بزرگترین تماشاخانه امپراطوری روم یا همان کولوسئوم یکی از برترین جاذبه‌های گردشگری جهان در ایتالیا و بزرگترین تماشاخانه در رم است. این بنا دارای معماری، مهندسی و همچنین گذشته‌ی بسیار شگفت‌انگیزی است که اکنون آن را به نمادی برای کشور ایتالیا و رم مبدل کرده است. تماشاخانه کولوسئوم شاهد اعدام‌ها و نبردهای خونین گلادیاتورها با یکدیگر و یا با حیوانات وحشی بوده است تا باعث سرگرمی تماشاچی‌ها، امپراطور و اشرفایان باشد. اخیرا طی اخبار واصله گویا قرار است کف این مجموعه بزرگ و تاریخی را بازسازی کنند! با ما در ادامه این مطلب با موضوع بازسازی کف بزرگترین تماشاخانه امپراتوری رم همراه باشید تا این موضوع را بررسی کنیم.
برای رزرو آنلاین ارزان ترین بلیط هواپیما داخلی و خارجی روی تصویر زیر کلیک کنید:
آمفی تئاتر کولوسئوم (به ایتالیایی: کلوسئو Colosseo) توسط امپراتور وسپاسین، بنیانگذار سلسله فلاویان، به عنوان هدیه این خاندان به شهروندان رم ساخته شد. این بنا در زمان ساخت “آمفی تئاتر فلاویان” نام داشت.
ساخت کولوسئوم، بزرگترین آمفی تئاتر دنیای باستان، در سال ۷۰ میلادی شروع و ۱۰ سال بعد به صورت رسمی توسط امپراتور تیتوس افتتاح شد. امروزه کلوسئوم در کنار رومان فروم، فواره تروی، کلیسای سن پیتر، میدان سن پیتر، میدان ناوونا، میدان کاپیتولین، میدان ونیز، قلعه سنت آنجلو، طاق نصرت کنستانتین، پله های اسپانیایی و معبد پانتئون، جزو مهم ترین جاذبه های گردشگری شهر رم به شمار می آید.
بازسازی کولوسئوم
این آمفی‌تئاتر بارها بر اثر آتش و زلزله تخریب شده است و تا پایان قرن پنجم به‌طور مداوم ترمیم شد؛ اما برای مدت کوتاهی در سال ۵۲۳ پس از بسته شدن تعمیر نشد. در سال ۵۲۶ بربرین توتیلا (barbarian Totila) و ارتش وی به منظور دست یابی به مقادیر با ارزشی از برنز، بخش هایی از این مکان را تخریب کردند. پس از آن رومی ها از سنگ های این مکان برای ساخت خانه هایشان استفاده نمودند. اما اخیرا خبر رسیده است که قسمتی از کولوسئوم باستانی رُم که زمانی محل نبرد گلادیاتورها بوده است به کمک فناوری پیشرفته بازسازی خواهد شد. در اخبار اخیرا منتشر شده، وزارت فرهنگ ایتالیا اعلام کرد قصد دارد میدان نبرد بنای تاریخی کولوسئوم را با کمک فناوری پیشرفته به شکوه پیشین بازگرداند.
اما میدان نبرد جدید کولوسئوم که با کمک فناوری پیشرفته ساخته خواهد شد این قابلیت را خواهد داشت که به سرعت بخش زیرین بنا را بپوشاند یا امکان تابش نور و تهویه هوا را برای اتاقک های زیرین فراهم کند؛ چرا که این طبقه جدید از چندین قطعه متصل به یکدیگر ساخته خواهد شد که قابلیت حرکت کردن را خواهند داشت. کولوسئوم پس از ماه ها تعطیلی، از چند هفته گذشته با کاهش محدودیت های ناشی از شیوع کرونا در ایتالیا مجددا بازگشایی شد.
معماری این تماشاخانه
فونداسیون از ستون هایی از جنس سنگ تراورتن ساخته شده بود که در حلقه های بتونی متوالی قرار می گرفتند. کانال هایی، فونداسیون را به منظور جریان یافتن آب زیرزمینی قطع می کردند زیرا در غیر این صورت، سیل این ناحیه را فرا می گرفت.
بعد از کشته شدن نرون، مجسمه ی کلسئوس نرویوس با افزودن تاجی از خورشید، به خدای خورشید تغییر ماهیت داد. بعدها این مجسمه از مکان اولیه ی خود برداشته شد تا برای معبد ونوس و روم در دوره ی هادریان فضای بیشتری ایجاد کند. در حال حاضر، محل قرارگیری پایه ی این مجسمه ی غول‌پیکر با پایه ی جدیدی از سنگ توفا مشخص شده است. قطر بزرگ ساختمان عظیم بیضی‌شکل کولوسئوم ۱۸۸ متر و قطر کوچک آن ۱۵۶ متر است، همچنین ارتفاع آن به ۴۸ متر می رسد. نمای این بنای باشکوه از سنگ مرمر پوشیده شده بود و ۱۶۰ مجسمه ی حیرت‌انگیز، طاق های طبقات فوقانی آن را زینت می بخشیدند.
کولوسئوم از چهار طبقه تشکیل شده بود که طبقه ی بالایی آن شامل صندلی هایی برای زنان و طبقات فرودست جامعه می شد. پایین‌ترین طبقه به شهروندان برجسته ی روم تعلق داشت. در زیرزمین آن، اتاق هایی با دستگاه های مکانیکی و قفس هایی برای نگهداری حیوانات وحشی وجود داشت. قفس ها می توانستند (به وسیله‌ی دستگاه مکانیکی) به بالا حرکت کنند که باعث می شد حیوانات در میانه ی میدان نبرد ظاهر شوند.
امپراطور از کولوسئوم استفاده می کرد تا مردم را با برگزاری رقابت های رایگان سرگرم کند. این رقابت ها نماد قدرت و اعتبار به شمار می رفت و راهی برای افزایش محبوبیت او در نزد مردم بود.
رقابت ها برای یک روز کامل یا حتی چندین روز متوالی ادامه می یافت. رومی های باستان معمولاً رقابت ها را با نمایش های طنز و نشان دادن حیوانات عجیب آغاز می کردند و درنهایت، با برگزاری مبارزاتی مرگ‌آور بین گلادیاتورها یا گلادیاتورها با حیوانات وحشی خاتمه می دادند. این مبارزان معمولاً بردگان، اسرای جنگی یا جنایت کاران محکوم بودند، البته گاهی رومی های آزاد و حتی امپراطورها هم در این رقابت ها شرکت می کردند.
در جشنواره ی گشایش این آمفی‌تئاتر عظیم که ۱۰۰ روز به طول انجامید، بیش از ۵۰۰۰ حیوان وحشی کشته شدند. یکی از آمار‌های کشته شدگان کلوسئوم مربوط به فستیوالی است که در سال ۲۴۰ بعد از میلاد برگزار شد. برای این جشن تعداد کشته شدگان به این شرح آمده است: ۲۰۰۰ گلادیاتور، ۷۰ قلاده شیر، ۴۰ اسب وحشی، ۳۰ فیل، ۳۰ قلاده یوزپلنگ، ۲۰ الاغ وحشی، ۱۹ زرافه، ۱۰ گوزن شمالی، ۱۰ کفتار، ۱۰ ببر، ۱ اسب آبی و ۱ کرگدن!
وجه تسمیه این تماشاخانه
احتمالاً نام کولسئوم از مجسمه ی عظیم و باشکوه کلسئوس نرویوس (Colossus Neronis) که در نزدیکی استادیوم قرار داشته نشأت گرفته اما غیر از آن با نام آمفی‌تئاتر فلاوین (Flavian) یا فلاویوس نیز مشهور بوده است. در آن زمان کلوسئوم در مهم ترین بخش از مسیر مسافران در مابین سنت پیترز (St. Peter’s) تا لاتران (Lateran) قرار گرفته و یک منطقه حومه شهری در این بخش ایجاد کرده بود.
کولوسئوم برای جنگ های گلادیاتورها، شکار حیوانات، بازآفرینی جنگ های معروف و درام هایی بر پایه ی اسطوره های قدیمی استفاده می شده و مایه ی نشاط تماشاچی ها، امپراطور و اشرفیان را فراهم می کرده است. از نکات قابل توجه این آمفی تئاتر باستانی این است که تمام افراد رومی می توانستند به‌صورت رایگان برای تماشای برنامه ها به اینجا بیایند، همچنین در زمان برنامه به تماشاچی ها غذا و خوراکی هم داده می شد.
جنگ های گلادیاتوری در سال ۴۰۷ توسط امپراطوری مسیحی هونوریوس (Honorius) غیر قانونی و جنگ با حیوانات وحشی نیز در سال ۵۲۳ غدغن اعلام شد و این پهنه دیگر مورد استفاده قرار نگرفت. بر اساس نوشته های یک اسقف و تاریخ نگار کلیسا به نام تئودورت (Theodoret)، هونوریوس جنگ های خونین گلادیاتورها را به خاطر یک راهب به نام تلماخوس (Telmachus) غدغن کرد. تلماخوس تنها شهید کولوسئوم است که شواهدی در مورد کشته شدن آن وجود دارد.
از دیگر اعدام های مسیحیان اولیه در قرن های اول تا سوم در این مکان هیچ شاهدی باقی نمانده و حکم یک افسانه را دارد. هرچند ممکن است که شهادت هایی در کولوسئوم رخ داده باشد اما معمولاً اعدام مسیحیان (به محض شناسایی) در آمفی تئاترهای دیگری مثل «آمفی تئاتر شهر لیون» یا «سیرک نرو» در واتیکان صورت می گرفته است. این اعتقاد که مسیحیان در اینجا به شهادت می رسیدند در انعکاس پاسخ پاپ گریگور بزرگ (Gregory the Great) در مقابل درخواست امپراطوری بایزانتین (Byzantine) برای برخی از عتیقه جات رومی ایجاد شده که در بین همه آن اشیاء قیمتی یک کیسه از خاک کولوسئوم را برای او فرستاد.
افسانه های معروف راجب این تماشاخانه
بنا بر برخی افسانه های قرون وسطایی، کولوسئوم دروازه ی ورود به عالم مردگان است، جایی که ارواح مرده در جستجوی صلح ابدی (که احتمالاً هرگز هم نخواهند یافت) سرگردان هستند، زیرا به شکلی خشونت بار و نابهنگام جان خود را از دست داده‌اند. افسانه ای دیگر می گوید که گیاهان زیادی از سرزمین های دوردست در محیط کولوسئوم پیوند زده شده‌اند. این گیاهان به همراه کفش های رهگذران یا پنجه ی حیواناتی که به دست امپراطورهای شیطان صف ازمیان رفته بودند، آورده شده‌اند.
کولوسئوم تقریباً هرروزه به استثنای ۲۵ دسامبر و اول ژانویه، به روی عموم باز است. برای بازید می توانید از ۸:۳۰ صبح تا ۵ بعدازظهر در زمستان و ۷:۳۰ در تابستان مراجعه کنید. در برخی مواقع، می توان از رینگ سوم و محوطه ی زیرزمین آن هم بازدید کرد. همچنین در بعضی روزهای هفته در فصل تابستان، امکان دیدن آمفی تئاتر در شب وجود دارد. بلیط ورودی تا دو روز اعتبار دارد و شامل بازدید از میدان رومن فروم و تپه‌ی پالاتن می شود.