ارگ طبس یا دژ کهن یکی از زیباترین و قدیمی ترین جاذبه های گردشگری ایران بوده که قدمت آن به ما قبل اسلام بر می گرد. این ارگ یا دژ در گذشته برای محافظت از مرزهای شهر در برابر حملات نظامی ساخته شده بود و با پیش رفت شهرسازی و بزرگ تر شدن خراسان جنوبی، این ارگ امروزه داخل خود شهر قرار دارد. این روزها ارگ طبس کاربرد جنگی نداشته و از جمله جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی محسوب می شود.
هر ساله تعداد زیادی از توریست های داخلی و خارجی به ارگ طبس رفته تا از این بنای باستانی و زیبا دیدن کنند. اگر شما هم کنجکاو شده اید تا بیشتر با این ارگ زیبا آشنا شده یا حتی قصد سفر به آن را دارید، ادامه این مطلب را به هیچ عنوان از دست ندهید. در ادامه این مطلب از مجله گردشگری الی گشت، به معرفی ارگ طبس، یادگاری تاریخی از کویر پرداخته شده است.
برای خرید بلیط قطار به مقصد طبس، خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل به الی گشت مراجعه کنید
ارگ طبس یکی از جاذبه‌های گردشگری استان خراسان جنوبی در شهرستان طبس و خیابان واعظ است. تاریخچه دقیق این ارگ کهن دقیقاً مشخص نیست. اما درصد بسیار زیادی از مورخان باور دارند که تاریخچه آن به آن قبل از اسلام می‌رسد. ساختمان طبس از سال‌های بسیار دور پابرجا بوده است. اما در واقع گسترش این دژ در سال ۱۲۱۶ و به دستور میرحسین خان صورت گرفت. در طول تاریخ این بنا بارها بازسازی شده و تا دوران حکومت قاجار توسط مردم استفاده می‌شد. اما دیگر با زلزله سال ۱۳۵۷ این بنا به‌طورکلی ویران و غیرقابل‌سکونت شد.
تنها ساکن این شهر که با زلزله بم، او هم به زیر خاک رفت، مرد فقیری به نام سید علی میرزا بود. او در خرابه‌های این ارگ زندگی می‌کرد و با کمک‌ها و صدقه‌های توریست‌ها و گردشگران امرارمعاش می‌کرد. جالب است که بدانید هنگام بازسازی ارگ، جسد سید علی میرزا هم از زیر خاک‌ها پیدا شد. افرادی که او را پیدا کردند یک آرامگاه ابدی با یک اتاقک در بالای آرامگاه برای او ساختند. امروزه بازدیدکنندگان علاوه بر بازدید از سایر مکان‌های مهم طبس، از آرامگاه سید علی میرزا هم دیدن می‌کنند.
یکی از افراد مهمی که مدتی در ارگ طبس زندگی کرده و درباره این دژ هم در سفرنامه خود نوشته است، شاعر و جهانگرد معروف ایرانی، ناصرخسرو است. ناصرخسرو که برای مدتی در این ارگ میهمان امیر گیلکی ابن محمد بود، در سفرنامه خود این ارگ را به‌خوبی توصیف کرده و درباره کل شهرستان طبس هم نوشته است. طبق نوشته‌های ناصرخسرو، این ارگ که امروزه اهمیت گردشگری دارد، درگذشته یکی از مهم‌ترین دژهای دفاعی بوده است. ارگ طبس بارها از شهرستان در برابر حملات دشمنان دفاع کرده است. برای آشنایی بهتر و دقیق‌تر با این برگ می‌توان به توصیفات ناصرخسرو در سفرنامه او مراجعه کرد.
مطالب مرتبط: چشمه مرتضی علی در شهر طبس کجاست؟ سرزمین سیاه طبس ثبت ملی شد با رفتن به ازمیغان، همزمان به شمال و جنوب کشور سفر کنید!
زمانی که ارگ کهن طبس در سال ۱۲۱۶ گسترش داده شد، دارای ۶ برج اصلی بود. معروف ترین این برج‌ها، برج نادر میرزا نام داشت. علت این نام‌گذاری زندانی بودن نادر میرزا در این برج بود. امروزه از برج‌های اصلی و ساختار آن‌ها چیز زیادی باقی نمانده است. اما کل ارگ به دو بخش میانی و دیواره‌های اطراف شهر یا حصار تقسیم می‌شود.
در ارگ طبس یا تبس، ۵ خانه وجود دارد که ساختار آن‌ها کاملاً شبیه خانه‌های قدیمی است. یک حوض بزرگ در وسط خانه‌ها قرار دارد که آب آن‌ها توسط قنات‌های طبس تأمین می‌شد. در گوشه‌های حیاط هم می‌توان مطبخ را مشاهده کرد. به دلیل آب‌وهوای گرم و خشکی که طبس دارد، تمامی بناهای آن با استفاده از گل و خشت ساخته شده است. در ضمن خانه‌ها به‌صورت زیر زمینی ساخته شده‌اند تا خنکی هوا به‌خوبی حفظ شود.
از جمله سایر بخش‌هایی که می‌توان در ارگ طبس مشاهده کرد می‌توان به ساختمان‌هایی مانند مسجد، آب‌انبار و بسیار بناهای مختلف دیگر اشاره کرد. همچنین یک سری راه مخصوص اسب‌سواری برای افراد ساخته شده بود تا از طریق مسیرهای زیرزمینی به خارج از شهر بروند.
دسترسی به ارگ طبس (تبس) بسیار ساده است. تنها کافی است که به خراسان جنوبی و به شهرستان طبس بروید. این دژ درگذشته در اطراف شهر و برای دفاع در برابر حملات نظامی ساخته شده بود. اما امروزه کاملاً در بافت شهر قرار گرفته و دسترسی به آن بسیار ساده است. تمامی افراد می‌توانند به‌راحتی و با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند تاکسی یا اتوبوس یا حتی با خودروی شخصی خود به ارگ کهن طبس برسند. بازدید از این جاذبه دیدنی خراسان جنوبی شرایط خاصی نداشته و به بلیط هم نیازی ندارید. اما در نظر داشته باشید که این ارگ یکی از باارزش‌ترین جاذبه‌های باستانی کشور است؛ بنابراین به باقی‌مانده بناها به هیچ عنوان نباید آسیب زد و محیط این ارگ را باید تمیز نگه داشت.
آب‌وهوای شهرستان طبس به‌طورکلی گرم و خشک است. تابستان‌های این منطقه برای بسیاری از گردشگران، به‌ویژه افرادی که از مناطق سردسیری و معتدل آمده‌اند طاقت‌فرسا خواهد بود. زمستان‌های این شهرستان هم بسیار سرد و خشک می‌شوند و بازدید از جاذبه‌های گردشگری در فضای باز را مشکل می‌کنند. به همین دلیل بهترین کار این است که در اوایل پاییز یا بهار، زمانی که هوا هنوز کاملاً معتدل است به این ارگ سفر کنید. البته اگر ساکن یک شهر گرم باشید، بازدید از ارگ طبس در تابستان هم خیلی برای شما دشوار نخواهد بود.
در این مطلب با یکی از جاذبه‌های گردشگری کهن و باستانی ایران، ارگ طبس یا تبس آشنا شدیم. این ارگ درگذشته یک دژ دفاعی برای دفاع از شهر در برابر حملات دشمنان بوده و بارها باعث پیروزی شهر شده است. امروزه با پیشرفت شهرسازی، این دژ در بافت شهر قرار گرفته و بازدید از آن در خیابان واعظ بسیار راحت است. همین موضوع هم باعث شده تا دژ کهن طبس اهمیت بسیار زیادی از لحاظ گردشگری برای ایران داشته باشد. اگر می‌خواهید با دیگر جاذبه‌های گردشگری ایران آشنا شده و ایران گردی را شروع کنید، می‌توانید از سایر مطالب الی گشت دیدن کنید. برای انجام کارهای سفر مانند رزرو بلیط هواپیما، رزرو هتل و ثبت‌نام در تورهای گردشگری هم می‌توانید با کارشناسان ما در تماس باشید.
ارگ طبس یکی از جاذبه‌های گردشگری باستانی در خراسان جنوبی، شهرستان طبس، خیابان واعظ است.
ارگ طبس در خیابان واعظ در بافت شهری قرار داشته و به‌راحتی می‌توان با تاکسی یا اتوبوس‌های داخل‌شهری به ارگ طبس رفت.
ارگ کهن طبس درگذشته یک دژ دفاعی در برابری حملات دشمن به شهر بوده است. اما امروزه اهمیت گردشگری داشته و یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم ایران محسوب می‌شود.