یکی از سازمان ها و آژانس های مهم و تاثیرگذار در صنعت هواپیمایی اروپا و جهان، آژانس ایمنی هوانوردی اروپا است. این آژانس که به نام EASA که کوتاه شده ی نام لاتین آن است معمولا مورد خطاب و شناخت قرار می گیرد. این سازمان در ابتدا با هدف تنظیم مقررات در زمینه ی هوانوردی غیر نظامی شکل گرفت و هم اینک قدرتمند تر از گذشته به کار خود ادامه می دهد. در ادامه با ما در الی گشت همراه باشید تا به اتفاق یکدیگر، آژانس ایمنی هوانوردی اروپا (European Aviation Safety Agency) را مورد بررسی قرار دهیم.
مطالب مرتبط: آشنایی با مزایا و معایب شغل خلبانی! خاطرات شوکه کننده ی خلبانان از فرود اضطراری! آشنایی با انواع هواپیماهای جنگی
از وقتی که وسیله ای به نام هواپیما اختراع شد و خیلی سریع بیشتر خواسته های انسان را در زمینه ی حمل و نقل در آسمان ها جستجو کرد و به موفقیت رسید، از همان زمان یا شاید کمی بعد تر سازمان های مختلفی به وجود آمدند تا برای این وسیله ی بزرگ و غول پیکر، حد و حدودها و قوانین سفت و سختی را تعیین کنند تا صنعت هواپیمایی در نهایت بتواند به بهترین نحو ممکن به عمر و حیات خود ادامه دهد.
آژانس هایی همچون یاتا، ایکائو و بسیاری از سازمان ها و معاهده های هواپیمایی وجود دارند که مرز و قاره را رد کرده اند و دیگر کاملا جهانی و البته اجباری شده اند. آژانس ایمنی هوانوردی اروپا یا EASA نیز یکی از این سازمان های جهانی است. آژانس ایمنی حمل و نقل هوایی اروپا در واقع سازمانی تخصصی است که تحت نظر اتحادیه ی اروپا با هدف تنظیم مقررات و اجرای قوانین در زمینه ی ایمنی هوانوردی غیرنظامی در تاریخ ۱۵ ژوئیه ی سال ۲۰۰۳ میلادی تشکیل شده است. مقر این آژانس در شهر کلن و در کشور آلمان قرار گرفته است.
۵ سال بعد از این که این آژانس فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرد یعنی در سال ۲۰۰۸ میلادی، با اعمال کردن اصلاحات و تکمیل مقررات ایمنی هوانوردی توانست از سازمان های مشترک هوانوردی (Joint Aviation Authorities) که یکی از مهم ترین سازمان های هوایی اروپا بود، توانست تا پیشی بگیرد.
جالب است درباره ی آژانس ایمنی هوانوردی اروپا این را بدانید که کشورهای عضو انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA) ملزم به مشارکت در این سازمان هستند و عدم شرکت در آن برای آن ها عواقبی را در پی دارد. مسئولیت آژانس ایمنی هوانوردی اروپا نیز شامل بر تجزیه و تحلیل و پژوهش در مباحث ایمنی، صدور مجوزهای لازم به اپراتورهای خارج از آژانس، ارائه ی مشاوره جهت تهیه پیش نویس، پیاده سازی و نظارت بر اجرای قوانین ایمنی هوانوردی اتحادیه اروپا از جمله بازرسی در کشورهای عضو و اعطای گواهینامه بر حسب نوع هواپیما و قطعات مربوطه و همچنان کسب تأییدیه ی سازمان های عضو در بخش طراحی، ساخت و تعمیر و نگهداری محصولات هوانوردی تعریف شده است. با توجه به بخشی از قانون آسمان واحد اروپای ۲، وظایف بیشتری به آژانس داده شده است. به علاوه آژانس ایمنی هوانوردی اروپا قادر به تأیید حریم هوایی بیش از سه عضو (Functional Airspace Blocks) خواهد بود.
یکی از تفاوت های میان آژانس ایمنی هوانوردی اروپا با سازمان های مشترک هوانوردی این است که آژانس ایمنی هوانوردی اروپا مسئول قانونی تنظیم مقررات و اجرای قوانین در اتحادیه ی اروپا که از طریق تصویب کمیسیون اروپا، شورای اتحادیه اروپا و پارلمان اتحادیه اروپا می باشد در حالی که بسیاری از قوانین مصوب نظارتی در سازمان های مشترک هوانوردی به صورت مستقل وضع شده اند. همچنین، برخی از کشورهای عضو سازمان های مشترک هوانوردی مانند ترکیه که خارج از اتحادیه اروپا تعریف شده اند نیز به صورت داوطلبانه، قوانین وضع شده ی آژانس ایمنی هوانوردی اروپا را پذیرفته و از روش های آن پیروی می کنند.
اعضای آژانس ایمنی هوانوردی اروپا، کشورهای عضو اتحادیه ی اروپا هستند. به علاوه، کشورهایی که عضو انجمن تجارت آزاد اروپا یعنی لیختن اشتاین، نروژ، سوئیس و ایسلند که ملزم به اجرای قوانین ماده ی ۶۶ است نیز از اعضای ناظر هیئت مدیره که بدون حق رأی هستند، تشکیل شده است. در ضمن توجه داشته باشید که آژانس ایمنی هوانوردی اروپا روابط متعدد کاری با سایر کشورها از طرف نیز وجود دارد.
قانون ۶۶ که بالاتر هم به آن اشاره کردیم، گواهینامه ی تعمیر و نگهداری هواپیما است که مبتنی بر قانون بخش ۶۶ آژانس ایمنی هوانوردی اروپا شکل گرفته است. وظیفه ی اصلی قانون ۶۶ این است که بر اساس آن، صلاحیت افراد و محدودیت های کاری آنها بر روی انواع وسایل پروازی را شرح می دهد. این مدرک در کلاس های مختلف بر اساس سطح دانش و تجربه شاغلین بخش تعمیر و نگهداری توسط نهادهای نظارتی اروپا صادر می شود.
در واقع، گواهینامه ی تعمیر و نگهداری هواپیما مبتنی بر قانون بخش ۶۶ آژانس ایمنی هوانوردی اروپا؛ توسط سازمان های هواپیمایی کشوری در اتحادیه اروپا صادر و مورد ارزیابی قرار می گیرد. سوالی که خیلی از افرد علاقه مند در رابطه با دریافت این مدرک و همچنین شرکت در امتحانات این سازمان دارند این است که اصلا چگونه می توانند در زمره ی واجدین شرایط شرکت در این امتحانات قرار بگیرند؟ و یا حتی پس از احراز صلاحیت و دادن آزمون، برای درخواست نهایی برای صدور مدرک چه شرایطی باید احراز گردد؟
در بدو شروع و شرکت در آزمون ها و دوره های تحصیلی جهت دریافت گواهینامه ی تعمیر و نگهداری هواپیما مبتنی بر قانون بخش ۶۶ آژانس ایمنی هوانوردی اروپا؛ حداقل سن ۱۸ سال و توانایی خواندن و نوشتن و برقراری ارتباط با زبان انگلیسی جزئی از مهم ترین شرایط و ملزومات اولیه ای است مه باعث می شود که کسی برای این آزمون مورد قبول قرار گیرد. ضمنا در هنگام ارائه ی درخواست نهایی برای صدور مدرک، داشتن تجربه ی کاری لازم آن هم با ارائه ی مدرک مربوطه و گواهی قبولی در ماژول ها مورد نیاز خواهد بود.
سوال بعدی که ممکن است درباره ی قانون ۶۶ آژانس ایمنی هوانوردی اروپا پیش بیاید این است که؛ گواهی دریافت شده شامل چه رده و کلاس بندی هایی است؟ باید این را بدانید که کلاس بندی های مرتبط با گواهینامه ی تعمیر و نگهداری هواپیما مبتنی بر قانون بخش ۶۶ آژانس ایمنی هوانوردی اروپا دارای ۵ سطح مختلف C :، B3، B2، B1، A صادر می شود که هر کدام از این سطوح برای پذیرش در قسمت خاصی شما را در مهارت های پروازیتان رده بندی می کنند. نحوه ی ثبت نام در در دوره امتحانات این دوره به این صورت است که متقاضیان در هر زیر شاخه ای باید هزینه ی امتحانات را در چند مرحله به طور مجزا پرداخت کنند. این هزینه ها شامل هزینه ی شرکت در امتحانات می باشد و در مرحله ی اول بسته به تعداد ماژول های امتحانی درنظرگرفته شده برای گروه؛ هزینه ی مربوطه پرداخت خواهد شد.
یاتا: کد یاتا یا کد فرودگاهی انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی (International Air Transport Association airport code) یک کد سه حرفی است که برای مشخص کردن و شناسایی فرودگاه های سراسر دنیا استفاده می شود. انجمن یاتا با هدف نظم بخشیدن به سفرهای هوایی راه اندازی شد و پس از تصویب اعضای این انجمن به هر فرودگاه یک کد شناسایی داده می شود. این کد در سراسر دنیا معتبر و شناخته شده است و کلیه کشورهای عضو از این کد برای شناسایی فرودگاه ها استفاده می کنند.
کد گذاری فرودگاه ها توسط انجمن یاتا انجام می شود که دفتر مرکزی اش در شهر مونترال کاناداست. این انجمن در سال ۱۹۴۵ و با هدف سازمان دادن به فرودگاه ها و نظارت بر کیفیت آن ها راه اندازی شد. در آوریل ۱۹۴۵ حدود ۲۶۰ شرکت هواپیمایی معتبر آن زمان در کوبا گردهم آمدند و انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی (یاتا) را تاسیس کردند. هدف از ایجاد انجمن یاتا و کدگذاری وسایل نقلیه هوایی و قطارها مدیریت بهتر این صنایع و بهبود کیفیت خدمات بوده است.
ایکائو: سازمان هوانوردی غیرنظامی بین المللی (The International Civil Aviation Organization) که به اختصار ایکائو نامیده می شود سازمانی تخصصی متعلق به سازمان ملل متحد است که در سال ۱۹۴۴ توسط کشورهای مختلف تاسیس شد. هدف از ایجاد چنین سازمانی مدیریت و نظارت بر اجرای کنوانسیون شیکاگو در فرودگاه های جهان بود. کنوانسیون شیکاگو یا معاهده هوانوردی غیرنظامی بین المللی مهم ترین معاهده در زمینه هوانوردی و حقوق هوایی است و به امضای کشورهای مختلف، از جمله ایران نیز رسیده است.
دفتر مرکزی سازمان ایکائو در مونترال کانادا قرار دارد و مسئولیت استانداردسازی پروازهای بین المللی را بر عهده دارد. ایکائو با ۱۹۲ کشور عضو این سازمان همکاری دارد و سیاست کاری اش حمایت از پروازهایی امن، کارآمد، مطمئن و اقتصادی است. رعایت اصول زیست محیطی و سیاست حفظ محیط زیست نیز یکی از ارکان اصلی این سازمان است. مکان یاب یا کد فرودگاهی ایکائو کدی چهارحرفی است که برای شناسایی فرودگاه های جهان استفاده می شود.
این کد توسط سازمان ایکائو به هر یک از فرودگاه ها اطلاق می شود و کد فرودگاه در سند ۷۹۱۰ این سازمان منتشر می شود. ین کد با کد فرودگاهی یاتا تفاوت های عمده ای دارد. کد یاتا معمولا برای اهداف عمومی مثل جدول ایرلاین ها، رزرو بلیط و غیره استفاده می شود. اما کد ایکائو اندکی تخصصی تر است و برای کنترل ترافیک هوایی و برنامه ریزی های پرواز استفاده می شود.