با تاریخچه غذاهای لذیذ و خوش طعم کشور یونان آشنا شوید!

تاریخچه در غذا یونان بسیار جالب است. کشور یونان یکی از متنوع ترین غذاهای دنیا را دارد که به خوبی در تمامی دنیا شناخته شده هستند و در رستوران های بین المللی سرو می شوند. غذاهای یونانی به طور مشترک با بسیاری از غذاهای دیگر مدیترانه، بر سه اصل گندم، روغن زیتون و شراب بنا شده است. از سبزیجات، روغن زیتون، غلات، ماهی و گوشت از جمله گوشت خوک، مرغ، گوشت گوساله و گوشت گاو، گوشت بره، خرگوش و بز نیز در دستور تهیه غذاهای یونانی، استفاده می شود. سایر مواد مهم شامل پاستا (به عنوان مثال هیلوپیت)، پنیرها، آب لیمو، سبزیجات متنوع، زیتون و ماست می باشد.

نان تهیه شده از گندم در همه جا یونان موجود است. از غلات دیگر، به خصوص جو، نیز در تهیه نان استفاده می شود، به ویژه برای پکسیماتیا. مواد معمول در تهیه دسرها شامل آجیل، عسل، میوه ها و شیرینی های فیلو است. این سنت ها از غذاهای یونان باستان و بیزانس را ادامه یافته است، در حالی که تأثیرات دستور پخت های عثمانی، خاورمیانه، بالکان و ایتالیا به وضوح در فرهنگ غذای یونانی دیده می شود. در ادامه نگاهی اجمالی بری تاریخچه دستور های غذایی در کشور یونان خواهیم انداخت، با ما همراه باشید.

برای آشنایی بیشتر با کشور یونان، مطالعه این مقاله را نیز به شما پیشنهاد می کنیم: ۴۰ حقیقت جالب و شنیدنی درباره کشور یونان که باید بدانید!

تاریخچه غذا در یونان

غذاهای کشور یونان بخشی از فرهنگ این کشور هستند و در تصاویر و متن های دوران باستان به خوبی نفوذ این سنت دیده می شود. هم چنین غذاهای یونانی به روم باستان و سپس در سراسر اروپا و فراتر از آن گسترش یافته است. غذای یونان باستان با نماد صرفه جویی مشخص می شد و بر “سه عنصر مدیترانه ای” پایه گذاری شده است: گندم، روغن زیتون و شراب، گوشت به ندرت در فرهنگ غذایی یونان خورده می شود، گوشت ماهی بیشتر رایج است.

این روند در رژیم غذایی یونانی در زمان روم و عثمانی ادامه داشت و اخیرا به سبب پیشرفت فن آوری و دسترسی بیشتر به گوشت، کمی عادت غذایی یونانیان را تغییر کرده است. شراب و روغن زیتون همیشه قسمت اصلی این فرهنگ بوده است و گسترش انگور و درختان زیتون در مدیترانه و مناطق دورتر به سبب استعمار یونان رخ داد.

غذاهای بیزانس با افزودن مواد جدید مانند خاویار، جوز هندی و ریحان، بسیار مشابه غذاهای یونان باستان بود. لیمو، که در غذاهای یونانی نقش برجسته­ای داشته و در قرن دوم معرفی شد، قبل از استفاده در رژیم غذایی یونانی، از آن ها به عنوان دارو استفاده می شد. ماهی همچنان بخشی جدایی ناپذیر از رژیم غذایی ساکنان ساحلی است. غذاهای دوره بیزانس از موقعیت قسطنطنیه به عنوان قطب جهانی تجارت ادویه بهره بسیاری برده­اند.

ریشه برخی غذاهای یونانی

برخی از معروف ترین غذاهای یونانی نظیر سوپ عدس، فاسولادا، پنکیک یونانی، رتسینا (شراب سفید یا گل رز با طعم صمغ کاج) و پاستلی (شیرینی با کنجد پخته شده با عسل) ریشه در یونان باستان دارند. با جست­و­جو در دل تاریخ یونان می توان یافت که سوسیس یونانی (loukaniko) به دوره های هلنیستی و رومی، پنیر فتا، آوگوتاراهو (قلیه ماهی پخته شده)، موستالوریا و پکسیمادی (نان سخت سنتی که از گندم ، جو و گندم سیاه پخته می شود) به دوره بیزانس باز می گردند. غذاهای باستانی و بیزانس بسیاری نیز وجود دارد، مانند فرنی (به یونانی chilós) به عنوان غذای اصلی، سس ماهی (garos) و آب نمک مخلوط شده در شراب که دیگر در کشور یونان مصرف نمی شوند.

بسیاری از غذاها یونانی به دلیل حاکمیت ونیزی ها و جنوایی ها در بسیاری از مناطق یونان از قرن ۱۳ تا ۱۸ میلادی، تأثیر ایتالیایی ها بر این فرهنگ را به خوبی نشان می دهند. از جمله این غذاها می توان به پاستیتسیو، پاستیتسادا، استیفادو (خورشت)، سالامی، ماکارونی، ماندولاتو و … اشاره کرد.

برخی از دستور غذاهای یونانی نیز از غذاهای عثمانی به ارث رسیده است؛ نظیر زاتزیکی، یوورلاکیا، دلمه، بورکی، باقلوا و … که ترکیبی از تأثیرات غذاهای ایرانی، شامی، ترکی و بیزانسی است. در قرن بیستم، آشپزی فرانسوی تأثیر عمده ای در پخت و پز یونانی داشت. این تاثیر بیشتر به دلیل حضور سرآشپز آموزش دیده فرانسوی، نیکلائوس تسلمنتس، بود که به عنوان مثال با ترکیب غذای بادمجان یونانی با روکش گراتن به سبک فرانسوی، یک غذای جدید یونانی-فرانسوی را به وجود آورد.

تاریخچه غذا در یونان | علاقه یونانیان به خمیر فیلو

بسیاری از مواد غذایی یونانی در خمیر فیلو، در شکل های مثلثی لقمه یا در ورق های بزرگ بسته بندی می شوند. پای مرغ (kotopita)، پای اسفناج و پنیر (spanakotyropita)، پای سبزی (hortopita)، پای گوشت (kreatopita)، پای کدو سبز (kolokythopita) و… از جمله غذاهایی هستند که با خمیر فیلو تهیه می شود. به طور کلی، یونانیان با فیلو کاری را می کنند که ایتالیایی ها با پیتزا انجام می دهند. یونانیان تنوع بی شماری از انواع پیتاس (پای خوش طعم) را دارند.

بررسی اجمالی از مواد تشکیل دهنده غذاهای یونانی

مشخص ترین و باستانی ترین عنصر غذاهای یونانی روغن زیتون است که در بیشتر غذاها استفاده می شود. این ماده از درختان زیتون معروف یونانی در سراسر منطقه تولید می شود و طعمی متمایز را به غذای یونانی می افزاید. خود زیتون نیز در شهر های مختلف بسیار طرفدار دارد. دانه پایه در یونان گندم است، اگرچه جو نیز کاشته می شود.

از جمله سبزیجات مهمی که در دستور غذاهای یونانی بکار می رود می توان به گوجه فرنگی، بادمجان، سیب زمینی، لوبیای سبز، بامیه، فلفل سبز و پیاز اشاره کرد. عسل در یونان عمدتا عسل حاصل از شهد درختان میوه و درختان مرکبات همچون درختان لیمو، پرتقال، نارنج، عسل آویشن و عسل کاج است. مصطکی (صمغ معطر، به رنگ عاج) در جزیره خیوس (Chios) در دریای اژه پرورش می یابد.

در غذاهای یونانی بیشتر از سایر غذاهای مدیترانه ای از برخی طعم دهنده ها نظیر گیاهان پونه کوهی، نعناع، سیر، پیاز، شوید و برگ لور استفاده می کند. از دیگر گیاهان و ادویه های رایج می توان به ریحان، آویشن و دانه رازیانه اشاره کرد. جعفری به­عنوان تزیین روی بعضی از غذاها نیز استفاده می شود. در بسیاری از دستورالعمل های یونانی، به ویژه در مناطق شمالی کشور، از ادویه جات شیرین در ترکیب با گوشت، به عنوان مثال دارچین، فلفل فرنگی و میخک در خورش استفاده می شود.

تاریخچه غذا در یونان | گوشت بز در غذای یونان

در کشور یونان بنابه شرایط آب و هوایی و نوع دشت و زمین ها مردم بومی تمایل به پرورش بز و گوسفند نسبت به گاو دارند و بنابراین غذاهای تهیه شده از گوشت گاو غیر معمول هستند. پخت غذاهای دریایی در مناطق ساحلی و جزایر بسیار رایج است. انواع متنوعی از پنیر در غذاهای یونانی مورد استفاده قرار می گیرد، از جمله پنیر فتا، پنیر کاسری، پنیر گرویرا، پنیر آنتوتیروس، پنیر خامه ای، متسوون، پنیر روغنی (پنیر با روغن زیتون)، کالاساکی لمنوس، کاتیکی دوموکوس و میزیترا و… .

صرف غذا در رستوران و کافه ها در کشور یونان بسیار مرسوم است. کافه های و رستوران ها به طور گسترده ای انواع غذاهای یونانی را سرو می کنند و آشپزخانه های خانگی با قیمت های مناسب طیف وسیعی از غذاهای یونانی را برای مردم محلی و گردشگران سرو می کنند. غذاهای معمول خیابانی شامل سوولاکی، جایرو، انواع پیتاس ها و ذرت سوخاری است.

فست فود در دهه ۱۹۷۰ به محبوب زیادی در کشور یونان دست یافت، برخی از رستوران های زنجیره­ای مانند مک دونالد و گودی علاوه­بر سرو غذاهای بین المللی مانند همبرگر و برخی دیگر از غذاهای یونانی مانند سوولاکی، جایرو، تیروپیتا و اسپاناکوپیتا را نیز ارائه می دهند.

حقایق جالب از تاریخچه غذا در یونان

• اولین کتاب آشپزی توسط خوراک شناس غذا یونانی، آرکستراتوس، در سال ۳۳۰ قبل از میلاد نوشته شده است که نشان می دهد آشپزی همیشه در جامعه یونان از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.
• سرآشپزهای مدرن سنت کلاه سفید و سرآشپز خود را مدیون یونانیان هستند. در قرون وسطی، راهبان صومعه ای که در صومعه های ارتدکس یونان غذا تهیه می کردند، از کلاه های سفید بلندی استفاده می کردند تا آن ها را در کارشان از راهبان عادی، که کلاه های بزرگ سیاه داشتند، متمایز کند.
• بسیاری از مواد مورد استفاده در دستورهای پخت یونان مدرن تا قرون وسطی در کشور ناشناخته بود. این مواد غذایی شامل سیب زمینی، گوجه فرنگی، اسفناج، موز و سایر مواردی است که پس از کشف قاره آمریکا به یونان آمده است.