شهر ترمسوس یکی از جاذبه‌های گردشگری باستانی کشور ترکیه، در نزدیکی شهر ساحلی آنتالیاست. آنتالیا به سواحل زیبا و ورزش‌های آبی و مراکز خرید رنگارنگش مشهور است. اما جالب است بدانید که این شهر زیبا اماکن و محوطه‌های تاریخی مختلفی را هم در خود جای‌داده. یکی از این محوطه‌های تاریخی شهر ترمسوس است که در ارتفاعات رشته‌کوه توروس در نزدیکی آنتالیا واقع شده و سراسر اطرافش را درختان سرو و کاج پوشانده. اگر شما هم به بازدید از اماکن تاریخی و شهرهای باستانی به‌خصوص آنهایی که در محوطه‌ای خوش آب‌وهوا و بکر واقع شده‌اند علاقه‌مندید، در این مقاله با الی گشت همراه باشید تا به معرفی ترمسوس، شهری باستانی در نزدیکی آنتالیا بپردازیم.
معرفی شهر ترمسوس
شهر ترمسوس شهری باستانی است که در ارتفاع ۱۰۰۰ متری از سطح دریا و در قسمت جنوب غربی کوه سولوموس (که امروزه به کوه گولوک معروف است)، در رشته‌کوه توروس امروزی واقع در استان آنتالیای ترکیه بنا شده. این شهر در ۳۰ کیلومتری شمال غرب آنتالیا واقع شده و در واقع بر روی سکویی طبیعی در بالای کوه گولوک که ارتفاعش به ۱۶۶۵ متر هم می‌رسد قرار گرفته است. گفتنی است کوه‌های اطراف آنتالیا به طور متوسط دارای ارتفاعی حدود ۲۰۰ متر از سطح آب‌های آزاد هستند.
ترمسوس از معدود شهرهای باستانی ترکیه است که تا به امروز به‌خوبی حفظ شده و مستحکم باقی‌مانده است. این شهر همچنین همان‌طور که گفته شد با جنگل‌های انبوه کاج و سرو پوشیده شده و گونه‌های حیوانی و گیاهی کمیابی را در خود جای‌داده که در پارک ملی کوه گولوک تحت حفاظت هستند. جالب است بدانید که ترمسوس در میراث جهانی یونسکو هم به ثبت رسیده است.
تاریخچه شهر ترمسوس
اما شاید بخواهید بدانید این شهر اسرارآمیز باستانی به دست چه کسانی ساخته شده و متعلق به چه تمدنی است. گفته می‌شود شهر ترمسوس هزاران سال پیش به دست سولیمس، یکی از اهالی پیسیدیه، بنا شده بود. اگرچه مستندات تاریخی چندانی از ترمسوس و سولیمس در دست نیست، اما هومر شاعر یونانی در ایلیاد نام آنها را در ارتباط با افسانه بلروفون ذکر کرده است.
ساکنان شهر ترمسوس
ساکنان شهر ترمسوس متعلق به تمدن پیسیدیا بودند و با یونانیان و رومیان تفاوت داشتند. پیسیدیایی‌ها روحیه‌ای جنگاور داشتند و همین روحیه باعث شد مردم ترمسوس مقابل اسکندر مقدونی تسلیم نشوند. همان‌طور که گفته شد ترمسوس در کوهستان قرار گرفته بود. بنابراین موقعیت جغرافیایی و طبیعی‌اش محاصره و مبارزه با آن را سخت‌تر می‌کرد. گفتنی است چندین سال قبل از میلاد مسیح، اهالی ترمسوس با جنگاوری خود توانستند رومیان را به پذیرش شرایط خود وادار کنند. طبق این شروط رومیان قبول کردند که ترمسوس شهری مستقل باشد (به دست اهالی خود شهر اداره شود) ولی متحد با روم باقی بماند.
ترمسوس، قلعه عقاب‌ها
جالب است بدانید اسکندر کبیر به شهر ترمسوس لقب «قلعه‌ى عقاب‌ها» را بخشیده بود. در حقیقت به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص این شهر قرارگرفتن آن در کوهستان، حتی اسکندر هم نتوانست آن را فتح کند و این حسرت را با خود به گور برد! گفته می‌شود آخرین ساکنان ترمسوس در قرن پنجم میلادی به علت فرسایش و نابودی شهر در اثر زلزله و از بین رفتن قنات‌ها، ترمسوس را ترک گفتند و برای همیشه به جایی دیگر مهاجرت کردند.
جاذبه‌های دیدنی شهر ترمسوس
اما شاید بخواهید بدانید شهر ترمسوس که در ناحیه‌ای کوهستانی جنگلی قرار گرفته و از قدمتی هزاران ساله برخوردار است چه بخش‌های دیدنی‌ای دارد که هرساله گردشگران بی‌شماری را به سوی خود می‌کشاند. اگر کنجکاوید در این باره بیشتر بدانید در ادامه با الی گشت همراه باشید تا به معرفی قسمت‌های مهم تاریخی و جذاب این شهر اسرارآمیز بپردازیم.
میدان اصلی
میدان اصلی قسمتی است که ساختمان‌های مهم شهر ترمسوس در آن قرار گرفته‌اند. هنگامی که وارد این میدان می‌شوید، منطقه‌ای مسطح می‌بینید که از منظر معماری ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. بازاری روباز در این منطقه وجود دارد که بر بلوک‌های سنگی بلندی واقع شده. همچنین در قسمت شمال غربی آن ۵ انبار بزرگ آب قرار گرفته. این بازار از سه جناح با ایوان‌های سرپوشیده‌ای محاصره شده که متعلق به ۱۳۰ تا ۱۵۰ سال پیش از میلاد مسیح هستند.
گفتنی است ویرانه‌هایی در قسمت شمال شرقی بازار وجود دارند که به نظر می‌رسد مربوط به چیزی مشابه سالن بدنسازی باشند. این ویرانه‌ها شامل ساختمانی دوطبقه می‌شود که دارای حیاطی داخلی است و اطرافش با اتاق‌هایی احاطه شده. همچنین در قسمت خارجی هم طاقچه‌ها و تزییناتی دیده می‌شود که متعلق به قرن اول بعد از میلاد است.
آمفی‌تئاتر
از دیگر قسمت‌های دیدنی شهر ترمسوس باید به آمفی‌تئاتر آن اشاره کرد. در قسمت شرقی بازار، ساختمانی به چشم می‌خورد که چشم‌انداز زیبایی به دشت‌های ترمسوس دارد. در این ساختمان ردیف‌هایی شبیه به پله ساخته شده که گویا مردم روی آنها می‌نشستند و به تماشای نمایش می‌پرداختند. لازم به ذکر است که این ردیف‌ها دارای دو قسمت بالایی و پایینی بوده و به شکل نیم‌دایره قرار گرفته‌اند. در بخش پایینی ۱۶ ردیف صندلی و در بخش بالایی ۸ ردیف صندلی ساخته شده بوده. روی‌هم‌رفته می‌توان گفت این آمفی‌تئاتر باستانی ظرفیتی بالغ بر ۴۲۰۰ تماشاگر را داشته است.
از خصوصیات ظاهری صحنه نمایش، می‌توان تخمین زد که این بنا در قرن دوم میلادی ساخته شده. گفتنی است در صحنه نمایش ورودی راهرویی باریک و دراز به چشم می‌خورد که شامل ۵ اتاق می‌شود. این اتاق‌ها در حقیقت جایی برای نگهداری حیوانات وحشی، احتمالاً قبل از برگزاری مسابقات گلادیاتوری بوده.
ساختمان شورا
از دیگر قسمت‌های دیدنی شهر ترمسوس ساختمان شوراست. در ۱۰۰ متری آمفی‌تئاتر، بنای دیگری دیده می‌شود که ساخت آن متعلق به قرن اول قبل از میلاد است. این بنا با بلوک‌های سنگی مربعی‌شکل ساخته شده و سنگ‌هایی که در ساخت آن به‌کاررفته بامهارت و بهترین کیفیت تراشیده شده. باتوجه‌به ریخته‌شدن و ویرانی دیواره‌ها و صندلی‌های این ساختمان، دقیق نمی‌توان حدس زد که گنجایش چند نفر را داشته، اما به نظر می‌رسد ظرفیت این ساختمان چیزی بالغ بر ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر بوده باشد. بر اساس اسناد و شواهد تاریخی به‌دست‌آمده، باستان‌شناسان معتقدند از این سالن در گذشته به عنوان ساختمان شورا استفاده می‌شده است.
معابد
در پشت ساختمان آمفی‌تئاتر شهر ترمسوس شش معبد وجود دارد که هر یک در اندازه‌های مختلفی ساخته شده‌اند. گفتنی است تزیینات اصلی این معابد حجاری‌های هستند که به زیبایی کار شده‌اند. هنرمندان حجار نقش‌های بسیار زیبایی را بر روی سنگ‌های سخت ایجاد کرده و باظرافت تراشیده و تصاویر خیره‌کننده‌ای را خلق کرده‌اند. ۴ معبد از این ۶ معبد دقیقاً در کنار آمفی‌تئاتر قرار گرفته‌اند که یکی از آنها تزیینات بیشتری نسبت به بقیه دارد. گفته می‌شود این معبد زئوس، خدای خدایان شهر است.
همچنین بر سر در یکی از معابد شهر ترمسوس که در جنوب غربی آمفی‌تئاتر واقع شده، کتیبه‌ای دیده می‌شود که نوشته روی آن نشان می‌دهد که این مکان محل پرستش آرتمیس، یکی از خدایان رومی، بوده. در شرق این معبد، بقایایی از یک معبد دوریک وجود دارد. این معبد یکی از بزرگ‌ترین معابد شهر ترمسوس بوده و نقوش برجسته و نگاره‌های روی آن نشان‌دهنده پرستش آرتمیس در آن هستند. در جوار معبد دوریک ویرانه‌ای از معبدی دیگر به چشم می‌خورد که بر اساس شواهد تاریخی می‌توان گفت این معبد در اوایل قرن سوم میلادی و به سبک معماری کلاسیک ساخته شده است.
خانه رومی
از دیگر قسمت‌های دیدنی شهر ترمسوس آنتالیا باید از خانه‌ای معمولی یادکرد که به سبک رومی ساخته شده. گفتنی است بر سر در این خانه کتیبه‌ای به چشم می‌خورد که در آن از صاحب‌خانه تحت عنوان بنیان‌گذار شهر ترمسوس تقدیر شده. گرچه قطعاً این خانه متعلق به مؤسس ترمسوس نیست. گفته می‌شود این خانه متعلق به شخصی بوده که به ترمسوس خدمات زیادی کرده.
از مشخصات ظاهری بنا می‌توان حدس زد که این خانه متعلق به یکی از اشراف و بزرگان شهر بوده. ورودی اصلی خانه به تالاری ختم می‌شود که به ورودی دوم راه دارد. پس از آن حیاط مرکزی قرار دارد که در نهایت به اتاق میانی می‌رسد. جالب است بدانید که اتاق میانی از مهم‌ترین اتاق‌های خانه‌های رومی بوده که از آن برای امور روزانه و پذیرایی از مهمان‌ها استفاده می‌شده. به همین خاطر ظاهر این اتاق با اتاق‌های دیگر متفاوت بوده و تزیینات بیشتری در آن به کار می‌رفته است. همچنین مابقی اتاق‌ها در اطراف اتاق میانی قرار می‌گرفتند.
گورستان‌ها
شاید برایتان عجیب باشد که یکی دیگر از بخش‌های دیدنی و بسیار اسرارآمیز شهر ترمسوس گورستان‌هایش هستند. در حقیقت در ناحیه جنوبی، شمالی و غربی شهر، قبرستان‌هایی به چشم می‌خورند که مقبره‌های سنگی بزرگی دارند. گفته می‌شود یکی از این مقبره‌ها مربوط به سردار آل‌ستاس(Alcetas) است که با حکاکی‌هایی ظریف تزیین شده و سمت چپ آن شمایی از جنگجویی اسب‌سوار دیده می‌شود. متأسفانه مقبره این سردار به دست شکارچیان گنج کاملاً ویران شده و از بین رفته است.
چطور به شهر ترمسوس برویم؟
گفتیم که شهر ترمسوس حدود ۳۴ کیلومتر از مرکز شهر آنتالیا فاصله دارد. برای رسیدن به این شهر باستانی می‌توان از ماشین شخصی، تاکسی یا اتوبوس استفاده کرد. چنانچه با ماشین شخصی به ترمسوس می‌روید، باید از جاده آنتالیا به دنیزلی استفاده کنید. پس از طی‌کردن حدود ۲۵ کیلومتر، در سمت چپ خود یک بریدگی می‌بینید که به جاده ترمسوس هدایتتان می‌کند. پس از آن حدود ۸.۵ کیلومتر راه پرپیچ‌وخم در پیش خواهید داشت تا در نهایت به پارکینگ ترمسوس برسید.
استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی برای رسیدن به ترمسوس
اگر به فکر استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی هستید، تاکسی و اتوبوس بهترین گزینه است. کرایه تاکسی از آنتالیا تا ورودی ترمسوس حدوداً ۵۰ لیر است. برای کاهش هزینه‌ها می‌توانید از اتوبوس استفاده کنید که با ۱۲ لیر از ایستگاه آنتالیا تا ابتدای بریدگی می‌رساندتان. از آن‌جا باید ۸.۵ کیلومتر پیاده‌روی کنید تا به ترمسوس برسید. اگر پیاده‌روی برایتان دشوار است، می‌توانید تاکسی بگیرید و با ۳۰ لیر خودتان را به پارکینگ ترمسوس برسانید.
مطالب مرتبط
ییولی مناره‌ای با قدمتی ۸۰۰ ساله در آنتالیا و مقصدی محبوب برای گردشگران
آشنایی با دروازه هادریان و سفر به دوران روم باستان
نکات بازدید از شهر ترمسوس
شاید پس از خواندن درباره شگفتی‌های شهر ترمسوس ترغیب شده باشید از این محوطه باستانی دیدن کنید. لازم به ذکر است که بازدید از این شهر نسبت به اماکن تاریخى دیگر آسان نیست. دلیل آن هم ارتفاع قرارگیری ترمسوس است. برای بازدید از این محوطه تاریخی باید مسیری پرشیب و کوهستانی و سنگی را بپیمایید پس مهم است که حتماً لباس مناسب به تن و کفش مناسب به پا داشته باشید و از سلامت و قوای جسمانی کافی برخوردار باشید. برای دسترسی به بالاترین نقطه شهر چهارتا پنج ساعت پیاده‌روی لازم است پس بهتر است صبح زود را برای بازدید انتخاب کنید. آب‌معدنی و چیزی برای خوردن هم به همراه داشته باشید.
ازآنجایی‌که در هنگام بازدید از شهر ترمسوس راهنمایی شما را راهنمایی نخواهد کرد بهتر است یا خودتان از قبل اطلاعاتی درباره این شهر کسب کنید یا به همراه یک راهنما یا تورلیدر سفر کنید. پارک ملی گولوک که شهر ترمسوس در آن واقع شده از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۵:۳۰ عصر باز است.
جمع‌بندی
یکی از جاذبه‌های تاریخی گردشگری نزدیک شهر آنتالیای ترکیه، شهر ترمسوس است که متعلق به تمدن پیسیدیا بوده و به دلیل قرارگرفتن در منطقه‌ای کوهستانی جنگلی و داشتن مردمی جنگاور تا سال‌های سال از گزند دشمنانی همچون رومیان و یونانیان در امان مانده. بسیاری از سازه‌های ساخته شده در این شهر باستانی که متعلق به هزاران سال پیش است، همچون معابد و آمفی‌تئاتر همچنان سالم و مستحکم باقی‌مانده و هر ساله گردشگران بسیاری را از سراسر دنیا به سوی خود می‌کشاند. اگر شما هم به بازدید از اماکن و محوطه‌های باستانی علاقه‌مندید و قصد سفر به آنتالیا را دارید بازدید از این شهر اسرارآمیز را از دست ندهید.
سؤالات متداول
شهر ترمسوس کجاست؟
شهر باستانی ترمسوس در ۳۰ کیلومتری شمال غرب آنتالیای ترکیه در پارک ملی گولوک و رشته‌کوه‌های توروس واقع شده است.
شهر ترمسوس متعلق به چه تمدنی است؟
این شهر متعلق به تمدن پیسیدیا بوده که مردمانی متفاوت از یونانیان و رومیان بودند و هزاران سال پیش می‌زیسته‌اند.
شهر ترمسوس شامل چه جاذبه‌های دیدنی می‌شود؟
از جمله بناهای باستانی باقی‌مانده در ترمسوس می‌توان به میدان اصلی، بازار، ورزشگاه یا سالن بدنسازی، آمفی‌تئاتر، ساختمان شورا، معابد و گورستان‌ها اشاره کرد.
آیا می‌توان از شهر ترمسوس بازدید کرد؟
بله شما می‌توانید از صبح تا عصر از این مجموعه دیدن کنید اما به دلیل قرارگرفتن آن در ناحیه‌ای کوهستانی بهتر است لباس و کفش مناسب به همراه داشته باشید.