ندیمه بود.
اودت به شاهزاده می‌گوید تنها مردی با قلب پاک با ابراز عشق به او می‌تواند طلسم را باطل کند اما قبل از آشکارشدن عشق شاهزاده به اودت، جادوگر دخترها را به شکل قو درآورده و به آن‌ها دستور می‌دهد در دریاچه به رقص درآیند.
در روز بعد جادوگر دختر خود اودیل(Odile) را به شکل اودت درمی‌آورد و شاهزاده بی‌خبر از این ماجرا، عشق خود را به او ابراز می‌کند. اودت واقعی که در همان نزدیکی پنهان شده با دیدن این صحنه، غمگین به‌طرف دریاچه می‌دود. شاهزاده متوجه این صحنه شده و به فریب جادوگر پی می‌برد و به دنبال اودت می‌رود و عشقش را به او ابراز می‌کند. در نهایت با این کار، طلسم شکسته می‌شود و جادوگر و دخترش توسط ندیمه‌ها به دریاچه انداخته می‌شوند. پس از این اتفاق روح شاهزاده زیگفرید و اودت دیده می‌شود که به‌طرف بهشت پرواز می‌کنند.
مطالب مرتبط
البته این داستان در نسخه‌های مختلف پایان‌ها متفاوتی دارد. مثلاً در نسخه‌ی اجرایی نیویورک با ابراز عشق شاهزاده زیگفرید به دختر جادوگر، طلسم اودت جاودانه می‌شود و او خود را به درون رودخانه می‌اندازد. شاهزاده هم پس از او به رودخانه می‌پرد. در نهایت عشق آن دو باعث شکست طلسم جادوگر می‌شود و ندیمه‌ها به شکل واقعی خود برمی‌گردند و روح زیگفرید و اودت روانه‌ی بهشت می‌شود.
اگر چه اجرای اولیه رقص باله دریاچه قو با انتقادهایی مواجه شده بود اما در حال حاضر این شاهکار هنری از پرنمایش‌ترین باله‌های جهان است. جالب است بدانید فیلم «قوی سیاه»، اثر فوق‌العاده‌ی آرونوفسکی هم با الهام از همین نمایش ساخته شده است و تقابل نیروهای خیر و شر را نشان می‌دهد.
هم اکنون رقص باله دریاچه قو سنت پترزبورگ گردشگران زیادی را به سالن‌های تئاتر این شهر می‌کشاند. این نمایش باعث شد سنت پترزبورگ و مسکو به عنوان مشهورترین و بزرگ‌ترین مراکز باله در جهان شناخته شوند و به همین علت سالن‌های نمایشی زیادی در این شهرها راه‌اندازی شده‌اند. سالن تئاتر ماریینسکی سنت پترزبورگ جایی است که بهترین بالرین‌های جهان در آن رقص باله دریاچه قو را اجرا می‌کنند. همچنین از دیگر تئاترهای اجرا کننده‌ی رقص باله دریاچه قو سنت پترزبورگ می‌توان به تئاتر میخایلوفسکی(Mikhailovsky Theatre)، تئاتر ارمیتاژ(Hermitage Theatre)، تئاتر الکساندرینسکی(Alexandrinsky Theatre)، تئاتر کنسرواتوار سنت پترزبورگ(Theatre of St.Petersburg Conservatory) و سالن باله آرورا(Aurora Ballet Hall) اشاره کرد.
در این مقاله درباره نمایش رقص باله دریاچه قو اثر چایکوفسکی صحبت کردیم. همان‌طور که گفته شد این نمایش یکی از مشهورترین رقص‌های باله‌ی کلاسیک در جهان است. اگر علاقه‌مند به این اجرا باشید می‌توانید نسخه‌های متفاوتی از آن را در سالن‌های تئاتر شهر سنت پترزبورگ تماشا کنید. این نمایش‌ها توسط بهترین گروه‌های باله اجرا می‌شوند، گروه‌هایی که در سطح جهان با تأیید منتقدان و تماشاگران مواجه هستند و به زیباترین شکل داستان دریاچه قو را با حرکاتی جادویی برای بازدیدکنندگان روایت می‌کنند.
۱ نظرات