تزیینات و آثار هنری صنایع دستی ترکیه

دوران کهن کشور ترکیه پر از تزیینات، اشیا پر نقش و نگار و کاخ های رنگارنگ است.

لباس های سر و ساده امروز این کشور را نبینید. فرهنگ این کشور بارها و بارها دچار تغییر و تحول اساسی شده است اما خوشبختانه هنرهای دستی و صنایع دست ساز این کشور هنوز به قوت خود باقی است و هنوز جای خود را در میان جاذبه های گردشگری این سرزمین حفظ کرده است. در این مطلب می خواهیم به تعدادی از صنایع دستی کشور ترکیه اشاره کنیم.

گلیم، جوراب، سوزن کاری، ملیله دوزی، منبت کاری، ریزه کاری و انواع دیگر کارهای هنری ترکیه با آداب و رسوم مردمان آن در آمیخته نمونه های تکمیلی صنایع دستی ترکیه، محصولاتی که از قلب مردم ترکیه جدا شده و در معرض عموم به نمایش در آمده سند گویای زیبائی های هنری مردم ترکیه است.

مطالب مرتبط:
کشف کلیسای زیرزمینی بسیار قدیمی در ترکیه
ترکیه با ۵ مقصد ناشناخته ی شگفت انگیز

ظریف کاری

ظریف کاری هایی که به عنوان توری بافی انجام می گیرد و ظریف کاری ترکیه نامیده شده در قرن ۱۶ در اروپا شناخته شده     می باشد. این ظریف کاری در سال ۱۵۹۴ به نام توری بافی وارد آکادمی لغت فرانسه شده و در زبان اروپایی ها نیز به همین نام شناخته می شود. در بوجود آمدن این بافتنی ها در اروپا و در نتیجه تحقیقات در مورد ریشه اینها نام بعضی از بافتنی ها در حکایت و مثال های منطقه اژه ردیابی و دیده شده است. طبق یافته های باستان شناسان، قدمت این هنر به دو هزار سال قبل از میلاد بر می گردد.

طبق برخی منابع دیگر، بافتنی هائی که با سوزن انجام گرفته در قرن دوازدهم از آناتولی به یونان و از آنجا از راه ایتالیا وارد اروپا شده است. در مورد ظریف کاری تا به امروز تحقیقات کافی انجام نشده است. در منابع هم بافتی مشابه ظریف کاری دیده شده است. در زبان کشورهای شرقی و غربی هم واژه ((ظریف کاری)) بچشم نمی خورد.

زنان آناتولی احساسات شان را به رنگ ها و ظریف کاری ها معطوف نموده اند. به همین دلیل ظریف کاری های هر منطقه نسبت به منطقه دیگر تفاوت داشته و با توجه به ذوق و سلیقه مردم اسامی خاصی گرفته اند. با توجه به اینکه این اسامی هم در هر منطقه با یکدیگر تفاوت دارد اسامی مشترک از شهری نسبت به شهر دیگر بسیار محدود است. امروزه در آناتولی ظریف کاری هائی که با آلاتی مثل قلاب، سوزن، ماسوره و سنجاق انجام گرفته و آنهائی که به عنوان تزئین کنار لباس و یا به عنوان عنصر تزئینی یک اثر طراحی شده در راستای آلات بکار رفته و با توجه به متد و روشهایشان انجام شده است نام های مختلفی به خودگرفته اند.

ظریف کاری هایی که به عنوان ((توری بافی ترکیه)) به ادبیات جهان راه یافته است در نگاه اول به تور بافی شباهت دارد اما یک نوع تزیین است که به یک شئی دیگر دوخته شده، ساختاری سه بعدی دارد و بخودی خود یک نوع تزیین کننده است.

اسباب و آلات و ملزومات آن بطور کلی نخ بوده و قرار گرفتن آناتولی در مسیر جاده ابریشم و تولید ابریشم در این مناطق بزرگترین عامل در بوجود آمدن ظریف کاری با سوزن در این منطقه است. با سوزن های کوچک گره هائی ایجاد می شود، با فشردن این گره ها سوراخ ها هم کوچک می شوند. روی سوزن با نخ گره زده سوزن و نخ از داخل گره عبور داده می شود. در این جا دو نوع گره وجود دارد: گره مربعی و گره مثلثی. ظریف کاری با سوزن با پیچاندن تک و زوج انجام می گیرد. در پیچاندن تک ابتدا روی سوزنی که به پارچه فرو می برند با پیچاندن نخ از راست به چپ یک حلقه ایجاد می شود. گره ها با فواصل معین تکرار شده و اولین ردیف که زرافه نام دارد به اتمام می رسد. در ردیف برگشت همان گره از چپ به راست گردانده شده و با عبور از داخل حلقه گره کامل می شود.