در صنعت هواپیمایی، تخلیه سوخت هواپیما کاری است که در شرایط اضطراری پرواز، قبل از برگشت سریع به فرودگاه بعد از برخواستن و یا قبل از نشستن به زمین، صورت می گیرد تا وزن هواپیما کاهش یابد. البته این روش همیشه انجام نمی گیرد و شرایط خاصی نیاز است تا هواپیماها سوخت خود را تخلیه کنند. اگر می خواهید در این باره بیشتر بدانید، الی گشت در ادامه این متن برای شما اطلاعات خوبی را برای تخلیه سوخت هواپیما آورده است؛ با در این مطلب از صنعت هواپیمایی همراه باشید.
مطالب مرتبط: نگاهی بر تاریخچه ی صنعت هواپیمایی مشکلات پزشکی در پرواز چیست؟ هواپیمای بدون پنجره امارات، راه حلی برای کاهش مصرف سوخت!
کمی بعد از آنکه هواپیمای VS43 در دسامبر ۲۰۱۴ از فرودگاه گاتوایک خارج شد، خلبانان متوجه شدند مشکلی وجود دارد: دنده فرود به درستی جمع نشده و یک ست از چرخ ها گیر کرده بود: آنها باید برمی گشتند. در آن شرایط، خلبانان به جز اینکه لاستیک کمتری برای فرود داشتند، مشکل دیگری نیز وجود داشت: سوخت بارگیری شده در هواپیما بیشتر از حدی بود که هواپیما بتواند با امنیت کامل به زمین بنشیند. در شرایط معمولی اضافه وزن هواپیما خودش یک مشکل قابل توجه است، چه برسد به اینکه مشکلاتی نظیر دنده فرود نیز به آن اضافه شده باشد؛ شرایط سخت و اضطراب آور بود.
خلبان پاتریک اسمیت می گوید: «حداکثر وزن هواپیما برای برخواستن بسیار بیشتر از وزنی است که او در زمان نشستن در خود دارد. این موضوع دلایل مختلفی دارد و مشخص ترین دلیل وزن بیشتر هواپیما در موقع نشستن این است که هواپیما در زمان نشستن ضربه های بیشتری به بدنه هواپیما وارد می کند نسبت به زمانی که می خواهد تیک آف کند و البته نشستن با وزن زیاد نیازمند سرعت تماس زیادی است که متوقف کردن هواپیما را با مشکل روبرو می کند».
بله! همانطور که حدس می زنید، کاری که در چنین شرایطی خلبان انجام می دهد تخلیه سوخت هواپیما است. در پرواز VS43 نیز خلبان دقیقا همین کار را انجام داد، او هزاران گالون نفت سفید را در زمین ها جنوبی انگلستان قبل از ورود به فرودگاه گاتویک از هواپیما خارج کرد و بعد از آن با موفقیت و بدون هیچگونه حادثه ای به زمین نشست.
تخلیه سوخت معمولا در ارتفاعات بالا انجام می گیرد تا بتواند در هوا پراکنده شود؛ به این صورت نفت به حال مایع یا شبیه باران بر سر مردم فرود نمی آید! البته شاید در نظر شما این امر بسیار ترسناک و خطرناک به نظر برسد اما این نفت در نهایت به اتمسفر زمین می رود، چه به این صورت و چه به صورتی که در نتیجه سوختن برای انرژی آزاد شود و اثر مخرب بیشتری نسبت به دیگر مواقع ندارد.
سوخت در بال های هواپیما ذخیره می شود و توسط نازل های کوچکی نیز در بال ها جابجا می شود. خلبان به طور معمول از طریق یک فرایند سه یا چهار مرحله ای اقدام به تعقیب لوله کشی و شروع به تخلیه سوخت می کند.
اسمیت خودش هم در چنین شرایطی قرار گرفته است و داستان او نیز شنیدنی است. پاتریک می گوید:
این داستان مربوط به حدودا ۲۰ سال پیش است، در آن زمان وقتی که در حال کنترل یک هواپیمای باری بودم، سیستم اکسیژن کادر پرواز از کار افتاد. به خودی خود این قضیه یک شرایط اضطراری به حساب نمی آید اما به این معنی است که اکسیژن مکمل وجود ندارد و اگر در شرایطی کاهش فشار صورت بگیرد، ما قادر نخواهیم بود که نفس بکشیم
پس از این اتفاق، پاتریک مجبور بود که در نزدیک ترین فرودگاه به زمین بنشیند و قبل از آن حتما باید چند هزار گالن سوخت را در هوا تخلیه می کرد تا به مشکلی برای فرود بر نخورد. در چنین شرایطی تخلیه سوخت هواپیما زمان زیادی می برد. پرواز VS43 برای اینکه بتواند به زمین بنشیند چندین ساعت در هوا مشغول تخلیه سوخت بود و در شرایطی که خلبان زمان زیادی نداشته باشد مجبور است که با وزن بیش از حد به زمین بنشیند. در ادامه تجربه ای دیگر از اسمیت را برایتان بازگو خواهیم کرد که در آن مجبور شده که بدون تخلیه سوخت، هواپیما را فرود بیاورد.
در یکی از پروازهای کاپیتان اسمیت، او از نیویورک خارج شد و با یک مسئله پزشکی که هر لحظه جدی و جدی تر می شد، روبرو شد. آن زمان به خاطر این مسئله او مجبور شد که به زمین بنشیند و این کار را با وزن بیش از حد انجام داد، زیرا زمان اینکه بتوان تخلیه سوخت هواپیما را انجام دهد، نداشت. او شروع به صحبت و ارتباط گرفتن با تیم فنی فرودگاه و ایرلاین کرد تا بتواند امن ترین راه ممکن برای فرود را انجام دهد.
اسمیت توانست هواپیما را سالم فرود بیاورد و پس از آنکه هواپیما توسط تیم فنی به طور کامل بررسی شد، تنها بعد از چند ساعت پرواز خود را از سر گرفت. البته می توان گفت که نمی شود گفت که همه هواپیماها قادر هستند که تخلیه سوخت انجام دهند. مثلا هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷ و ۷۷۷ و البته ایرباس A380 و A330 می توانند این عملیات را انجام دهند، در حالی که هواپیماهای دیگری مانند بوئینگ ۷۳۷ و ایرباس A320 قادر به تخلیه سوخت نیستند. در مواقع بسیار نادری شاید تخلیه سوخت هواپیما منجر به آتش یا سوانح سوختگی شود اما درصد این اتفاقات کمتر از آنچه را که فکرش را بکنید است.
در گذشته هواپیماها طوری طراحی می شدند تا بتوانند تخلیه سوخت انجام دهند که این قضیه برای یک فرود اضطراری بسیار مفید بود. با این حال هواپیماهای مدرنی هستند که نمی توانند تخلیه انجام دهند؛ چرا این قضیه وجود دارد؟ باید بدانید که هواپیماهای جدیدتر به گونه ای طراحی می شوند که بتوانند در شرایط اضطراری حتی با بیش از حد بودن وزن بتواند فرود امنی داشته باشد. این هواپیماها زمانی که یک موقعیت اضطراری پیش بیاید، معمولا بدون نیاز به تخلیه سوخت هواپیما قادرند که انجام مراحلی که کاپیتان به خوبی به آن ها تسلط دارد، به زمین بنشینند و در صورت لزوم بعد از یک بازرسی کلی، دوباره پرواز خود را از سر گیرند.
منبع: telegraph.co.uk