ما سعی بر این داریم تا هر جنبه ی مختلف از هواپیما را به شما بشناسانیم ولی لحظه ای به این فکر نمایید که این وسیله ی غول پیکر، بدون داشتن سوخت اصلا پرواز نخواهد کرد و بدون پرواز کردن اصلا این پرنده ی غول پیکر آهنی بدون سوخت و یا سوخت های مخصوصش ارزشی را که باید، ندارد. امروز ما می خواهیم تا به شما انواع سوخت های هواپیما را به زبانی هر چه ساده تر آن ها را به شما معرفی نماییم. در ادامه با ما در الی گشت همراه باشید تا به اتفاق یکدیگر، با انواع سوخت های هواپیما آشنا شویم.
مطالب مرتبط: ۸ نکته در مورد موتور هواپیما که بی شک از آن بی خبرید! معرفی اولین هواپیما در ایران و تاریخچه هواپیمایی کشور قوانین عجیب و غریب هواپیمایی که حتی حرفه ای‌ها نیز نمی دانند!
در ابتدا و قبل از گفتن هر نکته ای باید این را بگوییم که موادی که به عنوان سوخت هواپیما مورد استفاده قرار می گیرند، با سوختی که مورد استفاده ی دیگر وسیله های ماشینی و نیازمند به سوخت دنیا حتی اتومبیل و ماشین نیز متفاوت است و از حساسیت های بسیار بالایی برخوردار است. از هر نظر که فکرش را بکنید، سوختی که برای هواپیما استفاده می شود از نظر حجم، غلظت، ترکیب مواد و بسیاری از المان های دیگر فرق دارند. به گفته ی کارشناسان، سوخت هواپیماها به دلیل دارا بودن غلظت بالا و به علت نداشتن مواد گوگردی و اسیدیته ی پایین پس از افزایش مواد افزودنی مورد نیاز مستقیما مورد استفاده قرار می گیرند.
حال می خواهیم تا برای شما انواع سوخت ها را معرفی نماییم. ما می خواهیم تیپ های مختلف سوخت هواپیما را با کارکردشان برای شما مورد بررسی قرار دهیم. سوخت شماره ی۱ سوخت JP-1، توسط فرانک وایت به وجود آمد. در واقع این نوع سوخت دارای نقطه ی انجمادی بسیار پایین است.
در واقع این را می توان گفت که این سوخت همان نفت است و ویژگی اصلی این سوخت این است که بیشترین گرما را باک در واحد حجم تولید می کند و از خاصیت روغن کاری خوبی برخوردار است. روشن کردن موتورها در هوای سرد با این نوع سوخت مشکل است و در ارتفاعات سبب خاموش شدن موتورهای هواپیما می شود.
سوخت بعدی که می خواهیم به شما معرفی نماییم، سوخت JP-2 است. جالب است بدانید که این سوخت در سال ۱۹۴۵ ساخته شد و از ترکیب بنزین و نفت تشکیل شده است و البته بیشترین درصد آن را نفت تشکیل می دهد.
این سوخت به دلیل پیشرفت صنعت هواپیمایی چیزی نبود که همه انتظارش را داشتند و بنابراین زمینه ای برای ساخت سوخت های دیگر هواپیمایی را فراهم نمود. سوخت JP-3 در سال ۱۹۴۷ تولید شد و از ۶۵ تا ۷۰ درصد بنزین و ۳۰ تا ۳۵ درصد نفت تشکیل شده است و سبب می شود که مشکل روشن نشدن موتورها در سرما برطرف شود و همچنین در ارتفاعات روشن کردن موتور بهبود یافته است ولی این سوخت گرایش زیادی به بخار شدن دارد که سبب خاموش شدن موتورها نیز می شود.
در سال ۱۹۵۱، سوخت JP-4 تهیه شد و از ۶۵ درصد گازوئیل و ۳۵ درصد نفت تشکیل شده است اما فشار تبخیر آن بسیار پایین است و بین ۲ تا ۳ درصد فشار را دارا می باشد. کاهش فشار تبخیر در مخزن سبب کاهش سوخت در تانک می گردد و خاموش شدن موتور بر اثر تبخیر شدن سوخت کاهش پیدا می کند.
سوخت شماره ی ۵ که با نام سوخت JP-5، دارای نقطه ی اشتعال بسیار بالایی است و کم تبخیر می شود. این سوخت توانست مشکل روشن کردن موتورها در هوای سرد و روشن کردن دوباره ی موتور در ارتفاعات رو به کاهش می باشد.
درباره ی سوخت شماره ی ۶ با نام سوخت JP-6 باید بگوییم که برای هواپیماهایی است که دارای موتور جت و سرعتشان بیش از سرعت صوت باشد تولید می گردد. نقطه ی انجماد این سوخت ۶۵- درجه فارنهایت است و برای استفاده در هوای سرد و ارتفاعات بالا مناسب است. سوخت مناسب برای ماموریت های ویژه، سوخت JP-7 است. این سوخت که کمتر در هواپیماهای نظامی مورد استفاده قرار می گیرد و جانشینی بسیار مناسب برای سوخت هواپیما می باشد.
این سوخت اشتعالی همچون سوخت های نفتی دارد. سوخت شماره ی ۸ در سال ۱۹۹۵ توسط نیروی هوایی آمریکا برای جایگزینی با سوخت شماره ی ۴ معرفی شد. از جمله مشخصات این سوخت این است که دارای نقطه ی اشتعال بالاتر، بقاپذیری بیشتر و میزان ترکیبات سرطان زای آن کمتر است. این سوخت ساختاری شبیه به JP-5 دارد و تفاوتش این است که نقطه ی اشتعال پایین تری دارد.
این سوخت به خاطر ویژگی هایش به واسطه ی ویژگی های منحصر به فردش، تا سال ۲۰۲۵ در خدمت نیروی هوایی آمریکا است. سوخت شماره ی ۹ هواپیما ها، شامل ترکیباتی مانند باز دارنده ی انجماد آب درون سوخت، بازدارنده ی خوردگی موتور توسط سوخت، روان‌کننده و مواد ضد الکتریسیته ساکن در خود می باشد.
در ساختار این ماده، میزان بنزن که ماده ای سرطان زا و هگزان که ماده ای سمی است دارای نقطه اشتعال بالاتر، بقاپذیری بیشتر و میزان ترکیبات سرطان زای کمتر است، کاهش یافته است. سوخت بعدی ما، گونه ی ارتقا یافته ی سوخت شماره ی ۸ است و در سال ۱۹۹۴ تولید شد.
پایداری گرمایی این سوخت تا ۱۰۰ درجه ی فارانهایت بهبود یافته است. دمای اشتعال آن ۳۸ درجه ی سانتی گراد، دمای جوش ۱۴۰ تا ۳۰۰ درجه سانتی گراد، حلالیت در آب ناچیز و رنگ آن کاهی رنگ است. سوخت دیگری که می خواهیم به شما معرفی کنیم، سوخت JP-TS است.
ویژگی خاص این سوخت تعادل گرمایی بسیار بالا و نقطه ی انجماد آن پایین است. این سوخت در سال ۱۹۵۶ برای هواپیمای جاسوسی U-2 تولید شد. سوخت بعدی ما، سوخت JP-900 است. کارشناسان در حال توسعه ی برنامه ی موتور توربینی برای دو برابر کردن میزان نسبت سوخت به وزن عمل کند، می باشد.
این کارشناسان در حال یافتن راهی برای افزایش فشار و دمای سوخت موتور جهت دستیابی به افزایش نسبت سوخت به وزن می باشند. هدف آن ها دسترسی به سوختی خاص است که پایداری گرمایی آن حدود ۹۰۰ درجه فارنهایت باشد.
این سوخت همچنین دارای پایداری اکسایشی و پایداری گرما می باشد. و اما می رسیم به سوخت آخر، سوخت JET A-1. این سوخت به علت دارا بودن خلوص بالا یعنی نداشتن مواد گوگردی و اسیدیته پایین پس از افزایش مواد افزودنی مورد نیاز مستقیما مورد استفاده قرار می گیرد.